فتح الأبواب (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{عدم احراز اعتبار منبع|ماخذ=پایگاه}}
+
{{مشخصات کتاب
  
كتاب «فتح الأبواب بين ذوى الألباب و بين ربّ الأرباب» اثر سيد رضى الدين، على بن طاووس حلى (589-664 هجرى) است.
+
|عنوان=
  
==موضوع==
+
|تصویر= [[پرونده:فتح الابواب.jpg|240px|وسط]]
  
اثبات جواز و مشروعيت استخاره و انواع آن و استدلال هاى مخالفين و جواب آنها
+
|نویسنده= ابن طاووس حلی
  
==پيشينه==
+
|موضوع= استخاره
  
پيرامون مسئله استخاره و جواز و ترغيب به آن نزديك به 30 عنوان كتاب نوشته شده و به صورت متفرقه نيز در بسيارى از كتب ادعيه و روايى باب هايى به اين موضوع اختصاص يافته است.
+
|زبان= عربی
  
اولين كتابى كه در اين موضوع و به صورت مستقل نوشته شده كتاب «الاستخارة» از محمد بن مسعود عياشى از بزرگان قرن سوم و صاحب تفسير معروف عياشى است.
+
|تعداد جلد= 1
  
پس از او، احمد بن سليمان بصرى معروف به زبيرى شافعى متوفى اوايل قرن چهارم هجرى كتابى با عنوان «الاستخارة والاستشارة» تأليف نمود. از اين دو كتاب تنها نامشان به ما رسيده و اصل كتابها در حوادث تاريخ از بين رفته اند.
+
|عنوان افزوده1= تحقيق‌
  
سومين اثر در اين موضوع، كتاب شريف «فتح الأبواب» از سيد ابن طاووس است. اين كتاب، اولين كتاب در اين موضوع مى باشد كه بدست ما رسيده است. بزرگان ديگرى پس از سيد ابن طاووس در اين خصوص دست به تأليف زده اند كه بيشتر آنان از متأخرين مى باشند.
+
|افزوده1= حامد الخفاف
  
==انگيزه نگارش==
+
|عنوان افزوده2=
  
سيد بنابر آنچه روش او در اكثر كتابهايش مى باشد در مقدمه كتاب موضوع آن را توضيح داده و انگيزه خود را نيز از تأليف آن كتاب بيان كرده است.
+
|افزوده2=
  
سيد ابتدا توضيحى در معناى استخاره و دليل عقلى بر نيكوبودن آن داده كه: چطور ممكن است مشاوره با هر عاقل و حكيم و پيامبر و وصى و... ستوده باشد، اما مشورت با خداى عالِم به سرانجام انسانها و عالَم كه به غيب و شهود آگاه است، ستوده نباشد؟! من نيز براى اثبات رجحان استخاره اين كتاب را به رشته تحرير درآوردم.
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/63106/  فتح الأبواب]
  
سيد انگيزه خود را اين طور بيان مى كند كه: «در 24 [[رجب]] 642 هجرى انگيزه اى قوى در خود احساس كردم براى نوشتن اين كتاب و فهميدم كه اين از عنايات الهى است به من كه كتابى در موضوع استخاره بنويسم و هيچكس را سراغ ندارم كه قبل از من نوشته باشد... كه حجتى از جانب خدا باشد بر هر كس آن را ببيند تا مشاوره با خدا را در تمام مسائل دنيايى و اخروى خويش مقدم كند.
+
}}
 +
کتاب '''«فتح الأبواب بین ذوى الألباب و بین ربّ الأرباب فی الاستخارات»''' اثر [[سید بن طاووس|سید على بن طاووس حلى]] (۵۸۹-۶۶۴ هجرى) است. این کتاب به اثبات جواز و مشروعیت [[استخاره]] و انواع آن و استدلال هاى مخالفین و جواب آنها می پردازد.
  
==ارزش و اعتبار==
+
==مؤلف==
 +
سید رضی الدین علی بن موسی (۵۸۹-۶۶۴ ق)، معروف به [[سید بن طاووس]] از بزرگترین علمای ربانی [[شیعه]] در قرن هفتم بود. او از نوادگان [[امام حسن علیه السلام|امام حسن مجتبى]] و [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] (ع) است و در شهر [[حله]] ولادت نمود. جد هفتم ایشان، محمد بن اسحاق، که به خاطر زیبایى و ملاحتش به طاووس مشهور شده بود از [[سادات]] بزرگوار [[مدینه|مدینه]] محسوب مى‌شد. سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر [[بغداد]] بود و وی را به سبب [[تقوا]]، مراقبه فراوان و حالات [[عرفان|عرفانی]] «جمال العارفین» خوانده‌اند. او آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها [[دعا|ادعیه]] و [[زیارت|زیارات]] است. کتاب [[مقتل]] سید الشهداء او با نام [[اللهوف (کتاب)|لهوف]] نیز معروف است. [[علامه حلی]] و شیخ یوسف سدیدالدین (پدر علامه حلی) از شاگردان سید بن طاووس بودند.
  
سيد عبدالله شبّر در «إرشاد المستبصر في الاستخارات» مى گويد: «من بجز علامه يگانه زمان، عالم ربانى و كسى كه مثل او را سراغ نداريم، يعنى سيد على بن طاووس كسى را سراغ ندارم كه در موضوع استخاره كتابى نوشته باشد كه عطش جوينده را پاسخگو باشد و انسان را بى نياز از كتابى ديگر در اين موضوع نمايد.
+
==پیشینه موضوع==
  
از نكات مهم اين كتاب آن است كه سيد آيات و روايات را نقل كرده و اقوال را رد يا تأييد نموده و در كنار آنها تجارب خويش را از استخاره آورده و نكات ظريفى پيرامون استخاره و مداومت بر آن ذكر كرده كه حاكى از مواظبت هميشگى او بر استخاره است و نويسنده كتاب به مضمون آن اعتقاد كامل داشته و هميشه با دقت به آن عمل نموده است.
+
پیرامون مسئله [[استخاره]] و جواز و ترغیب به آن نزدیک به ۳۰ عنوان کتاب نوشته شده و به صورت متفرقه نیز در بسیارى از کتب ادعیه و روایى باب هایى به این موضوع اختصاص یافته است. اولین کتابى که در این موضوع و به صورت مستقل نوشته شده کتاب «الاستخارة» از [[محمد بن مسعود عیاشی|محمد بن مسعود عیاشى]] از بزرگان قرن سوم و صاحب [[تفسیر عیاشی (کتاب)|تفسیر عیاشى]] است.
  
==ترتيب ابواب==
+
پس از او، احمد بن سلیمان بصرى معروف به زبیرى شافعى متوفى اوایل قرن چهارم هجرى کتابى با عنوان «الاستخارة والاستشارة» تألیف نمود. از این دو کتاب تنها نامشان به ما رسیده و اصل کتابها در حوادث تاریخ از بین رفته اند.
  
مؤلف، كتاب خويش را به يك مقدمه و 24 باب تقسيم كرده است.
+
سومین اثر در این موضوع، کتاب شریف «فتح الأبواب» از سید ابن طاووس است. این کتاب، اولین کتاب در این موضوع مى باشد که بدست ما رسیده است. بزرگان دیگرى پس از سید ابن طاووس در این خصوص دست به تألیف زده اند که بیشتر آنان از متأخرین مى باشند.
  
==مقدمه==
+
==انگیزه نگارش==
  
شامل توضيحاتى در معناى استخاره و ارزش آن است و اين كه كسى كه مى تواند با خدا مشورت نمايد، اگر آن را ترك كرد سزاوار سرزنش است و انگيزه تأليف كتاب و فهرست ابواب آن است.
+
سید بن طاووس بنابر آنچه روش او در اکثر کتابهایش مى باشد در مقدمه کتاب موضوع آن را توضیح داده و انگیزه خود را نیز از تألیف آن کتاب بیان کرده است. سید ابتدا توضیحى در معناى استخاره و دلیل عقلى بر نیکوبودن آن داده که: چطور ممکن است مشاوره با هر عاقل و حکیم و پیامبر و وصى و... ستوده باشد، اما مشورت با [[خداوند]] عالِم به سرانجام انسانها و عالَم که به غیب و شهود آگاه است، ستوده نباشد؟! من نیز براى اثبات رجحان استخاره این کتاب را به رشته تحریر درآوردم.
  
ابواب كتاب شامل:
+
سید انگیزه خود را این طور بیان مى کند که: «در ۲۴ [[رجب]] ۶۴۲ هجرى انگیزه اى قوى در خود احساس کردم براى نوشتن این کتاب و فهمیدم که این از عنایات الهى است به من که کتابى در موضوع استخاره بنویسم و هیچکس را سراغ ندارم که قبل از من نوشته باشد... که حجتى از جانب خدا باشد بر هر کس آن را ببیند تا مشاوره با خدا را در تمام مسائل دنیایى و اخروى خویش مقدم کند».
  
# از باب اول تا باب هفتم، ادله عقلى و نقلى بر استخاره و اين كه استخاره تنها در مباحات نيست و فتاواى اصحاب بر جواز آن.
+
==ارزش و اعتبار کتاب==
# از باب هشتم تا باب بيست و يكم، انواع استخاره و ادعيه آنها و بهترين نوع استخاره طبق روايات (استخاره ذات الرقاع).
+
 
# باب بيست و دوم در استخاره براى ديگران است و اصل جواز آن.
+
[[سید عبدالله شبر|سید عبدالله شبّر]] در «إرشاد المستبصر فی الاستخارات» مى گوید: «من بجز علامه یگانه زمان، عالم ربانى یعنى سید على بن طاووس کسى را سراغ ندارم که در موضوع استخاره کتابى نوشته باشد که عطش جوینده را پاسخگو باشد و انسان را بى نیاز از کتابى دیگر در این موضوع نماید.
# باب بيست و سوم، ادله منكرين عمل به استخاره و جواب آنها.
+
 
# باب بيست و چهارم، در اين كه انسان در امور عقلى و نقلى بايد به خدا و پيامبر صلى الله عليه و آله اقتدا كند، چرا كه اكثر مردم با اين كه عقل دارند خلاف راه صحيح را مى پيمايند و اين كه انسان نبايد به دنبال رضايت مردم باشد، بلكه تلاش كند رضاى الهى را بدست آورد.
+
از نکات مهم این کتاب آن است که سید [[آیه|آیات]] و [[روایت|روایات]] را نقل کرده و اقوال را رد یا تأیید نموده و در کنار آنها تجارب خویش را از استخاره آورده و نکات ظریفى پیرامون استخاره و مداومت بر آن ذکر کرده که حاکى از مواظبت همیشگى او بر استخاره است و نویسنده کتاب به مضمون آن اعتقاد کامل داشته و همیشه با دقت به آن عمل نموده است.
 +
 
 +
==محتوای کتاب==
 +
 
 +
مؤلف، کتاب خویش را به یک مقدمه و ۲۴ باب تقسیم کرده است. مقدمه شامل توضیحاتى در معناى استخاره و ارزش آن است و این که کسى که مى تواند با خدا مشورت نماید، اگر آن را ترک کرد سزاوار سرزنش است و انگیزه تألیف کتاب و فهرست ابواب آن است.
 +
 
