ریاض الابرار فی مناقب الائمة الاطهار (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab278.jpg|بندانگشتی|رياض الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار]]
+
[[پرونده:Ketab278.jpg|بندانگشتی|ریاض الأبرار فی مناقب الأئمة الأطهار]]
  
'''رياض الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار'''، تألیف [[جزایری، نعمت‌الله|سید نعمت‌الله جزائری]] (1050-1112ق)، کتابی است پیرامون مناقب و زندگی‌نامه ائمه شیعه (به‌جز [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]])، به اضافه حضرت زهرا(ع) که به زبان عربی نوشته شده است.
+
'''«ریاض الأبرار فی مناقب الأئمة الأطهار»'''، تألیف [[سید نعمت الله جزائری|سید نعمت‌الله جزائری]] (۱۰۵۰-۱۱۱۲ ق)، کتابی است به زبان عربی، پیرامون مناقب و زندگی‌نامه [[ائمه اطهار]]. البته در این کتاب به‌ جای زندگی‌نامه [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]](علیه السلامزندگی‌نامه [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا]](علیه السلام) اضافه شده است.
  
==ساختار==
+
== مؤلف ==
کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز و مطالب در سه جلد، تنظیم شده است.
+
[[سید نعمت الله جزائری|سید نعمت‌اللّه‌ جزایری]] (۱۱۱۲-۱۰۵۰ ق)‌، [[فقیه|فقیه‌]]، [[محدث|محدّث‌]] و ادیب‌ [[امامیه|امامی‌]] قرن‌ یازدهم‌ و دوازدهم‌ هجری و از شاگردان [[علامه مجلسى|علامه مجلسی]] و [[آقا حسین خوانساری|محقق خوانسارى]] است. وی‌ سرسلسله خاندان‌ مشهور علمی‌ و دینی‌ [[سادات|سادات‌]] جزایری‌ بود که‌ سه‌ قرن‌ در منطقه خوزستان‌ به‌ ویژه‌ شوشتر، خدمات‌ ارزنده‌ای‌ کردند.  
  
این اثر، گرایشی حدیثی دارد و مؤلف در برخی موارد توضیحاتی پیرامون احادیث را ارائه کرده است. منبع نقل روایات در این کتاب، آثار کهن و متأخر شیعه است؛ هرچند غالب ارجاعات در پاورقی‌ها که به‌وسیله ناشر استخراج شده، به منابع یادشده در متن نیست.
+
علامه جزایری صاحب آثار متعددی از جمله [[قصص الانبیاء جزائری (کتاب)|قصص الانبیاء]]، الانوار النعمانیه، انیس الفرید، تحفة الاسرار و زهر الربیع می باشد.
  
توجه مؤلف در بیشتر موارد به آثار شیعه بوده، ولی گاه روایاتی هم از منابع یا محدثان اهل سنت نقل کرده است.
+
==ساختار کتاب==
 
+
کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز و مطالب در سه جلد، تنظیم شده است.
==گزارش محتوا==
 
در مقدمه، به موضوع کتاب اشاره شده است<ref>مقدمه، ج1، ص11</ref>.
 
 
 
با توجه به گرایش حدیثی مؤلف، کتاب شکل روایی به خود گرفته و با استفاده از منابع مختلف، روایات فراوانی درباره زندگی و مناقب ائمه(ع) نقل شده است. نویسنده در مواردی از کتاب به اظهار نظر نیز پرادخته و یا برخی از اخبار و گزارش‌ها را توضیح داده است.
 
  
هرچند از نام کتاب چنین برمی‌آید که مطالب آن، در مورد ائمه شیعه(ع) باشد، اما مناقب [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در آن ذکر نگردیده و مناقب حضرت زهرا(س) که جزء ائمه(ع) نمی‌باشد، در آن آمده است.
+
این اثر، گرایشی [[حدیث|حدیثی]] دارد و مؤلف در برخی موارد توضیحاتی پیرامون احادیث را ارائه کرده است. منبع نقل روایات در این کتاب، آثار کهن و متأخر [[شیعه]] است؛ هرچند غالب ارجاعات در پاورقی‌ها که به‌وسیله ناشر استخراج شده، به منابع یادشده در متن نیست.
  
