منابع و پی نوشتهای ضعیف
رعایت ادبیات دانشنامه ای متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

دعوت سری پیامبر به دین اسلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''منبع:''' زندگاني حضرت محمد صلی الله علیه و آله
+
{{خوب}}
 +
در ۳ سال آغازین [[مبعث حضرت محمد صلی الله علیه و آله|بعثت]]، دعوت [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] (صلی الله علیه و آله) به دین [[اسلام]] بطور سرّی و پنهانی بود. در این مدت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به طور خصوصی با افراد مختلف تماس برقرار نمود و آنها را به آیین نورانی اسلام دعوت کرد که نزدیک ۴۰ نفر جذب اسلام شدند. در این سه سال انجام برنامه [[نماز]] در پنهانی و خفا صورت می گرفت. 
  
'''نویسنده:''' سيد هاشم رسولي محلاتي
+
==حکمت دعوت پنهانی در مکه==
  
'''آغاز دعوت خصوصى و سرى'''
+
[[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]]  صلی الله علیه وآله در [[مکه]] هنوز مأمور به آشکار کردن [[نبوت|رسالت]] خویش نبود، از این رو اقدام به تأسیس «حزب سری» کرد. این مرحله در کتاب  ها به عنوان «دعوت پنهانی» نام یافته است که رسول خدا صلی الله علیه و آله به طور خصوصی و سری با افراد مختلف تماس برقرار نمود، و آن  ها را به آیین نورانی [[اسلام]] دعوت کرد و به وسیله همین افراد، هسته مرکزی حکومت خود را تشکیل داد.
  
دعوت [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله و انذارى که در آغاز [[سوره مدثر]] بدان مامور گشت از محيط خانه و زندگى خود وى شروع شد و نخست على و همسرش خديجه به او ايمان آوردند و آن گاه پسر خوانده او زيد. اين دعوت خصوصى و سرى ادامه داشت تا اين که قرآن پيامبر اسلام را مامور ساخت ابتداء خويشاوندان را به اسلام دعوت کند و در مرحله بعدى عموم مردم را در اين مدت که سه سال به طول انجاميد پيامبر صلی الله علیه و آله مخفيانه با افراد تماس مى گرفت و همين امر سبب شد تا بيش از چهل نفر اين دين جديد را بپذيرند.
+
شاید فلسفه اساسی دعوت سری این بود که با این دعوت دست به تشکیل یک حزب قوی زده و به کمک آن بتواند ماموریت بسیار بزرگ و حساس خود را شروع کند.  
  
در دعوت سري، پيامبر ابتدا [[دين اسلام]] را به نزديکان و تک‌ تک افراد عرضه مي‌ داشت و موضوع دعوت نيز ترک پرستش بتان و دعوت به پرستيدن خداي يگانه و برپايي [[نماز]] و عبادت در برابر آن يکتاي بي همتا بود.  
+
==آغاز دعوت خصوصى و سرى==
 +
دعوت [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله و [[انذار|انذارى]] که در آغاز [[سوره مدثر]] بدان مأمور گشت، از محیط خانه و زندگى خود ایشان شروع شد و نخست [[امام علی علیه السلام|حضرت على]] و همسرش [[خدیجه کبری|خدیجه]] به او [[ایمان|ایمان]] آوردند و آن گاه پسر خوانده او [[زید بن حارثه|زید حارثه]]. این دعوت خصوصى و سرّى ادامه داشت تا این که [[قرآن]]، پیامبر اکرم را مامور ساخت ابتداء خویشاوندان و در مرحله بعدى عموم مردم را به [[اسلام]] دعوت کند. در این مدت که سه سال به طول انجامید، پیامبر صلی الله علیه و آله مخفیانه با افراد تماس مى گرفت و همین امر سبب شد تا بیش از چهل نفر این دین جدید را بپذیرند.
  
نخستين مسلمانان اين دوران [[حضرت خديجه]] و حضرت [[امام علی]] و ديگراني چون [[زيد بن حارثه]] - پسر خوانده پيامبر، [[ابوبکر بن ابي قحافه]]، [[عثمان بن عفان]]، [[زبير بن العوام]]، [[عبدالرحمان بن عوف]]، [[سعد ‌ابن ابي وقاص]] و [[طلحه بن عبيدالله]] بودند که از آنان به عنوان «[[سابقان اسلام]]» نام برده مي ‌شود.  
+
در دعوت سری، پیامبر ابتدا [[دین اسلام]] را به نزدیکان و تک‌ تک افراد عرضه می‌ داشت و موضوع دعوت نیز ترک پرستش بتان و دعوت به پرستیدن خدای یگانه و برپایی [[نماز]] و [[عبادت]] در برابر آن یکتای بی همتا بود.  
  
يکي از وقايع مهم اين دوران اسلام آوردن ابوبکر بود. او که از افراد پرنفوذ مکه و [[قريش]] به حساب مي‌ آمد، زمينه اسلام آوردن کساني چون [[عثمان]]، [[طلحه]]، [[زبير]]، [[سعد بن ‌ابي وقاص]] و [[عبدالرحمن بن عوف]] را فراهم کرد.
+
نخستین مسلمانان این دوران غیر از سه نفر مذکور، [[ابوبکر|ابوبکر بن ابی قحافه]]، [[عثمان بن عفان]]، [[زبیر بن عوام|زبیر بن العوام]]، [[عبدالرحمان بن عوف]]، [[سعد ‌بن ابی وقاص|سعد ‌ابن ابی وقاص]] و [[طلحة بن عبیدالله|طلحة بن عبیدالله]] بودند که از آنان به عنوان «سابقان اسلام» نام برده می ‌شود.  
  
دعوت سري 3 سال به طول انجاميد که در اين مدت قريب 40 نفر جذب دين اسلام شدند. سران بت ‌پرست قريش در طول اين 3 سال چندان ترسي از اين جريان پيش رو نداشتند و به خيال اين بودند که بزودي به خاموشي خواهد گرائيد و لذا در برابر آن مقاومت نمي‌ کردند. البته مسلمين نيز براي جلوگيري از حساسيت‌ برانگيزي مشرکان، پوشيده از مردم، نماز مي‌ خواندند.
+
ابوبکر که از افراد پر نفوذ [[مکه]] و [[قریش]] به حساب می‌ آمد، زمینه اسلام آوردن کسانی چون [[عثمان]]، [[طلحه]]، [[زبیر]]، سعد بن ‌ابی وقاص و عبدالرحمن بن عوف را فراهم کرد.
  
'''تبليغ در خانه ارقم'''
+
تدریجا با دعوت پنهانی رسول خدا صلی الله علیه و آله، گروه معدودی از مردان و زنان ایمان آوردند که از آن جمله اند: [[جعفر بن ابیطالب]] و همسرش [[اسماء دختر عمیس]]، [[عبدالله بن مسعود]]، [[خباب بن ارت]]، [[عمار بن یاسر]]، صهیب بن سنان ـ که از اهل روم بود و در مکه زندگی می کرد ـ عبیدة بن حارث، عبدالله بن جحش و جمع دیگری که حدود ۵۰ نفر می  شدند.
  
