برخى آیه 34 سوره حج را كه در انتهای آن، به فروتنان پاکدل بشارت مىدهد (وَ بَشّرِ المُخبِتِين...)، «آیه بشارت» نامیدهاند.[۱]
آیه 35 همین سوره به وصف این انسان هاى فروتن مى پردازد كه هنگام یاد خدا، دل هایشان مى ترسد و بر آنچه به آنها مى رسد، شكیبایند و نماز به پاى مى دارند و انفاق مى كنند:
«وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَكًا لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ ۗ فَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا ۗ وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ * الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَىٰ مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ»
و برای هر امتی عبادتی ویژه قرار داده ایم [که مشتمل بر قربانی است] تا نام خدا را بر آنچه که از دام های زبان بسته روزی آنان نموده ایم [به هنگام قربانی] ذکر کنند. پس [بدانید که] معبود شما خدای یکتاست؛ بنابراین فقط تسلیم او شوید. و فرمانبرداران فروتن را [به لطف و رحمت خدا] مژده ده. * همانان که وقتی خدا یاد شود، دل هایشان می هراسد، و بر آنچه [از بلا و حادثه] به آنان می رسد، شکیبایند و برپا دارندگان نمازند و از آنچه روزی آنان نمودیم، انفاق می کنند.
در نقل، دومین آیه سوره یونس را «آیه بشارت» نامیده شده است:[۲]
«أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنْ أَوْحَيْنَا إِلَىٰ رَجُلٍ مِنْهُمْ أَنْ أَنْذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۗ قَالَ الْكَافِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَاحِرٌ مُبِينٌ»
آیا برای مردم شگفت آور است که بر مردی از خودشان وحی فرستادیم که مردم را [از عاقبت کفر، ناسپاسی، گناه و تجاوز] بیم ده، و به کسانی که ایمان آورده اند مژده ده که آنان را نزد پروردگارشان سابقه ای نیک [و مقام، مرتبه ای بلند و پاداشی شایسته] است. کافران [لجوج و بی منطق] گفتند: همانا این مرد، جادوگری آشکار است!
بر اساس روایاتى، امام على علیهالسلام در آیه نخست از «مُخبتین» (فروتنان و خاشعان) شمرده شده است.[۳] محمد بن العباس با دو واسطه از عیسى بن داود و او از امام کاظم علیهالسلام نقل نماید و گوید: از امام درباره این قسمت از آیه 34 «وَ بَشّرِ المُخبِتِين...» و آیه 35 سؤال کردم، فرمود: درباره ما اهل البیت علیهمالسلام بخصوص نازل شده است.[۴]
و آیه دوم نیز بر ولایت امام على علیهالسلام تطبیق داده شده است.[۵] در روايات شيعه و سنی، تعبیر «قَدَمَ صِدْقٍ» در این آیه را رسول الله صلى الله عليه وآله و حضرت على عليهالسلام دانستهاند.[۶]
پانویس
- ↑ نهج الحق، علامه حلی، ص 200.
- ↑ نهج الحق، ص 203.
- ↑ شواهد التنزیل، ج 1، ص 519.
- ↑ البرهان فی تفسیرالقرآن.
- ↑ نهج الحق، ص 203.
- ↑ تفسير قرطبى؛ تفسیر برهان.
منابع