کفایة الأثر (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۵: | سطر ۵: | ||
|تصویر= [[پرونده:كفایة الأثر.jpg|240px|وسط]] | |تصویر= [[پرونده:كفایة الأثر.jpg|240px|وسط]] | ||
| − | |نویسنده= | + | |نویسنده= علی بن محمد خزاز قمی |
|موضوع= احادیث امامت | |موضوع= احادیث امامت | ||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
}} | }} | ||
| − | ''' | + | کتاب '''«کفایة الاثر فی النّصوص علی الأئمه الاثنی عشر»''' تألیف ابوالقاسم [[علی بن محمد خزاز قمی]] (از علمای قرن چهارم و پنجم) در موضوع [[امامت]] است. این کتاب یکی از منابع مهم مجموعه‌های روایی [[شیعه]] مانند [[بحارالانوار]] بوده است. كتاب كفاية الاثر به عنايت خداوند متعال، از دست تطاول روزگار، مصون و محفوظ ماند و به نسل هاى آينده رسيده و راه روشن و ادله قطعى شيعه را در مسئله امامت، پايدار و جاودانه كرد. |
| − | ==مؤلف== | + | ==زندگی‌نامه مؤلف== |
| − | + | [[علی بن محمد خزاز قمی|علی بن محمد خزاز قمی رازی]] در شهر [[قم]] -احتمالا در نیمه دوم سده چهارم هجرى قمرى- به دنیا آمد و از کودکی در این شهر به فراگیری علم و دانش روی آورد و مراحل مقدماتی آن را فراگرفت. خزاز قمی برای فراگیری علم از محضر [[شیخ صدوق]] به شهر ری سفر کرد و از محضر آن دانشمند بزرگ بهره‌های فراوان برد و در مدت کوتاهی به یکی از راویان بزرگ [[حدیث]] و شخصیت‌های معتبر روایی [[شیعه]] مبدل گشت. وی همچنین از معاصران [[شیخ مفید]] ـ عالم برجسته شیعه در آن دوران ـ به شمار می‌آید. تألیفات دیگر او: الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه و الایضاح فی اصول الدین علی مذهب اهل البیت می باشد. | |
| − | == | + | == انگیزه نگارش == |
| + | [[علی بن محمد خزاز قمی|خزاز قمی]] در مطلع كتابش، راز و رمز اين تلاش مقدس را چنين مى نگارد: آنچه انگيزه شد تا من در جهت نوشتن اين كتاب گام بردارم، اين بود كه مشاهده كردم گروهى از عوام بلكه خواص [[شیعه|شيعه]]، در مسئله نص و دليل قطعى بر [[امامت]] [[ائمه اطهار|امامان معصوم]]، دچار نوعى تحيرند و شبهه افكنى هاى گروه [[معتزله]] از [[اهل سنت]]، آن‌ها را سر در گم كرده است و كار به جائى رسيده كه بعضى از علاقه مندان به خاندان [[پیامبر اسلام|پيامبر اكرم]] صلی الله علیه و آله مى گويند: از [[صحابی|صحابه]] پيامبر، و حتى از خود امامان علیهم‌السلام نيز دليلى بر اين باور شيعه (امامت ائمه علیهم‌السلام) نداريم. چون چنين انحراف و كتمان حقيقت را ديديم، دامن همت به كمر بستم تا حقايق را روشن و شك و شبهه مخالفين را برطرف كنم. اين اقدام را فقط براى خشنودى پروردگار عالم و تقرب به رسول الله صلی الله علیه و آله و امامان علیهم‌السلام انجام دادم.<ref>كفاية الاثر، طبع سيد عبداللطيف كوه‌كمره اى، ص 8.</ref> | ||
| − | + | ==محتوای کتاب== | |
| − | + | موضوع این کتاب [[امامت]] است. مؤلف در این کتاب به جمع‌آوری روایات معتبر از حضرت [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله، که شخصیت‌های مشهور [[صحابی|صحابه]] نقل کرده‌اند و همچنین روایات فراوانی از [[ائمه اطهار|ائمه]] علیهم‌السلام درباره تعداد و نام [[ائمه اطهار|امامان]] بعد از آن حضرت پرداخته است. | |