در اين مدت که حدود سه سال طول کشيد با اين که ايمان به رسول خدا و انجام برنامه نماز در پنهاني و خفا صورت مي  گرفت با اين حال برخوردهاي مختصري ميان تازه مسلمانان و مشرکين مکه اتفاق افتاد که از آن جمله روزي سعد بن ابي وقاص با جمعي از مسلمانان در گوشه اي به نماز مشغول بودند که چند تن از مشرکان سر رسيدند و به مسلمانان ناسزا گفته و به کار آن ها خرده گرفته و عيب جويي کردند و مورد ملامت و سرزنش قرارشان دادند.
+
[[عزالدین ابن اثیر|ابن أثیر]] می نویسد: «[[جعفر بن ابیطالب]]» اندکی بعد از برادرش «[[امام علی علیه السلام|علی]]» اسلام آورد. روایت شده است که [[ابوطالب]]، رسول خدا صلی الله علیه و سلم و علی رضی الله عنه را دید که نماز می  خوانند، و علی پهلوی راست رسول خدا ایستاده است، پس به «جعفر» رضی الله عنه گفت: صل جناح ابن عمک و صلّ عن یساره؛ تو هم بال دیگر پسر عمویت باش و در پهلوی چپ وی نماز گزار.
  
گفتگو ميان طرفين بالا گرفت و کم کم به زد و خورد کشيد، سعد بن ابي وقاص استخواني را که از فک شتري بود از زمين برداشت و به سر مردي از مشرکين زد و در اثر آن ضربت سر آن مرد بشکست و خون جاري گرديد، و اين نخستين خوني بود که به خاطر پيشرفت اسلام ريخته شد و مطابق نقل برخي از مورخين همين ماجرا سبب شد تا رسول خدا صلی الله علیه و آله و پيروان او مدتي در خانه شخصي به نام [[ارقم بن ابي ارقم]] مخفي و پنهان گردند.
+
==برخورد مشرکان با تازه مسلمانان==
  
'''مسلمان شدن بيش از چهل نفر'''
+
سران [[بت پرستی|بت ‌پرست]] [[قریش|قریش]] در طول این ۳ سال دعوت پنهانی، چندان ترسی از این جریان پیش رو نداشتند و به خیال این بودند که بزودی به خاموشی خواهد گرائید و لذا در برابر آن مقاومت نمی‌ کردند. البته مسلمین نیز برای جلوگیری از حساسیت‌ برانگیزی مشرکان، پوشیده از مردم، [[نماز]] می‌ خواندند.
  
مورخين عموما گويند:
+
در این مدت سه ساله، با این که ایمان به [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] صلی الله علیه و آله و انجام برنامه نماز در پنهانی و خفا صورت می  گرفت، برخوردهای مختصری میان تازه مسلمانان و مشرکین مکه اتفاق افتاد که از آن جمله روزی [[سعد بن ابی وقاص]] با جمعی از مسلمانان در گوشه ای به نماز مشغول بودند که چند تن از مشرکان سر رسیدند و به مسلمانان ناسزا گفته و به کار آن ها خرده گرفته و عیب جویی کردند و مورد ملامت و سرزنش قرارشان دادند.
  
پس از علي بن ابيطالب علیه السلام دومين مردي که به رسول خدا صلی الله علیه و آله ايمان آورد زيد بن حارثه آزاد شده آن حضرت بود که چند سال قبل از [[ظهور اسلام]] به صورت بردگي به خانه خديجه آمد و رسول خدا صلی الله علیه و آله او را از خديجه  گرفت و آزاد کرد و همچنان در خانه آن حضرت به سر مي  برد و به عنوان پسر خوانده رسول خدا صلی الله علیه و آله معروف شد.
+
گفتگو میان طرفین بالا گرفت و کم کم به زد و خورد کشید، سعد وقاص استخوانی را که از فک شتری بود از زمین برداشت و به سر مردی از مشرکین زد و در اثر آن ضربت سر آن مرد بشکست و خون جاری گردید، و این نخستین خونی بود که به خاطر پیشرفت اسلام ریخته شد و مطابق نقل برخی از مورخین همین ماجرا سبب شد تا رسول خدا و پیروان او مدتی در خانه شخصی به نام ارقم بن ابی ارقم مخفی و پنهان گردند.
 
+
==منابع==
زيد دومين مردي بود که به آن حضرت ايمان آورد و تدريجا با دعوت پنهاني رسول خدا صلی الله علیه و آله گروه معدودي از مردان و زنان ايمان آوردند که از آن جمله اند: جعفر بن ابيطالب و همسرش [[اسماء دختر عميس]]، [[عبدالله بن مسعود]]، [[خباب بن ارت]]، [[عمار بن ياسر]]، [[صهيب بن سنان]] ـ که از اهل روم بود و در مکه زندگي مي  کرد ـ [[عبيدة بن حارث]]، [[عبدالله بن جحش]] و جمع ديگري که حدود 50 نفر مي  شدند.
+
* "زندگانی حضرت محمد صلی الله علیه و آله"، سید هاشم رسولی محلاتی.
 
+
{{شناختنامه رسول خدا (ص)}}
<I>به عنوان مثالي ملموس:</I>
 
 
 
'''اسلام جعفر بن ابي طالب'''
 
 
 
[[ابن أثير]] مي  نويسد که: «[[جعفر بن أبي طالب]]» اندکي بعد از برادرش  «علي» اسلام آورد. روايت شده است که [[ابوطالب]]، رسول خدا صلي الله عليه و سلم و علي رضي الله عنه را ديد که نماز مي  خوانند، و علي پهلوي راست رسول خدا ايستاده است، پس به «جعفر» رضي الله عنه گفت: صل جناح ابن عمک و صل عن يساره.
 
 
 
«تو هم بال ديگر پسر عمويت باش و در پهلوي چپ وي نماز گزار».
 
 
 
پس جعفر بن ابوطالب در طرف ديگر رسول خدا صلی الله علیه و آله به نماز ايستاد و اسلام جعفر پيش از آن بود که رسول خدا صلی الله علیه و آله به خانه «أرقم» درآيد و در آن جا به دعوت مشغول شود.
 
 
 
'''حزب سري در مکه'''
 
 
 
پيامبر اکرم  صلي الله عليه وآله در مکه هنوز مامور به آشکار کردن رسالت  خويش نبود، از اين رو اقدام به تاسيس  «[[حزب سري ]]» کرد. اين مرحله در کتاب  ها به عنوان «دعوت پنهاني » نام يافته است که پيامبر اکرم  صلي الله عليه و آله به طور خصوصي و سري با افراد مختلف تماس برقرار نمود، و آن  ها را به آيين نوراني اسلام دعوت کرد و به وسيله همين افراد، هسته مرکزي حکومت  خود را تشکيل داد.
 
 
 
شايد فلسفه اساسي دعوت سري اين بود که با دعوت سري دست  به تشکيل يک حزب قوي زده و به کمک آن بتواند ماموريت  بسيار بزرگ و حساس خود را شروع کند. مهمترين کاري که پيامبر در رابطه با تاسيس يک جامعه و حکومت توحيدي در مکه انجام داد، اين بود که:
 
 
 
در [[مراسم حج ]] با گروهي از مردم [[مدينه]] که به [[مکه]] آمده بودند، ملاقات کرد و از آن  ها پيمان گرفت که او را ياري نمايند. اين گروه که رسما دعوت آن حضرت را پذيرفته بودند، تعهد کردند که وي را به مدينه دعوت کرده و ياري او را بر عهده بگيرند.
 
 
 
اين کار زماني تکميل شد که گروهي ديگر از نمايندگان مردم مدينه با پيامبر صلي الله عليه و آله در [[عقبه]] (در نزديکي مني) ملاقات نمودند و با وي رسما به عنوان پيامبر و رهبر، بيعت کردند و پيمان دوستي ميان آن  ها منعقد شد، که در تاريخ به معاهده «[[عقبه اولي ]]» شهرت يافت.
 
  
 
[[رده:تاریخ صدر اسلام]]
 
[[رده:تاریخ صدر اسلام]]
 
[[رده:پیامبر اکرم از بعثت تا رحلت]]
 
[[رده:پیامبر اکرم از بعثت تا رحلت]]
 +
[[رده: مقاله های مهم]]
 +
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= ضعیف
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= متوسط
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۵۴

در ۳ سال آغازین بعثت، دعوت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به دین اسلام بطور سرّی و پنهانی بود. در این مدت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به طور خصوصی با افراد مختلف تماس برقرار نمود و آنها را به آیین نورانی اسلام دعوت کرد که نزدیک ۴۰ نفر جذب اسلام شدند. در این سه سال انجام برنامه نماز در پنهانی و خفا صورت می گرفت.

حکمت دعوت پنهانی در مکه

پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در مکه هنوز مأمور به آشکار کردن رسالت خویش نبود، از این رو اقدام به تأسیس «حزب سری» کرد. این مرحله در کتاب ها به عنوان «دعوت پنهانی» نام یافته است که رسول خدا صلی الله علیه و آله به طور خصوصی و سری با افراد مختلف تماس برقرار نمود، و آن ها را به آیین نورانی اسلام دعوت کرد و به وسیله همین افراد، هسته مرکزی حکومت خود را تشکیل داد.

شاید فلسفه اساسی دعوت سری این بود که با این دعوت دست به تشکیل یک حزب قوی زده و به کمک آن بتواند ماموریت بسیار بزرگ و حساس خود را شروع کند.

آغاز دعوت خصوصى و سرى

دعوت رسول خدا صلی الله علیه و آله و انذارى که در آغاز سوره مدثر بدان مأمور گشت، از محیط خانه و زندگى خود ایشان شروع شد و نخست حضرت على و همسرش خدیجه به او ایمان آوردند و آن گاه پسر خوانده او زید حارثه. این دعوت خصوصى و سرّى ادامه داشت تا این که قرآن، پیامبر اکرم را مامور ساخت ابتداء خویشاوندان و در مرحله بعدى عموم مردم را به اسلام دعوت کند. در این مدت که سه سال به طول انجامید، پیامبر صلی الله علیه و آله مخفیانه با افراد تماس مى گرفت و همین امر سبب شد تا بیش از چهل نفر این دین جدید را بپذیرند.

در دعوت سری، پیامبر ابتدا دین اسلام را به نزدیکان و تک‌ تک افراد عرضه می‌ داشت و موضوع دعوت نیز ترک پرستش بتان و دعوت به پرستیدن خدای یگانه و برپایی نماز و عبادت در برابر آن یکتای بی همتا بود.

نخستین مسلمانان این دوران غیر از سه نفر مذکور، ابوبکر بن ابی قحافه، عثمان بن عفان، زبیر بن العوام، عبدالرحمان بن عوف، سعد ‌ابن ابی وقاص و طلحة بن عبیدالله بودند که از آنان به عنوان «سابقان اسلام» نام برده می ‌شود.

ابوبکر که از افراد پر نفوذ مکه و قریش به حساب می‌ آمد، زمینه اسلام آوردن کسانی چون عثمان، طلحه، زبیر، سعد بن ‌ابی وقاص و عبدالرحمن بن عوف را فراهم کرد.

تدریجا با دعوت پنهانی رسول خدا صلی الله علیه و آله، گروه معدودی از مردان و زنان ایمان آوردند که از آن جمله اند: جعفر بن ابیطالب و همسرش اسماء دختر عمیس، عبدالله بن مسعود، خباب بن ارت، عمار بن یاسر، صهیب بن سنان ـ که از اهل روم بود و در مکه زندگی می کرد ـ عبیدة بن حارث، عبدالله بن جحش و جمع دیگری که حدود ۵۰ نفر می شدند.

ابن أثیر می نویسد: «جعفر بن ابیطالب» اندکی بعد از برادرش «علی» اسلام آورد. روایت شده است که ابوطالب، رسول خدا صلی الله علیه و سلم و علی رضی الله عنه را دید که نماز می خوانند، و علی پهلوی راست رسول خدا ایستاده است، پس به «جعفر» رضی الله عنه گفت: صل جناح ابن عمک و صلّ عن یساره؛ تو هم بال دیگر پسر عمویت باش و در پهلوی چپ وی نماز گزار.

