فلسطین: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
 
[[پرونده:Palestine.jpg|left|thumb|فلسطین در جهان]]
 
[[پرونده:Palestine.jpg|left|thumb|فلسطین در جهان]]
کشور فلسطین، کشوری عربی و اسلامی است.
+
کشور فلسطین، کشوری عربی و اسلامی است. فلسطین سرزمین کم وسعتی است که در ناحیه [[خاورمیانه]] و در شرق مدیترانه قرار دارد. این سرزمین همچون پلی سه قاره آسیا، افریقا و اروپا را به هم متصل می کند و قلب جهان عرب و حلقه اتصال شرق و غرب می باشد و الهام بخش سه [[دین]] بزرگ دنیا است. چنین موقعیت مهم و خصوصیات ویژه، این کشور را به صورت یکی از مناطق استراتژیک جهان درآورده است، اما اشغال آن توسط صهیونیست ها و با حمایت ابرقدرتها و نیز آواره شدن چندین میلیون فلسطینی موجب آن گشته تا قلب های مسلمین جهان محزون و متأثر گردد.
 
 
فلسطین سرزمین کم وسعتی است که در ناحیه [[خاورمیانه]] و در شرق مدیترانه قرار دارد. این سرزمین همچون پلی سه قاره آسیا، افریقا و اروپا را به هم متصل می کند و قلب جهان عرب و حلقه اتصال شرق و غرب می باشد و الهام بخش سه دین بزرگ دنیا است.
 
 
 
چنین موقع مهم و خصوصیات ویژه، این کشور را به صورت یکی از مناطق استراتژیک جهان درآورده است اما اشغال آن توسط صهیونیست ها و با حمایت ابرقدرتها و نیز آواره شدن چندین میلیون فلسطینی موجب آن گشته تا قلب های مسلمین جهان محزون و متاثر گردد.
 
  
 
==تاریخچه سرزمین فلسطین==
 
==تاریخچه سرزمین فلسطین==
  
3500 سال قبل از میلاد اقوام سامی از قلب عربستان به سوی [[مصر]]، [[عراق]]، [[سوریه]]، [[لبنان]] و [[فلسطین]] کوچ نمودند که 25 قرن ق.م، یکی از این اقوام که به کنعانیان معروف بودند. فلسطین را به عنوان محل سکونت خود برگزیدند. 20 قرن ق.م اولین دولت تحت عنوان کنعانیه در کشور مزبور تاسیس شد.
+
۳۵۰۰ سال قبل از میلاد اقوام سامی از قلب [[عربستان]] به سوی [[مصر]]، [[عراق]]، [[سوریه]]، [[لبنان]] و [[فلسطین]] کوچ نمودند که ۲۵ قرن ق.م، یکی از این اقوام که به کنعانیان معروف بودند، فلسطین را به عنوان محل سکونت خود برگزیدند. ۲۰ قرن ق.م اولین دولت تحت عنوان کنعانیه در کشور مزبور تاسیس شد.
 
 
در سال 1225 ق.م، قوم بنی اسرائیل به رهبری [[حضرت موسی]] علیه السلام در فلسطین سکونت یافتند. حدود هزار سال ق.م، اقوامی بنام «فلسطین» که از جزایر دریای اژه آمده بودند به این ناحیه راه یافته و جای کنعانیان را گرفتند بنی اسرائیل به سرکردگی داوود نبی و بعد از او به رهبری سلیمان پیامبر در حدود ده قرن ق.م دولت عبرانی را در این کشور بوجود آورده که رقیب دولت اقوام فیلسطین بود.
 
  
فلسطین در سال 772ق م به تصرف آشور و به سال 539 ق م توسط کوروش اشغال شد. در اواسط نیمه دوم قرن چهارم ق.م اسکندر آن را تصاحب نمود. در سال 395 میلادی فلسطین به عنوان مستعمره روم غربی اداره می شد و از اواسط قرن هفتم تا شانزدهم فرمانروایان عرب بر آن استیلا داشتند.
+
در سال ۱۲۲۵ ق.م، قوم [[بنی اسرائیل]] به رهبری [[حضرت موسی]] علیه السلام در فلسطین سکونت یافتند. حدود هزار سال ق.م، اقوامی بنام «فلسطین» که از جزایر دریای اژه آمده بودند به این ناحیه راه یافته و جای کنعانیان را گرفتند. بنی اسرائیل به سرکردگی [[حضرت داوود علیه السلام|داوود نبی]] و بعد از او به رهبری [[حضرت سلیمان علیه السلام|سلیمان]] پیامبر در حدود ده قرن ق.م دولت عبرانی را در این کشور بوجود آورده که رقیب دولت اقوام فلسطین بود.
  
در سال 1517م جزئی از خاک امپراطوری عثمانی بود که به مدت 4 قرن آن را در اختیار خود داشتند و تا سال 1917م بر آن حکومت می کردند.<ref>گیتاشناسی کشورها، ص223.</ref> در سال 1897م اولین کنگره صهیونیسم در شهر بال سوئیس به سرپرستی هرتزل برگزار شد و هدف خود از این گونه مشخص نمود: «هدف صهیونیسم عبارت است از ایجاد یک وطن قومی برای ملت یهود در سرزمین فلسطین».
+
فلسطین در سال ۷۷۲ق.م به تصرف آشور و به سال ۵۳۹ ق.م توسط کوروش اشغال شد. در اواسط نیمه دوم قرن چهارم ق.م اسکندر آن را تصاحب نمود. در سال ۳۹۵ میلادی فلسطین به عنوان مستعمره روم غربی اداره می شد و از اواسط قرن هفتم تا شانزدهم فرمانروایان عرب بر آن استیلا داشتند.
  
