آیه 144 آل عمران
متن آيه
ترجمه آیه
و محمد جز فرستاده اى كه پيش از او هم پيامبرانى آمده و گذشتند نيست. آيا اگر او بميرد يا كشته شود از عقيده خود برمى گرديد و هر كس از عقيده خود بازگردد هرگز هيچ زيانى به خدا نمى رساند و بزودى خداوند سپاسگزاران را پاداش مى دهد.
نزول
محل نزول:
اين آيه در همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. [۱]
شأن نزول:[۲]
«شیخ طوسى» گوید: ابن عباس و قتادة و ضحاك و مجاهد گويند: كه سبب نزول آيه چنين بود وقتى كه شايع كردند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله در غزوه احد كشته شده، عده اى گفتند: اگر محمد پيامبر ميبود. هرگز كشته نميشد. عده ديگرى گفتند: ما با كسانى كه پيامبر با آنها جنگيده جنگ مى كنيم و علت شكست مسلمين هم اخلالى بود كه به وسيله خود آنها براى بدست آوردن غنيمت ايجاد شده بود. در صورتى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله آنها را از خالى كردند. جايگاه خود نهى كرده و دستور داده بود كه به هيچ وجه آن جايگاه را خالى نگذارند زيرا مى ترسيد كه مشركين كمين كرده و ناگهانى حمله ببرند وقتى كه مشركين فرار كردند مسلمين در تعقيب آنها برآمدند و به خاطر بدست آوردن غنائم سنگرهاى خود را خالى گذاشتند در همين وقت خالد بن وليد با دويست سوار سر رسيد و مسلمين را كه از جايگاه و سنگر خود منحرف شده و برخلاف دستور پيامبر رفتار كرده بودند، شكست داد و در همين وقت بود كه شايع نمودند محمد مرده است،[۳] سپس اين آيه نازل گرديد.[۴]
پانويس
- ↑ طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 2، ص 693.
- ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 153.
- ↑ بيهقى در دلائل از ابونجيح نقل نمايد كه مردى از مهاجرين از مردى از انصار كه در خون خود مى غلطيد، پرسيد: آيا متوجه شده اى كه محمد كشته شده است يا نه؟ مرد انصارى گفت: اگر هم كشته شده باشد شما بايد از دين خود دفاع كنيد و به خاطر آن به جنگ و كارزار پردازيد سپس اين آيه نازل گرديد.
- ↑ در تفسير ابن المنذر از عمر بن الخطاب نقل شده كه گويد: ما در غزوه احد متفرق شديم و من بالاى كوه رفتم در اين موقع از يك نفر يهودى شنيدم كه فرياد ميزد محمد كشته شده است. من گفتم: هر كس اين حرف را بزند گردان او را ميزنم در همين هنگام بود كه رسول خدا صلی الله علیه و آله را ديدم و اين آيه نازل گرديد.
منابع
- قرآن کريم، ترجمه محمدمهدي فولادوند.
- محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، انتشارات اسلامي، تهران، 1361 ش.
- فضل بن حسن طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، انتشارات ناصرخسرو، تهران، 1372 ش.