مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

ابراهیم امینی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیت‌الله ابراهیم‌ امینی‌ (۱۳۰۴-۱۳۹۹ ش)، از مدرسین و روحانیون مبارز در دوران انقلاب اسلامی و از شاگردان امام خمینی و علامه طباطبایی بود. عضویت در مجلس خبرگان، عضويت‌ در جامعه‌ مدرسين‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ و امامت جمعه شهر قم، از فعاليت‌هاي‌ اجتماعی آیت‌الله اميني‌ بود. از جمله تألیفات ایشان می‌توان به کتاب «دادگستر جهان‌» پیرامون مسائل مهدویت اشاره کرد.

امینی نجف آبادی (1).jpg
نام کامل ابراهیم امینی
زادروز ۱۳۰۴ شمسی
زادگاه نجف آباد، اصفهان
وفات ۱۳۹۹ شمسی
مدفن قم، حرم حضرت معصومه عليهاالسلام

Line.png

اساتید

آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، علامه طباطبایی، آیت ‌الله گلپایگانی ،...


آثار

دادگستر جهان، اسلام‌ و تعليم‌ و تربيت‌، اسلام‌ و تمدن‌ غرب‌، آموزش‌ دین‌، آیین‌ همسرداری‌،...


ولادت

ابراهیم‌ امینی‌ فرزند حسین‌، در سال‌ ۱۳۰۴ شمسی در نجف‌ آباد اصفهان دیده‌ به‌ جهان‌ گشود. پنج‌ ساله‌ بود که‌ پدرش‌ را از دست‌ داد. پدر و جدّ او از افراد متدین‌ و خیر بودند و به‌ فقیران‌ و محرومان‌ کمک‌ می‌کردند.

تحصیل‌ و استادان‌

ابراهیم امینی‌ دروس‌ کلاسیک‌ را تا ششم‌ ابتدایی‌ در یکی‌ از مدارس‌ غیردولتی‌ و شبانه‌ به‌ پایان‌ رساند و در جلسات‌ قرآن‌ که‌ در مساجد تشکیل‌ می‌شد، شرکت‌ جدی‌ داشت‌. از همان‌ سال‌ها عاشق‌ طلبگی‌ و تحصیل‌ علوم‌ دینی‌ شد و در فروردین‌ ۱۳۲۱ پس‌ از کسب‌ رضایت‌ مادر همراه‌ دو تن‌ از دوستان‌ خود به‌ حوزه علمیه‌ قم‌ آمد و در مدرسه‌ حاج‌ ملا صادق‌ سکونت‌ کرد. او در این‌ مدت‌ در روزهای‌ پنج‌شنبه‌ و جمعه‌ در درس‌ اخلاق‌ امام‌ خمینی شرکت‌ می‌کرد و شب‌های‌ جمعه‌ نیز به‌ درس‌ اخلاق‌ آقا حسین‌ قمی‌ می‌رفت‌.

در تابستان‌ آن‌ سال‌ به‌ زادگاه‌ خود بازگشت‌، اما در سال‌ تحصیلی‌ بعد به‌ دلیل‌ کمبود و گرانی‌ ارزاق‌ عمومی‌ و مشکلات‌ معیشتی‌ نتوانست‌ به‌ قم‌ برود و به‌ سفارش‌ استادان‌ و دوستان‌ به‌ حوزه‌ علمیه‌ اصفهان‌ رفت‌ و در مدرسه‌ نوریه‌ ساکن‌ شد. آیت الله امینی‌ در این‌ سال‌ها به‌ تکمیل‌ دروس‌ دوره سطح‌ مشغول‌ شد و همواره‌ از محضر استادان‌ اخلاق‌، همچون‌ حاج‌ میرزا علی‌ شیرازی‌ بهره‌ می‌برد. مدت‌ حضور او در اصفهان‌ نزدیک‌ به‌ شش‌ سال‌ بود.

در سال‌ ۱۳۲۶ برای‌ ادامه تحصیل‌ به‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ رفت‌ تا از محضر استادان‌ آن‌ دیار نیز کسب‌ فیض‌ نماید. در آنجا نیز از محضر آیات‌ عظام‌ و استادان‌ بسیاری‌ در فقه‌ و اصول‌ و حکمت بهره‌ برد و در کنار آن‌ به‌ تهذیب نفس و بهره‌مندی‌ از دروس‌ اخلاق‌ اشتغال‌ داشت‌. در این‌ مدت‌ از تدریس‌ دروس‌ فراگرفته‌ نیز غافل‌ نماند.