در نوامبر 1917م، بریتانیا اعلامیه مشهور بالفور را مبنی بر تاسیس وطن قومی برای لت یهود در فلسطین صادر کرد. جنگ جهانی اول پایان نیافته بود که یهودیان وعده تشکیل کشور یهود را از بریتانیا دریافت نمودند و انگلیس با مشارکت شریف حسین حکمران قت حجاز، دولت عثمانی را از فلسطین بیرون راند و مهاجرت یهودیان به این سرزمین آغاز شد و دولت انگلستان به قیمومیت خود در این کشور پایان داد.<ref>مسئله فلسطین - راشد الغنوشی ترجمه سید هادی خسروشاهی - تهران دفتر نشر فرهنگ اسلامی - 1370.</ref>
+
در سال ۱۵۱۷م فلسطین جزئی از خاک امپراطوری عثمانی بود که به مدت ۴ قرن آن را در اختیار خود داشتند و تا سال ۱۹۱۷م بر آن حکومت می کردند.<ref>گیتاشناسی کشورها، ص۲۲۳.</ref> در سال ۱۸۹۷م اولین کنگره صهیونیسم در شهر بال سوئیس به سرپرستی هرتزل برگزار شد و هدف خود از این گونه مشخص نمود: «هدف صهیونیسم عبارت است از ایجاد یک وطن قومی برای ملت [[یهود]] در سرزمین فلسطین».
  
اعراب در خلال قیامها و انقلابهائی، مخالفت خود را با وعده بالفور اعلام نمودند که این حرکات زمینه ساز انقلاب بزرگ سال 1936م و 1939م بود که برجسته ترین رهبرش شیخ عزالدین قسام است و بالاخره سازمان ملل متحد قطعنامه شماره 181 را مبنی بر تقسیم فلسطین به دو کشور یهودی و عربی در تاریخ نوامبر 1947م صادر نمود و در سال 1948م سازمان جهانی صهیونیسم برپائی اسرائیل را اعلام داشت. در سال 1948م سکنه یهودی فلسطین اشغالی به 33% کل جمعیت فلسطین رسید که 67/5% اراضی فلسطین را اشغال نموده بودند.
+
در نوامبر ۱۹۱۷م، بریتانیا اعلامیه مشهور بالفور را مبنی بر تاسیس وطن قومی برای ملت یهود در فلسطین صادر کرد. جنگ جهانی اول پایان نیافته بود که یهودیان وعده تشکیل کشور یهود را از بریتانیا دریافت نمودند و انگلیس با مشارکت شریف حسین حکمران وقت [[حجاز]]، دولت عثمانی را از فلسطین بیرون راند و مهاجرت یهودیان به این سرزمین آغاز شد و دولت انگلستان به قیمومیت خود در این کشور پایان داد.<ref>مسئله فلسطین - راشد الغنوشی ترجمه سید هادی خسروشاهی - تهران دفتر نشر فرهنگ اسلامی - ۱۳۷۰.</ref>
  
گرچه ارتش دول عربی وارد جنگ با متجاوزین اسرائیلی شد ولی پس از رسوائی ها و خیانت ها به آتش بسها و موافقت هایی تن داده و عقب نشینی نمود و رژیم غاصب به سال 1856م به کانال سوئز حمله کرد. در 28 مه 1964م کنگره عمومی فلسطین در شهر قدس با اعلام تاسیس: سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) پیمان ملی فلسطین را تصویب کرد و سپتامبر همین سال ارتش آزادی بخش فلسطین برای مبارزه با غاصبین بوجود آمد.
+
اعراب در خلال قیامها و انقلابهائی، مخالفت خود را با وعده بالفور اعلام نمودند که این حرکات زمینه ساز انقلاب بزرگ سال ۱۹۳۶م و ۱۹۳۹م بود که برجسته ترین رهبرش شیخ عزالدین قسام است و بالاخره سازمان ملل متحد قطعنامه شماره ۱۸۱ را مبنی بر تقسیم فلسطین به دو کشور یهودی و عربی در تاریخ نوامبر ۱۹۴۷م صادر نمود و در سال ۱۹۴۸م سازمان جهانی صهیونیسم برپائی [[اسرائیل]] را اعلام داشت. در سال ۱۹۴۸م سکنه یهودی فلسطین اشغالی به ۳۳% کل جمعیت فلسطین رسید که ۶۷/۵% اراضی فلسطین را اشغال نموده بودند.
  
در ژوئن 1967م، اسرائیل به سه کشور [[مصر]]، [[سوریه]] و اردن حمله نمود و کرانه غربی رود اردن، نوار غزه، صحرای سینا و بلندی های جولان را متصرف شد. این حرکت موجب آواره شدن تعداد زیادی از مردمان فلسطین به سو کشورهای عربی و خاورمیانه گردید و بدین گونه متجاوزین که بعد از سال 1948م 78% سرزمین مزبور را تصرف کرده بودند با ضمیمه کردن نواحی متصرف شده، علاوه بر سرزمین فلسطین به نقاط حساس دول مجاور هم دست یافتند.<ref>اسرائیل و فلسطین، علی اکبر هاشمی رفسنجانی و نیز مسئله فلسطین تالیف حسین الهی.</ref>
+
گرچه ارتش دول عربی وارد جنگ با متجاوزین اسرائیلی شد ولی پس از رسوائی ها و خیانت ها، به آتش‌بس ها و موافقت هایی تن داده و عقب نشینی نمود و رژیم غاصب به سال ۱۹۵۶م به کانال سوئز حمله کرد. در ۲۸ مه ۱۹۶۴م کنگره عمومی فلسطین در شهر [[قدس]] با اعلام تاسیس: سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) پیمان ملی فلسطین را تصویب کرد و سپتامبر همین سال ارتش آزادی بخش فلسطین برای مبارزه با غاصبین بوجود آمد.
  
آمریکا برای آنکه عربها را به طور کامل در مسیر بیرهه و خیانت باری قرار دهد طرح راجرز را برای متوقف ساختن جنگ علیه اسرائیل، ارائه نمود که مقدمه ای شد برای تصفیه مقاومت فلسطین توسط رژیم های دست نشانده کشورهای عربی که نمونه بارز آن کشتار معروف سپتامبر سیاه در سال 1970م توسط شاه حسین پادشاه اردن بود که گروهی از مبارزین فلسطینی را به شهادت رسانید.
+
در ژوئن ۱۹۶۷م، اسرائیل به سه کشور [[مصر]]، [[سوریه]] و [[اردن]] حمله نمود و کرانه غربی رود اردن، نوار غزه، صحرای سینا و بلندی های جولان را متصرف شد. این حرکت موجب آواره شدن تعداد زیادی از مردمان فلسطین به سوی کشورهای عربی و [[خاور میانه|خاورمیانه]] گردید و بدین گونه متجاوزین که بعد از سال ۱۹۴۸م، ۷۸% سرزمین مزبور را تصرف کرده بودند با ضمیمه کردن نواحی متصرف شده، علاوه بر سرزمین فلسطین به نقاط حساس دول مجاور هم دست یافتند.<ref>اسرائیل و فلسطین، علی اکبر هاشمی رفسنجانی و نیز مسئله فلسطین تالیف حسین الهی.</ref>
  
کشتار تل زعتر در سال 1976م در تعقیب سیاست امریکائی ها به اجرا درآمد. از این پس پایگاه مقاومت مبارزین فلسطینی به لبنان انتقال یافت. در لبنان نیز فالانژهای لبنان نبردهایی را بر علیه رزمندگان فلسطینی ترتیب دادند که این حرکت جنگ داخلی لبنان را برافروخت. در سال 1987م قوای اسرائیل جنوب لبنان را مورد حملات شدید خود قرار دادند که پس از 3 ماه با استقرار نیروهای سازمان ملل و گرفتن یک نوار ده کیلومتری در مرز لبنان، عقب نشینی کردند.
+
آمریکا برای آنکه عربها را به طور کامل در مسیر بیراهه و خیانت باری قرار دهد طرح راجرز را برای متوقف ساختن جنگ علیه اسرائیل، ارائه نمود که مقدمه ای شد برای تصفیه مقاومت فلسطین توسط رژیم های دست نشانده کشورهای عربی که نمونه بارز آن کشتار معروف سپتامبر سیاه در سال ۱۹۷۰م توسط شاه حسین پادشاه اردن بود که گروهی از مبارزین فلسطینی را به شهادت رسانید.
  
در همین سال [[مصر]] با امضای پیمان کمپ دیوید و به رسمیت شناختن اسرائیل به فلسطینی ها خیانت نمود و به جز سودان تمامی کشورهای عربی با او قطع رابطه نموددند. در دوازدهمین اجلاس اتحادیه عرب که به سال 1981م در فاس مراکش تشکیل شد، طرح فهد برای حل و فصل مسئله فلسطین موضوع اصلی اجلاس بود. این طرح که شامل 7بند بود، بر به رسمیت شناختن اسرائیل تاکید ورزیده بود.
+
کشتار تل زعتر در سال ۱۹۷۶م در تعقیب سیاست امریکائی ها به اجرا درآمد. از این پس پایگاه مقاومت مبارزین فلسطینی به [[لبنان]] انتقال یافت. در لبنان نیز فالانژهای لبنان نبردهایی را بر علیه رزمندگان فلسطینی ترتیب دادند که این حرکت جنگ داخلی لبنان را برافروخت. در سال ۱۹۸۷م قوای اسرائیل جنوب لبنان را مورد حملات شدید خود قرار دادند که پس از ۳ ماه با استقرار نیروهای سازمان ملل و گرفتن یک نوار ده کیلومتری در مرز لبنان، عقب نشینی کردند.
  
لیبی و ایران بر مصوبات این طرح به شدت اعتراض نمودند و جبهه پایداری اعراب آن را مردود اعلام نمود. اخیراً نیز سیاستمداران خائن  محافظه کار و سازشکار عرب در صدد آنند تا تحت پوشش صلح خاورمیانه، بدون در نظر گرفتن حقوق واقعی ملت مظلوم فلسطین و در جهت تامین منافع صهیونیسم و استکبار به سازش با دولت غاصب اسرائیل تن دهند.
+
در همین سال [[مصر]] با امضای پیمان کمپ دیوید و به رسمیت شناختن اسرائیل به فلسطینی ها خیانت نمود و به جز [[سودان]] تمامی کشورهای عربی با او قطع رابطه نموددند. در دوازدهمین اجلاس اتحادیه عرب که به سال ۱۹۸۱م در فاس [[مراکش]] تشکیل شد، طرح فَهَد برای حل و فصل مسئله فلسطین موضوع اصلی اجلاس بود. این طرح که شامل ۷ بند بود، بر به رسمیت شناختن اسرائیل تاکید ورزیده بود. [[لیبی]] و [[ایران]] بر مصوبات این طرح به شدت اعتراض نمودند و جبهه پایداری اعراب آن را مردود اعلام نمود.  
  
اما جنبش فلسطین به صورت خود جوش و تحت عنوان انتفاضه می کوشد تا از طریق مبارزات گسترده و پیگیر به حقوق واقعی خود دست یابد و گرچه در ای راه شهدای زیادی تقدیم نموده و مصائب زیادی را تحمل کرده اند ولی در مقابل غاصبین سرزمینشان از پای نخواهند نشست و تسلیم طرحهای امریکائی و رژیمهای وابسته عربی نخواهند گشت.
+
اخیراً نیز سیاستمداران خائن  محافظه کار و سازشکار عرب در صدد آنند تا تحت پوشش صلح خاورمیانه، بدون در نظر گرفتن حقوق واقعی ملت مظلوم فلسطین و در جهت تامین منافع صهیونیسم و استکبار به سازش با دولت غاصب اسرائیل تن دهند. اما جنبش فلسطین به صورت خود جوش و تحت عنوان انتفاضه می کوشد تا از طریق مبارزات گسترده و پیگیر به حقوق واقعی خود دست یابد و گرچه در این راه شهدای زیادی تقدیم نموده و مصائب زیادی را تحمل کرده اند ولی در مقابل غاصبین سرزمینشان از پای نخواهند نشست و تسلیم طرحهای امریکائی و رژیمهای وابسته عربی نخواهند گشت.
  
یکی از اسف بارترین آثار شوم غصب فلسطین، حادثه ناگوار آوراگی بیش از سه میلیون نفر از مسلمانان مظلومی است که هستی خود را از دست داده و در نواحی مختلف خاورمیانه و حتی سراسر جهان پراکنده اند. پناهندگانی که در [[سوریه]]، [[مصر]]، [[اردن]] و [[لبنان]] سکونت دارند در شرایط دشواری زندگی می کنند و نیز به عنوان مثال در جریان یورش اسرائیل به اردوگاههای صبرا و شتیلا 4000 نفر که اغلب زن و کودک بودند به شهادت رسیدند گاهی هدایایی زیبا و فریبنده به کودکان فلسطینی هم توسط اسرائیل داده می شود اما این هدایا چیزی جز بمب های رنگارنگ خوشه ای نیستند و به محض آنکه کودکان بر این گوی ها دست می گذارند، در آغوش آنها منفجر شده و امیدشان را به یاس مبدل می سازد و چه بسا کودکانی با این هدایا! دست و پای خود را از دست داده و یا قطعه قطعه می شوند.<ref>آسمان گریست - تونی کلیفتون - ترجمه کاظم چایچیان، تهران، امیرکبیر، 1364، ص60 و 61.</ref>
+
یکی از اسف بارترین آثار شوم غصب فلسطین، حادثه ناگوار آوراگی بیش از سه میلیون نفر از مسلمانان مظلومی است که هستی خود را از دست داده و در نواحی مختلف خاورمیانه و حتی سراسر جهان پراکنده اند. پناهندگانی که در [[سوریه]]، [[مصر]]، [[اردن]] و [[لبنان]] سکونت دارند در شرایط دشواری زندگی می کنند و نیز به عنوان مثال در جریان یورش اسرائیل به اردوگاههای صبرا و شتیلا ۴۰۰۰ نفر که اغلب زن و کودک بودند به شهادت رسیدند. گاهی هدایایی زیبا و فریبنده به کودکان فلسطینی هم توسط اسرائیل داده می شود اما این هدایا چیزی جز بمب های رنگارنگ خوشه ای نیستند و به محض آنکه کودکان بر این گوی ها دست می گذارند، در آغوش آنها منفجر شده و امیدشان را به یاس مبدل می سازد و چه بسا کودکانی با این هدایا! دست و پای خود را از دست داده و یا قطعه قطعه می شوند.<ref>آسمان گریست - تونی کلیفتون - ترجمه کاظم چایچیان، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۴، ص۶۰ و ۶۱.</ref>
  
آن دو میلیون نفری هم که در سرزمینهای اشغال شده بسر می برند که بگین آنان را «سرخ پوستان ما» نامیده بود. وضع رقت باری داشته و از هیچگونه حقوق اجتماعی و سیاسی برخوردار نیستند و هر لحظه مورد تهاجم، شکنجه و ایذا قرار می گیرند. خانه و اراضی ایشان نیز مصادره و گاهی محصولاتشان را با مواد شیمیائی نابود می کنند. فاجعه کشتار خونین دیر یاسین در آوریل 1948 که بگین جزئیات آن را در کتاب خود توضیح داده و بدان اعتراف نموده، از جمله حوادث ناگواری است که برای ملت محروم فلسطین رخداده است.<ref>اقلیت های مسلمان در جهان (مجموعه مقالات)، ترجمه ایرج کرمانی، ص250.</ref>
+
آن دو میلیون نفری هم که در سرزمینهای اشغال شده بسر می برند که بگین آنان را «سرخ پوستان ما» نامیده بود، وضع رقت باری داشته و از هیچگونه حقوق اجتماعی و سیاسی برخوردار نیستند و هر لحظه مورد تهاجم، شکنجه و ایذا قرار می گیرند. خانه و اراضی ایشان نیز مصادره و گاهی محصولاتشان را با مواد شیمیائی نابود می کنند. فاجعه کشتار خونین دیر یاسین در آوریل ۱۹۴۸ که بگین جزئیات آن را در کتاب خود توضیح داده و بدان اعتراف نموده، از جمله حوادث ناگواری است که برای ملت محروم فلسطین رخداده است.<ref>اقلیت های مسلمان در جهان (مجموعه مقالات)، ترجمه ایرج کرمانی، ص۲۵۰.</ref>
  
 
==وضعیت جغرافیایی فلسطین==
 
==وضعیت جغرافیایی فلسطین==
  
فلسطین به لحاظ جغرافیائی در حال حاضر شامل دو منطقه است: منطقه شمالی که بخش بالای آن را ادامه تپه های جنوب لبنان می پوشاند که زمین های بلندی بنام «جلیلی» را بوجود می آورد. قسمت جنوبی که شامل جلگه مرتفع بیابانی است و به بیابان نقب موسوم است که نیمی از سرزمین فلسطین را دربر می گیرد. آب و هوای فلسطین در تابستانها گرم و در زمستانها معتدل و بارانی است به غیر از چند رود کوچکی که به دریای مدیترانه می ریزد رود مهمی در این سرزمین جریان ندارد.
+
فلسطین به لحاظ جغرافیائی در حال حاضر شامل دو منطقه است: منطقه شمالی که بخش بالای آن را ادامه تپه های جنوب [[لبنان]] می پوشاند که زمین های بلندی بنام «جلیلی» را بوجود می آورد. قسمت جنوبی که شامل جلگه مرتفع بیابانی است و به بیابان نقب موسوم است که نیمی از سرزمین فلسطین را دربر می گیرد. آب و هوای فلسطین در تابستانها گرم و در زمستانها معتدل و بارانی استو به غیر از چند رود کوچکی که به دریای مدیترانه می ریزد رود مهمی در این سرزمین جریان ندارد.
  
اکثریت جمعیت 5/6 میلیونی فلسطینی را مسلمانان تشکیل می دهند که اغلب از نژاد سامی بوده و به عربی صحبت می کنند. مرکز فلسطین  بیت المقدس است که از نظر اسلام، مسیحیت و یهود مکانی مقدس می باشد. این شهر که به قدس و اورشلیم هم مشهور است در 55 کیلومتری غرب رود اردن و 80 کیلومتری شرق مدیترانه بر روی ارتفاعات متوسط قرار گرفته از قدیمی ترین شهرهای مذهبی جهان به شمار می رود.
+
اکثریت جمعیت ۵/۶ میلیونی فلسطینی را مسلمانان تشکیل می دهند که اغلب از نژاد سامی بوده و به عربی صحبت می کنند. مرکز فلسطین  [[بیت المقدس]] است که از نظر [[اسلام]]، [[مسیحیت]] و [[یهود]] مکانی مقدس می باشد. این شهر که به قدس و اورشلیم هم مشهور است، در ۵۵ کیلومتری غرب رود اردن و ۸۰ کیلومتری شرق مدیترانه بر روی ارتفاعات متوسط قرار گرفته و از قدیمی ترین شهرهای مذهبی جهان به شمار می رود.
 
 
بیت المقدس شامل دو بخش قدیم و جدید می باشد، قسمت قدیمی تماماً داخل قلعه و حصار محکمی است که آخرین بار در زمان عثمانیان بازسازی شد. در جنوب شرقی بخش قدیم محوطه مستطیلی است که مسجد اقصی، مسجد صخره قبة الصخره در آن قرار گرفته و مجموعاً حرم شریف نام دارد و مساحت آن به 15% مساحت بیت المقدس قدیم بالغ می گردد.
 
 
 
دروازه شرقی این حرم که دروازه طلایی نام دارد (در دیوار شرقی قرار گرفته) حرم را با کو زیتون یا کوه طور ربط می دهد. دروازه جنوبی رو به شهرهای بیت اللحم والخلیل است، مسجدالاقصی چون در دامنه کوه ساخته شده شامل دو طبقه ای است که شیب آن در طبقه اول تمام شده و طبقه دوم صاف است. سقف طبقه زیرین بر روی 88 ستون مربعی سنگی در 15 ردیف قرار دارد، طول مسجد 18/5 متر و عرض آن 5/54 متر است.
 
 
 
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله پس از آنکه به قدرت خداوند از [[مسجدالحرام]] به [[مسجدالاقصی]] سیر داده شدند. از این مسجد سفر آسمانی ([[معراج]]) خود را آغاز نمودند. در بخش غربی حرم دیوار ندبه واقع شده که مکان مقدس یهودیان است و در پای آن زانو زده و به تفکر فرو می روند.<ref>اورشلیم پایتخت سه مذهب، مقالات لوموند ترجمه سید خلیل خلیلیان، ص65 تا 67.</ref> سطح سر ستونها و حاشیه محراب آیاتی از [[قرآن کریم]] با بهترین خط نسخ عربی و کوفی که گاهی از طلای ناب و برجسته هستند، دیده می شود.<ref>بیت المقدس، ترجمه و تالیف مرتضی اسعدی.</ref>
 
  
 +
بیت المقدس شامل دو بخش قدیم و جدید می باشد، قسمت قدیمی تماماً داخل قلعه و حصار محکمی است که آخرین بار در زمان عثمانیان بازسازی شد. در جنوب شرقی بخش قدیم محوطه مستطیلی است که [[مسجد الاقصى|مسجد الاقصی]]، [[مسجد قبه الصخره|مسجد قبة الصخره]] در آن قرار گرفته و مجموعاً حرم شریف نام دارد و مساحت آن به ۱۵% مساحت بیت المقدس قدیم بالغ می گردد. دروازه شرقی این حرم که دروازه طلایی نام دارد (در دیوار شرقی قرار گرفته) حرم را با کوه زیتون یا کوه طور ربط می دهد. دروازه جنوبی رو به شهرهای بیت اللحم و الخلیل است. مسجدالاقصی چون در دامنه کوه ساخته شده، شامل دو طبقه ای است که شیب آن در طبقه اول تمام شده و طبقه دوم صاف است. سقف طبقه زیرین بر روی ۸۸ ستون مربعی سنگی در ۱۵ ردیف قرار دارد. طول مسجد ۱۸/۵ متر و عرض آن ۵/۵۴ متر است. [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله پس از آنکه به قدرت خداوند از [[مسجدالحرام]] به [[مسجدالاقصی]] سیر داده شدند، از این مسجد سفر آسمانی ([[معراج]]) خود را آغاز نمودند. در بخش غربی حرم دیوار ندبه واقع شده که مکان مقدس یهودیان است و در پای آن زانو زده و به تفکر فرو می روند.<ref>اورشلیم پایتخت سه مذهب، مقالات لوموند ترجمه سید خلیل خلیلیان، ص۶۵ تا ۶۷.</ref> سطح سر ستونها و حاشیه محراب [[آیه|آیاتی]] از [[قرآن کریم]] با بهترین [[خط نسخ]] عربی و [[خط کوفی|کوفی]] که گاهی از طلای ناب و برجسته هستند، دیده می شود.<ref>بیت المقدس، ترجمه و تالیف مرتضی اسعدی.</ref>
 
==اقتصاد و فرهنگ فلسطین==
 
==اقتصاد و فرهنگ فلسطین==
  
از وضع اقتصادی مردم فلسطین که حدود 60% آنان در خارج از وطن خود زندگی می کنند به دلیل پراکندگی در سایر کشورها، آمارهای دقیقی در دست نمی باشد با این حال برخلاف مصائب زیاد و آواردگی و بی خانمانی بین کودکان و نوجوانان فلسطینی عشق وافری به فراگیری دانشهای مورد نیاز جامعه وجود دارد به لحاظ فرهنگی در سایه تلاش و کوشش خود در زمینه های گوناگون علمی، تخصص های عالی داشته و به مدارج عالی علمی و شغلی دست یافته اند و متخصصان آنان در بخش صنایع کشورهای عربی به ویژه پالایشگاه ها و مراکز پتروشیمی مشغول بکارند و برخی در سطح معاونت وزارت در کشورهای خاورمیانه ارتقاء یافته اند.<ref>  8 - 12- 13-Galilee 14 - Negeb 15 - تاریخ آلبر ماله.</ref>
+
از وضع اقتصادی مردم فلسطین که حدود ۶۰% آنان در خارج از وطن خود زندگی می کنند به دلیل پراکندگی در سایر کشورها، آمارهای دقیقی در دست نمی باشد، با این حال برخلاف مصائب زیاد و آواردگی و بی خانمانی بین کودکان و نوجوانان فلسطینی، عشق وافری به فراگیری دانشهای مورد نیاز جامعه وجود دارد به لحاظ فرهنگی در سایه تلاش و کوشش خود در زمینه های گوناگون علمی، تخصص های عالی داشته و به مدارج عالی علمی و شغلی دست یافته اند و متخصصان آنان در بخش صنایع کشورهای عربی به ویژه پالایشگاه ها و مراکز پتروشیمی مشغول بکارند و برخی در سطح معاونت وزارت در کشورهای خاورمیانه ارتقاء یافته اند.<ref>  ۸ - ۱۲- ۱۳-Galilee ۱۴ - Negeb ۱۵ - تاریخ آلبر ماله.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
 
 
==منابع==
 
==منابع==
* غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان).
+
*غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان).
 
{{کشورهای اسلامی}}
 
{{کشورهای اسلامی}}
 
[[رده:فلسطین]]
 
[[رده:فلسطین]]
 
[[رده:کشورهای اسلامی]]
 
[[رده:کشورهای اسلامی]]

نسخهٔ ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۱۸

فلسطین در جهان

کشور فلسطین، کشوری عربی و اسلامی است. فلسطین سرزمین کم وسعتی است که در ناحیه خاورمیانه و در شرق مدیترانه قرار دارد. این سرزمین همچون پلی سه قاره آسیا، افریقا و اروپا را به هم متصل می کند و قلب جهان عرب و حلقه اتصال شرق و غرب می باشد و الهام بخش سه دین بزرگ دنیا است. چنین موقعیت مهم و خصوصیات ویژه، این کشور را به صورت یکی از مناطق استراتژیک جهان درآورده است، اما اشغال آن توسط صهیونیست ها و با حمایت ابرقدرتها و نیز آواره شدن چندین میلیون فلسطینی موجب آن گشته تا قلب های مسلمین جهان محزون و متأثر گردد.

تاریخچه سرزمین فلسطین

۳۵۰۰ سال قبل از میلاد اقوام سامی از قلب عربستان به سوی مصر، عراق، سوریه، لبنان و فلسطین کوچ نمودند که ۲۵ قرن ق.م، یکی از این اقوام که به کنعانیان معروف بودند، فلسطین را به عنوان محل سکونت خود برگزیدند. ۲۰ قرن ق.م اولین دولت تحت عنوان کنعانیه در کشور مزبور تاسیس شد.

در سال ۱۲۲۵ ق.م، قوم بنی اسرائیل به رهبری حضرت موسی علیه السلام در فلسطین سکونت یافتند. حدود هزار سال ق.م، اقوامی بنام «فلسطین» که از جزایر دریای اژه آمده بودند به این ناحیه راه یافته و جای کنعانیان را گرفتند. بنی اسرائیل به سرکردگی داوود نبی و بعد از او به رهبری سلیمان پیامبر در حدود ده قرن ق.م دولت عبرانی را در این کشور بوجود آورده که رقیب دولت اقوام فلسطین بود.

فلسطین در سال ۷۷۲ق.م به تصرف آشور و به سال ۵۳۹ ق.م توسط کوروش اشغال شد. در اواسط نیمه دوم قرن چهارم ق.م اسکندر آن را تصاحب نمود. در سال ۳۹۵ میلادی فلسطین به عنوان مستعمره روم غربی اداره می شد و از اواسط قرن هفتم تا شانزدهم فرمانروایان عرب بر آن استیلا داشتند.

در سال ۱۵۱۷م فلسطین جزئی از خاک امپراطوری عثمانی بود که به مدت ۴ قرن آن را در اختیار خود داشتند و تا سال ۱۹۱۷م بر آن حکومت می کردند.[۱] در سال ۱۸۹۷م اولین کنگره صهیونیسم در شهر بال سوئیس به سرپرستی هرتزل برگزار شد و هدف خود از این گونه مشخص نمود: «هدف صهیونیسم عبارت است از ایجاد یک وطن قومی برای ملت یهود در سرزمین فلسطین».

در نوامبر ۱۹۱۷م، بریتانیا اعلامیه مشهور بالفور را مبنی بر تاسیس وطن قومی برای ملت یهود در فلسطین صادر کرد. جنگ جهانی اول پایان نیافته بود که یهودیان وعده تشکیل کشور یهود را از بریتانیا دریافت نمودند و انگلیس با مشارکت شریف حسین حکمران وقت حجاز، دولت عثمانی را از فلسطین بیرون راند و مهاجرت یهودیان به این سرزمین آغاز شد و دولت انگلستان به قیمومیت خود در این کشور پایان داد.[۲]

اعراب در خلال قیامها و انقلابهائی، مخالفت خود را با وعده بالفور اعلام نمودند که این حرکات زمینه ساز انقلاب بزرگ سال ۱۹۳۶م و ۱۹۳۹م بود که برجسته ترین رهبرش شیخ عزالدین قسام است و بالاخره سازمان ملل متحد قطعنامه شماره ۱۸۱ را مبنی بر تقسیم فلسطین به دو کشور یهودی و عربی در تاریخ نوامبر ۱۹۴۷م صادر نمود و در سال ۱۹۴۸م سازمان جهانی صهیونیسم برپائی اسرائیل را اعلام داشت. در سال ۱۹۴۸م سکنه یهودی فلسطین اشغالی به ۳۳% کل جمعیت فلسطین رسید که ۶۷/۵% اراضی فلسطین را اشغال نموده بودند.

گرچه ارتش دول عربی وارد جنگ با متجاوزین اسرائیلی شد ولی پس از رسوائی ها و خیانت ها، به آتش‌بس ها و موافقت هایی تن داده و عقب نشینی نمود و رژیم غاصب به سال ۱۹۵۶م به کانال سوئز حمله کرد. در ۲۸ مه ۱۹۶۴م کنگره عمومی فلسطین در شهر قدس با اعلام تاسیس: سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) پیمان ملی فلسطین را تصویب کرد و سپتامبر همین سال ارتش آزادی بخش فلسطین برای مبارزه با غاصبین بوجود آمد.

در ژوئن ۱۹۶۷م، اسرائیل به سه کشور مصر، سوریه و اردن حمله نمود و کرانه غربی رود اردن، نوار غزه، صحرای سینا و بلندی های جولان را متصرف شد. این حرکت موجب آواره شدن تعداد زیادی از مردمان فلسطین به سوی کشورهای عربی و خاورمیانه گردید و بدین گونه متجاوزین که بعد از سال ۱۹۴۸م، ۷۸% سرزمین مزبور را تصرف کرده بودند با ضمیمه کردن نواحی متصرف شده، علاوه بر سرزمین فلسطین به نقاط حساس دول مجاور هم دست یافتند.[۳]

آمریکا برای آنکه عربها را به طور کامل در مسیر بیراهه و خیانت باری قرار دهد طرح راجرز را برای متوقف ساختن جنگ علیه اسرائیل، ارائه نمود که مقدمه ای شد برای تصفیه مقاومت فلسطین توسط رژیم های دست نشانده کشورهای عربی که نمونه بارز آن کشتار معروف سپتامبر سیاه در سال ۱۹۷۰م توسط شاه حسین پادشاه اردن بود که گروهی از مبارزین فلسطینی را به شهادت رسانید.

کشتار تل زعتر در سال ۱۹۷۶م در تعقیب سیاست امریکائی ها به اجرا درآمد. از این پس پایگاه مقاومت مبارزین فلسطینی به لبنان انتقال یافت. در لبنان نیز فالانژهای لبنان نبردهایی را بر علیه رزمندگان فلسطینی ترتیب دادند که این حرکت جنگ داخلی لبنان را برافروخت. در سال ۱۹۸۷م قوای اسرائیل جنوب لبنان را مورد حملات شدید خود قرار دادند که پس از ۳ ماه با استقرار نیروهای سازمان ملل و گرفتن یک نوار ده کیلومتری در مرز لبنان، عقب نشینی کردند.

در همین سال مصر با امضای پیمان کمپ دیوید و به رسمیت شناختن اسرائیل به فلسطینی ها خیانت نمود و به جز سودان تمامی کشورهای عربی با او قطع رابطه نموددند. در دوازدهمین اجلاس اتحادیه عرب که به سال ۱۹۸۱م در فاس مراکش تشکیل شد، طرح فَهَد برای حل و فصل مسئله فلسطین موضوع اصلی اجلاس بود. این طرح که شامل ۷ بند بود، بر به رسمیت شناختن اسرائیل تاکید ورزیده بود. لیبی و ایران بر مصوبات این طرح به شدت اعتراض نمودند و جبهه پایداری اعراب آن را مردود اعلام نمود.

اخیراً نیز سیاستمداران خائن محافظه کار و سازشکار عرب در صدد آنند تا تحت پوشش صلح خاورمیانه، بدون در نظر گرفتن حقوق واقعی ملت مظلوم فلسطین و در جهت تامین منافع صهیونیسم و استکبار به سازش با دولت غاصب اسرائیل تن دهند. اما جنبش فلسطین به صورت خود جوش و تحت عنوان انتفاضه می کوشد تا از طریق مبارزات گسترده و پیگیر به حقوق واقعی خود دست یابد و گرچه در این راه شهدای زیادی تقدیم نموده و مصائب زیادی را تحمل کرده اند ولی در مقابل غاصبین سرزمینشان از پای نخواهند نشست و تسلیم طرحهای امریکائی و رژیمهای وابسته عربی نخواهند گشت.

یکی از اسف بارترین آثار شوم غصب فلسطین، حادثه ناگوار آوراگی بیش از سه میلیون نفر از مسلمانان مظلومی است که هستی خود را از دست داده و در نواحی مختلف خاورمیانه و حتی سراسر جهان پراکنده اند. پناهندگانی که در سوریه، مصر، اردن و لبنان سکونت دارند در شرایط دشواری زندگی می کنند و نیز به عنوان مثال در جریان یورش اسرائیل به اردوگاههای صبرا و شتیلا ۴۰۰۰ نفر که اغلب زن و کودک بودند به شهادت رسیدند. گاهی هدایایی زیبا و فریبنده به کودکان فلسطینی هم توسط اسرائیل داده می شود اما این هدایا چیزی جز بمب های رنگارنگ خوشه ای نیستند و به محض آنکه کودکان بر این گوی ها دست می گذارند، در آغوش آنها منفجر شده و امیدشان را به یاس مبدل می سازد و چه بسا کودکانی با این هدایا! دست و پای خود را از دست داده و یا قطعه قطعه می شوند.[۴]

آن دو میلیون نفری هم که در سرزمینهای اشغال شده بسر می برند که بگین آنان را «سرخ پوستان ما» نامیده بود، وضع رقت باری داشته و از هیچگونه حقوق اجتماعی و سیاسی برخوردار نیستند و هر لحظه مورد تهاجم، شکنجه و ایذا قرار می گیرند. خانه و اراضی ایشان نیز مصادره و گاهی محصولاتشان را با مواد شیمیائی نابود می کنند. فاجعه کشتار خونین دیر یاسین در آوریل ۱۹۴۸ که بگین جزئیات آن را در کتاب خود توضیح داده و بدان اعتراف نموده، از جمله حوادث ناگواری است که برای ملت محروم فلسطین رخداده است.[۵]

وضعیت جغرافیایی فلسطین

فلسطین به لحاظ جغرافیائی در حال حاضر شامل دو منطقه است: منطقه شمالی که بخش بالای آن را ادامه تپه های جنوب لبنان می پوشاند که زمین های بلندی بنام «جلیلی» را بوجود می آورد. قسمت جنوبی که شامل جلگه مرتفع بیابانی است و به بیابان نقب موسوم است که نیمی از سرزمین فلسطین را دربر می گیرد. آب و هوای فلسطین در تابستانها گرم و در زمستانها معتدل و بارانی استو به غیر از چند رود کوچکی که به دریای مدیترانه می ریزد رود مهمی در این سرزمین جریان ندارد.

