عدّة الاصول

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


مؤلف

ابوجعفر محمد بن حسین طوسى.(م 460 ق)

معرفى اجمالى كتاب

این كتاب در اصول فقه شیعه امامیه است و یكى از كتب مهم و معتبر به حساب مى آید و در نزد قدما از مبسوط ترین كتب در اصول فقه است كه همسنگ كتاب الذریعة الى اصول الشریعه سید مرتضى است.

سید بحرالعلوم، درباره این كتاب گفته است: «هو احسن كتاب صنف فى الاصول».[۱] شیخ این كتاب را در حیات استادش سید مرتضى نوشته و حتى از كلام شیخ در مقدمه عده چنین استفاده مى شود كه وى عده را قبل از آن كه سید تذكره بنویسد، نوشته است.

در عده شیخ به طور بسیار دقیق مسائل فقهى را از مسائل اصولى جدا نموده و فرق بین این دو گونه مسایل را در تعمیم و تخصیص دانسته است؛ به این معنى كه مسائل اصولى در همه ابواب فقهى كاربرد دارد، برخلاف دلیل فقهى كه مخصوص یك باب است. عناوین كلى در این كتاب عبارت اند از:

  • مقدمه
  • ماهیت اصول فقه و مسائل مربوط به آن
  • كلام فى الاخبار
  • كلام فى الأوامر
  • كلام فى النهى
  • فى عموم و خصوص
  • كلام فى المطلق والمقید
  • بیان و مجمل
  • ناسخ و منسوخ
  • افعال
  • اجماع
  • قیاس
  • اجتهاد
  • حضر و اباحه
  • استصحاب

وضعیت نشر

این كتاب به تحقیق محمدرضا انصارى در چاپخانه ستاره قم چاپ و منتشر شده است.

پانویس

  1. ریاض المسائل، سید على طباطبائى، ج2، ص58.

منابع

محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.

منابع اصول فقه
متون به ترتیب تاریخ وفات مولفین
التذکرة بأصول الفقه

شیخ مفید

(م413ق)

الذریعه

سید مرتضی

(436-335)

عدة الاصول

شیخ طوسی

(460-385)

غنیة النزوع

ابن زهره

(585-510)

تهذیب الوصول

علامه حلی

(726-648)

مبادی الوصول

علامه حلی

(726-648)

القواعد و الفوائد

شهید اول

(786-734)

تمهید القواعد

شهید ثانی

(965-911)

معالم الدین

صاحب معالم

(م1011)

زبدة الاصول

شیخ بهائی

(1030-953)

الوافیه فی الاصول

فاضل تونی

(م 1071)

الفوائد الحائریه

وحید بهبهانی

(م1206)

قوانین الاصول

میرزای قمی

(م1231)

فرائد الاصول

شیخ انصاری

(م1281)

کفایة الاصول

آخوند خراسانی

(م1329)

مفاتیح الاصول

سید محمد مجاهد

(م1342)

فوائد الاصول (نائینی)

میرزا محمدحسین نائینی

(1355-1276)

وقایة الأذهان

محمد رضا نجفی اصفهانی

(م 1362)

اصول الفقه

شيخ محمدرضا مظفر

(م 1383)

منتهی الاصول

سید محمد حسن بجنوردی

(1395-1316)

المعالم الجدیده

سید محمد باقر صدر

(1399-1355)

اصول الاستنباط

سید علی نقی حیدری

(1403-1325)

مناهج الوصول

امام خمینی

(1409-1320)

الاصول العامه

سید محمد تقی حکیم

(1346-)

شروح
شروح معالم الدین ← حاشیه معالم، سلطان العلماء (م 1064) - حاشیه معالم، ملا محمد صالح مازندرانی (م 1081) - هدایة المسترشدین، شیخ محمدتقی اصفهانی (م 1248)
شروح فرائد الاصول ← أوثق الوسائل، میرزا موسی بن جعفر بن احمد تبریزی - بحر الفوائد، میرزا محمد حسن آشتیانی - درر الفوائد فی الحاشیه علی الفرائد، آخوند خراسانی - فوائد الرضویه، آقا رضا همدانی
شروح کفایه ← انوار الهدایه، امام خمینی - حاشیة الکفایه، علامه طباطبائی - الحاشیة علی الکفایه، سید حسین بروجردی - حقائق الاصول، سید محسن حکیم - عنایة الاصول، سید مرتضی حسینی یزدی

منتهی الدرایه، سید محمد جعفر جزائری شوشتری - نهایة الدرایة، آیت الله کمپانی - نهایة النهایة، میرزا علی ایروانی