عبدالله جوادی آملی

عبدالله جوادی آملی (1312 - ش)، فیلسوف، مفسر قرآن، و استاد مشهور تفسیر قرآن و از مراجع تقلید شیعه است. ایشان از شاگردان علامه طباطبائی است و تفسیر تسنیم و تفسیر موضوعی‌ قرآن‌ کریم‌ از آثار اوست.

نام کامل	عبدالله جوادی آملی
زادروز	۱۳۱۲ شمسی
زادگاه	آمل
اساتید	سید محمد محقق داماد، میرزا هاشم آملی، امام خمینی، علامه طباطبایی، ...
آثار	تسنیم‌، تفسیر موضوعی‌ قرآن‌ کریم‌، رحیق مختوم، ولایت‌ فقیه‌، ...

ولادت

آیت‌ الله عبدالله جوادی‌ آملی‌، در سال‌ 1312 هجری‌ شمسی‌ در آمل‌ به‌ دنیا آمد. پدر او میرزا ابوالحسن‌ و جدش‌، ملا فتح‌ الله از روحانیون و مبلغین‌ بودند.

تحصیلات

آیت‌ الله جوادی‌ آملی‌ پس از طی تحصیلاتی ابتدایی، در سال‌ ۱۳۲۵ وارد حوزه‌ علمیه‌ آمل‌ شد و در آنجا دروس مقدماتی شامل نحو و صرف و معانی و بیان و اصول در حد معالم را از پدرش و حجة الاسلام‌ عبدالله اشراقی‌ و برخی‌ دیگر خواند. و شرح لمعه را نیز نزد میرزا رضا روحی و شیخ‌ عزیزالله طبرسی‌ آموخت. بخشی از قوانین الاصول را نیز از آیة الله محمد غروی و بخشی دیگر را از حاج ضیاء الدین آملی فرا گرفت.

پس از آن در سال ۱۳۳۰ به‌ تهران رفته در مدرسه‌ مروی‌ به‌ ادامه تحصیل پرداخت. او دروس‌ رسائل‌ و مکاسب‌ را در محضر آیت‌ الله سید عباس‌ فشارکی‌، شیخ‌ اسماعیل‌ جاپلقی‌ و شیخ‌ محمدرضا محقق‌ خواند. در بخش‌ فلسفه‌ نیز، شرح‌ منظومه‌، طبیعیات‌، اشارات‌ و بخشی‌ از اسفار را نزد حاج‌ شیخ‌ ابوالحسن‌ شعرانی‌ و مقداری‌ از شرح‌ منظومه‌ و شرح‌ اشارات‌ و بخشی‌ از اسفار را از آیت‌ الله حاج‌ میرزا مهدی‌ محی‌‌الدین‌ الهی‌ قمشه‌ای‌ فراگرفت‌. برای‌ آموختن‌ شرح‌ فصوص‌ ابی‌ عربی‌ (شرح‌ قیصری‌ بر فصوص‌) به‌ محضر آیت‌ الله محمدحسین‌ فاضل‌ تونی‌ رفت‌ و دروس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ را نزد مرحوم‌ شیخ‌ محمدتقی‌ آملی‌ آموخت‌، ضمن‌ این که‌ در علوم‌ معقول‌ نیز از ایشان‌ بهره‌های‌ فراوان‌ می‌برد.

او پس‌ از حدود ۵ سال‌ تحصیل‌ در تهران‌ و با کسب‌ اجازه‌ از محضر مرحوم‌ آیت‌ الله حاج‌ شیخ‌ محمدتقی‌ آملی‌، در سال‌ ۱۳۳۵ به‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ رفت و در درس‌ بزرگان‌ قم‌ حضور یافت. او در این شهر سطوح عالیه فقه را از استادانی چون آیت الله سید حسین بروجردی، آیت الله میرزا هاشم آملی، امام‌ خمینی و بیش از همه آیت الله سید محمد محقق داماد فرا گرفت و به موازات آن در دروس فلسفه و تفسیر قرآن علامه طباطبایی حضور یافت که به گفته خود در بین همه اساتید، انس علمی او به علامه طباطبایی بیش از سایرین بود و در حدود ۲۵ سال‌ از محضر علامه‌ طباطبایی، در علوم‌ نقلی‌ و عقلی‌ بهره‌ برد.

از دوستان‌ آیت‌ الله جوادی‌ آملی‌، می‌توان‌ از آیت ‌الله شهید مطهری‌، مرحوم‌ حاج‌ آقا مصطفی‌ خمینی‌ و امام‌ موسی‌ صدر نام‌ برد. او در سال‌ ۱۳۳۲ در تهران‌، با شهید مطهری‌ آشنا شد که‌ این‌ دوستی‌ تا زمان‌ شهادت‌ ایشان‌ ادامه‌ داشت‌.

