سید محمدحسین حسینی طهرانی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(آرشیو عکس و تصویر)
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
'''آیت‌الله سید محمدحسین حسینى طهرانى''' (۱۳۷۴ـ۱۳۰۵ ق)، [[فقیه]] مجاهد، عالم ربانی [[شیعه]] و از شاگردان [[علامه طباطبایی]] بود. آیت‌الله طهرانی بیشتر با مباحث [[عرفان|عرفانی]] شناخته شده است، اما وی در سال‌های حضورش در [[تهران]] که همزمان با نهضت اسلامی [[امام خمینی]] بود، با حمایت کامل از نهضت، به سازماندهی نیروهای مبارز پرداخت. «[[رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب (کتاب)|رسالۀ لبّ اللباب فی سیر و سلوک اولى الألباب]]» از آثار ایشان است.
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
  
|نام کامل = سيد محمدحسین حسينى طهرانى
+
|نام کامل = سید محمدحسین حسینى تهرانى
  
|تصویر=[[پرونده:سید محمدحسین حسینی طهرانی.jpg|220px|center]]
+
|تصویر=[[پرونده:علامه تهرانی.jpg|۲۲۰px|center]]
  
|زادروز = 1305ش = 1345ق.
+
|زادروز = ۱۳۰۵ شمسی
  
 
|زادگاه = [[تهران]]
 
|زادگاه = [[تهران]]
  
|وفات = 1374ش = 1416ق
+
|وفات = ۱۳۷۴ شمسی
  
 
|مدفن = [[مشهد]]، [[حرم امام رضا علیه السلام]]
 
|مدفن = [[مشهد]]، [[حرم امام رضا علیه السلام]]
  
|اساتید = سيد محمد صادق تهرانى، آیت الله حاج [[شیخ حسین حلی]]، [[آیت الله خویی]]، [[آیت الله شاهرودی]]، [[علامه طباطبائی ]]
+
|اساتید = [[علامه طباطبائی]]، [[سید رضا بهاءالدینی|سید رضا بهاء‌الدینى]]، [[آیت الله خویی]]، [[سید محمود شاهرودی]]، [[سید هاشم حداد|سید هاشم حداد]]،...
  
 
|شاگردان =
 
|شاگردان =
  
|آثار =سالۀ سير و سلوك منسوب به بحرالعلوم، [[رسالۀ لب اللباب در سير و سلوك اولى الألباب]]، رسالۀ نوين، لمحات الحسين‌ عليه‌السلام
+
|آثار =[[رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب (کتاب)|رسالۀ لبّ اللباب فی سیر و سلوک اولى الألباب]]، اللّه شناسى، امام شناسى، لمحات الحسین‌ علیه‌السلام، توحید علمى و عینى، روح مجرد،...
 
 
 
}}
 
}}
 
آیت الله سيّد محمّد حسين حسينى طهرانى (۱۳۴۵ ـ ۱۴۱۶ ق) مشهور به علامه طهرانی از شاخص‌ ترین علمای الهی معاصر و از تابناک ‌ترین چهره‌های مکتب عرفانی [[نجف اشرف]] و شاگردان سلوکی [[علامه طباطبایی]] می‌باشند.
 
 
علامه حسینی‌تهرانی از جمله عالمانی است که بیشتر با مباحث عرفانی شناخته شده است. اما وی در سال‌های حضورش در [[تهران]] که همزمان با نهضت اسلامی [[امام خمینی]] بود با حمایت کامل از نهضت امام به سازماندهی نیروهای مبارز به ویژه دانشجویان، روحانیون، طلاب و بازاری‌ها پرداخت.
 
  
 
==ولادت==
 
==ولادت==
'''سيد محمدحسین حسينى طهرانى''' فرزند مرحوم آیت‌الله حاج سيد محمد صادق حسينى طهرانى در بيست و چهارم محرم الحرام سال 1345 هق در طهران ديده به جهان گشود
+
'''سید محمدحسین حسینى طهرانى''' فرزند مرحوم آیت‌الله [[سید محمدصادق حسینی تهرانی|سید محمدصادق حسینى طهرانى]]، در ۲۴ [[ماه محرم|محرم]] الحرام سال ۱۳۴۵ ه.ق در [[تهران]] دیده به جهان گشود.
  
==شروع تحصیلات حوزوی==
+
==تحصیلات و استادان==
سيد محمدحسین حسينى طهرانى دوران كودكى و نوجوانى را تحت رعايت پدر بزرگوارشان طى نموده و تحصيلات خود را در مقطع آموزش متوسطه در رشته مكانيك با موفقيتى چشمگير به اتمام رسانيد؛ در آن زمان از ميان هجده پيشنهادى كه جهت ادامه تحصيل درخارج و اخذ مسئوليت هاى مهم در زمينه‌هاى مختلف به ايشان داده شده بود طلبگى را اختيار نموده و در سفرى به مشهد الرضا عليه‌السلام بدست دائى پدرشان مرحوم آقا ميرزا محمد طهرانى (صاحب كتاب مستدرک البحار) معمم شدند و در مراجعت با تهيه ما يحتاج اوليه جهت شروع دروس خود، در سنه 1364 هق به صوب قم حركت نمودند.  
+
سید محمدحسین طهرانى دوران کودکى و نوجوانى را تحت رعایت پدر بزرگوارشان طى نموده و تحصیلات خود را در مقطع آموزش متوسطه در رشته مکانیک با موفقیتى چشمگیر به اتمام رسانید؛ در آن زمان از میان هجده پیشنهادى که جهت ادامه تحصیل در خارج و اخذ مسئولیت هاى مهم در زمینه‌هاى مختلف به او داده شده بود، طلبگى را اختیار نموده و در سفرى به [[مشهد]] مقدس معمم شد و در سنه ۱۳۶۴ ه.ق به سمت[[قم]] حرکت نمود.  
  
ايشان در سير علمى خود در حوزه‌ى قم از محضر اساتيدى چون آیت‌الله حاج شيخ عبدالجواد سدهى، آیت‌الله حاج سيد رضا بهاء‌الدينى، آیت‌الله سيد محمد داماد، آیت‌الله سيد محمد حجت و [[بروجردی، حسین|آیت‌الله حاج آقا حسين بروجردى]] استفاده‌هاى شايانى بردند و از همان دوران ابتدائى تحصيل در زمره اولين تلامذه سند الايمان و الايقان، فخر العلماء و عماد الفقهاء حضرت [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى]] (قدس‌الله‌نفسه الزكيه) در آمدند و تحت تربيت علمى و سلوكى ايشان قرار گرفتند.
+
ایشان در سیر علمى خود در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]]، از محضر اساتیدى چون آیت‌الله حاج شیخ عبدالجواد سدهى، آیت‌الله [[سید رضا بهاءالدینی|سید رضا بهاء‌الدینى]]، آیت‌الله [[سید محمد محقق داماد|سید محمد داماد]]، آیت‌الله [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت]] و [[بروجردی، حسین|آیت‌الله سید حسین بروجردى]] استفاده‌هاى شایانى برد و از همان دوران ابتدائى تحصیل در زمره اولین تلامذه آیت‌الله [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى]] در آمد و تحت تربیت علمى و سلوکى ایشان قرار گرفت.
  
==هجرت به نجف==
+
'''هجرت به نجف:'''
  
پس از هفت سال تلاش علمى و مجاهدات عملى در حوزه علميه قم و نيل به درجه اجتهاد، جهت تكميل دروس خويش عزم هجرت به آستان مولى الموحدين اميرالمؤمنين على عليه‌السلام را مى‌نمايند و در اين راستا از محضر استادشان مرحوم [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى]] كسب تكليف كرده؛ مرحوم علامه در ضمن نامه‌اى با بيانى بديع خطاب به ايشان مى‌فرمايند: «... ولى با اين همه چنانچه قلبتان هم قاعدتا بايد شهادت بدهد، هيچگاه صورت پر مهر جنابعالى فراموش بنده نمى‌شود؛ و لولا اينكه موضوع آستان عرش بنيان [[امام على(ع)|حضرت امير]](ع) بود، بنده هيچگونه راى به مسافرت جنابعالى نه در مقام شور ونه به حسب تصور نمى‌دادم، بهر حال و اجمالا دل بنده پيوسته پيش شماست...» (حريم قدس ص108)
+
پس از هفت سال تلاش علمى و مجاهدات عملى در حوزه علمیه قم و نیل به درجه [[اجتهاد]]، جهت تکمیل دروس خویش، عزم هجرت به [[نجف]] اشرف مى‌نماید و در مدت هفت سال از محضر علماء اعلام آیت‌الله شیخ حسین حلى، [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خویى]] و آیت‌الله [[سید محمود شاهرودی|سید محمود شاهرودى]] بهره برده و دروس [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] خود را به اتمام مى‌رساند.
  
بارى، ايشان با عزيمت به نجف اشرف قريب مدت هفت سال از محضر علماء اعلام آیت‌الله حاج [[حلی، حسین|شيخ حسين حلى]] (رحمه‌الله)، [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خويى]] (رحمه‌الله) و آیت‌الله شاهرودى بهره برده و دروس فقه و اصول و تفسير خود را به اتمام مى‌رسانند.  
+
در ایام تحصیل در نجف اشرف بنا به فرموده استاد خود [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى]] با بازماندگان از تلامذه عارف عظیم [[سید علی آقا قاضی|سید على قاضى]]، ارتباط برقرار و با آقایان [[شیخ عباس قوچانی]] و مرحوم [[سید جمال الدین گلپایگانی|سید جمال‌الدین گلپایگانى]] باب مراودات سلوکى را باز نمود.  
  
جديت و عزم ستودنى ايشان در مسير تحصيل در نجف اشرف از ايشان شخصيتى مشار بالبنان ساخته بود تا جايى كه اقران ايشان در محضر آیت‌الله حاج سيد عبدالهادى شيرازى شهادت داده بودند كه «اگر سيد محمدحسین به ايران مراجعت نكند و در نجف بماند، مرجعيت شيعه مطلقا در اختيار او قرار خواهد گرفت.» (مهر فروزان ص35)
+
دست تقدیر در نیمه [[ماه شعبان|شعبان]] سنه ۱۳۷۶ ه.ق، افق جدیدى از بحار معرفت به رویش گشود؛ او به ملاقات عالم ربانی، آیت‌الله [[سید هاشم حداد|سید هاشم حداد]] مشرف مى‌شود؛ در بدو ورود بر ایشان در آن دکان محقر آهنگرى و نعل سازى با بیانى سراسر تواضع، عشق و شور و شوق و بهاء و بهجت عرضه مى‌دارد: «آمده‌ام تا نعلى هم به پاى من بکوبید». کلامى‌که جز با استقرار نور معرفت و بصیرت در قلب و ضمیر انسان، بر لسان جارى نمى‌شود. از آن لحظه به مدت ۲۸ سال تمام با این ابرمرد میدان [[توحید|توحید]] و معرفت مراوده داشته و در سفر و حضر ملازم و مصاحب با ایشان بود تا جایى که در اثر تعالى علمى و عملى از طرف استاد خود ملقب به «سید الطائفتین» (سید دو طائفه اهل علم و اهل معرفت) گردید؛ که شرح پاره‌اى از مصاحبات و مراودات خویش را با ایشان در کتاب قویم خود «روح مجرد» به رشته تحریر در آورده است.
  
در ايام تحصيل در نجف اشرف بنا به فرموده استاد خود [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى]] (رحمةالله‌عليه) با بازماندگان از تلامذه موحد كبير و عارف عظيم حضرت حاج سيد على قاضى، ارتباط برقرار و با آقايان حاج شيخ عباس هاتف قوچانى و مرحوم حاج سيد جمال‌الدين گلپايگانى باب مراودات سلوكى را باز نمود.
+
==آثار و تألیفات==
  
==ملاقات با سيد هاشم حداد==
+
تألیفات علامه طهرانی بیش از چهل عنوان و در حدود ۷۵ جلد است، که برخی از آنها چاپ شده، از جمله:
  
اوقات بر اين منوال سپرى مى‌شد تا آن كه دست تقدير در نيمه شعبان سنه 1376 هق افق جديدى از بحار معرفت به رويش گشود و برگ زرين ديگرى بر اوراق حيات جاودانه اش بيفزود؛ او به ملاقات فريد عصر و حسنه دهر، مولى الاولياء و قدوة العرفاء، الذى لم يات بمثله الزمان، حضرت حاج سيد هاشم حداد (قدس‌الله‌نفسه الزكية) مشرف مى‌شود؛ در بدو ورود بر ايشان در آن دكان محقر آهنگرى و نعل سازى با بيانى سراسر تواضع، عشق و شور و شوق و بهاء و بهجت عرضه مى‌دارد: «آمده‌ام تا نعلى هم به پاى من بكوبيد» (روح مجرد ص27) كلامى‌كه جز با استقرار نور معرفت و بصيرت در قلب و ضمير انسان، بر لسان جارى نمى‌شود !
+
#اللّه شناسى، ۳ جلد.
 +
#امام شناسى، ۱۸ جلد، این مجموعه شامل ۲۷۰ درس است.
 +
#معاد شناسى، ۱۰ جلد، این مجموعه شامل ۷۵ مجلس است.
 +
#رسالۀ سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، همراه با شرح تفصیلى مطالب رساله و مقدمۀ ایشان در شرح حال [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|علامه بحرالعلوم]].
 +
#[[رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب (کتاب)|رسالۀ لب اللباب فی سیر و سلوک اولى الألباب]]، (تقریر دورۀ دروس اخلاقى و عرفانى [[علامه طباطبایى|علامۀ طباطبایى]]، با تنقیحات و اضافات مؤلف).
 +
#توحید علمى و عینى.
 +
#مهر تابان، (یادنامه و زندگى‌نامۀ حضرت علامۀ طباطبایى و مصاحبات مؤلف با جناب علاّمه).
 +
#روح مجرد، (یادنامۀ موحد عظیم، عارف کبیر حاج [[سید هاشم حداد|سید هاشم موسوى حداد]]).
 +
#رسالۀ نوین، بحث تفسیرى آیۀ «إنّ عدّة الشهور عند الله اثنا عشر شهرا فی کتاب الله».
 +
#رسالة بدیعة فی تفسیر آیة «الرجال قوّامون على النساء...».
 +
#رسالة حول مسألة رؤیة الهلال.
 +
#وظیفۀ فرد مسلمان در احیاى حکومت اسلامى.
 +
#ولایت فقیه در حکومت اسلامى، ۴ جلد در ضمن ۴۸ درس.
 +
#نور ملکوت در قرآن، ۴ جلد.
 +
#لمحات الحسین‌ علیه‌السلام.
 +
#هدیۀ غدیریه، دو نامۀ سیاه و سپید.
 +
#رسالۀ نکاحیه؛ کاهش جمعیت، ضربۀ سهمگین بر پیکر مسلمین.
 +
#نگرشى بر مقالۀ «بسط و قبض تئوریک شریعت دکتر عبدالکریم سروش».
 +
#نامۀ پیش نویس قانون اساسى.
  
