مسبحات: تفاوت بین نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(فارسی نویسی) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{خوب}} | {{خوب}} | ||
| − | + | «مُسَبَّحات» در اصطلاح، [[سوره|سورههایی]] هستند که با [[تسبیح]] [[خداوند]] آغاز میشوند. نام «مسبّحات» بر این سورهها، توسط خود [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله قرار داده شده است.<ref>ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، ج۱۹، ص۱. </ref> در روایات [[معصوم|معصومین]] علیهمالسلام نیز این کلمه آمده است. | |
==واژه مسبحات== | ==واژه مسبحات== | ||
| − | + | «مسبّحات» از ماده «سبح»، و در لغت به معنای حمد، ستایش، تقدیس و پاک و منزه دانستن است. | |
| − | ==تعداد مسبحات== | + | ==تعداد سور مسبحات== |
| − | در | + | در اینکه سور مسبّحات کدام سوره ها می باشد، اقوال مختلفی به شرح زیر وجود دارد: |
| − | '''الف | + | '''الف. هفت سوره''': [[سوره اسراء|اسراء]]، [[سوره حدید|حدید]]، [[سوره حشر|حشر]]، [[سوره صف|صف]]، [[سوره جمعه|جمعه]]، [[سوره تغابن|تغابن]]، [[سوره اعلی|اعلی]]؛ |
| − | افرادی که قائل به این نظر | + | افرادی که قائل به این نظر هستند، همه سوره هایی که با یکی از مشتقات ریشه (س ب ح) آغاز می شود را جزء سور مسبحات می دانند.<ref>دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ص۲۸۳، مدخل "اسراء"؛ سید محمدباقر حجتی، پژوهشی در تاریخ قرآن، ص ۱۰۵؛ احمد سیاح، فرهنگ بزرگ جامع نوین (فرهنگ سیاح)، ماده سبح؛ فیض کاشانى، الوافی، ج۹، ص۱۷۵۶. </ref> |
| − | '''ب | + | '''ب. شش سوره''': حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن، اعلی؛ |
| − | + | آیت الله [[سید علی آقا قاضی|سید علی قاضی]] طبق نقل [[علامه طباطبایى|علامه طباطبائى]]، به شاگردان توصیه می نمودند مسبحات سِتّ (ششگانه) را هر شب تلاوت کنند. و علامه طباطبائی می گوید ما به ایشان عرضه داشتیم که در خبر مسبحات خمس است که سوره اعلى را ندارد، ولی ایشان با وجود این، سخت مصرّ بودند که مسبحات ستّ قرائت شود زیرا خودش هم چیزهایى می دانست که از اساتید سینه بسینه اخذ کرده بود.<ref> حسن زاده آملی، هزار و یک نکته، ص ۶۰۵ (نکته ۷۵۴). </ref> آیت الله [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] نیز از مسبحات ششگانه نام می برد.<ref> جوادى آملى، تفسیر سوره حشر، نشریه پاسدار اسلام، ۱۳۷۶، شماره ۱۸۳. </ref> | |
| − | آیة | + | همچنین در [[سنن نسائی (کتاب)|سنن نسائی]] نیز آمده است: أخبرنا أحمد بن عمرو بن السرح قال أخبرنا بن وهب قال سمعت معاویة بن صالح یحدث عن بحیر بن سعد عن خالد بن معدان قال کان [[پیامبر اسلام|رسول الله]] صلى الله علیه وسلم لا ینام حتى یقرأ المسبحات و یقول إن فیهن آیة کألف آیة قال معاویة إن بعض أهل العلم کانوا یجعلون المسبحات ستّا سورة الحدید والحشر والحواریین وسورة الجمعة والتغابن وسبح اسم ربک الاعلى.<ref>سنن نسائی، ج۶، ص۱۷۹</ref> |
| − | + | سوره ای که در قول ۶ سوره نسبت به ۷ سوره ندارد [[سوره اِسراء|سوره اسراء]] است. این سوره با "سبحان" آغاز می شود بر خلاف سوره های دیگر که با "سبِّح" یا "سَبَّحَ" یا "یسبّح" یعنی یک فعل آغاز می گردد. | |
| − | |||
| − | سوره ای که در قول | ||
| − | '''ج | + | '''ج. پنج سوره''': حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن؛ |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | عده ای تنها پنج سوره ای که با "سَبَّحَ" یا "یُسَبِّحُ" آغاز می شود، مسبحات دانسته، و سوره اسراء که با مصدر "سبحان" و سوره اعلی که با فعل امر "سبِّح" آغاز می شود را جزء مسبحات نمی دانند. | |
| − | + | [[علامه مجلسى|علامه مجلسی]] در [[مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول (کتاب)|مرآة العقول]] از «[[تهذیب الأحكام (کتاب)|تهذیب]]» [[شیخ طوسی]] نقل می کند که مسبحات سوره هائی هستند که با "سبّح" یا "یسبّح" آغاز می شوند. | |
| − | + | بسیاری از تفاسیر نیز این پنج سوره را مسبحات خوانده اند.<ref>برای نمونه بنگرید: مکارم شیرازی، گزیده تفسیر نمونه، ج ۵، ص ۹۲. حسینى شاهعبدالعظیمى، تفسیر اثناعشرى، ج۱۳، ص۸.</ref> این قول روایتی [[حدیث موقوف|موقوفه]] نیز از عرباض بن ساریه دارد که در تفسیر [[ابوالفتوح رازی]] چنین آمده است: "عرباض بن ساریه روایت کرد که: رسول -علیه السّلام- هیچ شب بنخفتى تا مسبّحات بنخواندى و گفتى در این سورتها آیتى است که فاضلتر است از هزار آیت. گفتند: مسبّحات کدام است؟ گفت: سورة الحدید و الحشر و الصّفّ و الجمعة و التّغابن".<ref>ابوالفتح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۱.</ref> | |
| − | + | البته برخی نقل های این روایت اسامی مسبحات را ندارد. چنانچه ابن کثیر روایت را چنین آورده است: قال الإمام أحمد: حدثنا یزید بن عبد ربه، حدثنا بقیة بن الولید، حدثنی بجیر بن سعد عن خالد بن معدان عن ابن أبی بلال عن عرباض بن ساریة أنه حدثهم أن رسول اللّه صلّى اللّه علیه و سلّم کان یقرأ المسبحات قبل أن یرقد و قال: «إن فیهن آیة أفضل من ألف آیة»، و هکذا رواه أبو داود و الترمذی و النسائی من طرق عن بقیة به.<ref>ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو، ج۸، ص۳۹.</ref> | |
| − | + | ==فضیلت قرائت مسبحات== | |
| − | + | *طبق برخی روایات، [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله نمی خوابید مگر آنکه مسبحات را می خواند و می فرمود: در این سوره ها آیه ای است که از هزار آیه برتر است... .<ref>سنن نسائی، ج۶، ص۱۷۹؛ ابن کثیر دمشقى، ج۸، ص۳۹.</ref> | |
| − | * | + | *[[امام باقر]] علیه السلام فرموده اند: "من قرأ المسبحات کلّها قبل اَن ینام لم یمت حتی یدرک القائم و اِن مات کان فی جوار محمد النبی صلی الله علیه و آله". یعنی هر کس سور مسبحات را قبل از خواب قرائت کند نمی میرد تا [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|حضرت قائم]] علیه السلام را درک کند و اگر بمیرد در کنار رسول اکرم صلی الله علیه وآله خواهد بود.<ref>شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص۱۱۹.</ref> |
| − | + | ==متن و ترجمه سور مسبحات== | |
| − | |||
*[[سوره حدید/متن و ترجمه]] | *[[سوره حدید/متن و ترجمه]] | ||
*[[سوره حشر/متن و ترجمه]] | *[[سوره حشر/متن و ترجمه]] | ||
| سطر ۵۲: | سطر ۴۵: | ||
*[[سوره جمعه/متن و ترجمه]] | *[[سوره جمعه/متن و ترجمه]] | ||
*[[سوره تغابن/متن و ترجمه]] | *[[سوره تغابن/متن و ترجمه]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
*[[سوره اعلی/متن و ترجمه]] | *[[سوره اعلی/متن و ترجمه]] | ||
| + | *[[سوره اسراء/متن و ترجمه]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۵۷
«مُسَبَّحات» در اصطلاح، سورههایی هستند که با تسبیح خداوند آغاز میشوند. نام «مسبّحات» بر این سورهها، توسط خود پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله قرار داده شده است.[۱] در روایات معصومین علیهمالسلام نیز این کلمه آمده است.
واژه مسبحات
«مسبّحات» از ماده «سبح»، و در لغت به معنای حمد، ستایش، تقدیس و پاک و منزه دانستن است.
تعداد سور مسبحات
در اینکه سور مسبّحات کدام سوره ها می باشد، اقوال مختلفی به شرح زیر وجود دارد:
الف. هفت سوره: اسراء، حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن، اعلی؛
افرادی که قائل به این نظر هستند، همه سوره هایی که با یکی از مشتقات ریشه (س ب ح) آغاز می شود را جزء سور مسبحات می دانند.[۲]
ب. شش سوره: حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن، اعلی؛
آیت الله سید علی قاضی طبق نقل علامه طباطبائى، به شاگردان توصیه می نمودند مسبحات سِتّ (ششگانه) را هر شب تلاوت کنند. و علامه طباطبائی می گوید ما به ایشان عرضه داشتیم که در خبر مسبحات خمس است که سوره اعلى را ندارد، ولی ایشان با وجود این، سخت مصرّ بودند که مسبحات ستّ قرائت شود زیرا خودش هم چیزهایى می دانست که از اساتید سینه بسینه اخذ کرده بود.[۳] آیت الله جوادی آملی نیز از مسبحات ششگانه نام می برد.[۴]
همچنین در سنن نسائی نیز آمده است: أخبرنا أحمد بن عمرو بن السرح قال أخبرنا بن وهب قال سمعت معاویة بن صالح یحدث عن بحیر بن سعد عن خالد بن معدان قال کان رسول الله صلى الله علیه وسلم لا ینام حتى یقرأ المسبحات و یقول إن فیهن آیة کألف آیة قال معاویة إن بعض أهل العلم کانوا یجعلون المسبحات ستّا سورة الحدید والحشر والحواریین وسورة الجمعة والتغابن وسبح اسم ربک الاعلى.[۵]
سوره ای که در قول ۶ سوره نسبت به ۷ سوره ندارد سوره اسراء است. این سوره با "سبحان" آغاز می شود بر خلاف سوره های دیگر که با "سبِّح" یا "سَبَّحَ" یا "یسبّح" یعنی یک فعل آغاز می گردد.
ج. پنج سوره: حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن؛
عده ای تنها پنج سوره ای که با "سَبَّحَ" یا "یُسَبِّحُ" آغاز می شود، مسبحات دانسته، و سوره اسراء که با مصدر "سبحان" و سوره اعلی که با فعل امر "سبِّح" آغاز می شود را جزء مسبحات نمی دانند.
علامه مجلسی در مرآة العقول از «تهذیب» شیخ طوسی نقل می کند که مسبحات سوره هائی هستند که با "سبّح" یا "یسبّح" آغاز می شوند.
بسیاری از تفاسیر نیز این پنج سوره را مسبحات خوانده اند.[۶] این قول روایتی موقوفه نیز از عرباض بن ساریه دارد که در تفسیر ابوالفتوح رازی چنین آمده است: "عرباض بن ساریه روایت کرد که: رسول -علیه السّلام- هیچ شب بنخفتى تا مسبّحات بنخواندى و گفتى در این سورتها آیتى است که فاضلتر است از هزار آیت. گفتند: مسبّحات کدام است؟ گفت: سورة الحدید و الحشر و الصّفّ و الجمعة و التّغابن".[۷]
البته برخی نقل های این روایت اسامی مسبحات را ندارد. چنانچه ابن کثیر روایت را چنین آورده است: قال الإمام أحمد: حدثنا یزید بن عبد ربه، حدثنا بقیة بن الولید، حدثنی بجیر بن سعد عن خالد بن معدان عن ابن أبی بلال عن عرباض بن ساریة أنه حدثهم أن رسول اللّه صلّى اللّه علیه و سلّم کان یقرأ المسبحات قبل أن یرقد و قال: «إن فیهن آیة أفضل من ألف آیة»، و هکذا رواه أبو داود و الترمذی و النسائی من طرق عن بقیة به.[۸]
فضیلت قرائت مسبحات
- طبق برخی روایات، پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله نمی خوابید مگر آنکه مسبحات را می خواند و می فرمود: در این سوره ها آیه ای است که از هزار آیه برتر است... .[۹]
- امام باقر علیه السلام فرموده اند: "من قرأ المسبحات کلّها قبل اَن ینام لم یمت حتی یدرک القائم و اِن مات کان فی جوار محمد النبی صلی الله علیه و آله". یعنی هر کس سور مسبحات را قبل از خواب قرائت کند نمی میرد تا حضرت قائم علیه السلام را درک کند و اگر بمیرد در کنار رسول اکرم صلی الله علیه وآله خواهد بود.[۱۰]
متن و ترجمه سور مسبحات
- سوره حدید/متن و ترجمه
- سوره حشر/متن و ترجمه
- سوره صف/متن و ترجمه
- سوره جمعه/متن و ترجمه
- سوره تغابن/متن و ترجمه
- سوره اعلی/متن و ترجمه
- سوره اسراء/متن و ترجمه
پانویس
- ↑ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، ج۱۹، ص۱.
- ↑ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ص۲۸۳، مدخل "اسراء"؛ سید محمدباقر حجتی، پژوهشی در تاریخ قرآن، ص ۱۰۵؛ احمد سیاح، فرهنگ بزرگ جامع نوین (فرهنگ سیاح)، ماده سبح؛ فیض کاشانى، الوافی، ج۹، ص۱۷۵۶.
- ↑ حسن زاده آملی، هزار و یک نکته، ص ۶۰۵ (نکته ۷۵۴).
- ↑ جوادى آملى، تفسیر سوره حشر، نشریه پاسدار اسلام، ۱۳۷۶، شماره ۱۸۳.
- ↑ سنن نسائی، ج۶، ص۱۷۹
- ↑ برای نمونه بنگرید: مکارم شیرازی، گزیده تفسیر نمونه، ج ۵، ص ۹۲. حسینى شاهعبدالعظیمى، تفسیر اثناعشرى، ج۱۳، ص۸.
- ↑ ابوالفتح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۱.
- ↑ ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو، ج۸، ص۳۹.
- ↑ سنن نسائی، ج۶، ص۱۷۹؛ ابن کثیر دمشقى، ج۸، ص۳۹.
- ↑ شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص۱۱۹.
