اسرای اهل بیت علیهم السلام
اسیران کربلا، تعدادى از دودمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، و برخى هم همسران یا فرزندان دیگر شهداى کربلا بودند. در منابع تاریخى و تعبیرات روایى و اشعار، از آنان به نام «سبایا» و «اسارى» یاد شده است.
اسارت بازماندگان کربلا
بازماندگان کاروان امام حسین علیه السلام را پس از عاشورا به اسارت گرفته و به کوفه و سپس به شام بردند. زنان بنى هاشم به شام برده شدند و از آنجا به مدینه بازگشتند. برخى از زنان غیر بنى هاشم به خاطر وساطت بستگان خود از اسارت رها شده، در کوفه ماندگار شدند و به قبیله خود پیوستند.[۱]
حضرت زینب و حضرت سجاد علیهماالسلام دو چهره بارز آن جمع بودند که با نطق ها و خطابه هاى خویش، امویان را رسوا و شهداى کربلا را معرفى کردند.
به اسیرى گرفتن افرادى از اهل بیت علیهم السلام هم برخلاف مقررات جنگ هاى اسلامى بود، هم جسارت و توهین به رسول الله صلی الله علیه وآله به شمار مىآمد. اما امویان بر اساس کینه اى که از عترت پیامبر خدا داشتند، چنان کردند. این گستاخى در حق عترت پیامبر خدا ریشه در همان سقیفه و زیر پا گذاشتن سخن آن حضرت داشت. به قول نیر تبریزى:
دانى چه روز دختر زهرا اسیر شد؟ *** روزى که طرح بیعت «مِنّا أمیر» شد[۲]
اسامى اسراى اهل بیت
اسامى برخی اسراى کربلا از اهل بیت و دیگران (طبق آنچه در کتاب منتخب التواریخ آمده است) چنین است:[۳]
- امام زین العابدین علیه السلام،
- امام محمدباقر علیه السلام (چهار ساله)،
- محمد بن حسین بن على،
- عمر بن حسین،
- حسن بن حسین،
- زید بن الحسن المجتبى،
- عمر بن الحسن المجتبى (مجروح شد و به کوفه بردند)،
- محمد بن عمر بن الحسن المجتبى.
و نام برخی از بانوان عبارت است از:
- حضرت زینب علیها السلام،
- ام کلثوم علیها السلام،
- فاطمه، دخت امام حسین علیه السلام،
- سکینه، دختر امام حسین علیه السلام،
- رقیه، دخترى از امام حسین علیه السلام که مى گویند در خرابه شام جان داد،
- رباب، همسر امام حسین علیه السلام،
- شاه زنان، همسر امام سجاد علیه السلام،
- مادر محسن فرزند سیدالشهدا علیه السلام (این فرزند در راه شام سقط شد)،
- دختر مسلم بن عقیل،
- فضّه، کنیز حضرت فاطمه سلام الله علیها،
- یکى از کنیزان امام حسین علیه السلام،
- مادر وهب بن عبدالله.
نسبت به برخى از این ۲۵ نفر، نقل هاى دیگر هم وجود دارد و همه مورد اتفاق نیست.
پانویس
منابع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
قبل از واقعه | |||
شرح واقعه |
| ||
پس از واقعه | |||
بازتاب واقعه | |||
وابسته ها |