 +
ابواب کتاب شامل:
 +
 
 +
#از باب اول تا باب هفتم، ادله عقلى و نقلى بر استخاره و این که استخاره تنها در مباحات نیست و [[فتوا|فتاواى]] اصحاب بر جواز آن است.
 +
#از باب هشتم تا باب بیست و یکم، انواع استخاره و ادعیه آنها و بهترین نوع استخاره طبق روایات (استخاره ذات الرقاع).
 +
#باب بیست و دوم در استخاره براى دیگران است و اصل جواز آن.
 +
#باب بیست و سوم، ادله منکرین عمل به استخاره و جواب آنها.
 +
#باب بیست و چهارم، در این که انسان در امور عقلى و نقلى باید به خدا و [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلى الله علیه و آله اقتدا کند، چرا که اکثر مردم با این که [[عقل]] دارند خلاف راه صحیح را مى پیمایند و این که انسان نباید به دنبال رضایت مردم باشد، بلکه تلاش کند رضاى الهى را بدست آورد.
  
 
==منبع==
 
==منبع==
تبیان
+
[http://wikinoor.ir/%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8_%D8%A8%D9%8A%D9%86_%D8%B0%D9%88%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D9%88_%D8%A8%D9%8A%D9%86_%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA ویکی نور]، بازیابی: 14 اسفند 1395.
  
'''پیوندها'''
+
==متن کتاب ==
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=75339&scope=Z-ljg0Zl-MtbwPCBBl472V4OXX-KTySx&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%81%D8%AA%D8%AD%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب فتح الأبواب]'''
+
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/63106/ '''فتح الأبواب''']
  
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 +
[[رده:آثار سید بن طاووس]]
 +
 +
{{حدیث}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۳۷

فتح الابواب.jpg
نویسنده ابن طاووس حلی
موضوع استخاره
زبان عربی
تعداد جلد 1
تحقيق‌ حامد الخفاف

فتح الأبواب

کتاب «فتح الأبواب بین ذوى الألباب و بین ربّ الأرباب فی الاستخارات» اثر سید على بن طاووس حلى (۵۸۹-۶۶۴ هجرى) است. این کتاب به اثبات جواز و مشروعیت استخاره و انواع آن و استدلال هاى مخالفین و جواب آنها می پردازد.

مؤلف

سید رضی الدین علی بن موسی (۵۸۹-۶۶۴ ق)، معروف به سید بن طاووس از بزرگترین علمای ربانی شیعه در قرن هفتم بود. او از نوادگان امام حسن مجتبى و امام سجاد (ع) است و در شهر حله ولادت نمود. جد هفتم ایشان، محمد بن اسحاق، که به خاطر زیبایى و ملاحتش به طاووس مشهور شده بود از سادات بزرگوار مدینه محسوب مى‌شد. سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر بغداد بود و وی را به سبب تقوا، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» خوانده‌اند. او آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها ادعیه و زیارات است. کتاب مقتل سید الشهداء او با نام لهوف نیز معروف است. علامه حلی و شیخ یوسف سدیدالدین (پدر علامه حلی) از شاگردان سید بن طاووس بودند.

پیشینه موضوع

پیرامون مسئله استخاره و جواز و ترغیب به آن نزدیک به ۳۰ عنوان کتاب نوشته شده و به صورت متفرقه نیز در بسیارى از کتب ادعیه و روایى باب هایى به این موضوع اختصاص یافته است. اولین کتابى که در این موضوع و به صورت مستقل نوشته شده کتاب «الاستخارة» از محمد بن مسعود عیاشى از بزرگان قرن سوم و صاحب تفسیر عیاشى است.

پس از او، احمد بن سلیمان بصرى معروف به زبیرى شافعى متوفى اوایل قرن چهارم هجرى کتابى با عنوان «الاستخارة والاستشارة» تألیف نمود. از این دو کتاب تنها نامشان به ما رسیده و اصل کتابها در حوادث تاریخ از بین رفته اند.

