آیه مشیت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
آیه 23 و 24 [[سوره كهف]]/ 18 را كه بر گفتن انشاءاللّه تأكید كرده است، «آیه ‌مشیت»<ref> الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.</ref> یا «آیه استثنا»<ref> الروض ‌الانف، ج‌ 3، ص‌ 171.</ref> گفته‌اند:
+
آیه 23 [[سوره كهف]] به همراه آیه 24 آن را كه بر گفتن «إن شاءاللّه» تأكید كرده است، «آیه ‌مشیّت»<ref> الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.</ref> یا «آیه استثناء»<ref>الروض ‌الانف، ج‌3، ص‌171.</ref> نامیده‌اند:
  
{{قرآن در قاب| وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا|سوره=18|آیه=23}}
+
{{قرآن در قاب|«وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا * إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا»|سوره=18|آیه=23 و 24|ترجمه=و هرگز درباره چیزی مگو که من فردا آن را انجام می دهم، * مگر اینکه [بگویی: اگر] خدا بخواهد. و هرگاه [گفتن ان شاءالله را] از یاد بردی، پروردگات را یاد کن و بگو: امید است پروردگارم مرا به چیزی که از این به صواب و مصلحت نزدیک تر باشد، راهنمایی کند.
{{قرآن در قاب|  إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا|سوره=18|آیه=24}}
 
بنا به نقلى در شأن نزول این آیه، هنگامى كه قریش نزد [[رسول خدا]] صلى الله علیه و آله آمدند و از داستان [[اصحاب كهف]] و [[ذو القرنین]] جویا شدند، پیامبر بدون گفتن انشاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى جبرئیل نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 [[سوره كهف]]/ 18 نازل شد.<ref> نورالثقلین، ج 3، ص 254؛ الدرّالمنثور، ج 5، ص‌ 376 و 377.</ref>
 
  
[[شیخ طوسى]] پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.<ref> التبیان، ج‌ 7، ص‌ 30.</ref>
+
}}
 +
بنا به نقلى در [[شأن نزول]] این [[آیه]]، هنگامى كه [[قریش]] نزد [[رسول خدا]] صلى الله علیه وآله آمدند و از داستان [[اصحاب كهف]] و [[ذو القرنین]] جویا شدند، پیامبر بدون گفتن ان شاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى [[جبرئیل]] نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 [[سوره كهف]] نازل شد.<ref>نورالثقلین، ج3، ص254؛ الدرّالمنثور، ج5، ص‌376-377.</ref> هرچند [[شیخ طوسى]] پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.<ref>التبیان، ج‌7، ص‌30.</ref>
  
==پانویس ==
+
البتّه مراد از گفتن‌ «إِنْ شاءَ اللَّهُ» در این آیه، لقلقه‌ى زبان نيست، بلكه داشتن چنين بينشى در تمام ابعاد زندگى و در باور و دل انسان منظور است.
 +
 
 +
[[انسان]] در عين حال كه [[اراده]] دارد و آزاد است، ولى به طور مستقل نيست و همه‌ى كارها به او سپرده نشده كه بدون خواست [[خدا]] هم بتواند كارى انجام دهد. يعنى انسان نه در [[جبر]] است و نه [[اختیار]] تمام امور به او داده شده است، بلكه آزادى انسان در سايه‌ى [[مشیت الهی]] است.
 +
 
 +
==پانویس==
 
<references />
 
<references />
 +
 
==منابع==
 
==منابع==
  
علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد  1، ص 401
+
*[[دائرة المعارف قرآن کریم]]، علی خراسانی، ج1، ص401.
 +
*[[تفسیر نور]]، محسن قرائتی، ج5، ص159.
 +
{{قرآن}}
 +
 
 
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]]
 
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]]
 
[[رده:آیات سوره کهف]]
 
[[رده:آیات سوره کهف]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۴:۳۰

آیه 23 سوره كهف به همراه آیه 24 آن را كه بر گفتن «إن شاءاللّه» تأكید كرده است، «آیه ‌مشیّت»[۱] یا «آیه استثناء»[۲] نامیده‌اند:

مشاهده آیه در سوره

«وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا * إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا»

و هرگز درباره چیزی مگو که من فردا آن را انجام می دهم، * مگر اینکه [بگویی: اگر] خدا بخواهد. و هرگاه [گفتن ان شاءالله را] از یاد بردی، پروردگات را یاد کن و بگو: امید است پروردگارم مرا به چیزی که از این به صواب و مصلحت نزدیک تر باشد، راهنمایی کند.

مشاهده آیه در سوره


بنا به نقلى در شأن نزول این آیه، هنگامى كه قریش نزد رسول خدا صلى الله علیه وآله آمدند و از داستان اصحاب كهف و ذو القرنین جویا شدند، پیامبر بدون گفتن ان شاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى جبرئیل نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 سوره كهف نازل شد.[۳] هرچند شیخ طوسى پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.[۴]

البتّه مراد از گفتن‌ «إِنْ شاءَ اللَّهُ» در این آیه، لقلقه‌ى زبان نيست، بلكه داشتن چنين بينشى در تمام ابعاد زندگى و در باور و دل انسان منظور است.

انسان در عين حال كه اراده دارد و آزاد است، ولى به طور مستقل نيست و همه‌ى كارها به او سپرده نشده كه بدون خواست خدا هم بتواند كارى انجام دهد. يعنى انسان نه در جبر است و نه اختیار تمام امور به او داده شده است، بلكه آزادى انسان در سايه‌ى مشیت الهی است.

پانویس

  1. الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.
  2. الروض ‌الانف، ج‌3، ص‌171.
  3. نورالثقلین، ج3، ص254؛ الدرّالمنثور، ج5، ص‌376-377.
  4. التبیان، ج‌7، ص‌30.

منابع

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن