مقتل
مقتل در لغت به معنای هم به معناى محل قتل است. یعنی جايى و زمينى كه كسى در آنجا كشته شده باشد. همچنین به عضوى از بدن نيز گفته می شود كه اگر تير يا تيغى بر آنجا وارد آيد، سبب قتل شخص مى شود.[۱]
مقتل در اصطلاح به کتابهایی گفته می شود که به شرح ماجرای کربلا و مصیبت قتل امام حسین علیه السلام می پردازد. به انگيزه زنده نگهداشتن ياد حادثه عاشورا و شهداى كربلا، از صدر اسلام تاكنون، همواره كتاب هايى به عنوان «مقتل» نوشته شده و مى شود. شيخ آقا بزرگ تهرانى بيش از هفتاد كتاب را با همين عنوان نام مى‌برد كه به حادثه كربلا مربوط مى‌شود [۲] و «مقتل» اصبغ بن نباته (از ياران على عليه السلام) را اولين مقتلى مى داند كه نگاشته شده است.[۳]
نام برخى از مقتلهاى معروف از اين قرار است
- مقاتل الطالبيين: نوشته ابوالفرج اصفهانى (م 356) كه در شرح حال و ذكر اسامى شهداى فرزندان ابوطالب است. اين كتاب به فارسى نيز ترجمه شده است: «سرگذشت كشته شدگان از فرزندان ابوطالب»
- «مقتل ابى مخنف»: نوشته لوط بن يحيى بن سعيد بن مخنف، معروف به ابومخنف كه درباره حوادث عاشوراست که با نام «مقتل الحسين و مصرع اهل بيته و اصحابه فى كربلا» در 230 صفحه توسط مؤسسة الوفاء چاپ شده است.اين كتاب به فارسى ترجمه شده است.
- «مقتل خوارزمى»: متن تاريخى مربوط به حوادث كربلاست، در دو جزء كه توسط موفق بن احمد مكى خوارزمى (م 568) تاليف شده و اغلب مطالبش را از تاريخ ابن اعثم (م 314) نقل كرده است.
- «مقتل الحسين»: عبدالرزاق المقرم (م 1391 ق در نجف) كه درباره نهضت حسينى است و وقايع كربلا از خروج امام حسين علیه السلام از مدينه تا حوادث پس از عاشورا را دربردارد. كتاب هاى مقتل ديگرى هم معروف است، همچون: نفس المهموم، لهوف، منهاج الدموع، العيون العبرى، مثير الاحزان، روضة الشهدا، اسرار الشهادة، منتهى الآمال، بحارالانوار، ج 45 و...
پانویس
منابع
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
پیوندهای مرتبط
مجموعه کامل کتابهای مقتل امام حسین علیه السلام ( متن، ترجمه و صوت)
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