| − | + | [[علی بن محمد خزاز قمی|خزاز قمی]] برای اثبات امامت دوازده امام [[معصوم]]، به روایات معتبری از [[امام علی علیه السلام|علی بن ابی‌طالب]] علیه‌السلام، [[امام حسن]] علیه‌السلام، [[امام حسین]] علیه‌السلام و [[صحابه]] معروف [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی الله علیه و آله استناد نموده است؛ صحابه‌ای چون: [[ابن عباس|عبدالله بن عباس]]، [[ابن مسعود|عبدالله بن مسعود]]، [[ابوسعید خدری]]، [[ابوذر غفاری]]، [[سلمان فارسی]]، [[جابر ابن عبدالله انصاری|جابر بن عبدالله انصاری]]، [[زید بن ارقم]]، [[ابو ایوب انصاری]]، [[عمار یاسر]]، [[حذیفه|حذیفه بن یمام]]، و از میان زنان به سخنان شخصیت‌هایی مانند [[حضرت فاطمه]] علیهاالسلام دختر حضرت [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله، [[ام سلمه]] و [[عایشه]] استناد جسته است. در پایان نیز به روایاتی که از دیگر ائمه در این باره وارد شده، می‌پردازد. | |
| − | + | تمام روايات اين كتاب، ارزنده و اصيل است. ما در اين جا به ذكر چند روايت از آن بسنده مى كنيم: | |
| − | + | '''عصمت پيامبر و امامان:''' | |
| + | مؤلف باواسطه از [[ابن عباس]] روايت مى كند كه گفت: از [[رسول اكرم]] صلی الله علیه و آله شنيدم كه به من فرمود: «من و [[امام علی علیه السلام|على]] و [[امام حسن علیه السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|حسين]] و نه امام از نسل حسين، پاك و [[معصوم]] هستيم».<ref>كفاية الاثر، طبع بيدار، ص 18.</ref> | ||
| − | + | '''على ترازوى حق:''' | |
| + | همچنين باواسطه از ابن عباس نقل مى كند كه گفت: از رسول اكرم صلی الله علیه و آله بارها و بارها مى شنيدم كه مى فرمود: «على با [[حق]] و حق با على است. او پيشوا و خليفه بعد از من است، هر آن كس به [[ولايت]] او چنگ بزند رستگار شده و اهل نجات خواهد بود و هر كس از على دور شود گمراه و بدبخت خواهد شد».<ref>.همان، ص 21.</ref> | ||
| − | + | '''اهل بيت ستارگان آسمانى:''' | |
| + | با واسطه از [[ابوسعید خدری]] آورده است كه او مى گويد: از رسول اكرم مرتباً مى شنيدم كه مى فرمود: «[[اهل البیت|اهل بيت]] من، مايه امن و امان اهل زمين‌اند آن گونه كه ستارگان، امان اهل آسمانند».<ref>همان، ص 29.</ref> | ||
| − | + | '''ثقلين:''' | |
| + | و باز باواسطه از [[ابوهريره]] روايت مى كند كه گفت: از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله شنيدم كه مى فرمود: «من در ميان شما دو گوهر گرانبها و ارزشمند، به يادگار مى گذارم. [[قرآن]]، كتاب الهى، هر كس از آن پيروى كند، در مسير هدايت خواهد بود و هر كس از قرآن دورى كند به گمراهى خواهد افتاد. و اهل بيت من، شما را به خدا سوگند مى دهم كه حرمت و عظمت اهل بيت مرا رعايت كنيد». و اين را سه مرتبه فرمود.<ref>همان، ص 87.</ref> | ||
| − | + | == اعتبار و اهمیت کتاب == | |
| + | این کتاب از معتبرترین کتابهای روایی [[شیعه]] به شمار می‌آید و از زمان نگارش تا حال، پیوسته مورد توجه علما و بزرگان شیعه بوده و از مآخذ عمده دو کتاب معروف شیعه یعنی [[بحارالانوار]] و [[وسائل الشیعه]] می باشد. | ||
| − | + | [[علامه مجلسى]] در این مورد می گوید: «شیخ سعادتمند على بن محمد خزار قمى...، کتاب «کفایة الأثر» از او، کتابى است که مانند آن در زمینه [[امامت]] تألیف نشده و این اثر بهترین نشانه بر فضل و کمال و وثاقت و دیانت مؤلف اوست». | |
| − | در | + | [[وحید بهبهانی|وحید بهبهانى]] نیز در وصف خزار قمى و اثرش نگاشته است: «کتاب «کفایة الاثر» در کمال خوبى و متانت نوشته شده و از تحقیقات خود مؤلف در این نوشتار بدست مى آید که این شخصیت بزرگوار در کمال فضل و دانش قرار داشته است». |
==وضعیت نشر== | ==وضعیت نشر== | ||
| − | + | اين اثر به طبع بسيار قديمى در كتابخانه هاى [[نجف]] و [[قم]] موجود بود تا اين كه در طليعه انقلاب اسلامى [[ایران|ايران]] با همت مدير محترم انتشارات بيدار قم و تحقيق ارزشمند يكى از محققان حوزه علميه قم، آقاى سيد عبداللطيف كوه كمرى خوئى در یک جلد به صورتى زيبا و وزين در سال ۱۴۰۱ ق به قطع وزیری چاپ شده و در دسترس دانش‌پژوهان حوزه دين‌پژوهى و امام شناسى قرار گرفت. | |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| − | ==متن کتاب | + | *محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، صفحه ۲۶۹. |
| − | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78902/ كفایة الأثر] | + | *ابوالحسن ربانى صالح‌آبادى، [[ستارگان حرم (کتاب)|ستارگان حرم]]، جلد ۹. |
| + | |||
| + | ==متن کتاب== | ||
| + | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78902/ '''كفایة الأثر فی النصوص علی الأئمه الاثنی عشر'''] | ||
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
[[رده:کتابهای اعتقادی]] | [[رده:کتابهای اعتقادی]] | ||
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۰۸
 | |
| نویسنده | علی بن محمد خزاز قمی |
| موضوع | احادیث امامت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
|
| |
کتاب «کفایة الاثر فی النّصوص علی الأئمه الاثنی عشر» تألیف ابوالقاسم علی بن محمد خزاز قمی (از علمای قرن چهارم و پنجم) در موضوع امامت است. این کتاب یکی از منابع مهم مجموعه‌های روایی شیعه مانند بحارالانوار بوده است. كتاب كفاية الاثر به عنايت خداوند متعال، از دست تطاول روزگار، مصون و محفوظ ماند و به نسل هاى آينده رسيده و راه روشن و ادله قطعى شيعه را در مسئله امامت، پايدار و جاودانه كرد.
محتویات
زندگی‌نامه مؤلف
علی بن محمد خزاز قمی رازی در شهر قم -احتمالا در نیمه دوم سده چهارم هجرى قمرى- به دنیا آمد و از کودکی در این شهر به فراگیری علم و دانش روی آورد و مراحل مقدماتی آن را فراگرفت. خزاز قمی برای فراگیری علم از محضر شیخ صدوق به شهر ری سفر کرد و از محضر آن دانشمند بزرگ بهره‌های فراوان برد و در مدت کوتاهی به یکی از راویان بزرگ حدیث و شخصیت‌های معتبر روایی شیعه مبدل گشت. وی همچنین از معاصران شیخ مفید ـ عالم برجسته شیعه در آن دوران ـ به شمار می‌آید. تألیفات دیگر او: الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه و الایضاح فی اصول الدین علی مذهب اهل البیت می باشد.
انگیزه نگارش
خزاز قمی در مطلع كتابش، راز و رمز اين تلاش مقدس را چنين مى نگارد: آنچه انگيزه شد تا من در جهت نوشتن اين كتاب گام بردارم، اين بود كه مشاهده كردم گروهى از عوام بلكه خواص شيعه، در مسئله نص و دليل قطعى بر امامت امامان معصوم، دچار نوعى تحيرند و شبهه افكنى هاى گروه معتزله از اهل سنت، آن‌ها را سر در گم كرده است و كار به جائى رسيده كه بعضى از علاقه مندان به خاندان پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله مى گويند: از صحابه پيامبر، و حتى از خود امامان علیهم‌السلام نيز دليلى بر اين باور شيعه (امامت ائمه علیهم‌السلام) نداريم. چون چنين انحراف و كتمان حقيقت را ديديم، دامن همت به كمر بستم تا حقايق را روشن و شك و شبهه مخالفين را برطرف كنم. اين اقدام را فقط براى خشنودى پروردگار عالم و تقرب به رسول الله صلی الله علیه و آله و امامان علیهم‌السلام انجام دادم.[۱]
محتوای کتاب
موضوع این کتاب امامت است. مؤلف در این کتاب به جمع‌آوری روایات معتبر از حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله، که شخصیت‌های مشهور صحابه نقل کرده‌اند و همچنین روایات فراوانی از ائمه علیهم‌السلام درباره تعداد و نام امامان بعد از آن حضرت پرداخته است.
خزاز قمی برای اثبات امامت دوازده امام معصوم، به روایات معتبری از علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، امام حسن علیه‌السلام، امام حسین علیه‌السلام و صحابه معروف پیامبر صلی الله علیه و آله استناد نموده است؛ صحابه‌ای چون: عبدالله بن عباس، عبدالله بن مسعود، ابوسعید خدری، ابوذر غفاری، سلمان فارسی، جابر بن عبدالله انصاری، زید بن ارقم، ابو ایوب انصاری، عمار یاسر، حذیفه بن یمام، و از میان زنان به سخنان شخصیت‌هایی مانند حضرت فاطمه علیهاالسلام دختر حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله، ام سلمه و عایشه استناد جسته است. در پایان نیز به روایاتی که از دیگر ائمه در این باره وارد شده، می‌پردازد.
تمام روايات اين كتاب، ارزنده و اصيل است. ما در اين جا به ذكر چند روايت از آن بسنده مى كنيم:
عصمت پيامبر و امامان: مؤلف باواسطه از ابن عباس روايت مى كند كه گفت: از رسول اكرم صلی الله علیه و آله شنيدم كه به من فرمود: «من و على و حسن و حسين و نه امام از نسل حسين، پاك و معصوم هستيم».[۲]
على ترازوى حق: همچنين باواسطه از ابن عباس نقل مى كند كه گفت: از رسول اكرم صلی الله علیه و آله بارها و بارها مى شنيدم كه مى فرمود: «على با حق و حق با على است. او پيشوا و خليفه بعد از من است، هر آن كس به ولايت او چنگ بزند رستگار شده و اهل نجات خواهد بود و هر كس از على دور شود گمراه و بدبخت خواهد شد».[۳]
اهل بيت ستارگان آسمانى: با واسطه از ابوسعید خدری آورده است كه او مى گويد: از رسول اكرم مرتباً مى شنيدم كه مى فرمود: «اهل بيت من، مايه امن و امان اهل زمين‌اند آن گونه كه ستارگان، امان اهل آسمانند».[۴]
ثقلين: و باز باواسطه از ابوهريره روايت مى كند كه گفت: از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله شنيدم كه مى فرمود: «من در ميان شما دو گوهر گرانبها و ارزشمند، به يادگار مى گذارم. قرآن، كتاب الهى، هر كس از آن پيروى كند، در مسير هدايت خواهد بود و هر كس از قرآن دورى كند به گمراهى خواهد افتاد. و اهل بيت من، شما را به خدا سوگند مى دهم كه حرمت و عظمت اهل بيت مرا رعايت كنيد». و اين را سه مرتبه فرمود.[۵]
اعتبار و اهمیت کتاب
این کتاب از معتبرترین کتابهای روایی شیعه به شمار می‌آید و از زمان نگارش تا حال، پیوسته مورد توجه علما و بزرگان شیعه بوده و از مآخذ عمده دو کتاب معروف شیعه یعنی بحارالانوار و وسائل الشیعه می باشد.
علامه مجلسى در این مورد می گوید: «شیخ سعادتمند على بن محمد خزار قمى...، کتاب «کفایة الأثر» از او، کتابى است که مانند آن در زمینه امامت تألیف نشده و این اثر بهترین نشانه بر فضل و کمال و وثاقت و دیانت مؤلف اوست».
وحید بهبهانى نیز در وصف خزار قمى و اثرش نگاشته است: «کتاب «کفایة الاثر» در کمال خوبى و متانت نوشته شده و از تحقیقات خود مؤلف در این نوشتار بدست مى آید که این شخصیت بزرگوار در کمال فضل و دانش قرار داشته است».
وضعیت نشر
اين اثر به طبع بسيار قديمى در كتابخانه هاى نجف و قم موجود بود تا اين كه در طليعه انقلاب اسلامى ايران با همت مدير محترم انتشارات بيدار قم و تحقيق ارزشمند يكى از محققان حوزه علميه قم، آقاى سيد عبداللطيف كوه كمرى خوئى در یک جلد به صورتى زيبا و وزين در سال ۱۴۰۱ ق به قطع وزیری چاپ شده و در دسترس دانش‌پژوهان حوزه دين‌پژوهى و امام شناسى قرار گرفت.
منابع
- محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، صفحه ۲۶۹.
- ابوالحسن ربانى صالح‌آبادى، ستارگان حرم، جلد ۹.
متن کتاب
