آیه عدد مقاتلین: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
آیه 65 و 66 [[سوره انفال]]/ 8 را «آیه عدد مقاتلین»<ref> التمهید، ج‌ 2، ص‌ 303.</ref> یا «تخفیف»<ref> البیان، ص‌ 351.</ref> نام نهاده‌اند. در آیه نخست از پیامبر مى‌خواهد كه مؤمنان را به جنگ تحریك كند و وعده مى‌دهد كه اگر بیست مؤمن شكیبا باشند، بر دویست نفر پیروز مى‌شوند و اگر صد مؤمن باشند بر هزار كافر غلبه مى‌یابند و در آیه بعد مى‌گوید:
+
برخی آیه 65 [[سوره انفال]] به همراه آیه 66 آن را، «آیه عدد مُقاتلین»<ref> التمهید فی علوم القرآن، ج‌ 2، ص‌ 303.</ref> یا «آیه تخفیف»<ref> البیان فی تفسیر القرآن، ص‌ 351.</ref> نام نهاده‌اند:
  
اكنون خداوند تكلیف شما را تخفیف داد و دانست كه در میان شما سستى و ناتوانى وجود دارد؛ پس اگر از شما صد تن شكیبا باشند، بر دویست تن پیروز مى‌شوند و اگر از شما هزار تن باشند، بر دو هزار تن چیره مى‌شوند:
+
{{قرآن در قاب|«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ * الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ»|سوره=8|آیه=65|ترجمه=ای پیامبر! مؤمنان را به جنگ برانگیز که اگر از شما بیست نفر صابر باشند بر دویست نفر چیره می شوند، و اگر از شما صد نفر [صابر] باشند بر هزار نفر از کافران چیره می شوند؛ زیرا آنان گروهی هستند [که حقایق توحید و قدرت خدا را] نمی فهمند. * اکنون خدا به شما تخفیف داد و معلوم داشت که در شما ضعفی هست؛ بنابراین اگر از شما صد نفر صابر باشند بر دویست نفر چیره می شوند، و اگر هزار نفر [صابر] باشند، به فرمان خدا بر دو هزار نفر چیره می شوند؛ و خدا با صابران است.}}
  
{{قرآن در قاب|  يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ|سوره=8|آیه=65}}
+
[[ابن عباس]] گوید: هنگامى که واجب گردید هر یک نفر مسلمان در جنگ باید در مقابل ده نفر ایستادگى نماید، این امر بر مسلمین گران آمد و بر آنان دشوار بود. سپس خداوند حکم مزبور را برداشت و دستور فرمود که هر یک نفر مسلم در مقابل دو نفر در جنگ مقابله نماید و این آیه نازل گردید.<ref>مسند اسحاق بن راهویه.</ref>
{{قرآن در قاب|  الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ |سوره=8|آیه=66}}
 
  
گروهى از مفسران، آیه دوم را ناسخ آیه اول شمرده‌اند؛<ref> روض الجنان، ج‌ 9، ص‌ 146.</ref> ولى برخى، هم نسخ را نپذیرفته و هم گفته‌اند: هر یك از این دو آیه مورد معین دارد. هنگامى كه مسلمانان گرفتار ضعف و سستى شوند، مقیاسِ سنجش همان نسبت دو برابر است؛ ولى وقتى افراد قوى ایمان و ورزیده همانند بسیارى از رزمندگان بدر باشند، این نسبت تا ‌ده ‌برابر افزایش مى‌یابد.<ref> نمونه، ج‌ 7، ص‌ 238.</ref>
+
خداوند در [[آیه]] نخست از [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی الله علیه وآله مى‌خواهد كه مؤمنان را به جنگ تحریك كند و وعده مى‌دهد كه اگر بیست مؤمن شكیبا باشند، بر دویست كافر پیروز مى‌شوند و اگر صد مؤمن باشند بر هزار نفر غلبه مى‌یابند. و در آیه بعد مى‌گوید: اكنون خداوند تكلیف شما را تخفیف داد و دانست كه در میان شما سستى و ناتوانى وجود دارد؛ پس اگر از شما صد تن شكیبا باشند، بر دویست تن پیروز مى‌شوند و اگر از شما هزار تن باشند، بر دو هزار تن چیره مى‌شوند.  
  