برخورد مشرکان با تازه مسلمانان

سران بت ‌پرست قریش در طول این ۳ سال دعوت پنهانی، چندان ترسی از این جریان پیش رو نداشتند و به خیال این بودند که بزودی به خاموشی خواهد گرائید و لذا در برابر آن مقاومت نمی‌ کردند. البته مسلمین نیز برای جلوگیری از حساسیت‌ برانگیزی مشرکان، پوشیده از مردم، نماز می‌ خواندند.

در این مدت سه ساله، با این که ایمان به رسول خدا صلی الله علیه و آله و انجام برنامه نماز در پنهانی و خفا صورت می گرفت، برخوردهای مختصری میان تازه مسلمانان و مشرکین مکه اتفاق افتاد که از آن جمله روزی سعد بن ابی وقاص با جمعی از مسلمانان در گوشه ای به نماز مشغول بودند که چند تن از مشرکان سر رسیدند و به مسلمانان ناسزا گفته و به کار آن ها خرده گرفته و عیب جویی کردند و مورد ملامت و سرزنش قرارشان دادند.

گفتگو میان طرفین بالا گرفت و کم کم به زد و خورد کشید، سعد وقاص استخوانی را که از فک شتری بود از زمین برداشت و به سر مردی از مشرکین زد و در اثر آن ضربت سر آن مرد بشکست و خون جاری گردید، و این نخستین خونی بود که به خاطر پیشرفت اسلام ریخته شد و مطابق نقل برخی از مورخین همین ماجرا سبب شد تا رسول خدا و پیروان او مدتی در خانه شخصی به نام ارقم بن ابی ارقم مخفی و پنهان گردند.

منابع

  • "زندگانی حضرت محمد صلی الله علیه و آله"، سید هاشم رسولی محلاتی.
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله)
رحمة للعالمین.jpg
رویدادهای مهم زندگی
حمله اصحاب فیل به مکهسفر پیامبر اکرم به شامازدواج با حضرت خدیجه کبری (س) • گذاشتن سنگ حجرالاسود در جای خویش • مبعثمعراجولادت حضرت فاطمه سلام الله علیهارفتن به شعب ابی طالبعام الحزنسفر به طائفهجرت به مدینهازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)غزوه بدرغزوه احدغزوه احزابصلح حدیبیهغزوه خیبرسریه ذات السلاسل فتح مکهغزوه حنینغزوه تبوکغدیر خم
بستگان
امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) •عبدالله بن عبدالمطلب(س) • عبدالمطلبابوطالب(ع) • حمزه بن عبدالمطلب(ع) • عباس بن عبدالمطلبابولهبجعفر طیارآمنه(س) • فاطمه بنت اسد(س) • خدیجه کبری(س) • حضرت زهرا(س) • امام حسن(ع) • امام حسین(ع) • حضرت زینب(س)
اصحاب
سلمان فارسیعمار بن یاسرابوذرمقدادابوسلمه مخزومیزيد بن حارثهعثمان بن مظعونمصعب بن عمیرابوبکرطلحهزبیرعثمان بن عفانعمر بن خطابسعد بن ابی وقاصعبدالله بن مسعوداسعد بن زرارهسعد بن معاذسعد بن عبادهعثمان بن حنیفسهل بن حنیفابو ایوب انصاری حذیفة بن یمانخالد بن سعيدخزیمة بن ثابتعبدالله بن رواحهاویس قرنیعبدالله بن مسعود بلال حبشی
مکان های مرتبط
مکهمدینهغار حراکعبهشعب ابوطالبغدیر خمفدکبقیعغار ثورمسجد قبامسجد النبیمسجد الحرام