آیت الله ابراهیم‌ امینی‌ در طول‌ سال‌های‌ تحصیل‌ خود، به‌ محضر علما و استادان‌ بسیاری‌ شرفیاب‌ شد. او دروس‌ دوره مقدمات‌ را در محضر استادانی‌ چون‌ آقا شیخ‌ رمضانعلی‌ ملایی‌، آقا شیخ‌ هاشم‌ جنتی‌، آقا سید محمد هاشمی‌ قهدریجانی‌ فراگرفت‌ و بیشتر شرح‌ لمعه‌ و نیز معالم‌ الاصول‌ را نزد حاج‌ شیخ‌ محمدحسن‌ عالم‌ آموخت‌. برای‌ آموختن‌ منطق‌ منظومه‌ نیز به‌ درس‌ حاج‌ آقا صدر هاطلی‌ کوهپایی‌ رفت‌. او رسائل‌ را نزد آقا سید عباس‌ دهکردی‌ و حیدرعلی‌ برومند و قوانین‌ را نزد آقا سید علی‌‌اصغر محقق‌ و مکاسب‌ را نزد آقایان‌ شیخ‌ محمدحسین‌ جرقویه‌ای‌ و آقا شیخ‌ مرتضی‌ اردکانی‌ و حاج‌ آقا رحیم‌ ارباب‌ فراگرفت‌.

در قم‌ نیز ادامه‌ رسائل‌ و مکاسب‌ را نزد آقای‌ سلطانی‌، حاج‌ آقا رضا بهاءالدینی‌ و آقای‌ مجاهدی‌ خواند. جلد اول‌ کفایه‌ را نزد آیت الله مرعشی‌ و جلد دوم‌ را نزد آیت الله گلپایگانی‌ و بخش‌ حکمت‌ منظومه‌ را نزد آیت الله سید محمدحسین‌ طباطبایی‌ به‌ اتمام‌ رساند. در درس‌های‌ خصوصی‌ علامه طباطبایی که‌ در شب‌های‌ پنج‌شنبه‌ و جمعه‌ تشکیل‌ می‌شد شرکت‌ می‌کرد و بخشی‌ از کتاب‌ اسفار و کتاب‌ تمهید القواعد و چند جلد از بحارالانوار و منطق‌ شفا را در آنجا فراگرفت‌.

وی‌ در درس‌های‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ آیت الله بروجردی‌ و در درس‌ خارج‌ اصول‌ امام‌ خمینی شرکت‌ می‌نمود. بعدها که‌ درس‌ خارج‌ فقه‌ امام‌ نیز تشکیل‌ شد، در آن‌ شرکت‌ می‌جست‌. آیت الله امینی‌ در طی سال‌های‌ تحصیل‌ خود از امر تدریس‌ نیز غافل‌ نماند و بسیاری‌ از کتب‌ درسی‌ را تدریس‌ می‌کرد.

آثار و تألیفات

برخی‌ از تألیفات‌ آیت الله امینی‌ به‌ شرح‌ زیر است‌:

وحی در ادیان آسمانی - از آثار آیت‌الله ابراهیم امینی


  • دادگستر جهان‌؛ این‌ کتاب‌ در زمانی‌ به‌ چاپ‌ رسید (۱۳۴۴ ش) که‌ حملات‌ دشمن‌ به‌ مسأله‌ مهدویت‌ بسیار بود و بسیاری‌ از جوانان‌ می‌خواستند با زندگی‌ حجت‌ دوازدهم‌ آشنا شوند.
  • بررسی‌ مسائل‌ کلی‌ امامت‌؛
  • همه‌ باید بدانند؛
  • بانوی‌ نمونه اسلام‌؛
  • اسلام‌ و تمدن‌ غرب‌؛
  • آموزش‌ دین‌ (۴ جلد)؛
  • آیین‌ همسرداری‌؛
  • آیین‌ تربیت‌؛
  • خودسازی‌؛
  • دروس‌ من‌ الثقافة‌ الاسلامیة‌؛
  • انتخاب‌ همسر؛
  • اسلام‌ و تعلیم‌ و تربیت‌؛
  • آشنایی‌ با مسائل‌ کلی‌ اسلام‌؛
  • وحی‌ در ادیان‌ آسمانی‌؛
  • در کنفرانس‌ها؛
  • تعلیمات‌ دینی‌ دوره ابتدایی‌ و راهنمایی‌ تحصیلی‌؛
  • الگوهای‌ فضیلت‌؛
  • خداشناسی‌؛
  • پیامبرشناسی‌ و پیامبر اسلام‌؛
  • زن‌ در اسلام‌؛
  • آشنایی‌ با مسائل‌ کلی‌ اسلام‌.

فعالیت‌های‌ اجتماعی سیاسی‌

از جمله‌ فعالیت‌های‌ اجتماعی آیت الله امینی‌ می‌توان‌ به‌ سفرهای‌ تبلیغی‌ او در مناطق‌ مختلف‌ کشور اشاره‌ کرد. همچنین‌ معظم‌‌له‌ در بسیاری‌ از سمینارهای‌ علمی‌ داخل‌ و خارج‌ کشور حضور داشته‌ و به‌ ایراد سخن‌ پرداخته‌ است‌ که‌ برخی‌ از آنان‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.

فعالیت‌های‌ مهم‌ سیاسی‌ آیت الله امینی‌ از سال‌ ۱۳۴۱ با شرکت‌ در جلسه‌ای‌ سرّی‌ که‌ مفاد آن‌ اصلاح‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، تبلیغ‌ اسلام‌، امر به‌ معروف‌ و نهی‌ از منکر و سعی‌ در اجرای‌ احکام‌ سیاسی‌، اجتماعی‌ و اقتصادی‌ اسلام‌ بود؛ آغاز شد. این‌ جلسه‌ بعدها به‌ تشکیل‌ جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ منجر شد. آیت الله امینی‌ یکی‌ از اعضای‌ فعال‌ آن‌ در پیش‌ و پس‌ از انقلاب‌ اسلامی‌ بوده‌ است‌.

او در مسأله‌ بازداشت‌ امام‌ خمینی و تبعید او به‌ نجف‌ و ترکیه‌، رابط‌ میان‌ امام‌ و برخی‌ از علما بود که‌ به‌ دلیل‌ این‌ گونه‌ فعالیت‌ها مورد تعقیب‌ واقع‌ شد. او در دوران‌ حضور امام‌ در پاریس‌ به‌ دیدار او رفت‌ و از یازده‌ نفری‌ بود که‌ پس‌ از ارتحال‌ آیت الله حکیم‌، اعلامیه مرجعیت‌ امام‌ خمینی‌ را امضا کرد.

آیت الله امینی‌ پس‌ از انقلاب‌ نیز در فعالیت‌های‌ سیاسی‌ گوناگون‌ شرکت‌ داشت‌ و همواره‌ مدافع‌ امام‌ و مقام‌ معظم‌ رهبری‌ بود. برخی‌ از مسئولیت‌های‌ او پس‌ از انقلاب‌ اسلامی‌ به‌ شرح‌ زیر است‌:

  • ۱. نماینده‌ امام‌ خمینی در امور استان‌ هرمزگان‌؛
  • ۲. نماینده‌ امام‌ در امور استان‌ مازنداران‌؛
  • ۳. نماینده‌ امام‌ در اجرای‌ فرمان‌ عفو در همدان‌، ملایر و نهاوند؛
  • ۴. عضویت‌ در شورای‌ بازنگری‌ قانون‌ اساسی‌ با حکم‌ امام‌؛
  • ۵. سه‌ دوره‌ نمایندگی‌ در مجلس‌ خبرگان‌ از چهار محال‌ و بختیاری‌؛
  • ۶. نایب‌ رئیس‌ مجلس‌ خبرگان‌؛
  • ۷. ریاست‌ دبیرخانه مجلس‌ خبرگان‌؛
  • ۸. عضویت‌ در هیأت‌ امنای‌ دانشگاه‌ امام‌ صادق‌ علیه‌السلام و مجمع‌ جهانی‌ علوم‌ اسلامی‌؛
  • ۹. عضویت‌ در جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌؛

وفات

مرحوم آیت الله ابراهیم امینی در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ شمسی (۳۰ شعبان ۱۴۴۱ ق) وفات نمود و در حرم حضرت معصومه علیهاالسلام به خاک سپرده شد.

منابع

آرشیو عکس و تصویر