==پانویس ==
+
گروهى از مفسران، آیه دوم را [[ناسخ و منسوخ|ناسخ]] آیه اول شمرده‌اند؛<ref> روض الجنان، ج‌ 9، ص‌ 146.</ref> ولى برخى، [[نسخ]] را نپذیرفته و گفته‌اند: هر یك از این دو آیه، مورد معین دارد. هنگامى كه مسلمانان گرفتار ضعف و سستى شوند، مقیاسِ سنجش، همان نسبت دو برابر است (آیه دوم)؛ ولى وقتى افراد قوى [[ایمان]] و ورزیده همانند بسیارى از رزمندگان [[جنگ بدر]] باشند، این نسبت تا ‌ده ‌برابر افزایش مى‌یابد (آیه اول)؛ بنابراین، احكام متفاوت اين آيه و آيه‌ى قبل، در ارتباط با دو گروه مختلف و در شرايط متفاوت است، نه اينكه حكم اوّل نسخ و باطل شده باشد.<ref> تفسیر نمونه، ج‌ 7، ص‌ 238.</ref>
 +
 
 +
==پانویس==
 
<references />
 
<references />
 +
 
==منابع==
 
==منابع==
  
علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد  1، ص 392
+
*[[دائرة المعارف قرآن کریم]]، علی خراسانی، ج1، ص392.
 +
*[[نمونه بينات در شأن نزول آيات]]، محمدباقر محقق،‌ ص392-393.
 +
 
 +
{{قرآن}}
 +
 
 
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]]
 
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]]
 
[[رده:آیات سوره انفال]]
 
[[رده:آیات سوره انفال]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۵

برخی آیه 65 سوره انفال به همراه آیه 66 آن را، «آیه عدد مُقاتلین»[۱] یا «آیه تخفیف»[۲] نام نهاده‌اند:

مشاهده آیه در سوره

«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ * الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ»

ای پیامبر! مؤمنان را به جنگ برانگیز که اگر از شما بیست نفر صابر باشند بر دویست نفر چیره می شوند، و اگر از شما صد نفر [صابر] باشند بر هزار نفر از کافران چیره می شوند؛ زیرا آنان گروهی هستند [که حقایق توحید و قدرت خدا را] نمی فهمند. * اکنون خدا به شما تخفیف داد و معلوم داشت که در شما ضعفی هست؛ بنابراین اگر از شما صد نفر صابر باشند بر دویست نفر چیره می شوند، و اگر هزار نفر [صابر] باشند، به فرمان خدا بر دو هزار نفر چیره می شوند؛ و خدا با صابران است.

مشاهده آیه در سوره


ابن عباس گوید: هنگامى که واجب گردید هر یک نفر مسلمان در جنگ باید در مقابل ده نفر ایستادگى نماید، این امر بر مسلمین گران آمد و بر آنان دشوار بود. سپس خداوند حکم مزبور را برداشت و دستور فرمود که هر یک نفر مسلم در مقابل دو نفر در جنگ مقابله نماید و این آیه نازل گردید.[۳]

خداوند در آیه نخست از پیامبر صلی الله علیه وآله مى‌خواهد كه مؤمنان را به جنگ تحریك كند و وعده مى‌دهد كه اگر بیست مؤمن شكیبا باشند، بر دویست كافر پیروز مى‌شوند و اگر صد مؤمن باشند بر هزار نفر غلبه مى‌یابند. و در آیه بعد مى‌گوید: اكنون خداوند تكلیف شما را تخفیف داد و دانست كه در میان شما سستى و ناتوانى وجود دارد؛ پس اگر از شما صد تن شكیبا باشند، بر دویست تن پیروز مى‌شوند و اگر از شما هزار تن باشند، بر دو هزار تن چیره مى‌شوند.

گروهى از مفسران، آیه دوم را ناسخ آیه اول شمرده‌اند؛[۴] ولى برخى، نسخ را نپذیرفته و گفته‌اند: هر یك از این دو آیه، مورد معین دارد. هنگامى كه مسلمانان گرفتار ضعف و سستى شوند، مقیاسِ سنجش، همان نسبت دو برابر است (آیه دوم)؛ ولى وقتى افراد قوى ایمان و ورزیده همانند بسیارى از رزمندگان جنگ بدر باشند، این نسبت تا ‌ده ‌برابر افزایش مى‌یابد (آیه اول)؛ بنابراین، احكام متفاوت اين آيه و آيه‌ى قبل، در ارتباط با دو گروه مختلف و در شرايط متفاوت است، نه اينكه حكم اوّل نسخ و باطل شده باشد.[۵]

پانویس

  1. التمهید فی علوم القرآن، ج‌ 2، ص‌ 303.
  2. البیان فی تفسیر القرآن، ص‌ 351.
  3. مسند اسحاق بن راهویه.
  4. روض الجنان، ج‌ 9، ص‌ 146.
  5. تفسیر نمونه، ج‌ 7، ص‌ 238.

منابع

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن