مصباح الاصول (کتاب)
 | |
| نویسنده | ابوالقاسم الخوئی |
| موضوع | اصول فقه شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| نگارش | محمد سرور الواعظ الحسینی |
| تحقیق | جواد القیومی الاصفهانی |
|
| |
این کتاب تقريرات درس خارج اصول حضرت آيت الله خويى (م 1413 ق) است که حضرت آيت الله بهسودى آن را تدوین نموده است.
محتویات
ارزش و اعتبار كتاب
كتاب مصباح الأصول يكى از رايج‌ترين كتابهاى اصولى است كه طلاب و فضلا و اساتيد درس خارج اصول براى آگاهى از ديدگاه‌هاى اصولى حضرت آيت الله خويى به آن مراجعه مى‌كنند. اين كتاب با بيانى روان و ساده به طرح عميق‌ترين مسائل اصولى مى‌پردازد و در حوزه‌هاى علميّه قم و نجف با استقبال فراوانى از طرف علما و بزرگان علم اصول مواجه شده و از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار است.
انگيزه نگارش
يكى از سبكهاى جديد در ميان علماى عصر حاضر شيوه تقريرات نويسى است. در اين شيوه شاگردان برجسته، با نوشتن تقريرات درس استاد به طرح و بررسى ديدگاه‌هاى استاد مى‌پردازند و با اين كار امكان استفاده از مجالس درس استاد را براى ديگران و نسل‌هاى آينده نيز مهيا مى‌سازند و علاوه بر آن، زمينه‌هاى شكوفايى علمى خود را نيز فراهم مى‌كنند.
يكى از آن تقريرات كتاب «مصباح الأصول» است كه مؤلف دانشمند آن، مجالس درس اصول استاد بزرگوار خود را به رشته تحرير درآورده است. حضرت آيت الله بهسودى درباره نگارش كتاب حاضر مى‌فرمايد: «فهذه ثمرات اقتطفتها من شجرة طيبة، و درر كلمات تلقيتها من أبحاث قيمة لحضرة سيدنا الأستاذ العلامة، صراف نقود العلم بأفكاره الباكرة العميقة، غواص بحار الفضل بأنظاره العالية الدقيقة، المحدث الخبير و الفقيه البارع البصير و الأصولى الشهير، و الرجالى الكبير، حجة الإسلام و المسلمين، آية الله العظمى في العالمين، سيدنا و مولانا الحاج السيد أبو القاسم الخوئي أدام الله ظله العالي و متع المسلمين بوجوده الشريف.» «اين كتاب ثمرات ارزشمندى است كه از شجره طيبه‌اى چيده‌ام و كلماتى گهربار است كه از مباحث گران‌بهايى بهره برده‌ام و آن مجالس درس سرور ما حضرت استاد علامه كه با افكار تازه و عميق خود مباحث علمى را در دسترس قرار داده و درياهاى فضل و دانش را با نظريات عالى و عميق خود غواصى نموده، محدث آگاه و فقيه بزرگ و نام‌آور، اصولى مشهور و رجالى بزرگ، حجة الإسلام و المسلمين، آيت الله العظمى در ميان جهانيان، آقا و مولاى ما، حاج سيد ابو القاسم خويى، كه خداوند سايه ايشان را بر سر ما مستدام دارد و مسلمانان را از وجود شريف ايشان بهره‌مند گرداند.»
سخن حضرت آيت الله خويى
حضرت آيت الله خويى در تقريظى كه بر اين كتاب نگاشته مى‌فرمايد: «العلامة الحجة الحاج السيد سرور الواعظ الحسيني البهسودي - دام توفيقه - فقد قرر أبحاثنا الأصولية و استوعبها عن فهم و تدقيق و قد لاحظت جملة منها في هذا الجزء فوجدتها تتميز ببيان شامل و دقة في الضبط فأسأل المولى جل شأنه أن ينفع بكتابه مصباح الأصول طلاب الحوزة العلمية ممن تاقوا إلى العلم و راموا الاستنارة بمصباحه.» «علامه، حجت الإسلام، سيد سرور واعظ حسينى بهسودى كه توفيقات ايشان مستدام باد، مباحث اصولى ما را تقرير نموده است. وى در اين كتاب مباحث ما را خوب درك كرده و با دقت فراوان بيان داشته است. من بخش‌هايى از اين كتاب را ملاحظه نموده‌ام و آن را كتابى يافتم كه با بيانى روان و كامل و دقتى فراوان به ضبط و نقل مباحث درس ما پرداخته است. از خداوند متعال درخواست دارم كه طلاب حوزه‌هاى علميّه و مشتاقان علم و دانش از اين كتاب (مصباح الأصول) استفاده كرده و از روشنايى معارف آن بهره‌مند گردند.»
مباحث كتاب
كتاب «مصباح الأصول» يك دوره كامل علم اصول است، اما متاسفانه جلد اول آن به چاپ نرسيده و از نسخه خطى آن نيز اطلاعى در دست نيست و فقط جلدهاى دوم و سوم آن به چاپ رسيده است. جلد دوم شامل مباحث: قطع، ظن، ظواهر، اجماع، شهرت، خبر واحد، برائت، احتياط، تخيير و قاعده لا ضرر است. جلد سوم نيز شامل مباحث: استصحاب، تعادل و تراجيح و اجتهاد و تقليد مى‌باشد.
وضعیت نشر
این كتاب به همت انتشارات مكتبة الداورى در قم به سال 1412 ق چاپ و منتشر شده است.
منابع
- محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.
- مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار اصول فقه[لوح فشرده]، بخش کتابشناسی
متن کتاب
