ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن (کتاب)
 | |
| نویسنده | محمد سبزواری نجفی |
| موضوع | تفاسیر شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
«ارشاد الاذهان الى تفسیر القرآن» تألیف محمد بن حبیب الله سبزوارى نجفى (۱۳۱۸-۱۴۰۹ ق) از مفسران معاصر شیعه است. این تفسیر در واقع خلاصه‌ای بر تفسیر دیگر مصنف با عنوان «الجدید فى تفسیر القرآن المجید» مى‌باشد.
معرفى تفسیر
کتاب «ارشاد الاذهان فى تفسیر القرآن» به زبان عربى و در صدد تفسیر تمامى قرآن کریم به شیوه اختصار و ایجاز در یک مجلد بزرگ (قطع رحلى) مى‌باشد. این تفسیر به مثابه خلاصه تفسیر دیگر مصنف با عنوان «الجدید فى تفسیر القرآن المجید» مى‌باشد که در ۷ جلد تدوین شده است. تفاوت این تفسیر با الجدید فقط در تلخیص آن است، و از جهت روش و شیوه ورود و خروج به بحثها تفاوت چندانى با آن ندارد.
تلخیص‌هاى انجام گرفته در مواردى از قبیل: خلاصه کردن احادیث نقل شده، عدم تعرض به اقوال -که در الجدید به وفور به چشم مى‌خورد-، حذف توضیحات، حذف دسته آیات ابتداى هر بحث و حذف برخى وجوه و احتمالات، مى‌باشد.
مصنف سعى نموده عین کلمات و جمله‌ها را بکار برد و در واقع این تفسیر با کنار هم گذاشتن عباراتى از الجدید، پدید آمده است. البته طرح نشر آن بصورت وسط بودن مصحف و تعبیه تفسیر همان آیات در اطراف آن، از طرف ناشر (که فرزند مفسر مى‌باشد) ارائه شده است.
روش تفسیر
روش «تفسیر ارشاد الاذهان» به مانند «تفسیر الجدید» تحلیلى و اجتهادى مى‌باشد، منتهى با برگزیدن روش اختصار و ایجاز. مخاطب این تفسیر کسانى هستند که آگاهى کافى به زبان عربى داشته و طالب فهم بیشتر آیات قرآنى هستند، و براى متوسطین از مردم قابل استفاده خواهد بود. قلم مفسر، شیوا و بدون تعقید است و این، فهم آن را براى مخاطب سهل و آسان نموده است. مفسر سعى نموده مباحث خود را در محدوده ظاهر الفاظ و معانى حقیقى و مجازى آن مطرح نماید، بنابراین از تأویلات و مطرح کردن بطون گوناگون، پرهیز نموده است.
روش عمومى مفسر در هر سوره با ذکر نام آن، مکى و مدنى بودن، عدد آیات به همراه فضیلت سوره و وجه تسمیه آن، آغاز مى‌گردد. سپس به تفسیر آیه به آیه به شکل مختصر مى‌پردازد.
مفسر با وجود اختصار، توجه خود را به بحثهاى لغوى و ادبى نشان مى‌دهد، و در بیان معانى برخى لغات از آیات دیگر نیز به عنوان تأیید و استشهاد کمک مى‌گیرد. نقل روایات را نه به تفصیل و کثرت «الجدید»، بلکه به شکل کم و خلاصه در اینجا حفظ نموده تا رنگ روایى بودن منش تفسیرى وى، پابرجا بماند. از شیوه تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر آیات به آیات دیگر نیز بهره است. داستانها و قصص قرآنى را در حد آیات مطرح نموده و مختصر توضیح اضافى را در آنها دارد. شأن نزول آیات را به میزان کم، مطرح مى‌نماید و از آن در توضیح آنها کمک مى‌گیرد.
مؤلف، دیدگاه شیعى خود را به طور ملایم و بدون ایجاد حساسیت و یا توهین به مخالفین، در آیات فقهى مانند آیه وضو و آیه خمس و آیات ولائى مانند آیه مباهله، آیه اکمال، آیه برائت و...، نشان مى‌دهد.
منابع
- نرم افزار جامع التفاسیر، بخش کتابشناسی.
| تفسیر قرآن | |
| درباره تفسیر قرآن: | تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن |
|---|---|
| اصطلاحات: | اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات |
| شاخه های تفسیر قرآن: |
تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی) |
| روشهای تفسیری قرآن: |
|
| تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: |
|
