آیه نَفْر

آیه 122 سوره توبه/9 به كوچیدن (نَفْر) گروهى براى آگاهى در دین یا براى جهاد تشویق كرده است؛ از همین رو به آن «آیه نَفْر» گفته‌اند:

«فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ...»

چرا از هر گروهی دسته ای به سفرنروند تا دانش دین خویش را بیاموزند و چون بازگشتند مردم خود را هشداردهند، باشد که از زشتکاری حذر کنند

[9–122] (مشاهده آیه در سوره)

براى این آیه دو شأن نزول نقل شده است. بر پایه یكى از این نقل‌ها، هنگامى كه خدا آیاتى را درباره غزوه تبوك و سرزنش منافقان نازل كرد، مؤمنان گفتند: هرگز از جنگى كه پیامبر صلى الله علیه و آله در آن حضور داشته باشد یا نداشته باشد، سر نخواهیم پیچید.

هنگامى كه پیامبر صلى الله علیه و آله سریّه‌اى را اعزام كرد، همه مسلمانان از مدینه خارج شده، پیامبر را تنها گذاشتند و این آیه نازل شد كه چرا نباید گروهى نزد پیامبر صلى الله علیه و آله بمانند و تفقه كنند و گروهى براى جهاد بروند.

در شأن نزول دیگرى آمده است: این آیه در ‌شأن افرادى از یاران پیامبر صلى الله علیه و آله نازل شد كه به ‌سوى بادیه‌نشینان رفتند و با استقبال و پذیرش آنان مواجه شدند. آنان هر كسى را مى‌یافتند به ‌هدایت دعوت مى‌كردند.

گروهى به ایشان گفتند: شما پیامبر خود را رها كرده و به سوى ما آمده‌اید؟ آنان از شنیدن این سخن متأثر شده، به ‌حضور پیامبر صلى الله علیه و آله بازگشتند و این آیه نازل شد.

اصولیان از این آیه، حجیت خبر واحد را استفاده ‌كرده و گفته‌اند: وقتى لازم است عده‌اى براى تعلیم و تعلم كوچ كنند و احكام دین را بیاموزند، باید بر دیگران نیز لازم باشد گفته آنان را بپذیرند؛ در غیر این صورت، تعلیم و تعلم محقق نخواهد شد.

منابع

• علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص405.

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن