ائمه اطهار: تفاوت بین نسخه‌ها
(تلخیص و اصلاح مقاله) |
(←دوازده پیشوا در احادیث: اصلاح کلی متن) |
||
| سطر ۵: | سطر ۵: | ||
تعبیر «ائمه اطهار» عنوان مشهوری در میان [[شیعه|شیعیان]] است که در واقع به دوازده تن از پیشوایان و جانشینان پس از [[رسول اکرم]] (صلی الله علیه و آله) اطلاق می شود. این دوازده تن را به همراه پیامبر اكرم و حضرت فاطمه زهرا، چهارده معصوم مي‌نامند. | تعبیر «ائمه اطهار» عنوان مشهوری در میان [[شیعه|شیعیان]] است که در واقع به دوازده تن از پیشوایان و جانشینان پس از [[رسول اکرم]] (صلی الله علیه و آله) اطلاق می شود. این دوازده تن را به همراه پیامبر اكرم و حضرت فاطمه زهرا، چهارده معصوم مي‌نامند. | ||
| − | شیعه و اهل سنت در اینکه جانشینان پیامبر [[پیامبر خاتم|خاتم پیامبران]] دوازده نفر از نسل آن حضرت هستند، روایاتی نقل کرده اند. | + | شیعه و اهل سنت در اینکه جانشینان پیامبر [[پیامبر خاتم|خاتم پیامبران]] دوازده نفر از نسل آن حضرت هستند، روایاتی نقل کرده اند.برخی از این روایات که در کتب اهل سنت بیان شده عبارتند از: |
| − | + | #حافظ ابو عبدالله بخاری در کتاب صحیح خود از طریق جابر بن سمره از رسول خدا(ص) نقل می کند که فرمود:{{متن حدیث|«یکون اثنی عشر امیراً،فقال کلمة لم اسمعها فقال ابی انه قال: کلهم من قریش»}}؛ [پس از من] دوازده امیر خواهند بود. سپس پیامبر سخنی فرمود که آن را نشنیدم. پدرم گفت: رسول خدا فرمود: همه آنان از قریش اند.<ref>صحیح البخاری، کتاب الاحکام، باب 51 </ref> | |
| − | + | #مسلم نیز در صحیح خود از طریق جابربن سمره از رسول خدا(ص) نقل می کند: {{متن حدیث|«لایزال الاسلام عزیزا الی اثنی عشر خلیفة، کلهم من قریش»}}<ref>صحیح مسلم، کتاب الامارة، باب 1، حدیث 7</ref> | |
| − | + | #ترمذی در سنن خود از رسول خدا(ص) نقل می کند:{{متن حدیث|«یکون من بعدی اثنا عشر امیراً، کلهم من قریش.»}}<ref>سنن الترمذی، کتاب فتن، باب 46، حدیث 1؛</ref> | |
| − | + | #حافظ ابی داود سجستانی در سنن خود از جابربن سمره نقل می کند که گفت: از رسول خدا(ص) شنیدم می فرمود:{{متن حدیث|«لایزال هذا الدین قائماً حتی یکون علیکم اثنا عشر خلیفة کلهم تجتمع علیه الامة. فسمعت کلاماً من النبی(ص) لم افهمه، قلت لاَبی ما یقول؟ قال: کلهم من قریش»}}<ref>سنن ابن داود، کتاب المهدی، حدیث1</ref> | |
| − | + | #احمد حنبل نیز در مسند از طریق جابربن سمره از رسول خدا(ص) نقل می کند:{{متن حدیث|«یکون لهذه الامة اثنا عشر خلیفة»}}<ref>مسند احمدبن حنبل، ج5، ص106</ref> | |
| − | + | #حاکم نیشابوری در مستدرک از عون بن ابی جحیفه از پدرش از رسول خدا(ص) نقل می کند: {{متن حدیث|«لایزال امر امتی صالحاً حتی یمضی اثنا عشر خلیفة، کلهم من قریش»}}<ref>المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالکتاب، ج3، ص618</ref> | |
| − | |||
| + | سیوطی، خطیب بغدادی،طبرانی،ابو نعیم، صاحب التاج، بیهقی، متقی هندی ودیگر محدثان نیز احادیث مشابهی رادر کتابهایشان نقل کرده اند. <ref>رک:صلنامه علوم حدیث، شماره 6 , زینلی، غلام حسین</ref> | ||
==دلائل امامت ائمه اطهار عليهم السّلام== | ==دلائل امامت ائمه اطهار عليهم السّلام== | ||
نسخهٔ ۴ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۰:۲۳
محتویات
واژه شناسی
واژه «ائمه» جمع کلمه امام بوده و نیز کلمه «اطهار» که به معنی پاکان است، ظاهراً برگرفته از آیه شریفه «... إِنَّمَا يُرِيدُ الله لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا»(سوره احزاب/33) می باشد، که بنا بر روایات محکم و متعدد در شأن اهل بیت گرامی محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله) نازل شده و به آیه تطهیر معروف است. این آیه مبارکه از جمله دلایل طهارت و پاکی و عصمت «اهل بیت» علیهم السلام (که امامان نیز جزو آنان هستند) برشمرده می شود.
دوازده پیشوا در احادیث
تعبیر «ائمه اطهار» عنوان مشهوری در میان شیعیان است که در واقع به دوازده تن از پیشوایان و جانشینان پس از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) اطلاق می شود. این دوازده تن را به همراه پیامبر اكرم و حضرت فاطمه زهرا، چهارده معصوم مي‌نامند.
شیعه و اهل سنت در اینکه جانشینان پیامبر خاتم پیامبران دوازده نفر از نسل آن حضرت هستند، روایاتی نقل کرده اند.برخی از این روایات که در کتب اهل سنت بیان شده عبارتند از:
- حافظ ابو عبدالله بخاری در کتاب صحیح خود از طریق جابر بن سمره از رسول خدا(ص) نقل می کند که فرمود:«یکون اثنی عشر امیراً،فقال کلمة لم اسمعها فقال ابی انه قال: کلهم من قریش»؛ [پس از من] دوازده امیر خواهند بود. سپس پیامبر سخنی فرمود که آن را نشنیدم. پدرم گفت: رسول خدا فرمود: همه آنان از قریش اند.[۱]
- مسلم نیز در صحیح خود از طریق جابربن سمره از رسول خدا(ص) نقل می کند: «لایزال الاسلام عزیزا الی اثنی عشر خلیفة، کلهم من قریش»[۲]
- ترمذی در سنن خود از رسول خدا(ص) نقل می کند:«یکون من بعدی اثنا عشر امیراً، کلهم من قریش.»[۳]
- حافظ ابی داود سجستانی در سنن خود از جابربن سمره نقل می کند که گفت: از رسول خدا(ص) شنیدم می فرمود:«لایزال هذا الدین قائماً حتی یکون علیکم اثنا عشر خلیفة کلهم تجتمع علیه الامة. فسمعت کلاماً من النبی(ص) لم افهمه، قلت لاَبی ما یقول؟ قال: کلهم من قریش»[۴]
- احمد حنبل نیز در مسند از طریق جابربن سمره از رسول خدا(ص) نقل می کند:«یکون لهذه الامة اثنا عشر خلیفة»[۵]
- حاکم نیشابوری در مستدرک از عون بن ابی جحیفه از پدرش از رسول خدا(ص) نقل می کند: «لایزال امر امتی صالحاً حتی یمضی اثنا عشر خلیفة، کلهم من قریش»[۶]
سیوطی، خطیب بغدادی،طبرانی،ابو نعیم، صاحب التاج، بیهقی، متقی هندی ودیگر محدثان نیز احادیث مشابهی رادر کتابهایشان نقل کرده اند. [۷]
دلائل امامت ائمه اطهار عليهم السّلام
- از جمله دلائل روشن در باره امامت «ائمه اطهار» عليهم السّلام كه شايستگى آنان را در باره احراز اين مقام ثابت مي كند و ادعاى ديگران را باطل مي سازد، كثرت علوم و اطلاعات فوق العاده آن بزرگواران مي باشد. كليه علوم و دانش‌هاى مختلف كه در ميان اقوام و ملل پراكنده است و هر گروهى در فنى از آن تخصص و تبحر دارند تمام آن علوم و فنون در آل محمّد عليهم السّلام جمع شده است.
اگر تنها در زندگى حضرت علی عليه السّلام دقت شود بطور وضوح مشاهده مى‌گردد كه آن جناب در تمام علوم و فضائل احاطه كامل داشته و در هر فنى از فنون بهره وافى داشته است، از امير المؤمنين سلام اللَّه عليه در ابواب توحيد و كلام و علوم دين و احكام شريعت و تفسير قرآن مطالب زيادى رسيده كه جميع خطباء و علماء و فصحاء را تحت الشعاع قرار داده است.
فرق مسلمين از عترت و فرزندان امير المؤمنين عليهم السّلام انواع مطالب را در علوم مختلفه روايت كرده‌اند و در فضل و دانش و حكمت و فضيلت آنان و علو شأن و مقام آن بزرگواران اتفاق دارند، از حضرت باقر و صادق عليهما السّلام چون در زمان تقيه نبودند، مسائل زيادى در ابواب علوم و مسائل حلال و حرام و احكام و قضايا منتشر گرديد و فرق مسلمين از خرمن فضائل آنان بهره‌مند شدند.
- دليل دوم بر امامت اهل بيت عليهم السّلام اين است كه: امت اسلام اجماع به طهارت و عدالت و مقام و منزلت و شرف آنان دارد، و مطلبى را كه موجب نقص در ديانت آنان باشد اظهار نكرده‌اند، با اينكه خلفاى زمان آنها و دشمنانشان كوشش داشتند كه از مقام و منزلت آنان بكاهند، و موجبات هتك حرمت آنان را فراهم سازند.
- از جمله دلائل بر امامت ائمه اطهار عليهم السّلام اينست كه: آن وجودات مقدس پس از حضرت رسول صلى اللَّه عليه و آله بهترين مردم هستند؛ ما بطور وضوح مشاهده مى كنيم كه خداوند دوست و دشمن را در برابر آنها خاضع و خاشع كرده است و همگان از آنان تعظيم و تكريم و تجليل و تبجيل ميكنند، و پروردگار متعال دلهاى مردم را متوجه آنها كرده با اينكه در عقائد و آراء و نظريات با يك ديگر اختلاف مشرب دارند.[۸]
روایاتی در فضیلت ائمه اطهار
امام علی علیه السلام در کلام شیوای خود در وصف اهل بیت علیهم السلام فرموده اند: «نَحْنُ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مَحَطُّ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَةِ وَ مَعَادِنُ الْعِلْمِ وَ يَنَابِيعُ الْحُكْمِ نَاصِرُنَا وَ مُحِبُّنَا يَنْتَظِرُ الرَّحْمَةَ وَ عَدُوُّنَا وَ مُبْغِضُنَا يَنْتَظِرُ السَّطْوَةَ؛ ما از درخت سرسبز رسالتيم و از جايگاه رسالت و محل آمد و شد فرشتگان برخاستيم، ما معدن‌هاى دانش و چشمه‌سارهاى حکمت الهى هستيم. ياران و دوستان ما در انتظار رحمت پروردگارند و دشمنان و كينه‌توزان ما در انتظار كيفر و لعنت خداوند بسر مى‌برند.[۹]
امام رضا علیه السلام از پيغمبر اكرم صلی الله علیه و آله روايت كند كه فرمود: «اى على! تو و امامان از نسل تو پس از من حجت هاى خدائيد بر خلق خدا و نشانه هاى او هستسد در آفريده هايش، پس هر كس يكى از شما را منكر شود مرا انكار نموده است.»
اسامی و مشخصات ائمه علیهم السلام
| امام اول | |
|---|---|
| علی بن ابیطالب | |
| القاب | امیرالمؤمنین |
| کنیه ها | ابوالحسن |
| ولادت | ۱۳ رجب ۳۰ عام الفیل (مکه (کعبه)) |
| شهادت | ۲۱ رمضان ۴۰ه. ق (کوفه) |
| امامت | ۱۱-۴۰ق |
| نام مادر | فاطمه بنت اسد |
| امام دوم | |
| حسن بن علی بن ابیطالب | |
| القاب | مجتبی |
| کنیه ها | ابومحمد |
| ولادت | ۱۵ رمضان ۲ ه.ق (مدینه) |
| شهادت | 28 صفر 50 ه.ق (مدینه) |
| امامت | ۴۰-۵۰ق |
| نام مادر | حضرت فاطمه(س) |
| امام سوم | |
| حسین بن علی بن ابیطالب | |
| القاب | سید الشهداء |
| کنیه ها | ابوعبدالله |
| ولادت | 3 شعبان 3 ه.ق (مدینه) |
| شهادت | 10 محرم(عاشورا) 61 ه.ق (کربلا) |
| امامت | ۵۰-۶۱ق |
| نام مادر | حضرت فاطمه(س) |
| امام چهارم | |
| علی بن الحسین | |
| القاب | سجاد، زین العابدین |
| کنیه ها | ابوالحسن |
| ولادت | 5 شعبان 38 ه.ق (مدینه) |
| شهادت | 25 محرم 95 ه.ق (مدینه) |
| امامت | ۶۱-۹۴ق |
| نام مادر | شهربانو |
| امام پنجم | |
| محمد بن علی | |
| القاب | باقر العلوم |
| کنیه ها | ابو جعفر |
| ولادت | 1 رجب 57 ه.ق (مدینه) |
| شهادت | 7 ذی الحجه 114 ه.ق (مدینه) |
| امامت | ۹۴-۱۱۵ |
| نام مادر | فاطمه دختر امام حسن مجتبی علیه السلام |
| امام ششم | |
| جعفر بن محمد | |
| القاب | صادق |
| کنیه ها | ابوعبدالله |
| ولادت | 17 ربیع الأول 83 ه.ق (مدینه) |
| شهادت | 25 شوال 148 ه.ق (مدینه) |
| امامت | ۱۱۴-۱۴۸ق |
| نام مادر | فاطمه دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر |
| امام هفتم | |
| موسی بن جعفر | |
| القاب | کاظم |
| کنیه ها | ابوالحسن |
| ولادت | 7 صفر 128 ه.ق (مدینه) |
| شهادت | 25 رجب 183 ه.ق (کاظمین) |
| امامت | ۱۴۸-۱۸۳ق |
| نام مادر | حمیده بربریه |
| امام هشتم | |
| علی بن موسی | |
| القاب | رضا |
| کنیه ها | ابوالحسن |
| ولادت | 11 ذی القعده 148 ه.ق (مدینه) |
| شهادت | آخر صفر 203 ه.ق (مشهد) |
| امامت | ۱۸۳-۲۰۳ق |
| نام مادر | تکتم |
| امام نهم | |
| محمد بن علی | |
| القاب | تقی، جواد |
| کنیه ها | ابوجعفر |
| ولادت | 10 رجب 95 ه.ق (مدینه) |
| شهادت | آخر ذی القعده 220 ه.ق (کاظمین) |
| امامت | ۲۰۳-۲۲۰ق |
| نام مادر | سبیکه |
| امام دهم | |
| علی بن محمد | |
| القاب | هادی، نقی |
| کنیه ها | ابوالحسن |
| ولادت | 15 ذی الحجه 212 ه.ق (مدینه (صریا)) |
| شهادت | 3 رجب 254 ه.ق (سامرا) |
| امامت | ۲۲۰-۲۵۴ق |
| نام مادر | سمانه مغربیه |
| امام یازدهم | |
| حسن بن علی | |
| القاب | زکی، عسکری |
| کنیه ها | ابومحمد |
| ولادت | 10 ربیع الثانی 232 ه.ق (مدینه) |
| شهادت | 8 ربیع الاول 260 ه.ق (سامرا) |
| امامت | ۲۵۴-۲۶۰ |
| نام مادر | حدیثه یا سلیل |
| امام دوازدهم | |
| م ح م د بن الحسن | |
| القاب | قائم |
| کنیه ها | ابوالقاسم |
| ولادت | 15 شعبان 255 ه.ق (سامرا) |
| شهادت | |
| امامت | تا کنون-۲۶۰ |
| نام مادر | نرجس خاتون |
پيوندها
پانویس
- ↑ صحیح البخاری، کتاب الاحکام، باب 51
- ↑ صحیح مسلم، کتاب الامارة، باب 1، حدیث 7
- ↑ سنن الترمذی، کتاب فتن، باب 46، حدیث 1؛
- ↑ سنن ابن داود، کتاب المهدی، حدیث1
- ↑ مسند احمدبن حنبل، ج5، ص106
- ↑ المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالکتاب، ج3، ص618
- ↑ رک:صلنامه علوم حدیث، شماره 6 , زینلی، غلام حسین
- ↑ همان، ص 531-537.
- ↑ نهج البلاغه/خطبه 109.
منابع
- نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتى؛
- فضل بن حسن طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ترجمه عزيز الله عطاردى، انتشارات اسلامية، تهران، 1390 ق؛
| چهارده معصوم علیهم السلام |
| ↓ اسامی ↓ |
|
حضرت محمد صلی الله علیه و آله • حضرت فاطمه سلام الله علیها امام علی علیه السلام • امام حسن علیه السلام • امام حسین علیه السلام • امام سجاد علیه السلام • امام باقر علیه السلام • امام صادق علیه السلام • امام کاظم علیه السلام • امام رضا علیه السلام • امام جواد علیه السلام • امام هادی علیه السلام • امام حسن عسکری علیه السلام • امام زمان عجل الله تعالی فرجه |
| ↓ مفاهیم وابسته ↓ |
| اهل البیت علیهم السلام • عصمت • پنج تن • عترت • سادات • اهل الذکر • اکمال دین • اولی الأمر |
| ↓ آیات و احادیث مرتبط ↓ |
| آیه تطهیر • آیه امامت • آیه اکمال • حدیث ثقلین • حدیث سفینه • حدیث یوم الدار • حدیث طیر مشوی |
| اعتقادات شیعه | |
| توحید | توحید ذاتی * توحید صفاتی * توحید افعالی * توحید در عبادت * بداء * اسماء و صفات الهی |
| عدل | قضا و قدر * اختیار * امر بین الامرین |
| نبوت | عصمت پیامبران * خاتمیت * وحی * اعجاز * عدم تحریف قرآن |
| امامت |
باورها: ضرورت وجود امام * عصمت امامان * اهل بیت * چهارده معصوم * ولایت تكوینی * علم غیب امامان * غیبت امام زمان (عج) * انتظار * رجعت * توسل * شفاعت * آخر الزمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله * امام علی(ع) * امام حسن(ع) * امام حسین(ع) * امام سجاد(ع) * امام باقر(ع) * امام صادق(ع) * امام کاظم(ع) * امام رضا(ع) * امام جواد(ع) * امام هادی(ع) * امام عسکری(ع) * امام مهدی(عج) |
| معاد | برزخ * معاد جسمانی * حشر * صراط * میزان * بهشت * جهنم |
