ماه رمضان

رمضان ۱۴۴۵ در تقویم ایران
شنبه		۵	۱۲	۱۹	۲۶
یک‌شنبه		۶	۱۳	۲۰	۲۷
دوشنبه		۷	۱۴	۲۱	۲۸
سه‌شنبه	۱	۸	۱۵	۲۲	۲۹
چهارشنبه	۲	۹	۱۶	۲۳	۱+
پنج‌شنبه	۳	۱۰	۱۷	۲۴
جمعه	۴	۱۱	۱۸	۲۵
دانشنامه تقویم

ماه مبارک رمضان نهمین ماه از ماه‌های قمری است که از فضیلت خاصی برخوردار بوده و قرآن کریم در این ماه بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نازل شده است. در شریعت اسلام، روزه در این ماه بر کسانی که توانایی بر آن دارند واجب است و همچنین در روایات، اعمال و عبادت‌های مختلفی برای این ماه ذکر شده است.

رمضان در لغت

واژه «رمضان» از ریشه «رمض» و به معنای شدت تابش آفتاب بر خاک است. گفته می شود علت این تسمیه آن است که عرب ماه‌ها را با زمانى که در آن واقع شوند نامگذارى کرده‌ اند و در زمان نامگذاری رمضان گرما شدت داشته است. در برخی روایات رمضان یکی از اسمهای خداوند دانسته شده است.

فضیلت ماه رمضان

ماه رمضان تنها ماهی است که نام آن در قرآن آمده و در بین ماههای قمری برای مسلمانان از اهمیت بیشتری بر خوردار است. ماه رمضان در روایات اسلامی برترین ماه و ماه خدا و ماه میهمانی خدا دانسته شده است. شب قدر که برترین شب سال است در این ماه قرار دارد و قرآن کریم در این ماه به صورت دفعی بر رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شده است: «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ...». همچنین در این ماه «روزه» بر مسلمانان واجب شده است.

ماه رمضان ماه رحمت، مغفرت و اجابت دعا است. روزهای این ماه بهترین روزها و شبهایش بهترین شبها و ساعات آن بهترین ساعات است. نفسهای مؤمنان روزه دار در این ماه تسبیح خدا و خواب ایشان عبادت و عملشان مورد قبول خداوند است و پاداش آن در این ماه بسیار بیشتر از ماههای دیگر است.

اعمال و مستحبات ماه رمضان

• واجب شدن روزه بر کسانی که توانایی بر آن دارند: امام سجاد علیه السلام می : خداوند، پنج چیز را واجب کرده است -و جز نیکو و زیبا، واجب نکرده است-: نماز، زکات، حج، روزه و ولایت ما اهل بیت.
• تلاوت قرآن: رسول خدا می فرمایند: پاداش خواندن یک آیه از قرآن در این ماه به اندازه ختم قرآن در ماههای دیگر است.
• انفاق: امام صادق علیه السلام: هر کس در ماه رمضان صدقه اى بدهد، خداوند هفتاد نوع بلا را از او بر مى گرداند.
• اعتکاف: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اعتکاف ده روز ماه رمضان، برابر دو حج و دو عمره است.
• افطاری دادن به روزه داران: امام کاظم علیه السلام می فرمایند: افطاری دادن به برادر روزه دارت از روزه گرفتن برای تو بهتر است.
• نماز: امام صادق علیه السلام می فرمایند: چون ماه رمضان مى آمد، پیامبر خدا بر نمازش مى افزود. من نیز مى افزایم؛ پس شما هم بیفزایید.
• دعا، توبه، استغفار: امام على علیه السلام: در ماه رمضان، زیاد دعا و استغفار کنید؛ امّا دعا، که به سبب آن بلا از شما دور مى شود، و امّا استغفار، که گناهانتان را محو مى کند.
• اجتناب از گناهان و محرمات الهی: امام على علیه السلام: گفتم اى پیامبر خدا! برترینِ کارها در این ماه چیست؟ فرمود: «اى ابو الحسن! برترینِ کارها در این ماه، پرهیز از حرام هاى خداست».
• انجام کارهای نیک: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: کسى که در ماه رمضان یکى از کارهاى نیک را انجام دهد، همچون کسى است که هفتاد واجب از واجبات خدا را انجام داده است و هر کس در این ماه، واجبى از واجبات خدا را انجام دهد، همچون کسى است که هفتاد واجب از واجبات خداى متعال را در ماه هاى دیگر انجام داده است.

رویدادهای مهم ماه رمضان

برخی از حوادث و رویدادهای مهم این ماه عبارتند از:

• وفات حضرت ابوطالب در هفتم رمضان سال دهم بعثت.
• وفات حضرت خدیجه در دهم رمضان سال دهم بعثت.
• عقد اخوت و پیمان برادری میان مسلمان و ایجاد اخوت اسلامی بین پیامبر صلی الله علیه و آله و امام علی علیه‌السلام.
• ولادت امام حسن‌ مجتبی علیه‌السلام در نیمه رمضان، سال دوم هجرت.
• جنگ بدر در سال دوم هجرت.
• فتح مکه در سال هشتم هجرت.
• شهادت امام علی علیه السلام در بیست و یکم رمضان سال چهلم هجری.
• بیعت مردم به ولایت‌‌عهدی امام رضا علیه‌السلام در سال ۲۰۱ قمری.

منابع

• قاموس قرآن‌، على اکبر قرشى بنایى، تهران‌، دار الکتب الاسلامیة، چاپ ششم، ‌۱۴۱۲ ق‌.
• ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‌، شیخ صدوق، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم‌، ۱۴۰۶ ق‌.
• الکافی، شیخ کلینى، قم‌، دار الحدیث‌، چاپ اول‌، ۱۴۲۹ ق.
• بحار الأنوار، علامه مجلسى، بیروت، دار إحیاء التراث العربی،‌ چاپ دوم‌، ۱۴۰۳ ق‌.
• امالی، شیخ صدوق، ‌تهران‌، کتابچى، ‌چاپ ششم، ‌۱۳۷۶ ش.
• تهذیب الأحکام، شیخ طوسى، ‌تهران‌، دار الکتب الإسلامیه، ‌چاپ چهارم،‌ ۱۴۰۷ ق.
• من لا یحضره الفقیه‌، شیخ صدوق، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،‌ چاپ دوم، ‌‌۱۴۱۳ ق‌.

پیوندها

• ویژه نامه ماه مبارک رمضان
• فهرست وقایع ماه رمضان
• روزه
• شب قدر