سومین اثر در این موضوع، کتاب شریف «فتح الأبواب» از سید ابن طاووس است. این کتاب، اولین کتاب در این موضوع مى باشد که بدست ما رسیده است. بزرگان دیگرى پس از سید ابن طاووس در این خصوص دست به تألیف زده اند که بیشتر آنان از متأخرین مى باشند.

انگیزه نگارش

سید بن طاووس بنابر آنچه روش او در اکثر کتابهایش مى باشد در مقدمه کتاب موضوع آن را توضیح داده و انگیزه خود را نیز از تألیف آن کتاب بیان کرده است. سید ابتدا توضیحى در معناى استخاره و دلیل عقلى بر نیکوبودن آن داده که: چطور ممکن است مشاوره با هر عاقل و حکیم و پیامبر و وصى و... ستوده باشد، اما مشورت با خداوند عالِم به سرانجام انسانها و عالَم که به غیب و شهود آگاه است، ستوده نباشد؟! من نیز براى اثبات رجحان استخاره این کتاب را به رشته تحریر درآوردم.

سید انگیزه خود را این طور بیان مى کند که: «در ۲۴ رجب ۶۴۲ هجرى انگیزه اى قوى در خود احساس کردم براى نوشتن این کتاب و فهمیدم که این از عنایات الهى است به من که کتابى در موضوع استخاره بنویسم و هیچکس را سراغ ندارم که قبل از من نوشته باشد... که حجتى از جانب خدا باشد بر هر کس آن را ببیند تا مشاوره با خدا را در تمام مسائل دنیایى و اخروى خویش مقدم کند».

ارزش و اعتبار کتاب

سید عبدالله شبّر در «إرشاد المستبصر فی الاستخارات» مى گوید: «من بجز علامه یگانه زمان، عالم ربانى یعنى سید على بن طاووس کسى را سراغ ندارم که در موضوع استخاره کتابى نوشته باشد که عطش جوینده را پاسخگو باشد و انسان را بى نیاز از کتابى دیگر در این موضوع نماید.

از نکات مهم این کتاب آن است که سید آیات و روایات را نقل کرده و اقوال را رد یا تأیید نموده و در کنار آنها تجارب خویش را از استخاره آورده و نکات ظریفى پیرامون استخاره و مداومت بر آن ذکر کرده که حاکى از مواظبت همیشگى او بر استخاره است و نویسنده کتاب به مضمون آن اعتقاد کامل داشته و همیشه با دقت به آن عمل نموده است.

محتوای کتاب

مؤلف، کتاب خویش را به یک مقدمه و ۲۴ باب تقسیم کرده است. مقدمه شامل توضیحاتى در معناى استخاره و ارزش آن است و این که کسى که مى تواند با خدا مشورت نماید، اگر آن را ترک کرد سزاوار سرزنش است و انگیزه تألیف کتاب و فهرست ابواب آن است.

ابواب کتاب شامل:

  1. از باب اول تا باب هفتم، ادله عقلى و نقلى بر استخاره و این که استخاره تنها در مباحات نیست و فتاواى اصحاب بر جواز آن است.
  2. از باب هشتم تا باب بیست و یکم، انواع استخاره و ادعیه آنها و بهترین نوع استخاره طبق روایات (استخاره ذات الرقاع).
  3. باب بیست و دوم در استخاره براى دیگران است و اصل جواز آن.
  4. باب بیست و سوم، ادله منکرین عمل به استخاره و جواب آنها.
  5. باب بیست و چهارم، در این که انسان در امور عقلى و نقلى باید به خدا و پیامبر صلى الله علیه و آله اقتدا کند، چرا که اکثر مردم با این که عقل دارند خلاف راه صحیح را مى پیمایند و این که انسان نباید به دنبال رضایت مردم باشد، بلکه تلاش کند رضاى الهى را بدست آورد.

منبع

ویکی نور، بازیابی: 14 اسفند 1395.

متن کتاب

فتح الأبواب