بارى، از ان لحظه به مدت بيست و هشت سال تمام با اين ابرمرد ميدان توحيد ومعرفت و يگانه ى راه سلوك و تجريد مراوده داشته و در سفر و حضر ملازم و مصاحب با ايشان بود تا جايى كه در اثر تعالى علمى و عملى از طرف استاد خود ملقب به سيد الطائفتين (سيد دو طائفه ى اهل علم و اهل معرفت) گرديد؛ كه شرح پاره‌اى از مصاحبات و مراودات خويش را با ايشان در كتاب قويم خود «روح مجرد» به رشته تحرير در آورده است.
+
کتاب‌هاى چاپ نشده ایشان نیز عبارت است از:
  
==مراجعت به ايران==
+
#تفسیر [[آیه مودت]] «قل لا أسئلکم علیه أجراً إلاّ المودّة فی القربى».
 +
#تفسیر [[سوره عبس|سورۀ عبس]].
 +
#تفسیر [[سوره یس|سورۀ یس]].
 +
#کتاب الحج.
 +
#احکام المساجد.
 +
#کرامات الأولیاء.
 +
#رسالة فی القرآن.
 +
#رسالة فی حرمة الزوجة مؤبداً على الزوج.
 +
#رساله‌اى در دعا.
 +
#رساله‌اى در نماز.
 +
#رسائل فقهیه.
 +
#رسالة فی الصوم.
 +
#مجموعة الطهرانی.
 +
#ملاقات کنندگان [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام زمان]] (علیه‌السلام).
 +
#تقریرات درس فقه [[سید محمود شاهرودی|آیت‌الله شاهرودى]] (صلاة و صلاة الجمعة).
 +
#تقریرات درس فقه آیت‌الله شیخ حسین حلى.
 +
#تقریرات درس اصول [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خویى]].
 +
#الاجتهاد و التقلید (تقریر درس آیت‌الله حلّى).
  
در سال 1377ق در راستاى اجراى دستور مرحوم حاج شيخ محمد جواد انصارى همدانى (رضوان‌الله‌عليه) كه در آن اوقات بنا به سفارش مرحوم حداد (رحمةالله‌عليه) تحت تربيت ايشان قرار داشت، به صوب [[ايران]] مراجعت نموده و عهده دار تمشيت امور مسجد قائم [[تهران|طهران]] مى‌شوند و على رغم ميل باطنى و شخصى و تنها جهت انقياد در برابر ارشادات اساتيد خود به دستگيرى و ارشاد نفوس مستعده و قابل، از تمامى طبقات اجتماعى مبادرت مى‌ورزند.
+
==فعالیت‎‌های اجتماعی و سیاسی==
  
بارها در زمستان سرد و برف و يخبندان به جهت ضيق مالى و نبود امكانات مسافت يك فرسخى بين منزل و مسجد قائم طهران را پياده طى نمودند و برمى‌گشتند و باز براى نماز مغرب و عشا همين مسير را مى‌پيمودند و اين در حالى بود كه به كسالت رماتيسم مفصلى مبتلا بودند، مى‌فرمودند: «شبها در اثر اين رفت و آمد از شدت درد تا صبح نمى‌خوابيدم و پايم را روى منقل كرسى مى‌گذاردم تا گرم شود و از درد و الم آن كاسته گردد».<ref> مهر فروزان: ص 41.</ref>
+
سید محمدحسین طهرانى در سال ۱۳۷۷ ه.ق در راستاى اجراى دستور مرحوم [[محمدجواد انصاری همدانی|شیخ محمدجواد انصارى همدانى]] که در آن اوقات بنا به سفارش مرحوم [[سید هاشم حداد]] تحت تربیت ایشان قرار داشت، به [[ایران]] مراجعت نموده و عهده دار تمشیت امور [[مسجد]] قائم [[تهران|تهران]] مى‌شوند و على رغم میل باطنى و شخصى، و تنها جهت انقیاد در برابر ارشادات اساتید خود، به دستگیرى و ارشاد نفوس مستعده و قابل، از تمامى طبقات اجتماعى مبادرت مى‌ورزند.  
  
==هجرت به مشهد==
+
ایشان در آغاز ورود به تهران و استقرار در سنگر هدایت مردم، اساسى‌ترین کار را تشکیل حکومت [[اسلام]] دانسته و در راستاى حرکت به سمت تحقّق آن به ایجاد جلسات همفکرى با علماى بزرگ و طرح و پى‌گیرى مسائل مختلف و مشکلات این مسیر طولانى پرداختند که با رحلت [[آیت الله بروجردی|آیت الله بروجردى]] و تحرّکات اسلام ستیزانه حکومت شاه و قیام مردم به زعامت عالمان دینى بخصوص [[امام خمینی|امام خمینى]] در این صحنه، علامه طهرانی که با ایشان سابقه آشنائى داشتند ارتباطى دقیق و محکم را پى‌ریزى نموده قدم به قدم در مسیر شروع و اوج‌گیرى نهضت به هم فکرى و همکارى گسترده پرداختند، و ضمن جذب یاران مطمئن و متعهّد براى فداکارى در مسیر حذف حکومت [[طاغوت]] و تحقّق حکومت اسلام از هیچ تلاشى دریغ نکردند، و در مواقع حسّاس براى نجات رهبرى نهضت از زندان و اعدام فعالیتى وسیع و همه جانبه و مؤثر را طرّاحى و اجرا نمودند.
  