جلد اول، به مناقب و زندگی‌نامه حضرت زهرا(س) و حسنین(ع) اختصاص یافته است. از جمله مطالب مذکور در این جلد، عبارتند از: ولادت، اسماء، معجزات و مکارم اخلاقی حضرت زهرا(س)؛ ازدواج حضرت زهرا با [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]]؛ احوال فاطمه(س) پس از رحلت پیامبر(ص) و چگونگی محبان او در قیامت؛ ولادت حسنین و نقش انگشتری آنان؛ احوال امام مجتبی(ع)؛ عمر و شهادت آن حضرت(ع)؛ احوال امام حسین(ع) اعم از معجزات، احتجاجات با معاویه و خبردادن انبیا درباره شهادت ایشان؛ عظمت مصیبت سیدالشهداء(ع) و ثواب گریه بر وی؛ مقتل امام حسین(ع)؛ وقایع پس از عاشورا و احوال مختار و قیام او<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1</ref>.
+
توجه مؤلف در بیشتر موارد به آثار شیعه بوده، ولی گاه روایاتی هم از منابع یا محدثان [[اهل سنت]] نقل کرده است.
  
جلد دوم، مناقب و زندگی‌نامه امام چهارم(ع) تا امام حسن عسکری را در خود جای داده است که از جمله مطالب آن می‌توان به امور زیر اشاره نمود: احوال امام سجاد(ع) از اسما و القاب، معجزات، دعاها، مکارم اخلاق، همسران و فرزندان، نوادگان خروج‌کننده علیه بنی‌امیه و بنی‌عباس؛ احوال امام باقر(ع) شامل اسما، ولادت و شهادت، مناقب، اصحاب و برخی اخبار؛ احوال [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و کیفیت مواجهه با مخالفین و علمای آنان؛ احوال امام کاظم(ع)، اصحاب امام و احتجاجات هشام بن حکم، زندان‌های حضرت، ابطال مذهب واقفه پس از شهادت امام(ع)؛ احوال امام رضا(ع)، ماجرای ولایتعهدی، آثار و برکات روضه مبارکه آن حضرت؛ احوال امام جواد(ع)، ازدواج با ام‌الفضل و کیفیت شهادت؛ احوال امام هادی، عصر امام(ع)، جعفر کذاب و احوال [[امام حسن عسکری(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ج2</ref>.
+
==محتوای کتاب==
 +
با توجه به گرایش حدیثی مؤلف، کتاب شکل روایی به خود گرفته و با استفاده از منابع مختلف، روایات فراوانی درباره زندگی و مناقب [[ائمه اطهار|ائمه]](علیه السلام) نقل شده است. نویسنده در مواردی از کتاب به اظهار نظر نیز پرادخته و یا برخی از اخبار و گزارش‌ها را توضیح داده است.
  
جلد آخر نیز به مناقب امام مهدی(عج) و مسائل مربوط به ایشان اختصاص یافته است که از جمله آن‌ها عبارتند از: اخبار پیامبر(ص) و ائمه(ع) از قائم(عج)؛ دلائل [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] بر غیبت امام(ع)؛ احوال سفرای امام(ع)؛ علت غیبت و علائم ظهور؛ وقایع هنگام ظهور؛ رجعت و چگونگی آن و نواب اربعه و جانشینان پس از او <ref>ر.ک: همان، ج3</ref>.
+
هرچند از نام کتاب چنین برمی‌آید که مطالب آن، در مورد ائمه شیعه(علیه السلام) باشد، اما مناقب [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]](علیه السلام) در آن ذکر نگردیده و مناقب [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا]](علیها السلام) که جزء ائمه(علیه السلام) نمی‌باشد، در آن آمده است.
  
==وضعیت کتاب==
+
جلد اول، به مناقب و زندگی‌نامه حضرت زهرا(علیها السلام) و حسنین(علیه السلام) اختصاص یافته است. از جمله مطالب مذکور در این جلد، عبارتند از: ولادت، اسماء، [[معجزه|معجزات]] و مکارم اخلاقی حضرت زهرا(علیها السلام)؛ [[ازدواج حضرت علی (علیه السلام) و حضرت فاطمه (علیها السلام)|ازدواج حضرت زهرا با حضرت علی(علیه السلام)]]؛ احوال فاطمه(علیها السلام) پس از [[رحلت پیامبر اسلام|رحلت پیامبر]](صلی الله علیه وآله) و چگونگی محبان او در [[قیامت]]؛ ولادت حسنین و نقش انگشتری آنان؛ احوال [[امام حسن علیه السلام|امام مجتبی]](علیه السلام)؛ عمر و شهادت آن حضرت(علیه السلام)؛ احوال [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]](علیه السلام) اعم از معجزات، احتجاجات با [[معاویه]] و خبردادن انبیا درباره شهادت ایشان؛ عظمت مصیبت [[سیدالشهداء]](علیه السلام) و [[ثواب]] گریه بر وی؛ [[مقتل]] امام حسین(علیه السلام)؛ وقایع پس از [[روز عاشورا|عاشورا]] و احوال [[مختار ثقفی|مختار]] و قیام او.
فهارس هر جلد در انتهای همان جلد آمده است که عبارتند از: فهرست آیات، اشعار و موضوعات.
 
  
در پاورقی‌ها به ذکر منابع پرداخته شده است.
+
جلد دوم، مناقب و زندگی‌نامه [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]](علیه السلام) تا [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]] را در خود جای داده است که از جمله مطالب آن می‌توان به امور زیر اشاره نمود: احوال امام سجاد(علیه السلام) از اسما و القاب، معجزات، دعاها، مکارم اخلاق، همسران و فرزندان، نوادگان خروج‌کننده علیه [[بنی امیه|بنی‌امیه]] و [[حکومت بنی عباس|بنی‌عباس]]؛ احوال [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]](علیه السلام) شامل اسماء، ولادت و شهادت، مناقب، اصحاب و برخی اخبار؛ احوال [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]](علیه السلام) و کیفیت مواجهه با مخالفین و علمای آنان؛ احوال [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام کاظم]](علیه السلام)، اصحاب امام و احتجاجات [[هشام بن حکم]]، زندان‌های حضرت، ابطال مذهب [[واقفیه|واقفه]] پس از شهادت امام(علیه السلام)؛ احوال [[امام رضا علیه السلام|امام رضا]](علیه السلام)، ماجرای [[ولایتعهدى امام رضا علیه السلام|ولایتعهدی]]، آثار و برکات روضه مبارکه آن حضرت؛ احوال [[امام جواد علیه السلام|امام جواد]](علیه السلام)، ازدواج با ام‌الفضل و کیفیت شهادت؛ احوال [[امام هادی علیه السلام|امام هادی]](علیه السلام)، عصر امام، [[جعفر کذاب]] و احوال [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]](علیه السلام).
  
==پانویس ==
+
جلد آخر نیز به مناقب [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام مهدی]](عج) و مسائل مربوط به ایشان اختصاص یافته است که از جمله آن‌ها عبارتند از: اخبار [[پیامبر اسلام|پیامبر]](صلی الله علیه وآله) و [[ائمه اطهار|ائمه]](علیه السلام) از قائم(علیه السلام)؛ دلائل [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] بر [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]] امام(علیه السلام)؛ احوال سفرای امام(علیه السلام)؛ علت غیبت و علائم ظهور؛ وقایع هنگام ظهور؛ [[رجعت]] و چگونگی آن و [[نواب اربعه]] و جانشینان پس از او.
<references />
 
  
==منابع مقاله==
+
==منابع==
مقدمه و متن کتاب.
 
  
==منبع==
+
* ویکی نور
ویکی نور
 

نسخهٔ ‏۱۹ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۴۸

ریاض الأبرار فی مناقب الأئمة الأطهار

«ریاض الأبرار فی مناقب الأئمة الأطهار»، تألیف سید نعمت‌الله جزائری (۱۰۵۰-۱۱۱۲ ق)، کتابی است به زبان عربی، پیرامون مناقب و زندگی‌نامه ائمه اطهار. البته در این کتاب به‌ جای زندگی‌نامه حضرت علی(علیه السلام)، زندگی‌نامه حضرت زهرا(علیه السلام) اضافه شده است.

مؤلف

سید نعمت‌اللّه‌ جزایری (۱۱۱۲-۱۰۵۰ ق)‌، فقیه‌، محدّث‌ و ادیب‌ امامی‌ قرن‌ یازدهم‌ و دوازدهم‌ هجری و از شاگردان علامه مجلسی و محقق خوانسارى است. وی‌ سرسلسله خاندان‌ مشهور علمی‌ و دینی‌ سادات‌ جزایری‌ بود که‌ سه‌ قرن‌ در منطقه خوزستان‌ به‌ ویژه‌ شوشتر، خدمات‌ ارزنده‌ای‌ کردند.

علامه جزایری صاحب آثار متعددی از جمله قصص الانبیاء، الانوار النعمانیه، انیس الفرید، تحفة الاسرار و زهر الربیع می باشد.

ساختار کتاب

کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز و مطالب در سه جلد، تنظیم شده است.

این اثر، گرایشی حدیثی دارد و مؤلف در برخی موارد توضیحاتی پیرامون احادیث را ارائه کرده است. منبع نقل روایات در این کتاب، آثار کهن و متأخر شیعه است؛ هرچند غالب ارجاعات در پاورقی‌ها که به‌وسیله ناشر استخراج شده، به منابع یادشده در متن نیست.

توجه مؤلف در بیشتر موارد به آثار شیعه بوده، ولی گاه روایاتی هم از منابع یا محدثان اهل سنت نقل کرده است.

محتوای کتاب

با توجه به گرایش حدیثی مؤلف، کتاب شکل روایی به خود گرفته و با استفاده از منابع مختلف، روایات فراوانی درباره زندگی و مناقب ائمه(علیه السلام) نقل شده است. نویسنده در مواردی از کتاب به اظهار نظر نیز پرادخته و یا برخی از اخبار و گزارش‌ها را توضیح داده است.

هرچند از نام کتاب چنین برمی‌آید که مطالب آن، در مورد ائمه شیعه(علیه السلام) باشد، اما مناقب حضرت علی(علیه السلام) در آن ذکر نگردیده و مناقب حضرت زهرا(علیها السلام) که جزء ائمه(علیه السلام) نمی‌باشد، در آن آمده است.

جلد اول، به مناقب و زندگی‌نامه حضرت زهرا(علیها السلام) و حسنین(علیه السلام) اختصاص یافته است. از جمله مطالب مذکور در این جلد، عبارتند از: ولادت، اسماء، معجزات و مکارم اخلاقی حضرت زهرا(علیها السلام)؛ ازدواج حضرت زهرا با حضرت علی(علیه السلام)؛ احوال فاطمه(علیها السلام) پس از رحلت پیامبر(صلی الله علیه وآله) و چگونگی محبان او در قیامت؛ ولادت حسنین و نقش انگشتری آنان؛ احوال امام مجتبی(علیه السلام)؛ عمر و شهادت آن حضرت(علیه السلام)؛ احوال امام حسین(علیه السلام) اعم از معجزات، احتجاجات با معاویه و خبردادن انبیا درباره شهادت ایشان؛ عظمت مصیبت سیدالشهداء(علیه السلام) و ثواب گریه بر وی؛ مقتل امام حسین(علیه السلام)؛ وقایع پس از عاشورا و احوال مختار و قیام او.

جلد دوم، مناقب و زندگی‌نامه امام سجاد(علیه السلام) تا امام حسن عسکری را در خود جای داده است که از جمله مطالب آن می‌توان به امور زیر اشاره نمود: احوال امام سجاد(علیه السلام) از اسما و القاب، معجزات، دعاها، مکارم اخلاق، همسران و فرزندان، نوادگان خروج‌کننده علیه بنی‌امیه و بنی‌عباس؛ احوال امام باقر(علیه السلام) شامل اسماء، ولادت و شهادت، مناقب، اصحاب و برخی اخبار؛ احوال امام صادق(علیه السلام) و کیفیت مواجهه با مخالفین و علمای آنان؛ احوال امام کاظم(علیه السلام)، اصحاب امام و احتجاجات هشام بن حکم، زندان‌های حضرت، ابطال مذهب واقفه پس از شهادت امام(علیه السلام)؛ احوال امام رضا(علیه السلام)، ماجرای ولایتعهدی، آثار و برکات روضه مبارکه آن حضرت؛ احوال امام جواد(علیه السلام)، ازدواج با ام‌الفضل و کیفیت شهادت؛ احوال امام هادی(علیه السلام)، عصر امام، جعفر کذاب و احوال امام حسن عسکری(علیه السلام).

جلد آخر نیز به مناقب امام مهدی(عج) و مسائل مربوط به ایشان اختصاص یافته است که از جمله آن‌ها عبارتند از: اخبار پیامبر(صلی الله علیه وآله) و ائمه(علیه السلام) از قائم(علیه السلام)؛ دلائل شیخ طوسی بر غیبت امام(علیه السلام)؛ احوال سفرای امام(علیه السلام)؛ علت غیبت و علائم ظهور؛ وقایع هنگام ظهور؛ رجعت و چگونگی آن و نواب اربعه و جانشینان پس از او.

منابع

  • ویکی نور