تألیفات

• ۱. تسنیم‌، تفسیر قرآن‌ کریم‌ (تاکنون‌ ۴ جلد)؛

• ۲. تفسیر موضوعی‌ قرآن‌ کریم‌ (در ۱۵ جلد)؛

• ۳. رحیق مختوم (۲ جلد)؛

• ۴. ولایت‌ فقیه‌؛

• ۵. عصاره خلقت‌، درباره امام‌ زمان‌ عجل الله تعالی فرجه؛

• ۶. عید ولایت‌؛

• ۷. ولایت‌ در قرآن؛

• ۸. ولایت‌ علوی‌؛

• ۹. تجلی‌ ولایت‌؛

• ۱۰. حکمت‌ علوی‌؛

• ۱۱. ظهور ولایت‌؛

• ۱۲. دنیاشناسی‌ و دنیاگرایی‌ در نهج‌ البلاغه‌؛

• ۱۳. امام علی علیه السلام مظهر اسمای‌ حسنی‌ الهی‌؛

• ۱۴. وحدت‌ جوامع‌ در نهج‌ البلاغه‌؛

• ۱۵. حیات‌ عارفانه امام‌ علی‌ علیه السلام؛

• ۱۶. انتظار بشر از دین‌؛

• ۱۷. بنیان‌ مرصوص‌ امام‌ خمینی؛

• ۱۸. شریعت‌ در آینه‌ معرفت‌؛

• ۱۹. زن‌ در آینه‌ جلال‌ و جمال‌؛

• ۲۰. حماسه‌ و عرفان‌؛

• ۲۱. صهبای‌ حج‌؛

• ۲۲. فلسفه حقوق‌ بشر؛

• ۲۳. تبیین‌ براهین‌ اثبات‌ خدا؛

• ۲۴. حکمت‌ نظری و عمل‌ در نهج‌ البلاغه‌؛

• ۲۵. مراثی‌ اهل‌ بیت‌؛

• ۲۶. حکمت‌ عبادات‌؛

• ۲۷. گنجور عشق‌؛

• ۲۸. کتاب‌ الخُمس‌؛

• ۲۹. اسرار الصلوة‌؛

• ۳۰. علی‌ بن‌ موسی‌ الرضا علیه السلام والقرآن‌ کریم‌؛

• ۳۱. علی‌ بن‌ موسی‌ الرضا و الفلسفة‌ الالهیة‌؛

• ۳۲. کتاب‌ الحجّ؛

• ۳۳. زن در قرآن؛

• ۳۴. اخلاق در قرآن؛

• ۳۵. هدایت در قرآن؛

• ۳۶. انسان در قرآن؛

• ۳۷. خطبه‌های نماز جمعه.

فعالیت‌های‌ سیاسی‌ و فرهنگی‌

آیت الله جوادی آملی که از شاگردان‌ امام‌ خمینی بود، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از زمینه سازان انقلاب بود و با ترویج افکار امام خمینی، جامعه را به سوی تقلید از امام و رهبر قرار دادن او سوق می داد. از همین رو چند بار در دوران پهلوی از تبلیغ و سخنرانی ممنوع و بازداشت شد. بخشی‌ از مبارزات‌ او علیه پهلوی، همکاری‌ در مبارزات‌ مردم‌ آمل‌، سخنرانی‌، افشاگری‌ و تنظیم‌ اطلاعیه‌ها و بیانیه‌ها بود.

در سال‌های‌ آغازین‌ پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ ایران‌، آیت‌ الله جوادی‌ با حکم‌ امام‌ خمینی به‌ ریاست‌ دادگاه‌ انقلاب‌ و حاکمیت‌ شرع‌ منصوب‌ شد و همچنین‌ عضو شورای‌ عالی‌ قضایی‌ بود. از دیگر فعالیت‌های‌ ایشان‌ در آن‌ دوره‌، تدوین‌ لایحة‌ قصاص‌ بود که‌ همواره‌ مورد نفرت‌ دشمنان‌ انقلاب‌ و ملی‌‌گراها بود.

استاد جوادی‌ آملی‌، سفرهایی به‌ کشورهای‌ مختلف‌ جهان‌، با انگیزه‌های‌ تبلیغی‌ و سیاسی‌ انجام‌ داده‌ است‌. یکی‌ از مهمترین‌ سفرهای‌ وی‌ سفر به‌ شوروی‌ سابق‌ برای‌ تسلیم‌ پیام‌ امام‌ خمینی‌ به‌ گورباچف‌، رهبر وقت‌ اتحاد جماهیر شوروی‌ بود که‌ از دید صاحب‌ نظران‌ جهانی‌، پدیده‌ای‌ بسیار مهم‌ تلقی‌ می‌شد. از دیگر سفرهای‌ مهم‌ وی‌، سفر به‌ نیویورک‌ و شرکت‌ در نشست‌ ادیان‌ و ابلاغ‌ پیام‌ آیت الله خامنه‌ای بود.

از دیگر مسئولیت‌های‌ وی‌، عضویت‌ در مجلس‌ خبرگان‌ قانون‌ اساسی‌ و نیز عضویت‌ در مجلس‌ خبرگان‌ رهبری‌ در دوره‌های‌ اول‌ و دوم‌ بود. وی‌ همچنین‌ از اعضای‌ جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، پیش‌ و پس‌ از انقلاب‌ اسلامی‌ بوده‌ و نیز مدتی امامت‌ نماز جمعه‌ شهر مقدس‌ قم‌ را بر عهده‌ داشته است.

از اقدامات فرهنگی‌ آیت الله جوادی‌ آملی‌، تأسیس‌ مؤسسه‌ تحقیقاتی‌ و نشر اسراء در سال‌ ۱۳۷۲ است‌. مؤسسه‌ اسراء به‌ منظور پژوهش‌ در رشته‌های‌ مختلف‌ علوم‌ اسلامی‌ و پاسخ‌‌گویی‌ به‌ شبهات‌ موجود در اسلام‌ تأسیس‌ شده‌ است‌.

آرشیو عکس و تصویر

• 

  از راست: عبدالله جوادی آملی، جلال‌الدین غروی، جونی برهانی، حسن حسن‌زاده آملی (خرداد 1327 ش)

• 

  عبدالله جوادی آملی در نوجوانی

• 

  عبدالله جوادی آملی در جوانی

• 

  از راست تکیه به دیوار: سید شهاب الدین مرعشی نجفی، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، سيد جعفر طباطبايي، محمد صادقی تهرانی، سيد شمس الدين احمدی طباطبایی بروجردی، ناشناس، ناشناس، محمدطاهر آل شبیر خاقانی، محمد محمدی دعوی سرایی (محمدی گیلانی)، عبدالله جوادی آملی، نصرالله شاه‌آبادی و ناشناس

• 

  از راست: ناشناس، ناشناس، محمد محمدی دعوی سرایی (محمدی گیلانی)، سید علی هاشمی گلپایگانی، محمد فاضل لنكرانی، سید حسین بدلا، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و عبدالله جوادی آملی

• 

  از راست: محمد محمدی ری شهری، حسین راستی کاشانی، عباس محفوظی، سید محمود هاشمی شاهرودی، علی پناه اصلانی اشتهاردی، سید محمود مرعشی نجفی، عبدالله جوادی آملی، علی اکبر مشکینی، سید موسی شبیری (حسینی) زنجانی، محمد فاضل لنکرانی، مرتضی مقتدایی‌ و محمدهادی معرفت

• 

  از راست: سید مهدی حسینی روحانی، ناشناس، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، ابراهیم امینی، عبدالله جوادی آملی و علی اکبر مسعودی خمینی

• 

  از راست: عبدالله جوادی آملی، محمدتقی جعفری و ناصر مکارم شیرازی

• 

  1. عبدالله جوادی آملی، 2. حسن حسن زاده آملی و 3. محمد صادقی تهرانی نزد پیکر سید محمدحسین طباطبایی

• 

  از راست: عباس واعظ طبسی، سید علی حسینی خامنه ای، محمدمهدی ربانی رانکوهی املشی و عبدالله جوادی آملی در حرم امام رضا علیه السلام

• 

  از راست: اکبر هاشمی بهرمانی (رفسنجانی)، عبدالله جوادی آملی، ناشناس، سید محمود هاشمی شاهرودی، حسن ابراهیم حبیبی، علی اکبر فیض آلنی (مشکینی) و ابوالقاسم خزعلی

• 

  از راست: اسماعیل صالحی مازندرانی، عبدالله جوادی آملی، حسن حسن زاده آملی، محمد موحدی (فاضل لنکرانی) و ناشناسان

• 

  عبدالله جوادی آملی بر مزار محمدتقی بهجت

• 

  عبدالمجید باقری بنایی و عبدالله جوادی آملی

• 

  از راست: سید محمدعلی علوی حسینی گرگانی، عبدالله جوادی آملی، مسلم ملکوتی و سید علی حسینی خامنه‌ای

• 

  محفل درس عبدالله جوادی آملی در مسجد اعظم حرم حضرت معصومه سلام الله علیها

• 

  عبدالله جوادی آملی و شهید قاسم سلیمانی