ماه صفر: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
(وقایع ماه صفر)
 
(۱۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{صفر}}
 
{{صفر}}
ماه صفر دومین ماه قمری پس از [[ماه محرم|محرم]] است. در دوران [[جاهلیت]] آن را ناجز می‌‌نامیدند.
+
'''«ماه صفر»''' دومین ماه از [[ماه های قمری|ماه‌های قمری]] است. در سبب نامگذاری این ماه، دو وجه ذکر کرده‌اند: یکی اینکه از «صُفْرَة (زردی)» گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است. و دیگری از «صِفْر (خالی)» گرفته شده؛ زیرا مردم پس از پایان [[ماههای حرام]]، رهسپار جنگ می‌‌شدند و شهرها خالی می‌‌شد.  
 
 
در نامگذاری این ماه، دو وجه ذکر کرده اند:
 
 
 
#از «صُفْرَة (زردی)» گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است.
 
#از «صِفْر (خالی)» گرفته شده؛ زیرا مردم پس از پایان [[ماههای حرام]]، رهسپار جنگ می‌ شدند و شهرها خالی می‌ شد.
 
  
 
==وقایع ماه صفر==
 
==وقایع ماه صفر==
 +
'''پیش از اسلام:'''
  
'''<I>وقایع روز اول ماه صفر:</I>'''
+
درگذشت "[[حضرت هارون علیه السلام|هارون بن عمران]]" برادر "[[حضرت موسی علیه السلام]]" <ref>تفسیر احسن الحدیث، ج ۶، ص ۳۳۵.</ref> و [[ثمود|نزول عذاب بر قوم ثمود]] از اتفاقاتی است که گفته شده در ماه صفر رخ داده است.
 
 
شهادت [[زید بن علی بن حسین|زید بن علی بن حسین]] در سال ۱۲۱ (هـ.ق).
 
 
 
'''<I>وقایع روز سوم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
ولادت [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] علیه‌السلام در سال ۵۷ (ه.ق).
 
 
 
'''<I>وقایع روز هفتم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
ولادت [[امام کاظم|امام موسی‌کاظم]] علیه‌السلام در سال ۱۲۸ (هـ.ق).
 
 
 
'''<I>وقایع روز بیستم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
*[[اربعین حسینی|اربعین حسینی]].
 
 
 
*بازگشت اسیران حادثه [[کربلا|کربلا]] به [[کوفه|کوفه]].
 
 
 
'''<I>وقایع روز بیست و هشتم ماه :</I>'''
 
 
 
*[[رحلت پیامبر اسلام|رحلت پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله در سال ۱۱ (هـ.ق).
 
 
 
*شهادت [[امام حسن علیه السلام|امام حسن‌مجتبی]] علیه‌السلام در سال ۵۰ (هـ.ق).
 
 
 
'''<I>وقایع روز سی‌ ام ماه </I>'''
 
 
 
شهادت حضرت [[امام رضا]] علیه‌السلام در سال ۲۰۳ (هـ.ق) اتفاق افتاد. البته تاریخ شهادتش را آخر ماه صفر نقل کرده‌ اند ولی معلوم نشد در سال شهادت، این ماه بیست و نه روز بود یا سی روز.
 
==اعمال عبادی ماه صفر==
 
 
 
این ماه، معروف به شومی و بدشگونی است. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنین نقل شده است: هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت [[بهشت]] را به او می‌ دهم. لذا در این ماه به دادن [[صدقه]] اهتمام بیشتری شود و برای ایمنی از بلاها، دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود:
 
 
 
'''<I>یا شَدیدَ الْقُوی  وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِک جَمیعُ خَلْقِک فَاکفِنی  شَرَّ خَلْقِک یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَک اِنّی  کنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی  مُحَمَّدٍ وَ الِهِ  الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ!</I>'''
 
 
 
ای سخت نیرو و ای سختگیر! ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز! خوارند از بزرگی‌ ات همه خلقت. پس کفایت کن از من شر خلق خودت را، ای احسان‌بخش! ای نیکوکار! ای نعمت‌بخش! ای عطا دِه! ای که معبودی جز تو نیست! منزهی تو! به راستی من از ظالمانم. اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غم و همچنین نجات دهیم مؤمنان را، و رحمت کند خدا بر محمد و آل پاک و پاکیزه ‌اش!
 
 
 
'''<I>اعمال روز سوم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
*۱. نمازگزاردن: دو رکعت [[نماز]] که در رکعت اول، [[سوره حمد]] و [[سوره فتح]] و در رکعت دوم سوره حمد و [[سوره اخلاص]] خوانده شود.
 
 
 
پس از نماز:
 
 
 
*الف) صد مرتبه [[صلوات]].
 
 
 
*ب) صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ آلَ اَبی ‌سُفْیانَ».
 
 
 
*ج) صد مرتبه [[استغفار]] گفته شود و از [[الله|خداوند]] متعال، طلب حاجت شود.
 
  
'''<I>اعمال روز بیستم صفر:</I>'''
+
'''برخی از وقایع  مهم تاریخ اسلام که در این ماه به وقوع پیوسته است:'''
 +
* [[رحلت پیامبر اسلام|رحلت "پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله"]] و آغاز [[امامت امام علی علیه السلام|آغاز امامت "امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام"]] در [[۲۸ صفر]] سال ۱۱ ق.
 +
*آغاز مرحله نهایی [[جنگ صفین]] میان سپاهیان "[[امام علی علیه‌السلام]]" و "[[معاویه]]" در [[1 صفر|اول صفر]] سال ۳۷ ق.
 +
*وقوع [[جنگ نهروان]] و شهادت "[[عمار]]"، "[[خزیمة بن ثابت|خزیمه بن ثابت]]" و "[[عبدالله بن بدیل]]" در [[9‬ صفر|۹‬ صفر]] سال ۳۷ ق.<ref>ابن‌عساکر، ج ۱۶، ص ۳۷۰.</ref>
 +
* [[شهادت امام حسن علیه السلام|شهادت "امام حسن علیه السلام"]] در ۷ یا ۲۸ صفر سال ۵۰ ق.
 +
* [[ولادت امام باقر علیه السلام|ولادت "امام محمد باقر علیه‌السلام"]] به روایتی در [[3 صفر|۳ صفر]] سال ۵۷ ق.
 +
*[[شهادت]] "[[حضرت رقیه سلام الله علیها|حضرت رقیه علیهاالسلام]]" در [[خرابه شام]] در [[5 صفر|۵ صفر]] سال ۶۱ ق.
 +
*اربعین [[امام حسین علیه السلام]]، [[بازگشت اسرای اهل بیت به کربلا|بازگشت اسرای اهل بیت علیهم‌السلام به کربلا]] و [[ورود جابر انصارى به کربلا و زیارت قبر امام حسین در اربعین|ورود "جابر انصارى" به کربلا و زیارت قبر "امام حسین علیه‌السلام" در اربعین]] در [[۲۰ صفر]] سال ۶۱ ق.
 +
* آغاز قیام و شهادت "[[زید بن علی بن الحسین|زید بن علی]]" علیه حکومت [[بنی‌امیه]] در اوایل صفر سال ۱۲۲ ق.
 +
* [[ولادت امام کاظم علیه السلام|ولادت "امام کاظم علیه السلام"]]، به روایتی در [[۷ صفر]] سال ۱۲۸ ق.
 +
* [[شهادت امام رضا علیه السلام|شهادت "امام رضا علیه‌السلام" در روستای سناباد]] در ۱۷ یا ۳۰ صفر سال ۲۰۳ ق.
  
#خواندن [[زیارت اربعین]]. در روایتی از [[امام حسن عسکری]] علیه‌السلام، خواندن زیارت اربعین از نشانه‌ های [[ایمان|مؤمن]] برشمرده شده است.
+
'''بخشی از حوادث مهم تاریخ معاصر، که در این ماه به وقوع پیوسته است:'''
 +
* ۱۴۰۲ ق. [[شهادت]] "[[سید عبدالحسین دستغیب]]" امام جمعه [[شیراز]] و نویسنده کتاب گناهان کبیره (۲۰ آذر ۱۳۶۰ ش): '''[[۱۴ صفر]]'''
 +
*۱۴۰۹ ق. انتشار کتاب آیات شیطانی از سوی "سلمان رُشدی" (۴ مهر ۱۳۶۷ ش): '''۱۴ صفر'''
 +
* ۱۴۴۳ ق. درگذشت "[[حسن حسن زاده آملی|حسن حسن‌زاده آملی]]" مجتهد و فیلسوف شیعه (۳ مهر۱۴۰۰ ش): '''[[۱۸ صفر]]'''
 +
* ۱۴۴۱ ق. کشته‌شدن "ابوبکر البغدادی"، رهبر گروه [[داعش]]، در [[ادلب]] کشور [[سوریه]]، توسط نیروهای امریکایی (۵ آبان ۱۳۹۸ ش): '''[[۲۸ صفر]]'''
 +
'''[[فهرست وقایع ماه صفر|مشاهده فهرست وقایع ماه صفر]]'''
  
'''<I>اعمال روز بیست و هشتم صفر:</I>'''
+
==اعمال ماه صفر==
  
*عزاداری و سوگواری کردن.
+
این ماه، معروف به شومی و بدشگونی است. از [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنین نقل شده است: هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت [[بهشت]] را به او می‌ دهم. لذا در این ماه به دادن [[صدقه]] اهتمام بیشتری شود و برای ایمنی از بلاها، چنان که محدّث [[فیض کاشانی|فیض]] و غیر او فرموده اند دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود: «یا شَدیدَ الْقُوی وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِک جَمیعُ خَلْقِک فَاکفِنی شَرَّ خَلْقِک یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَک اِنّی  کنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی  مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ».
  
==منابع برای مطالعه بیشتر==
+
روز سوم ماه صفر: [[سید ابن طاووس]] از کتابهای اصحاب [[امامیه]] نقل کرده است که در این روز خواندن دو رکعت [[نماز]]، مستحب است که در رکعت اول، [[سوره حمد]] و [[سوره فتح]] و در رکعت دوم سوره حمد و [[سوره اخلاص]] خوانده شود. و پس از سلام، صد مرتبه [[صلوات]]، صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ آلَ اَبی ‌سُفْیانَ»، و صد مرتبه [[استغفار]] گفته شود و از [[الله|خداوند]] متعال طلب حاجت شود.
  
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=73 وقایع الایام شیخ عباس قمی، ماه صفر].
+
روز بیستم ماه صفر: روز اربعین و روز ورود [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر بن عبداللّه انصاری]] به [[کربلا]] برای زیارت [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السّلام است، و [[زیارت]] حضرت سیّدالشهداء علیه السّلام در این روز مستحب است. در روایتی از [[امام حسن عسکری]] علیه‌السلام، خواندن [[زیارت اربعین]] از نشانه‌ های [[ایمان|مؤمن]] برشمرده شده است. [[شیخ طوسی|شیخ]] در کتاب «[[تهذیب الأحکام (کتاب)|تهذیب]]» و «[[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح]]» زیارت خاص این روز را از [[امام صادق]] علیه السّلام نقل کرده است.
 +
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 +
==منابع ==
 +
* [[مفاتیح الجنان]]، شیخ عباس قمی، ص ۷۲۳-۷۲۷.
 +
* [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=73 وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ماه صفر].
  
 
[[رده:ماه های قمری]]
 
[[رده:ماه های قمری]]
 
[[رده:ماه صفر]]
 
[[رده:ماه صفر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۲۲

صفر ۱۴۴۷ در تقویم ایران
شنبه ۱ ۸ ۱۵ ۲۲ ۲۹
یک‌شنبه ۲ ۹ ۱۶ ۲۳ ۳۰
دوشنبه ۳ ۱۰ ۱۷ ۲۴
سه‌شنبه ۴ ۱۱ ۱۸ ۲۵
چهارشنبه ۵ ۱۲ ۱۹ ۲۶
پنج‌شنبه ۶ ۱۳ ۲۰ ۲۷
جمعه ۷ ۱۴ ۲۱ ۲۸
دانشنامه تقویم


«ماه صفر» دومین ماه از ماه‌های قمری است. در سبب نامگذاری این ماه، دو وجه ذکر کرده‌اند: یکی اینکه از «صُفْرَة (زردی)» گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است. و دیگری از «صِفْر (خالی)» گرفته شده؛ زیرا مردم پس از پایان ماههای حرام، رهسپار جنگ می‌‌شدند و شهرها خالی می‌‌شد.

وقایع ماه صفر

پیش از اسلام:

درگذشت "هارون بن عمران" برادر "حضرت موسی علیه السلام" [۱] و نزول عذاب بر قوم ثمود از اتفاقاتی است که گفته شده در ماه صفر رخ داده است.

برخی از وقایع مهم تاریخ اسلام که در این ماه به وقوع پیوسته است:

بخشی از حوادث مهم تاریخ معاصر، که در این ماه به وقوع پیوسته است:

مشاهده فهرست وقایع ماه صفر

اعمال ماه صفر

این ماه، معروف به شومی و بدشگونی است. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنین نقل شده است: هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او می‌ دهم. لذا در این ماه به دادن صدقه اهتمام بیشتری شود و برای ایمنی از بلاها، چنان که محدّث فیض و غیر او فرموده اند دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود: «یا شَدیدَ الْقُوی وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِک جَمیعُ خَلْقِک فَاکفِنی شَرَّ خَلْقِک یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَک اِنّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ».

روز سوم ماه صفر: سید ابن طاووس از کتابهای اصحاب امامیه نقل کرده است که در این روز خواندن دو رکعت نماز، مستحب است که در رکعت اول، سوره حمد و سوره فتح و در رکعت دوم سوره حمد و سوره اخلاص خوانده شود. و پس از سلام، صد مرتبه صلوات، صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ آلَ اَبی ‌سُفْیانَ»، و صد مرتبه استغفار گفته شود و از خداوند متعال طلب حاجت شود.

روز بیستم ماه صفر: روز اربعین و روز ورود جابر بن عبداللّه انصاری به کربلا برای زیارت امام حسین علیه السّلام است، و زیارت حضرت سیّدالشهداء علیه السّلام در این روز مستحب است. در روایتی از امام حسن عسکری علیه‌السلام، خواندن زیارت اربعین از نشانه‌ های مؤمن برشمرده شده است. شیخ در کتاب «تهذیب» و «مصباح» زیارت خاص این روز را از امام صادق علیه السّلام نقل کرده است.

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، ج ۶، ص ۳۳۵.
  2. ابن‌عساکر، ج ۱۶، ص ۳۷۰.

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه