آیه مشیت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تعیین رده و ویرایش جزیی متن)
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
===آیه مشیت===
+
آیه 23 و 24 [[سوره كهف]] را كه بر گفتن «إن شاءاللّه» تأكید كرده است، «آیه ‌مشیّت»<ref> الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.</ref> یا «آیه استثناء»<ref>الروض ‌الانف، ج‌3، ص‌171.</ref> نامیده‌اند:
  
آیه 23 و 24 [[سوره كهف]]/ 18 را كه بر گفتن انشاءاللّه تأكید كرده است، «آیه ‌مشیت»<ref> الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.</ref> یا «آیه استثنا»<ref> الروض ‌الانف، ج‌ 3، ص‌ 171.</ref> گفته‌اند:
+
{{قرآن در قاب|«وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا * إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا»|سوره=18|آیه=23|ترجمه=و هرگز درباره چیزی مگو که من فردا آن را انجام می دهم،
  
'''''«و‌لاَ‌تَقولَنّ لِشاىء إِنِّى فاعِلٌ ذلِكَ غَدًا × إِلاّ أَن یَشاءَ اللّهُ واذكُر رَبَّكَ إِذا نَسیتَ و قُل عَسى أَن یَهدیَنِ رَبِّى لاَِقربَ مِن هذَا رَشَدًا».'''''
+
}}
 +
البتّه مراد از گفتن‌ «إِنْ شاءَ اللَّهُ» در این [[آیه]]، لقلقه‌ى زبان نيست، بلكه داشتن چنين بينشى در تمام ابعاد زندگى و در باور و دل انسان منظور است.
  
بنا به نقلى در شأن نزول این آیه، هنگامى كه قریش نزد [[رسول خدا]] صلى الله علیه و آله آمدند و از داستان [[اصحاب كهف]] و [[ذوالقرنین]] جویا شدند، پیامبر بدون گفتن انشاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى جبرئیل نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 [[سوره كهف]]/ 18 نازل شد.<ref> نورالثقلین، ج 3، ص 254؛ الدرّالمنثور، ج 5، ص‌ 376 و 377.</ref>
+
[[انسان]] در عين حال كه [[اراده]] دارد و آزاد است، ولى به طور مستقل نيست و همه‌ى كارها به او سپرده نشده كه بدون خواست [[خدا]] هم بتواند كارى انجام دهد. يعنى انسان نه در [[جبر]] است و نه [[اختیار]] تمام امور به او داده شده است، بلكه آزادى انسان در سايه‌ى [[مشیت الهی]] است.  
  
[[شیخ طوسى]] پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.<ref> التبیان، ج‌ 7، ص‌ 30.</ref>
+
بنا به نقلى در [[شأن نزول]] این آیه، هنگامى كه [[قریش]] نزد [[رسول خدا]] صلى الله علیه وآله آمدند و از داستان [[اصحاب كهف]] و [[ذو القرنین]] جویا شدند، پیامبر بدون گفتن ان شاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى [[جبرئیل]] نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 [[سوره كهف]] نازل شد.<ref>نورالثقلین، ج3، ص254؛ الدرّالمنثور، ج5، ص‌376-377.</ref> هرچند [[شیخ طوسى]] پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.<ref>التبیان، ج‌7، ص‌30.</ref>
 +
 
 +
==پانویس==
 +
<references/>
  
==پانویس ==
 
<references />
 
 
==منابع==
 
==منابع==
 +
*[[دائرة المعارف قرآن کریم]]، علی خراسانی، ج1، ص401.
 +
*[[تفسیر نور]]، محسن قرائتی، ج5، ص159.
 +
{{قرآن}}
  
علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد  1، ص 401
 
 
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]]
 
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]]
 +
[[رده:آیات سوره کهف]]

نسخهٔ ‏۲۹ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۳۷

آیه 23 و 24 سوره كهف را كه بر گفتن «إن شاءاللّه» تأكید كرده است، «آیه ‌مشیّت»[۱] یا «آیه استثناء»[۲] نامیده‌اند:

مشاهده آیه در سوره

«وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا * إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا»

و هرگز درباره چیزی مگو که من فردا آن را انجام می دهم،

مشاهده آیه در سوره


البتّه مراد از گفتن‌ «إِنْ شاءَ اللَّهُ» در این آیه، لقلقه‌ى زبان نيست، بلكه داشتن چنين بينشى در تمام ابعاد زندگى و در باور و دل انسان منظور است.

انسان در عين حال كه اراده دارد و آزاد است، ولى به طور مستقل نيست و همه‌ى كارها به او سپرده نشده كه بدون خواست خدا هم بتواند كارى انجام دهد. يعنى انسان نه در جبر است و نه اختیار تمام امور به او داده شده است، بلكه آزادى انسان در سايه‌ى مشیت الهی است.

بنا به نقلى در شأن نزول این آیه، هنگامى كه قریش نزد رسول خدا صلى الله علیه وآله آمدند و از داستان اصحاب كهف و ذو القرنین جویا شدند، پیامبر بدون گفتن ان شاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى جبرئیل نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 سوره كهف نازل شد.[۳] هرچند شیخ طوسى پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.[۴]

پانویس

  1. الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.
  2. الروض ‌الانف، ج‌3، ص‌171.
  3. نورالثقلین، ج3، ص254؛ الدرّالمنثور، ج5، ص‌376-377.
  4. التبیان، ج‌7، ص‌30.

منابع

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن