فئة
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
«فِئَة» در لغت به معنای گروه و دسته است و به همین معنا مجموعا ده بار در قرآن کریم آمده است.
فئة در لغت
«فئة» در لغت به معنای گروه و دسته است.[۱] در «اقرب الموارد» بیان شده: تاء آن بدل از یاء است که در اصل «فأى» بوده. راغب اصفهانی آن را از «فىء» مى داند، زیرا فئة گروهى هستند که به یکدیگر در یارى و مدد رجوع کنند. این کلمه اشاره به مجموعهای از افراد یا اشیائی است که در صفات خاصی با هم مشترک هستند.
فئة در قرآن کریم
کلمه «فِئَة» مجموعا ده بار در قرآن کریم آمده است:
- «فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِيكُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَنْ لَمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ قَالُوا لَا طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو اللَّهِ كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ». (بقره/ ۲۴۹)
- «قَدْ كَانَ لَكُمْ آيَةٌ فِي فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَأُخْرَىٰ كَافِرَةٌ يَرَوْنَهُمْ مِثْلَيْهِمْ رَأْيَ الْعَيْنِ وَاللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهِ مَنْ يَشَاءُ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصَارِ». (آل عمران/ ۱۳)
- « فَمَا لَكُمْ فِي الْمُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَاللَّهُ أَرْكَسَهُمْ بِمَا كَسَبُوا أَتُرِيدُونَ أَنْ تَهْدُوا مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا». (نساء/ ۸۸)
- «وَمَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَىٰ فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ». (انفال/ ۱۶)
- «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ». (انفال/ ۴۵)
- «وَإِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَإِنِّي جَارٌ لَكُمْ فَلَمَّا تَرَاءَتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ وَقَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِنْكُمْ إِنِّي أَرَىٰ مَا لَا تَرَوْنَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ وَاللَّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ». (انفال/ ۴۸)
- «وَ لَمْ تَکنْ لَهُ فِئَةٌ ینْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ ما کانَ مُنْتَصِراً». (کهف/ ۴۳)
- «فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الْأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِرِينَ». (قصص/ ۸۱)
فئة در احادیث
- پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) به عمّار یاسر فرمود: «ویحک یا ابن سمیة! تقتلک الفئة الباغیة»: واى بر حال تو اى پسر سمیه (نام مادر عمار) گروه متجاوز که علیه امام زمانشان قیام کرده باشند ترا بکشند.[۲]
- امیرالمؤمنین (علیه السلام) در مقام بیان فضایل خویش و علم او به حوادثى که در آینده به وقوع مى پیوندد می فرماید: «والذى نفسى بیده لا تسألونى عن شىء فیما بینکم وبین الساعة ولا عن فئة تهدى مئةً وتضلّ مئةً الاّ انبأتکم بناعقها وقائدها وسائقها...»: سوگند به آن که جانم بدست او است ممکن نیست از آنچه که بین امروز تا قیامت روى مى دهد، و یا در باره گروهى که صد نفر را هدایت وصد نفر را گمراه کنند از من بپرسید جز آن که از دعوت کننده و رهبر و آن کسى که زمام این گروه را بدست دارد... خبر مى دهم.[۳]
- امام علی (علیه السلام) در موضعی دیگر می فرماید: «القتال قتالان: قتال الفئة الکافرة حتّى یسلموا، وقتال الفئة الباغیة حتى یفیؤوا»: جهاد بر دو قسم است: جهاد با کفار، تا اسلام آورند، و جهاد با سرکشان و خارجان علیه امام وقت، تا به (حق) بازگردند.[۴]
پانویس
منابع
- فرهنگ معارف و معاریف، سید مصطفی حسینی دشتی.