اکثریت جمعیت ۵/۶ میلیونی فلسطینی را مسلمانان تشکیل می دهند که اغلب از نژاد سامی بوده و به عربی صحبت می کنند. مرکز فلسطین بیت المقدس است که از نظر اسلام، مسیحیت و یهود مکانی مقدس می باشد. این شهر که به قدس و اورشلیم هم مشهور است، در ۵۵ کیلومتری غرب رود اردن و ۸۰ کیلومتری شرق مدیترانه بر روی ارتفاعات متوسط قرار گرفته و از قدیمی ترین شهرهای مذهبی جهان به شمار می رود.

بیت المقدس شامل دو بخش قدیم و جدید می باشد، قسمت قدیمی تماماً داخل قلعه و حصار محکمی است که آخرین بار در زمان عثمانیان بازسازی شد. در جنوب شرقی بخش قدیم محوطه مستطیلی است که مسجد الاقصی، مسجد قبة الصخره در آن قرار گرفته و مجموعاً حرم شریف نام دارد و مساحت آن به ۱۵% مساحت بیت المقدس قدیم بالغ می گردد. دروازه شرقی این حرم که دروازه طلایی نام دارد (در دیوار شرقی قرار گرفته) حرم را با کوه زیتون یا کوه طور ربط می دهد. دروازه جنوبی رو به شهرهای بیت اللحم و الخلیل است. مسجدالاقصی چون در دامنه کوه ساخته شده، شامل دو طبقه ای است که شیب آن در طبقه اول تمام شده و طبقه دوم صاف است. سقف طبقه زیرین بر روی ۸۸ ستون مربعی سنگی در ۱۵ ردیف قرار دارد. طول مسجد ۱۸/۵ متر و عرض آن ۵/۵۴ متر است. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله پس از آنکه به قدرت خداوند از مسجدالحرام به مسجدالاقصی سیر داده شدند، از این مسجد سفر آسمانی (معراج) خود را آغاز نمودند. در بخش غربی حرم دیوار ندبه واقع شده که مکان مقدس یهودیان است و در پای آن زانو زده و به تفکر فرو می روند.[۶] سطح سر ستونها و حاشیه محراب آیاتی از قرآن کریم با بهترین خط نسخ عربی و کوفی که گاهی از طلای ناب و برجسته هستند، دیده می شود.[۷]

اقتصاد و فرهنگ فلسطین

از وضع اقتصادی مردم فلسطین که حدود ۶۰% آنان در خارج از وطن خود زندگی می کنند به دلیل پراکندگی در سایر کشورها، آمارهای دقیقی در دست نمی باشد، با این حال برخلاف مصائب زیاد و آواردگی و بی خانمانی بین کودکان و نوجوانان فلسطینی، عشق وافری به فراگیری دانشهای مورد نیاز جامعه وجود دارد به لحاظ فرهنگی در سایه تلاش و کوشش خود در زمینه های گوناگون علمی، تخصص های عالی داشته و به مدارج عالی علمی و شغلی دست یافته اند و متخصصان آنان در بخش صنایع کشورهای عربی به ویژه پالایشگاه ها و مراکز پتروشیمی مشغول بکارند و برخی در سطح معاونت وزارت در کشورهای خاورمیانه ارتقاء یافته اند.[۸]

پانویس

  1. گیتاشناسی کشورها، ص۲۲۳.
  2. مسئله فلسطین - راشد الغنوشی ترجمه سید هادی خسروشاهی - تهران دفتر نشر فرهنگ اسلامی - ۱۳۷۰.
  3. اسرائیل و فلسطین، علی اکبر هاشمی رفسنجانی و نیز مسئله فلسطین تالیف حسین الهی.
  4. آسمان گریست - تونی کلیفتون - ترجمه کاظم چایچیان، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۴، ص۶۰ و ۶۱.
  5. اقلیت های مسلمان در جهان (مجموعه مقالات)، ترجمه ایرج کرمانی، ص۲۵۰.
  6. اورشلیم پایتخت سه مذهب، مقالات لوموند ترجمه سید خلیل خلیلیان، ص۶۵ تا ۶۷.
  7. بیت المقدس، ترجمه و تالیف مرتضی اسعدی.
  8. ۸ - ۱۲- ۱۳-Galilee ۱۴ - Negeb ۱۵ - تاریخ آلبر ماله.

منابع

  • غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان).
کشورهای اسلامی
آسیا * ایران * ترکیه * سوریه * عراق * عربستان * فلسطین * یمن * آذربایجان * اردن * ازبکستان * افغانستان * امارات متحده عربی * بحرین * برونئی * بنگلادش * تاجیکستان * عمان * قرقیزستان * قطر * لبنان * مالزی * پاکستان * کویت * مالدیو * قزاقستان * ترکمنستان
آفریقا * تونس * اتیوپی * الجزایر * تانزانیا * ساحل عاج * سنگال * سودان * سومالی * لیبی * مالی * مصر * موریتانی * موزامبیک * نیجر * نیجریه * چاد * کامرون * گابن * گامبیا * گینه * سیرالئون * کومور * جیبوتی * بورکینافاسو * گینه بیسائو * کنگو * جمهوری غنا * جمهوری عربی صحرا * توگو
سایر قاره ها * آلبانی (اروپا) * بوسنی هرزه گوین (اروپا) *سورینام (آمریکا)