عبد الله بن مسلم بن عقیل: تفاوت بین نسخهها
(←سلام بر عبدالله در زیارت ناحیه) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | '''«عبداللّه»''' فرزند [[مسلم بن عقیل]] بود که در [[کربلا]] به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید. برخى وى را نخستین شهیدِ خاندان [[اهل بیت]] علیهمالسلام دانستهاند و بر پایه گزارش منابع دیگر، وى پس از [[حضرت علی اکبر علیه السلام|على اکبر]] علیهالسلام به شهادت رسیده است. | |
| − | == | + | ==نسب عبدالله بن مسلم == |
| − | در نسب [[قریش|قریش]]، نام مادر | + | در نسب [[قریش|قریش]]، نام مادر عبداللّه، رُقیه کبرى دختر [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین]] (علیه السلام) است. او همسر [[مسلم بن عقیل|مسلم بن عقیل]] بود و از وى سه فرزند داشت که از میان آنان، عبداللّه در [[کربلا|کربلا]] شهید شد. البته در تاریخ خلیفة بن خیاط، رُقَیه، دختر محمّد بن سعید بن عقیل آمده است. |
| − | ==اولین | + | ==اولین شهید اهلبیت در کربلا== |
| − | در [[مقتل الحسين عليهالسلام (خوارزمی) (کتاب)|مقتل الحسین]] خوارزمى آمده است: هنگامى که یاران [[امام حسین|حسین]] علیه | + | در «[[مقتل الحسين عليهالسلام (خوارزمی) (کتاب)|مقتل الحسین]]» [[موفق بن احمد خوارزمی|خوارزمى]] آمده است: هنگامى که یاران [[امام حسین|حسین]] (علیه السلام)، به شهادت رسیدند و جز خاندانش -یعنى فرزندان [[امام علی|على]] (علیه السلام)، [[جعفر طیار|جعفر]]، [[عقیل بن ابیطالب|عقیل]]، [[امام حسن|حسن]] (علیه السلام) و [[امام حسین علیه السلام|حسین]] (علیه السلام) کسى نمانْد، گِرد هم آمدند و با یکدیگر، خداحافظى کردند و عزم جنگ نمودند. نخستین کس از این خاندان که [براى نبرد] بیرون آمد، عبدالله بن مسلم بود. |
| − | البته بنا به نظر مشهور که نخستین شهید [[اهل البیت|اهل بیت]] را [[ علی اکبر ]] (علیه السلام) مى | + | البته بنا به نظر مشهور که نخستین شهید [[اهل البیت|اهل بیت]] را [[علی اکبر]] (علیه السلام) مى دانند، باید این گونه گفت که احتمالاً اوّلین شهید بعد از على اکبر، عبداللّه بن مسلم بوده است. |
| − | == | + | ==مبارزه و شهادت عبدالله== |
| − | در [[مقتل]] | + | |
| + | در «[[مقتل الحسين عليهالسلام (خوارزمی) (کتاب)|مقتل خوارزمی]]» آمده است: عبداللّه بن مسلم بن عقیل که به میدان آمد، چنین [[رجزهای یاران ابا عبدالله علیه السلام|رجز]] مى خواند: | ||
الیومَ ألقى مُسلِماً وَ هوَ أبی * وَ فِتیةً بادوا عَلى دینِ النَّبِی | الیومَ ألقى مُسلِماً وَ هوَ أبی * وَ فِتیةً بادوا عَلى دینِ النَّبِی | ||
| سطر ۱۶: | سطر ۱۷: | ||
لَیسَ کقَومٍ عُرِفوا بِالکذِبِ * لکن خِیارٌ و کرامُ النَّسَبِ | لَیسَ کقَومٍ عُرِفوا بِالکذِبِ * لکن خِیارٌ و کرامُ النَّسَبِ | ||
| − | امروز مسلم را مى بینم که پدرم است و جوانمردانى را که بر دین [[پیامبر اسلام|پیامبر]] | + | امروز مسلم را مى بینم که پدرم است و جوانمردانى را که بر دین [[پیامبر اسلام|پیامبر]] درگذشتند. آنان مانند کسانى نیستند که به دروغ شناخته شده اند، بلکه برگزیده و داراى نَسَبى بزرگوارند. |
| − | [[الأمالی شیخ صدوق (کتاب)|امالى صدوق]] به نقل از عبداللّه بن منصور، از [[امام صادق علیه السلام|امام جعفر صادق]]، از پدرش [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]]، از جدّش [[امام سجاد علیه السلام|امام زین العابدین]] علیهم السلام می گوید: پس از هِلال بن حَجّاج، عبداللّه بن مُسلم بن عقیل بن ابى طالب، به میدان آمد، در حالى که چنین مى خواند: | + | «[[الأمالی شیخ صدوق (کتاب)|امالى صدوق]]» به نقل از عبداللّه بن منصور، از [[امام صادق علیه السلام|امام جعفر صادق]]، از پدرش [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]]، از جدّش [[امام سجاد علیه السلام|امام زین العابدین]] علیهم السلام می گوید: پس از هِلال بن حَجّاج، عبداللّه بن مُسلم بن عقیل بن ابى طالب، به میدان آمد، در حالى که چنین مى خواند: |
أقسَمتُ لا اُقتَلُ إلّا حُرّا * و قَد وَجَدتُ المَوتَ شَیئاً مُرّا | أقسَمتُ لا اُقتَلُ إلّا حُرّا * و قَد وَجَدتُ المَوتَ شَیئاً مُرّا | ||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۵: | ||
أکرَهُ أن اُدعى جَباناً فَرّا * إنَّ الجَبانَ مَن عَصى و فَرّا | أکرَهُ أن اُدعى جَباناً فَرّا * إنَّ الجَبانَ مَن عَصى و فَرّا | ||
| − | سوگند خورده ام که جز به آزادگى، کشته نشوم | + | سوگند خورده ام که جز به آزادگى، کشته نشوم گرچه مرگ را تلخ یافته ام. ناپسند مى دارم که ترسو و گریزان خوانده شوم، ترسو کسى است که سر پیچید و گریخت. |
| − | + | در «[[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الإرشاد]]» [[شیخ مفید]] آمده است: مردى از یاران [[عمر بن سعد]]، به نام عمرو بن صَبیح، تیرى به سوى عبداللّه بن مسلم -که خدایش بیامرزد- انداخت. عبداللّه، دست بر پیشانى اش نهاد تا آن را از تیر حفظ کند که تیر آمد و کف دستش را به پیشانى اش دوخت و دیگر نتوانست آن را حرکت دهد. سپس مردى دیگر، نیزه اى به او زد که قلبش را شکافت و او را کشت. | |
| − | در «[[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الإرشاد]]» [[شیخ مفید]] آمده است: | ||
| − | در [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ الطبرى]] به نقل از حُمَید بن مُسلم اَزْدى آمده است: عمرو بن صَبیح صُدایى، تیرى به سوى عبداللّه بن مسلم بن عقیل انداخت. او کفِ دستش را [براى محفاظت] بر پیشانى اش | + | در «[[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ الطبرى]]» به نقل از [[حمید بن مسلم|حُمَید بن مُسلم اَزْدى]] آمده است: عمرو بن صَبیح صُدایى، تیرى به سوى عبداللّه بن مسلم بن عقیل انداخت. او کفِ دستش را [براى محفاظت] بر پیشانى اش نهاد، امّا تیر، دستش را به پیشانى اش دوخت و نتوانست آن را حرکت دهد. سپس تیرى دیگر آمد و قلبش را شکافت. |
| + | سنّ عبدالله بن مسلم بن عقیل هنگام [[شهادت در راه خدا|شهادت]]، ۲۶ سال گزارش شده است. | ||
==سلام بر عبدالله در زیارت ناحیه== | ==سلام بر عبدالله در زیارت ناحیه== | ||
در [[زیارت ناحیه مقدسه]] بر عبدالله بن مسلم چنین سلام داده شده است: | در [[زیارت ناحیه مقدسه]] بر عبدالله بن مسلم چنین سلام داده شده است: | ||
| − | {{متن حدیث|«السَّلامُ عَلَى القَتیلِ ابنِ القَتیلِ، | + | {{متن حدیث|«السَّلامُ عَلَى القَتیلِ ابنِ القَتیلِ، عَبدِاللّهِ بنِ مُسلِمِ بنِ عَقیلٍ، ولَعَنَ اللّهُ قاتِلَهُ عامِرَ بنَ صَعصَعَةَ»}}. (وقیلَ: أسَدَ بنَ مالِک)؛ سلام بر کشته شده، پسر کشته شده، عبداللّه بن مسلم بن عقیل! لعنت خدا بر قاتل او عامِر بن صَعصَعه (و گفته شده: اسد بن مالک). |
| − | |||
| − | سلام بر کشته شده، پسر کشته شده، عبداللّه بن مسلم بن عقیل! لعنت خدا بر قاتل او عامِر بن صَعصَعه (و گفته شده: اسد بن مالک) | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | *[[الارشاد]]، شیخ مفید، مترجم محمدباقر ساعدى خراسانى، انتشارات اسلامیة، تهران، ۱۳۸۰ ش. |
| − | *[[دانشنامه امام حسین علیه السلام (کتاب)|دانشنامه امام حسین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ]]، محمد محمدی | + | *[[دانشنامه امام حسین علیه السلام (کتاب)|دانشنامه امام حسین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ]]، محمد محمدی ریشهری، ترجمه عبدالهادی مسعودی، جلد ۷، انتشارات دارالحدیث، قم، ۱۳۸۸. |
| − | |||
| − | |||
{{الگو:واقعه عاشورا}} | {{الگو:واقعه عاشورا}} | ||
| + | [[رده:اصحاب امام حسین علیه السلام]][[رده:شهدای کربلا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۴۲
«عبداللّه» فرزند مسلم بن عقیل بود که در کربلا به شهادت رسید. برخى وى را نخستین شهیدِ خاندان اهل بیت علیهمالسلام دانستهاند و بر پایه گزارش منابع دیگر، وى پس از على اکبر علیهالسلام به شهادت رسیده است.
محتویات
نسب عبدالله بن مسلم
در نسب قریش، نام مادر عبداللّه، رُقیه کبرى دختر امیرالمؤمنین (علیه السلام) است. او همسر مسلم بن عقیل بود و از وى سه فرزند داشت که از میان آنان، عبداللّه در کربلا شهید شد. البته در تاریخ خلیفة بن خیاط، رُقَیه، دختر محمّد بن سعید بن عقیل آمده است.
اولین شهید اهلبیت در کربلا
در «مقتل الحسین» خوارزمى آمده است: هنگامى که یاران حسین (علیه السلام)، به شهادت رسیدند و جز خاندانش -یعنى فرزندان على (علیه السلام)، جعفر، عقیل، حسن (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) کسى نمانْد، گِرد هم آمدند و با یکدیگر، خداحافظى کردند و عزم جنگ نمودند. نخستین کس از این خاندان که [براى نبرد] بیرون آمد، عبدالله بن مسلم بود.
البته بنا به نظر مشهور که نخستین شهید اهل بیت را علی اکبر (علیه السلام) مى دانند، باید این گونه گفت که احتمالاً اوّلین شهید بعد از على اکبر، عبداللّه بن مسلم بوده است.
مبارزه و شهادت عبدالله
در «مقتل خوارزمی» آمده است: عبداللّه بن مسلم بن عقیل که به میدان آمد، چنین رجز مى خواند:
الیومَ ألقى مُسلِماً وَ هوَ أبی * وَ فِتیةً بادوا عَلى دینِ النَّبِی
لَیسَ کقَومٍ عُرِفوا بِالکذِبِ * لکن خِیارٌ و کرامُ النَّسَبِ
امروز مسلم را مى بینم که پدرم است و جوانمردانى را که بر دین پیامبر درگذشتند. آنان مانند کسانى نیستند که به دروغ شناخته شده اند، بلکه برگزیده و داراى نَسَبى بزرگوارند.
«امالى صدوق» به نقل از عبداللّه بن منصور، از امام جعفر صادق، از پدرش امام باقر، از جدّش امام زین العابدین علیهم السلام می گوید: پس از هِلال بن حَجّاج، عبداللّه بن مُسلم بن عقیل بن ابى طالب، به میدان آمد، در حالى که چنین مى خواند:
أقسَمتُ لا اُقتَلُ إلّا حُرّا * و قَد وَجَدتُ المَوتَ شَیئاً مُرّا
أکرَهُ أن اُدعى جَباناً فَرّا * إنَّ الجَبانَ مَن عَصى و فَرّا
سوگند خورده ام که جز به آزادگى، کشته نشوم گرچه مرگ را تلخ یافته ام. ناپسند مى دارم که ترسو و گریزان خوانده شوم، ترسو کسى است که سر پیچید و گریخت.
در «الإرشاد» شیخ مفید آمده است: مردى از یاران عمر بن سعد، به نام عمرو بن صَبیح، تیرى به سوى عبداللّه بن مسلم -که خدایش بیامرزد- انداخت. عبداللّه، دست بر پیشانى اش نهاد تا آن را از تیر حفظ کند که تیر آمد و کف دستش را به پیشانى اش دوخت و دیگر نتوانست آن را حرکت دهد. سپس مردى دیگر، نیزه اى به او زد که قلبش را شکافت و او را کشت.
در «تاریخ الطبرى» به نقل از حُمَید بن مُسلم اَزْدى آمده است: عمرو بن صَبیح صُدایى، تیرى به سوى عبداللّه بن مسلم بن عقیل انداخت. او کفِ دستش را [براى محفاظت] بر پیشانى اش نهاد، امّا تیر، دستش را به پیشانى اش دوخت و نتوانست آن را حرکت دهد. سپس تیرى دیگر آمد و قلبش را شکافت.
سنّ عبدالله بن مسلم بن عقیل هنگام شهادت، ۲۶ سال گزارش شده است.
سلام بر عبدالله در زیارت ناحیه
در زیارت ناحیه مقدسه بر عبدالله بن مسلم چنین سلام داده شده است:
«السَّلامُ عَلَى القَتیلِ ابنِ القَتیلِ، عَبدِاللّهِ بنِ مُسلِمِ بنِ عَقیلٍ، ولَعَنَ اللّهُ قاتِلَهُ عامِرَ بنَ صَعصَعَةَ». (وقیلَ: أسَدَ بنَ مالِک)؛ سلام بر کشته شده، پسر کشته شده، عبداللّه بن مسلم بن عقیل! لعنت خدا بر قاتل او عامِر بن صَعصَعه (و گفته شده: اسد بن مالک).
منابع
- الارشاد، شیخ مفید، مترجم محمدباقر ساعدى خراسانى، انتشارات اسلامیة، تهران، ۱۳۸۰ ش.
- دانشنامه امام حسین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، محمد محمدی ریشهری، ترجمه عبدالهادی مسعودی، جلد ۷، انتشارات دارالحدیث، قم، ۱۳۸۸.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
