کیفیت نزول قرآن
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
"نزول" در لغت به معناي فرود آوردن از بالا به پايين است؛ «انحطاط من علو»[۱] و در اصطلاح منظور ظهور وحي است بر پيامبر صلی الله علیه و آله يعني نزولي معنوي و روحاني كه تنها پيامبر آن را ادراك داشته و حقيقت آن را مي‌دانسته.[۲]
مراحل نزول
قرآن كريم نزول را از نظر زماني در سه آيه بيان داشته كه اگر ترتيب نزول را هم در نظر بگيريم از اين قرار مي‌شود.
- 1. در تعيين ماه نزول فرموده: «شَهْرُ رَمضان الذّي فيه القرآن»؛ (سوره بقره، آيه 185) ماه رمضان ماهي است كه قرآن در آن نازل شده است.
- 2. سوره قدر آيه 1 كه مي‌فرمايد: «انّا اَنْزَلناهُ في ليلَة القَدر»؛ ما قرآن را در شب قدر نازل كرديم.
- 3. خداوند در سوره دخان آيه 3 توضيحي درباره اين شب كه قرآن در آن نازل شده مي‌دهد: «اِنّا اَنْزلناهُ في ليلةٍ مباركةٍ»؛ ما آن را در شبي پربركت نازل كرديم.
چگونگی نزول قرآن
قرآن دو نزول دارد؛ يكي به صورت دفعي و ديگري به صورت تدريجي، در صورت اول قرآن به صورت يك روح بر پيغمبر نازل شده و مجموع آن بر دل پيامبر فرود آمده و در صورت دوم به صورت تدريجي در طول سالها بر پيامبر نازل شده است.[۳]
رازهای نزول تدريجی
1. معارف اسلامي به ويژه آن دسته كه با عمل انسانها در ارتباط است و قوانين فردي و اجتماعي را بيان مي‌كند، هنگامي از ثبات و دوام بيشتري برخوردارند كه در آنها از شيوه تدريج استفاده شود. كه قرآن در آيه 106 سوره اسراء مي‌فرمايد: «قرآني با عظمت را بخش بخش بر تو نازل كرديم تا آن را به آرامي بر مردم بخوانی».
2. يكي ديگر از رازهاي نزول تدريجي را مي‌توان تحريف ناپذيري آن دانست، نزول تدريجي اين امكان را فراهم مي‌ساخت تا اصحاب، آيات قرآن را حفظ كنند. بلاغت قرآن از يكسو و عنايت مسلمانان از سوي ديگر همراه با نزول تدريجي آيات، صيانت و حفاظت از وحي الهي را قطعي مي‌ساخت.
3. نزول بسياري از آيات قرآن، پيوستگي كامل با حوادث و رويدادها ي زمان پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله داشته و چون اين حوادث تدريجا به وقوع مي‌پيوسته آيات نيز همزمان با آن نازل مي‌شد.[۴] خلاصه حركت تاريخي اسلام و تحركي كه در مسلمانها ايجاد كرد و شور و نشاطي كه در پيكر جامعه بشري دميد، آن روح قوي و پرصلابت مسلمانها آن ايثار و فداكاري ها، آن گذشت ها و بذل جانها همه و همه جريان عظيمي بود كه از حركت ايمان مسلمين صدر اسلام، مايه مي‌گرفت و آن حركت و ايمان اوليه هيچ سرّ و رمزي نداشت جز اين نزول تدريجي آيات و انگيزه اصلي پيروزي اسلام همين نزول تدريجي بود.[۵]
پانویس
- ↑ المفردات في غريب القرآن تاليف راغب اصفهاني، انتشارات قهرمان چاپ استانبول تركيه، سال 1986 ميلادي، ماده نَزَلَ.
- ↑ تاريخ قرآن دكتر محمود راميار، انتشارات سپهر تهران، چاپ دوم، سال 1362، ص 182.
- ↑ تفسير الميزان، علامه طباطبايي، مترجم سيد محمدباقر موسوي همداني، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين قم، ج2، ذيل آيه 183 و 185 سوره بقره.
- ↑ درسنامه علوم قرآني، حسين جوان آراسته، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي قم، چاپ سوم سال 1378، ص 91.
- ↑ تاريخ قرآن دكتر محمود راميار، انتشارات سپهر تهران، چاپ دوم، سال 1362، ص 201.
منابع
کیفیت نزول قرآن، حسین دانش، سایت پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام (بخش فرهنگ علوم انسانی و اسلامی)، تاریخ بازیابی: 8 بهمن1391.