ايشان در سنه 1400ق و پس از پيروزى انقلاب اسلامى به [[مشهد|مشهد مقدس]] رضوى هجرت مى‌نمايند و تا اخر عمر شريف به تألیف دوره علوم و معارف اسلام و دستگيرى از نفوس مستعده و تربيت شاگردان اقدام مى‌نمايند.
+
در ادامه نهضت با توجّه به اصرارشان بر لزوم کار تشکیلاتى و منسجم و به دنبال تبعید رهبر فقید انقلاب به [[نجف]] اشرف، حرکات روشنگرانه و مبارزات سیاسى خویش را در قالبى دیگر و با پوشش‌هاى لازم ادامه داده و سالهاى تلخ و نفس‌گیر دوره حکومت سیاه طاغوت را با جنگى فرهنگى علیه طاغوتیان بسر آوردند و با ناکام گذاشتن نیروهاى اطلاعاتى دشمن و نهایت استفاده از فرصت‌هاى مناسب، اهداف معرفتى و تربیتى خویش را به کرسى نشاندند.
  
==رحلت==
+
پس از پیروزی انقلاب، ایشان نیز در استمرار فعّالیتهاى قبلى خود نهایت تلاش خویش را در شکل گیرى صحیح قانون اساسى بکار بستند و با تدوین و نشر نامه‌اى روشن و گویا و جامع، خطاب به رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهورى اسلامى پیرامون پیش‌نویس قانون اساسى بر حاکمیت اسلام و محوریت ولایت فقیه تأکید و براى تصویب آن در مجلس خبرگان از راههاى مختلف کوشش نمودند.
 
 
سر انجام در روز نهم صفرالخير سنه 1416ق اين آفتاب درخشان سماء توحيد، علم و عمل، بصيرت و ايمان و اخلاص و ورع در سن هفتاد و يك سالگى در مشهد مقدس رضوى (عليه آلاف التحيه و الثناء) در اثر كسالت پارگى شريان آئورت، دار فانى را وداع گفته و با افول در مغرب هجران، عالم اسلام را در ماتم فقدان خود فرو برد و عاشقان و پيروان منهاج راستينش را حسرت زده نمود و در جوار مولايش على بن موسى الرضا عليه‌السلام آرام گرفت.
 
 
 
==اساتيد او در سير و سلوك==
 
 
 
استاد [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى]] (رحمةالله‌عليه).
 
 
 
مرحوم آیت‌الله حاج شيخ عباس هاتف قوچانى (رحمةالله‌عليه).
 
 
 
مرحوم آیت‌الله حاج سيد جمال‌الدين گلپايگانى (رحمةالله‌عليه).
 
 
 
مرحوم آیت‌الله حاج شيخ محمد جواد انصارى همدانى (رحمةالله‌عليه).
 
 
 
و عارف بالله و بامر الله حضرت حاج سيد هاشم حداد (قدس‌الله‌نفسه الزكية).
 
 
 
==اساتيد او در علوم حوزوى==
 
 
 
#پدر بزرگوارش آیت‌الله سيد محمد صادق تهرانى (متوفاى 1370 ق).
 
#آیت‌الله [[سید محمد محقق داماد|سيد محمد محقق داماد]] (متوفاى 1388 ق).
 
#[[علامه طباطبایی|علامۀ طباطبايى]] (متوفاى 1402 ق).
 
#[[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خويى]] (متوفاى 1413 ق).
 
#آیت‌الله شاهرودى (متوفاى 1394 ق).
 
#آیت‌الله حاج [[حلی، حسین|شيخ حسين حلّى]].
 
 
 
==تأليفات==
 
 
 
تأليفات آن مرد بزرگ بيش از چهل عنوان و در حدود 75 جلد است.
 
 
 
#اللّه شناسى، 3 جلد.
 
#امام شناسى، 18 جلد، اين مجموعه شامل 270 درس است.
 
#معاد شناسى، 10 جلد، اين مجموعه شامل 75 مجلس است.
 
#رسالۀ سير و سلوك منسوب به بحرالعلوم، همراه با شرح تفصيلى مطالب رساله و مقدمۀ ايشان در شرح حال علاّمۀ بحر العلوم.
 
#[[رسالۀ لب اللباب در سير و سلوك اولى الألباب]]، (تقرير دورۀ دروس اخلاقى و عرفانى علامۀ طباطبايى، با تنقيحات و اضافات مؤلف).
 
#توحيد علمى و عينى.
 
#مهر تابان، (يادنامه و زندگى‌نامۀ حضرت علامۀ طباطبايى و مصاحبات مؤلف با جناب علاّمه).
 
#روح مجرد، (يادنامۀ موحد عظيم، عارف كبير حاج سيد هاشم موسوى حداد).
 
#رسالۀ نوين، بحث تفسيرى آيۀ «إن عدة الشهور عند الله اثنا عشر شهرا في كتاب الله».
 
#رسالة بديعة في تفسير آية «الرجال قوامون على النساء...».
 
#رسالة حول مسألة رؤية الهلال.
 
#وظيفۀ فرد مسلمان در احياى حكومت اسلامى.
 
#ولايت فقيه در حكومت اسلامى، 4 جلد در ضمن 48 درس.
 
#نور ملكوت در قرآن، 4 جلد.
 
#لمحات الحسين‌ عليه‌السلام.
 
#هديۀ غديريه، دو نامۀ سياه و سپيد.
 
#رسالۀ نكاحيه، كاهش جمعيت ضربۀ سهمگين بر پيكر مسلمين.
 
#نگرشى بر مقالۀ «بسط و قبض تئوريك شريعت دكتر عبدالكريم سروش».
 
#نامۀ پيش نويس قانون اساسى.
 
 
 
==كتاب‌هاى چاپ نشده==
 
 
 
#تفسير آيۀ مودت «قل لا أسئلكم عليه أجراً إلاّ المودّة في القربى».
 
#تفسير سورۀ عبس.
 
#تفسير سورۀ يس.
 
#كتاب الحج.
 
#احكام المساجد.
 
#كرامات الأولياء.
 
#رسالة في القرآن.
 
#رسالة في حرمة الزوجة مؤبداً على الزوج.
 
#رساله‌اى در دعا.
 
#رساله‌اى در نماز.
 
#رسائل فقهيه.
 
#رسالة في الصوم.
 
#مجموعة الطهراني.
 
#ملاقات كنندگان امام زمان‌ عليه‌السلام.
 
#تقريرات درس فقه آیت‌الله شاهرودى (صلاة و صلاة الجمعة).
 
#تقريرات درس فقه آیت‌الله [[حلی، حسین|شيخ حسين حلى]].
 
#تقريرات درس اصول [[خویی، ابوالقاسم|آیت‌الله خويى]].
 
#الاجتهاد و التقليد (تقرير درس آیت‌الله حلّى)<ref>ر.ک: پایگاه فرهیختگان تمدن شیعه</ref>.
 
  
==پانویس==
+
آیت الله تهرانی، در سال ۱۴۰۰ ه.ق و پس از پیروزى انقلاب اسلامى به [[مشهد|مشهد مقدس]] هجرت نموده و تا آخر عمر شریف، به تألیف دوره علوم و معارف اسلام و دستگیرى از نفوس مستعده و تربیت شاگردان اقدام مى‌نمایند.
<references />
 
  
==منابع مقاله==
+
==وفات==
 +
مرحوم آیت‌الله سید محمدحسین طهرانى، سرانجام در روز نهم [[ماه صفر]] سنه ۱۴۱۶ ه.ق، در [[مشهد]] مقدس رضوى (علیه آلاف التحیه و الثناء)، دار فانى را وداع گفت و پیکر مطهرش پس از [[تشییع جنازه|تشییع]] باشکوه و اقامه [[نماز میت|نماز]] توسط [[آیت الله محمدتقی بهجت|آیت‌الله بهجت]]، در [[حرم امام رضا علیه السلام|حرم امام رضا]] (علیه‌السلام) به خاک سپرده شد.
  
[http://nbo.ir/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C__a-330-254-282-74.aspx حسن زاده آب لشکرى، مجید، گلشن ابرار نوشته جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، به نقل از پایگاه فرهیختگان تمدن شیعه]
+
==منابع ==
 +
* [http://nbo.ir/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C__a-330-254-282-74.aspx سید مجید حسن زاده، گلشن ابرار، نوشته جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، به نقل از پایگاه فرهیختگان تمدن شیعه].
 +
* [http://nooremojarrad.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A2%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C پایگاه نور مجرد، دانشنامه تخصصی آثار و أحوال علامه آیةالله سید محمدحسین حسینی طهرانی].
  
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
==آرشیو عکس و تصویر==

نسخهٔ ‏۱۴ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۵۶

آیت‌الله سید محمدحسین حسینى طهرانى (۱۳۷۴ـ۱۳۰۵ ق)، فقیه مجاهد، عالم ربانی شیعه و از شاگردان علامه طباطبایی بود. آیت‌الله طهرانی بیشتر با مباحث عرفانی شناخته شده است، اما وی در سال‌های حضورش در تهران که همزمان با نهضت اسلامی امام خمینی بود، با حمایت کامل از نهضت، به سازماندهی نیروهای مبارز پرداخت. «رسالۀ لبّ اللباب فی سیر و سلوک اولى الألباب» از آثار ایشان است.

۲۲۰px
نام کامل سید محمدحسین حسینى تهرانى
زادروز ۱۳۰۵ شمسی
زادگاه تهران
وفات ۱۳۷۴ شمسی
مدفن مشهد، حرم امام رضا علیه السلام

Line.png

اساتید

علامه طباطبائی، سید رضا بهاء‌الدینى، آیت الله خویی، سید محمود شاهرودی، سید هاشم حداد،...


آثار

رسالۀ لبّ اللباب فی سیر و سلوک اولى الألباب، اللّه شناسى، امام شناسى، لمحات الحسین‌ علیه‌السلام، توحید علمى و عینى، روح مجرد،...


ولادت

سید محمدحسین حسینى طهرانى فرزند مرحوم آیت‌الله سید محمدصادق حسینى طهرانى، در ۲۴ محرم الحرام سال ۱۳۴۵ ه.ق در تهران دیده به جهان گشود.

تحصیلات و استادان

سید محمدحسین طهرانى دوران کودکى و نوجوانى را تحت رعایت پدر بزرگوارشان طى نموده و تحصیلات خود را در مقطع آموزش متوسطه در رشته مکانیک با موفقیتى چشمگیر به اتمام رسانید؛ در آن زمان از میان هجده پیشنهادى که جهت ادامه تحصیل در خارج و اخذ مسئولیت هاى مهم در زمینه‌هاى مختلف به او داده شده بود، طلبگى را اختیار نموده و در سفرى به مشهد مقدس معمم شد و در سنه ۱۳۶۴ ه.ق به سمتقم حرکت نمود.

ایشان در سیر علمى خود در حوزه علمیه قم، از محضر اساتیدى چون آیت‌الله حاج شیخ عبدالجواد سدهى، آیت‌الله سید رضا بهاء‌الدینى، آیت‌الله سید محمد داماد، آیت‌الله سید محمد حجت و آیت‌الله سید حسین بروجردى استفاده‌هاى شایانى برد و از همان دوران ابتدائى تحصیل در زمره اولین تلامذه آیت‌الله علامه طباطبائى در آمد و تحت تربیت علمى و سلوکى ایشان قرار گرفت.

هجرت به نجف:

پس از هفت سال تلاش علمى و مجاهدات عملى در حوزه علمیه قم و نیل به درجه اجتهاد، جهت تکمیل دروس خویش، عزم هجرت به نجف اشرف مى‌نماید و در مدت هفت سال از محضر علماء اعلام آیت‌الله شیخ حسین حلى، آیت‌الله خویى و آیت‌الله سید محمود شاهرودى بهره برده و دروس فقه و اصول و تفسیر خود را به اتمام مى‌رساند.

در ایام تحصیل در نجف اشرف بنا به فرموده استاد خود علامه طباطبائى با بازماندگان از تلامذه عارف عظیم سید على قاضى، ارتباط برقرار و با آقایان شیخ عباس قوچانی و مرحوم سید جمال‌الدین گلپایگانى باب مراودات سلوکى را باز نمود.

دست تقدیر در نیمه شعبان سنه ۱۳۷۶ ه.ق، افق جدیدى از بحار معرفت به رویش گشود؛ او به ملاقات عالم ربانی، آیت‌الله سید هاشم حداد مشرف مى‌شود؛ در بدو ورود بر ایشان در آن دکان محقر آهنگرى و نعل سازى با بیانى سراسر تواضع، عشق و شور و شوق و بهاء و بهجت عرضه مى‌دارد: «آمده‌ام تا نعلى هم به پاى من بکوبید». کلامى‌که جز با استقرار نور معرفت و بصیرت در قلب و ضمیر انسان، بر لسان جارى نمى‌شود. از آن لحظه به مدت ۲۸ سال تمام با این ابرمرد میدان توحید و معرفت مراوده داشته و در سفر و حضر ملازم و مصاحب با ایشان بود تا جایى که در اثر تعالى علمى و عملى از طرف استاد خود ملقب به «سید الطائفتین» (سید دو طائفه اهل علم و اهل معرفت) گردید؛ که شرح پاره‌اى از مصاحبات و مراودات خویش را با ایشان در کتاب قویم خود «روح مجرد» به رشته تحریر در آورده است.

آثار و تألیفات

تألیفات علامه طهرانی بیش از چهل عنوان و در حدود ۷۵ جلد است، که برخی از آنها چاپ شده، از جمله:

  1. اللّه شناسى، ۳ جلد.
  2. امام شناسى، ۱۸ جلد، این مجموعه شامل ۲۷۰ درس است.
  3. معاد شناسى، ۱۰ جلد، این مجموعه شامل ۷۵ مجلس است.
  4. رسالۀ سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، همراه با شرح تفصیلى مطالب رساله و مقدمۀ ایشان در شرح حال علامه بحرالعلوم.
  5. رسالۀ لب اللباب فی سیر و سلوک اولى الألباب، (تقریر دورۀ دروس اخلاقى و عرفانى علامۀ طباطبایى، با تنقیحات و اضافات مؤلف).
  6. توحید علمى و عینى.
  7. مهر تابان، (یادنامه و زندگى‌نامۀ حضرت علامۀ طباطبایى و مصاحبات مؤلف با جناب علاّمه).
  8. روح مجرد، (یادنامۀ موحد عظیم، عارف کبیر حاج سید هاشم موسوى حداد).
  9. رسالۀ نوین، بحث تفسیرى آیۀ «إنّ عدّة الشهور عند الله اثنا عشر شهرا فی کتاب الله».
  10. رسالة بدیعة فی تفسیر آیة «الرجال قوّامون على النساء...».
  11. رسالة حول مسألة رؤیة الهلال.
  12. وظیفۀ فرد مسلمان در احیاى حکومت اسلامى.
  13. ولایت فقیه در حکومت اسلامى، ۴ جلد در ضمن ۴۸ درس.
  14. نور ملکوت در قرآن، ۴ جلد.
  15. لمحات الحسین‌ علیه‌السلام.
  16. هدیۀ غدیریه، دو نامۀ سیاه و سپید.
  17. رسالۀ نکاحیه؛ کاهش جمعیت، ضربۀ سهمگین بر پیکر مسلمین.
  18. نگرشى بر مقالۀ «بسط و قبض تئوریک شریعت دکتر عبدالکریم سروش».
  19. نامۀ پیش نویس قانون اساسى.

کتاب‌هاى چاپ نشده ایشان نیز عبارت است از:

  1. تفسیر آیه مودت «قل لا أسئلکم علیه أجراً إلاّ المودّة فی القربى».
  2. تفسیر سورۀ عبس.
  3. تفسیر سورۀ یس.
  4. کتاب الحج.
  5. احکام المساجد.
  6. کرامات الأولیاء.
  7. رسالة فی القرآن.
  8. رسالة فی حرمة الزوجة مؤبداً على الزوج.
  9. رساله‌اى در دعا.
  10. رساله‌اى در نماز.
  11. رسائل فقهیه.
  12. رسالة فی الصوم.
  13. مجموعة الطهرانی.
  14. ملاقات کنندگان امام زمان (علیه‌السلام).
  15. تقریرات درس فقه آیت‌الله شاهرودى (صلاة و صلاة الجمعة).
  16. تقریرات درس فقه آیت‌الله شیخ حسین حلى.
  17. تقریرات درس اصول آیت‌الله خویى.
  18. الاجتهاد و التقلید (تقریر درس آیت‌الله حلّى).

فعالیت‎‌های اجتماعی و سیاسی

سید محمدحسین طهرانى در سال ۱۳۷۷ ه.ق در راستاى اجراى دستور مرحوم شیخ محمدجواد انصارى همدانى که در آن اوقات بنا به سفارش مرحوم سید هاشم حداد تحت تربیت ایشان قرار داشت، به ایران مراجعت نموده و عهده دار تمشیت امور مسجد قائم تهران مى‌شوند و على رغم میل باطنى و شخصى، و تنها جهت انقیاد در برابر ارشادات اساتید خود، به دستگیرى و ارشاد نفوس مستعده و قابل، از تمامى طبقات اجتماعى مبادرت مى‌ورزند.

ایشان در آغاز ورود به تهران و استقرار در سنگر هدایت مردم، اساسى‌ترین کار را تشکیل حکومت اسلام دانسته و در راستاى حرکت به سمت تحقّق آن به ایجاد جلسات همفکرى با علماى بزرگ و طرح و پى‌گیرى مسائل مختلف و مشکلات این مسیر طولانى پرداختند که با رحلت آیت الله بروجردى و تحرّکات اسلام ستیزانه حکومت شاه و قیام مردم به زعامت عالمان دینى بخصوص امام خمینى در این صحنه، علامه طهرانی که با ایشان سابقه آشنائى داشتند ارتباطى دقیق و محکم را پى‌ریزى نموده قدم به قدم در مسیر شروع و اوج‌گیرى نهضت به هم فکرى و همکارى گسترده پرداختند، و ضمن جذب یاران مطمئن و متعهّد براى فداکارى در مسیر حذف حکومت طاغوت و تحقّق حکومت اسلام از هیچ تلاشى دریغ نکردند، و در مواقع حسّاس براى نجات رهبرى نهضت از زندان و اعدام فعالیتى وسیع و همه جانبه و مؤثر را طرّاحى و اجرا نمودند.

در ادامه نهضت با توجّه به اصرارشان بر لزوم کار تشکیلاتى و منسجم و به دنبال تبعید رهبر فقید انقلاب به نجف اشرف، حرکات روشنگرانه و مبارزات سیاسى خویش را در قالبى دیگر و با پوشش‌هاى لازم ادامه داده و سالهاى تلخ و نفس‌گیر دوره حکومت سیاه طاغوت را با جنگى فرهنگى علیه طاغوتیان بسر آوردند و با ناکام گذاشتن نیروهاى اطلاعاتى دشمن و نهایت استفاده از فرصت‌هاى مناسب، اهداف معرفتى و تربیتى خویش را به کرسى نشاندند.

پس از پیروزی انقلاب، ایشان نیز در استمرار فعّالیتهاى قبلى خود نهایت تلاش خویش را در شکل گیرى صحیح قانون اساسى بکار بستند و با تدوین و نشر نامه‌اى روشن و گویا و جامع، خطاب به رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهورى اسلامى پیرامون پیش‌نویس قانون اساسى بر حاکمیت اسلام و محوریت ولایت فقیه تأکید و براى تصویب آن در مجلس خبرگان از راههاى مختلف کوشش نمودند.

آیت الله تهرانی، در سال ۱۴۰۰ ه.ق و پس از پیروزى انقلاب اسلامى به مشهد مقدس هجرت نموده و تا آخر عمر شریف، به تألیف دوره علوم و معارف اسلام و دستگیرى از نفوس مستعده و تربیت شاگردان اقدام مى‌نمایند.

وفات

مرحوم آیت‌الله سید محمدحسین طهرانى، سرانجام در روز نهم ماه صفر سنه ۱۴۱۶ ه.ق، در مشهد مقدس رضوى (علیه آلاف التحیه و الثناء)، دار فانى را وداع گفت و پیکر مطهرش پس از تشییع باشکوه و اقامه نماز توسط آیت‌الله بهجت، در حرم امام رضا (علیه‌السلام) به خاک سپرده شد.

منابع

آرشیو عکس و تصویر