تحریفات عاشورا
تحریف منحرف كردن چیزی است از مسیر و وضع اصلی خود كه داشته است یا باید داشته باشد. به عبارت دیگر تحریف نوعی تبدیل و تغییر است
علی رغم آنکه نهضت عاشورايى امام حسين علیه السلام، خود با انگيزه امر به معروف و نهی از منکر و پیاده سازی اسلام حقیقی و انحرافات و تحریفات در دین بود و در آموزه های دین اسلام هر گونه تغییر و تبدیل حقیقت به شدت نکوهش شده است لیکن انگیزه های مختلفی موجب شد که تحریفاتی در بیان «شكل» و «محتوا»ی آن یا تحلیل اهدافش صورت گیرد. و در مقابل عده ای تلاش مقدسی انجام دهند تا با این تحریفات مبارزه نموده مردم را نسبت به آن اگاه نمایند.
محتویات
انگیزه های تحریف واقعه عاشورا
تردیدی نیست که انگیزه های سیاسی و اجتماعی فراوانی برای تحریف این واقعه از همان آغاز وجود داشته که از مهم ترین آنها حاکمیت استبدادی مخوف حزب اموی بر سرزمین های اسلامی آن هم به مدتی نسبتا طولانی بوده است.
علاوه بر این، سایر حکومت های مستبد و مفسد که منش و روش امویان و فرزندان ابوسفیان را پیشه خود ساخته بودند و فرهنگ جهادی و شهید پرور حسین بن علی علیه السلام را در تضاد با منافع خود می دیدند، انگیزه ای نیرومند برای مسخ و تحریف تاریخ و فرهنگ عاشورا داشته اند.
قسمتي از تحريفاتي كه در حادثه‌ی كربلا صورت گرفته نیز معلول حس اسطوره‌سازي و افسانه‌گرائي است.
انگیزه گریاندن مستمعین نیز با استناد غیر معقول به روایات رسیده در فضیلت گریه بر سید الشهداء نیز عامل دیگری بوده است که موجب شده در شکل این واقعه تحریفاتی صورت گیرد یا مطالب ضعيف وغيرمستند و احيانا دروغ بدون تحقیق نقل شود
انواع تحریفات در واقعه عاشورا
- غلوها و مبالغه های غيرعقلى و باور نكردنى در زمینه هائی همچون آمار و ارقام كشته ها
- اضافه نمودن برخى حوادثى كه به ظاهر غم انگيز و سوزناك بود بر اصل واقعه
- تحریف انگيزه آن حماسه اجتماعى و خونين نيز که گاهى تا حد «كشته شدن براى شفاعت از گنهكاران امت» تنزل يافت. حتى خصومت ديرين امويان با اساس دين و وحى و نبوت، به دشمنى شخصى حسين علیه السلام و يزيد تبديل شد.
- نوع برخوردهاى امام حسين علیه السلام، زينب و امام سجاد علیه السلام و كودكان و اهل بيت، گاهى به صورت عجز و لابه و ذلت و حقارت در برابر فاسقانى چون يزيد و عمر سعد و ابن زياد و شمر و... درآمد و خواسته بزرگ امام در اين ميدان حماسه كه رد بيعت با حكومت جور بود، به درخواست جرعه اى آب براى لب عطشان خويش يا گلوى خشك على اصغر در آمد.
- در روضه هايى كه خوانده مى شد و تعزيه هايى كه برپا مى گشت و شعرها و نوحه هايى كه سروده و اجرا مى شد، از زينب و امام سجاد و مسلم بن عقيل و سكينه و... چهره هايى ارائه گشت كه با روح بلند و عزتمند و بزرگوار آن خاندان شرف و كرامت، ناسازگار بود.
- اعتقاد به شفاعت سيدالشهدا و نيز ثواب هاى فراوان براى اشك ريختن بر آن حضرت و همچنين نتايج ارزشمند محبت و ولايت اهل بيت علیهم السلام، همه صحيح است اما اين مسائل به گونه اى يك جانبه طرح شد كه بسيارى از علاقه مندان اهل بيت، تعارضى ميان گريستن بر حسين علیه السلام و ارتكاب فسق و فجور و زير پا نهادن حق الناس و ترك وظايف ندانند و اميدشان به حسين علیه السلام باشد، هر چند كه غرق گناه باشند!
- امام سجاد علیه السلام كه همان روح حسينى و شجاعت علوى را داشت و در عاشورا به مصلحت الهى بيمار بود و توان جنگيدن نداشت، در پى همين تلقينات تحريف شده به «امام بيمار» شهرت يافت و دراذهان عموم به صورت مردى لاغر، رنگ پريده، بى حال و زرد چهره و عصا به دست جلوه كرد.
راه مبارزه با این انحراف ها
آنچه وظيفه آگاهان و دست اندركاران است، هم تبيين صحيح قيام حسينى، هم ارائه مقتل و روضه صحيح و مستند، هم جلوگيرى از خواندن مرثيه هاى دروغ و مرثيه خوانان ناصالح و مداحان كاسب و واعظان بي سواد و بى مطالعه است.
مقابله ها با تحریفات واقعه عاشورا
در يكى دو دهه اخير، هم كتاب هاى ارزشمندى در تحليل ماهيت و اهداف قيام حسينى تاليف شده، هم اشعار بامحتوا و منطبق با روح عاشورا سروده شده است و هم برخى از اين تحريف هاى لفظى و محتوايى بازگو و معرفى شده است.
ازجمله کتابهائی که در این زمینه نوشته شده است می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- كتاب سودمند حماسه حسينى (3 جلد) از شهيد مطهرى به طور مبسوط به این بحث پرداخت.
- «محدث نورى» در كتاب «لؤلؤ و مرجان» و در فصل لزوم پرهيز از دروغ و رعايت صدق در سخن موارد متعددى از نقل هاى دروغ و حوادث بى اساس را كه در زبان مرثيه خوانان و در شعر و نثر مرثيه درباره حوادث كربلاست برشمرد.
- كتاب «ستودگان و ستايشگران» مجموعه اى از ارشادهاى آيت الله خامنه اى درباره بايدها و نبايدها در امر مداحان و مرثيه خوانان است
الهامى كه در انقلاب اسلامى ايران و در جبهه هاى دفاع مقدس، از عاشورا و كربلا گرفته شد، بهترين استفاده از چهره تحريف نشده عاشوراست و اگر شيعه بتواند «مكتب عاشورا» را آن گونه كه هست و بوده به جهانيان معرفى كند، بى‌شك منبع الهام همه آزاديخواهان مبارزى خواهد شد كه در پى الگوى راستين براى انقلاب و مبارزه با ستم‌اند.
منابع
- فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، نشر معروف.
- حماسه حسینی، شهید مطهری
- تحریف ها و انحراف ها در تاریخ نگاری عاشورا، محمدجواد صاحبی ، مجله کوثر: اردیبهشت 1377، شماره14
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
