ویکی شیعه

ویکی شیعه، دانشنامه‌ای مجازی در شبکه جهانی اینترنت است که هدف آن بیان و توضيح تمامی مفاهیم و مسائل دخیل در شناخت شیعه دوازده امامی (شامل تاریخ، جغرافیا، فقه، اصول فقه، مفاهیم، باورها، نام‌ها و...) است. واژگان و نام‌هایی که برای دستیابی به این هدف لازم‌اند، در این دانشنامه توضيح داده خواهند شد.

در ویکی شیعه از ارائه تحلیل‌ها و نظرهاي شخصی و نیز نظریات جدیدِ اثبات‌نشده پرهیز می‌شود. قضاوت درباره اختلافات علمی و تاریخی بر عهده خوانندگان است و ویکی شیعه در این موارد بی‌طرف است.

با توجه به اختلافات مذهبی، بنای نویسندگان بر این است که تا مي‌توانند از منابع دست اول و پذیرفته‌شده نزد دو فرقه بزرگ اسلامی (شیعه و سنی) استفاده كنند.

تاریخچه ویکی شیعه

زمینه‌های ایجاد

دین به طور اعم و اسلام و تشیع به طور خاص جزو موضوعاتی هستند که در دانشنامه‌های مجازی اطلاعات گسترده‌ای راجع به آنها وجود دارد. ولی از آنجا که نویسندگان این دانشنامه‌ها یا با معارف اسلامی آشنایی درستی ندارند و یا این که ممکن است اصولا معتقد به اسلام یا تشیع نباشند، در مقالات مربوط به مفاهیم اسلامی مطالب اشتباه مشاهده می‌شود.

با توجه به مشکلاتی که در پایگاه‌های اینترنتی درباره باورهای شیعه وجود دارد و همچنین با توجه به نیاز شیعیان جهان و نیز سایر جستجوگران برای دستیابی آسان به باورهای اصیل شیعی و اسلامی لازم دیده شد که جایگزینی برای این دانشنامه در فضای وب عرضه شود. به همین دلیل راه‌اندازی ویکی شیعه با رویکرد معرفی و دفاع از مکتب اهل بیت(ع) جزو برنامه‌های معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) قرار گرفت.

آغاز به کار

در روز اول خرداد ماه ۱۳۹۲ نخستین جلسه هماهنگی نویسندگان ویکی شیعه برگزار شد و بعد از چند جلسه آموزش، در تاریخ ۲۷ خرداد ماه نخستین مقاله ویکی شیعه در فضای مجازی منتشر شد.

در تیر ماه ۱۳۹۲ امکان مشاهده سایت بدون نام کاربری برای همه کاربران اینترنت مهیا شد.

افتتاح رسمی

ویکی شیعه در اول تیر ماه ۱۳۹۳ ضمن برگزاری کنگره سبط النبی(ع) در تهران، توسط حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به صورت رسمی رونمایی شد.

ویژگی‌ها

گستره محتوایی

• محتوای ویکی شیعه عبارت است از: عقاید، شخصیت‌ها، کتاب‌ها، اماکن، حوادث، مراسم و مناسک، فرقه‌های معتقد به اهل بیت(ع)، تاریخ تشیع، و هر عنوان دیگری که به نحوی به اهل بیت(ع) و پیروان ایشان مربوط باشد.
• مفاهیم عام اسلامی که مورد اعتقاد همه مسلمانان باشد یا اینکه با تاریخ اسلام مرتبط باشد نیز در ویکی شیعه یاد می‌شود.
• مفاهیم مربوط به سایر فرق اسلامی در صورتی در ویکی شیعه معرفی می‌شوند که به نحوی به مکتب اهل بیت مربوط باشد یا بسامد استفاده از آنها در ویکی شیعه زیاد باشد.

نظارت بر محتوا

• بر محتوای ویکی شیعه نظارت می‌شود، بنابر این می‌توان به عنوان منبعی معتبر برای معرفی شیعه تکیه کرد.
• ویکی شیعه دانشنامه‌ای است که فعلا با محدودیت فعالیت می‌کند ولی در افق آینده خود آزادسازی را مد نظر دارد تا تمام شیعیان علاقمند و توانا بتوانند در تکمیل آن نقش ایفا کنند و آموزه‌های مکتب اهل بیت(ع) را ترویج کند. ورود به این دانشنامه با تایید مدیران امکان پذیر خواهد بود. این امکان در ویکی شیعه به کاربران اجازه می‌دهد که با مشارکت و هم افزایی در نوشتن مقاله‌ها، ارزش علمی مقاله‌ها را افزایش دهند.

سیاست بی‌طرفی

• سیاست بی‌طرفی در مباحث فکری درون مذهب شیعه و پیران اهل بیت(ع) رعایت می‌شود ولی روشن است که ویکی شیعه مروج مکتب اهل بیت است و مقالات با هدف تبیین و دفاع از این آموزه‌ها نوشته می‌شوند.
• مقاله‌های ویکی شیعه، مقاله علمی پژوهشی نیستند. به این معنا که تحقیقات دست اول و منتشر نشده نیستند و در پی حل معضلات علمی بر نمی‌آیند. اساس ویکی شیعه ارائه اطلاعات بر اساس منابع موجود است. نویسندگان نباید نظریات خود را منتشر کنند.
• قضاوت درباره اختلافات علمی و تاریخی به خواننده واگذار می‌شود. بنابراین، ویکی شیعه در این موارد بی‌طرف است.
• با توجه به اختلافات مذهبی، بنای نویسندگان بر این است که حتی الامکان از منابع دست اول و پذیرفته شده نزد دو فرقه بزرگ اسلامی (شیعه و سنی) استفاده شود.

چند زبانه بودن

• انتشار مقالات به چند زبان. از آنجا که منابع شیعی به زبان‌های دیگر برای بسیاری از شیعیان و نیز سایر علاقمندان به شیعه و شیعه شناسی بسیار محدود است، این امکان می‌تواند باعث ترویج و تبلیغ بیشتر مکتب اهل بیت(ع) شده و حقیقت تشیع را به زبان صحیح معرفی کند.
• ویکی شیعه هم اکنون به هشت زبان در دسترس است که عبارتند از:

• ویکی‌ شیعه فارسی
• ویکی شیعه عربی
• ویکی شیعه انگلیسی
• ویکی شیعه ترکی استانبولی
• ویکی شیعه اردو
• ویکی شیعه اسپانیولی
• ویکی شیعه فرانسوی
• ویکی شیعه اندونزیایی

سایر ویژگی‌ها

• قابلیت ویرایش دائمی.
• امکان به روز کردن و افزودن اطلاعات مقاله‌ها.
• وجود صفحه تاریخچه مقاله در بالای همه صفحه‌ها. در صفحه تاریخچه هر گونه تغییری در مقاله ثبت و ضبط می‌شود و مراجعه کنندگان می‌توانند از تغییرات ایجاد شده و نویسندگان مطالب آگاهی یابند.
• صفحه‌ تغییرات اخیر که تمامی تغییرات ایجاد شده در همه صفحات ویکی را در معرض دید کاربران قرار می‌دهد.
• امکان بازیابی مطالب و تغییرات گذشته.
• ارتباط مدخل‌ها با یکدیگر. به این صورت که خواننده مقاله می‌تواند برای فهم هر یک از این عبارات به کاررفته در متن، بدون جستجو و در همان لحظه صفحه مربوط به آن مفهوم را باز کرده و مطالعه کند. این ویژگی باعث می‌شود که مراجعه کننده بتواند در هنگام مطالعه هر مدخل به سادگی به تمام مفاهیم به کاررفته در آن مدخل نیز دست یابد و اطلاعات کاملی درباره موضوع مورد مطالعه به دست بیاورد.
• ارتباط هر مقاله به همان موضوع در زبان‌های دیگر ویکی شیعه.
• استفاده از رده‌ها در انتهای مقاله؛ رده‌ها عناوینی کلی هستند که عنوان یک مقاله زیر مجموعه آن رده محسوب می‌شود، رده‌ها فهرست موضوعی ویکی‌ شیعه محسوب می‌شوند.
• الگوی ناوبری، ناوباکس (Navigation templates). الگوهای ناوبری الگوهایی هستند که پیوندهای مرتبط با مقاله را در جعبه‌ای افقی در پائین مقاله جمع آوری می‌کنند و گاهی به صورت جعبه عمودی در بالای مقالات کاربرد دارند. ارتباط بین عناوین مندرج در این جدول‌ها به صورت عرضی است یعنی همه عناوین در ذیل یک عنوان جامع قرار می‌گیرند.

• جعبه اطلاعات (Infobox) به الگوهایی گفته می‌شود که معمولاً در بالای مقاله قرار می‌گیرند و نقش جمع آوری اطلاعات به صورت مختصر را دارند. با مراجعه به جعبه اطلاعات می‌توان بدون مطالعه همه مقاله از اطلاعات اصلی مندرج در متن مقاله آگاه شد.

• هر صفحه و مقاله در ویکی در کنار خود یک صفحه بحث نیز دارد. صفحه بحث این امکان را در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا نظرات خود را درباره مقاله به اطلاع نویسنده یا نویسندگان و ویراشگران مقاله برسانند. صفحه بحث در واقع محلی برای گفتگوی صاحب نظران و علاقمندان به موضوع مقاله است و به غنای شکلی و محتوایی مقاله نوشته شده کمک می‌کند.

منابع مرجع
دائره المعارف ها	* دانشنامه جهان اسلام * دائرة المعارف بزرگ اسلامی * دائرة المعارف قرآن کریم * دانشنامه فرهنگ فاطمی * دانشنامه امام حسین علیه السلام * دانشنامه امیرالمومنین علیه السلام * دانشنامه قرآن و حدیث * دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی * دایرة المعارف فارسی
فرهنگ های تخصصی	*فرهنگ قرآن * فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام * فرهنگ عاشورا * قاموس قرآن * نثر طوبی * سفینه البحار
واژه نامه ها	* المنجد * تاج العروس * جمهرة اللغة * قاموس المحیط * لسان العرب * مجمع البحرین * مفردات قرآن راغب * معجم مقاییس اللغة
سرگذشت نامه ها	*ريحانة الادب * روضات الجنات * طبقات اعلام الشیعه‌ * اعیان الشیعه * مجالس المؤمنین * گلشن ابرار * ستارگان حرم * اثر آفرینان
کتابشناسی ها	* الذریعه الی تصانیف الشیعه * کشف الظنون * الفهرست ابن ندیم * فهرست کتاب های چاپی فارسی
منابع مرجع الکترونیکی	* ویکی شیعه * دانشنامه اسلامی