ماه صفر: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اصلاح و مرتب نمودن)
(وقایع ماه صفر)
 
(۱۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{صفر}}
 
{{صفر}}
 +
'''«ماه صفر»''' دومین ماه از [[ماه های قمری|ماه‌های قمری]] است. در سبب نامگذاری این ماه، دو وجه ذکر کرده‌اند: یکی اینکه از «صُفْرَة (زردی)» گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است. و دیگری از «صِفْر (خالی)» گرفته شده؛ زیرا مردم پس از پایان [[ماههای حرام]]، رهسپار جنگ می‌‌شدند و شهرها خالی می‌‌شد.
  
 +
==وقایع ماه صفر==
 +
'''پیش از اسلام:'''
  
 +
درگذشت "[[حضرت هارون علیه السلام|هارون بن عمران]]" برادر "[[حضرت موسی علیه السلام]]" <ref>تفسیر احسن الحدیث، ج ۶، ص ۳۳۵.</ref> و [[ثمود|نزول عذاب بر قوم ثمود]] از اتفاقاتی است که گفته شده در ماه صفر رخ داده است.
  
 +
'''برخی از وقایع  مهم تاریخ اسلام که در این ماه به وقوع پیوسته است:'''
 +
* [[رحلت پیامبر اسلام|رحلت "پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله"]] و آغاز [[امامت امام علی علیه السلام|آغاز امامت "امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام"]] در [[۲۸ صفر]] سال ۱۱ ق.
 +
*آغاز مرحله نهایی [[جنگ صفین]] میان سپاهیان "[[امام علی علیه‌السلام]]" و "[[معاویه]]" در [[1 صفر|اول صفر]] سال ۳۷ ق.
 +
*وقوع [[جنگ نهروان]] و شهادت "[[عمار]]"، "[[خزیمة بن ثابت|خزیمه بن ثابت]]" و "[[عبدالله بن بدیل]]" در [[9‬ صفر|۹‬ صفر]] سال ۳۷ ق.<ref>ابن‌عساکر، ج ۱۶، ص ۳۷۰.</ref>
 +
* [[شهادت امام حسن علیه السلام|شهادت "امام حسن علیه السلام"]] در ۷ یا ۲۸ صفر سال ۵۰ ق.
 +
* [[ولادت امام باقر علیه السلام|ولادت "امام محمد باقر علیه‌السلام"]] به روایتی در [[3 صفر|۳ صفر]] سال ۵۷ ق.
 +
*[[شهادت]] "[[حضرت رقیه سلام الله علیها|حضرت رقیه علیهاالسلام]]" در [[خرابه شام]] در [[5 صفر|۵ صفر]] سال ۶۱ ق.
 +
*اربعین [[امام حسین علیه السلام]]، [[بازگشت اسرای اهل بیت به کربلا|بازگشت اسرای اهل بیت علیهم‌السلام به کربلا]] و [[ورود جابر انصارى به کربلا و زیارت قبر امام حسین در اربعین|ورود "جابر انصارى" به کربلا و زیارت قبر "امام حسین علیه‌السلام" در اربعین]] در [[۲۰ صفر]] سال ۶۱ ق.
 +
* آغاز قیام و شهادت "[[زید بن علی بن الحسین|زید بن علی]]" علیه حکومت [[بنی‌امیه]] در اوایل صفر سال ۱۲۲ ق.
 +
* [[ولادت امام کاظم علیه السلام|ولادت "امام کاظم علیه السلام"]]، به روایتی در [[۷ صفر]] سال ۱۲۸ ق.
 +
* [[شهادت امام رضا علیه السلام|شهادت "امام رضا علیه‌السلام" در روستای سناباد]] در ۱۷ یا ۳۰ صفر سال ۲۰۳ ق.
  
ماه صفر دومین ماه قمری پس از [[محرم]] است. در دوران جاهلیت آن را ناجز می‌‌نامیدند.
+
'''بخشی از حوادث مهم تاریخ معاصر، که در این ماه به وقوع پیوسته است:'''
 +
* ۱۴۰۲ ق. [[شهادت]] "[[سید عبدالحسین دستغیب]]" امام جمعه [[شیراز]] و نویسنده کتاب گناهان کبیره (۲۰ آذر ۱۳۶۰ ش): '''[[۱۴ صفر]]'''
 +
*۱۴۰۹ ق. انتشار کتاب آیات شیطانی از سوی "سلمان رُشدی" (۴ مهر ۱۳۶۷ ش): '''۱۴ صفر'''
 +
* ۱۴۴۳ ق. درگذشت "[[حسن حسن زاده آملی|حسن حسن‌زاده آملی]]" مجتهد و فیلسوف شیعه (۳ مهر۱۴۰۰ ش): '''[[۱۸ صفر]]'''
 +
* ۱۴۴۱ ق. کشته‌شدن "ابوبکر البغدادی"، رهبر گروه [[داعش]]، در [[ادلب]] کشور [[سوریه]]، توسط نیروهای امریکایی (۵ آبان ۱۳۹۸ ش): '''[[۲۸ صفر]]'''
 +
'''[[فهرست وقایع ماه صفر|مشاهده فهرست وقایع ماه صفر]]'''
  
در نامگذاري اين ماه، دو وجه ذكر كرده اند:
+
==اعمال ماه صفر==
  
# از «صُفْرَة (زردي)» گرفته شده؛ زيرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاييز و زردي برگ درختان بوده است.
+
این ماه، معروف به شومی و بدشگونی است. از [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنین نقل شده است: هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت [[بهشت]] را به او می‌ دهم. لذا در این ماه به دادن [[صدقه]] اهتمام بیشتری شود و برای ایمنی از بلاها، چنان که محدّث [[فیض کاشانی|فیض]] و غیر او فرموده اند دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود: «یا شَدیدَ الْقُوی وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِک جَمیعُ خَلْقِک فَاکفِنی شَرَّ خَلْقِک یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَک اِنّی  کنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی  مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ».
# از «صِفْر (خالي)» گرفته شده؛ زيرا مردم پس از پايان [[ماههای حرام]]، رهسپار جنگ مي‌ شدند و شهرها خالي مي‌ شد.
 
  
 +
روز سوم ماه صفر: [[سید ابن طاووس]] از کتابهای اصحاب [[امامیه]] نقل کرده است که در این روز خواندن دو رکعت [[نماز]]، مستحب است که در رکعت اول، [[سوره حمد]] و [[سوره فتح]] و در رکعت دوم سوره حمد و [[سوره اخلاص]] خوانده شود. و پس از سلام، صد مرتبه [[صلوات]]، صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ آلَ اَبی ‌سُفْیانَ»، و صد مرتبه [[استغفار]] گفته شود و از [[الله|خداوند]] متعال طلب حاجت شود.
  
== وقایع ماه صفر ==
+
روز بیستم ماه صفر: روز اربعین و روز ورود [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر بن عبداللّه انصاری]] به [[کربلا]] برای زیارت [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السّلام است، و [[زیارت]] حضرت سیّدالشهداء علیه السّلام در این روز مستحب است. در روایتی از [[امام حسن عسکری]] علیه‌السلام، خواندن [[زیارت اربعین]] از نشانه‌ های [[ایمان|مؤمن]] برشمرده شده است. [[شیخ طوسی|شیخ]] در کتاب «[[تهذیب الأحکام (کتاب)|تهذیب]]» و «[[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح]]» زیارت خاص این روز را از [[امام صادق]] علیه السّلام نقل کرده است.
 
+
==پانویس==
'''<I>وقايع روز اول ماه صفر:</I>'''
+
{{پانویس}}
 
+
==منابع ==
شهادت زيد بن علي بن حسين در سال 121 (هـ.ق)
+
* [[مفاتیح الجنان]]، شیخ عباس قمی، ص ۷۲۳-۷۲۷.
 
+
* [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=73 وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ماه صفر].
'''<I>وقايع روز سوم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
ولادت امام باقر علیه‌السلام در سال 57 (ه.ق)
 
 
 
'''<I>وقايع روز هفتم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
ولادت [[امام کاظم|امام موسي‌كاظم]] علیه‌السلام در سال 128 (هـ.ق)
 
 
 
'''<I>وقايع روز بيستم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
* اربعين حسيني.
 
 
 
* بازگشت اسيران حادثه كربلا به كوفه.
 
 
 
'''<I>وقايع روز بيست و هشتم ماه :</I>'''
 
 
 
* رحلت پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله در سال 11 (هـ.ق)
 
 
 
* شهادت [[امام حسن]]‌مجتبي علیه‌السلام در سال 50 (هـ.ق)
 
 
 
'''<I>وقايع روز سي‌ ام ماه </I>'''
 
 
 
شهادت حضرت [[امام رضا]] علیه‌السلام در سال 203 (هـ.ق) اتفاق افتاد. البته تاريخ شهادتش را آخر ماه صفر نقل كرده‌ اند ولي معلوم نشد در سال شهادت، اين ماه بيست و نه روز بود يا سي روز.
 
 
 
 
 
== اعمال عبادي ماه صفر ==
 
 
 
اين ماه، معروف به شومي و بدشگوني است. از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنين نقل شده است: هر كس خبر تمام شدن اين ماه را به من دهد، بشارت [[بهشت]] را به او مي‌ دهم. لذا در اين ماه به دادن [[صدقه]] اهتمام بيشتري شود و براي ايمني از بلاها، دعاي زير هر روز ده مرتبه خوانده شود:
 
 
 
'''<I>يا شَديدَ الْقُوي  وَ يا شَديدَ الْمِحالِ يا عَزيزُ يا عَزيزُ يا عَزيزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِكَ جَميعُ خَلْقِكَ فَاكْفِني  شَرَّ خَلْقِكَ يا مُحْسِنُ يا مُجْمِلُ يا مُنْعِمُ يا مُفْضِلُ يا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَكَ اِنّي  كُنْتُ مِنَ الظَّالِمينَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنينَ وَ صَلَّي اللَّهُ عَلي  مُحَمَّدٍ وَ الِهِ  الطَّيِّبينَ الطَّاهِرينَ!</I>'''
 
 
 
اي سخت نيرو و اي سختگير! اي عزيز، اي عزيز، اي عزيز! خوارند از بزرگي‌ ات همه خلقت. پس كفايت كن از من شر خلق خودت را، اي احسان‌بخش! اي نيكوكار! اي نعمت‌بخش! اي عطا دِه! اي كه معبودي جز تو نيست! منزهي تو! به راستي من از ظالمانم. اجابت كرديم برايش و نجاتش داديم از غم و همچنين نجات دهيم مؤمنان را، و رحمت كند خدا بر محمد و آل پاك و پاكيزه ‌اش!
 
 
 
 
 
'''<I>اعمال روز سوم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
* 1. نمازگزاردن: دو ركعت نماز كه در ركعت اول، [[سوره حمد]] و [[سوره فتح]] و در ركعت دوم [[سوره حمد]] و [[سوره اخلاص]] خوانده شود.
 
 
 
پس از نماز:
 
 
 
* الف) صد مرتبه [[صلوات]].
 
 
 
* ب) صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ الَ اَبي ‌سُفْيانَ».
 
 
 
* ج) صد مرتبه استغفار گفته شود و از خداوند متعال، طلب حاجت شود.
 
 
 
'''<I>اعمال روز بيستم صفر:</I>'''
 
 
 
# خواندن [[زيارت اربعين]]. در روايتي از [[امام حسن عسکری]] علیه‌السلام، خواندن زيارت اربعين از نشانه‌ هاي مؤمن برشمرده شده است.
 
 
 
'''<I>اعمال روز بيست و هشتم صفر:</I>'''
 
 
 
* عزاداري و سوگواري كردن.
 
 
 
 
 
==منابع برای مطالعه بیشتر==
 
 
 
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=73 وقایع الایام شیخ عباس قمی، ماه صفر].
 
  
 
[[رده:ماه های قمری]]
 
[[رده:ماه های قمری]]
 +
[[رده:ماه صفر]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۲۲

صفر ۱۴۴۷ در تقویم ایران
شنبه ۱ ۸ ۱۵ ۲۲ ۲۹
یک‌شنبه ۲ ۹ ۱۶ ۲۳ ۳۰
دوشنبه ۳ ۱۰ ۱۷ ۲۴
سه‌شنبه ۴ ۱۱ ۱۸ ۲۵
چهارشنبه ۵ ۱۲ ۱۹ ۲۶
پنج‌شنبه ۶ ۱۳ ۲۰ ۲۷
جمعه ۷ ۱۴ ۲۱ ۲۸
دانشنامه تقویم


«ماه صفر» دومین ماه از ماه‌های قمری است. در سبب نامگذاری این ماه، دو وجه ذکر کرده‌اند: یکی اینکه از «صُفْرَة (زردی)» گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است. و دیگری از «صِفْر (خالی)» گرفته شده؛ زیرا مردم پس از پایان ماههای حرام، رهسپار جنگ می‌‌شدند و شهرها خالی می‌‌شد.

وقایع ماه صفر

پیش از اسلام:

درگذشت "هارون بن عمران" برادر "حضرت موسی علیه السلام" [۱] و نزول عذاب بر قوم ثمود از اتفاقاتی است که گفته شده در ماه صفر رخ داده است.

برخی از وقایع مهم تاریخ اسلام که در این ماه به وقوع پیوسته است:

بخشی از حوادث مهم تاریخ معاصر، که در این ماه به وقوع پیوسته است:

مشاهده فهرست وقایع ماه صفر

اعمال ماه صفر

این ماه، معروف به شومی و بدشگونی است. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنین نقل شده است: هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او می‌ دهم. لذا در این ماه به دادن صدقه اهتمام بیشتری شود و برای ایمنی از بلاها، چنان که محدّث فیض و غیر او فرموده اند دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود: «یا شَدیدَ الْقُوی وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِک جَمیعُ خَلْقِک فَاکفِنی شَرَّ خَلْقِک یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَک اِنّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ».

روز سوم ماه صفر: سید ابن طاووس از کتابهای اصحاب امامیه نقل کرده است که در این روز خواندن دو رکعت نماز، مستحب است که در رکعت اول، سوره حمد و سوره فتح و در رکعت دوم سوره حمد و سوره اخلاص خوانده شود. و پس از سلام، صد مرتبه صلوات، صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ آلَ اَبی ‌سُفْیانَ»، و صد مرتبه استغفار گفته شود و از خداوند متعال طلب حاجت شود.

روز بیستم ماه صفر: روز اربعین و روز ورود جابر بن عبداللّه انصاری به کربلا برای زیارت امام حسین علیه السّلام است، و زیارت حضرت سیّدالشهداء علیه السّلام در این روز مستحب است. در روایتی از امام حسن عسکری علیه‌السلام، خواندن زیارت اربعین از نشانه‌ های مؤمن برشمرده شده است. شیخ در کتاب «تهذیب» و «مصباح» زیارت خاص این روز را از امام صادق علیه السّلام نقل کرده است.

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، ج ۶، ص ۳۳۵.
  2. ابن‌عساکر، ج ۱۶، ص ۳۷۰.

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه