آیه اخراج: تفاوت بین نسخه‌ها
جز (صفحه‌ای جدید حاوی '- آيه 240 سوره بقره/ 2 را «آيه اخراج»<ref> احكام القرآن، ابن عربى، ج 1، ص 207.</ref> يا ا...' ایجاد کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | - | + | برخی آیه 240 [[سوره بقره]] را «آیه اخراج»<ref> احكام القرآن، ابن عربى، ج 1، ص 207.</ref> یا «آیه امتاع» نامیده‌اند.<ref> التمهید، ج 2، ص 305.</ref> این [[آیه]]، در مقابل رسمى كه در [[جاهلیت]] بود -یعنى زنان پس از [[مرگ]] شوهران خود یک سال [[ازدواج]] نمى‌كردند و در خانه مى‌نشستند-، به مردان سفارش مى‌كند كه براى همسران خود مالى را [[وصیت]] كنند كه بعد از مرگشان به ایشان بدهند؛ مالى كه براى مخارج یک سال آنها كافى باشد و زنان در این مدت از خانه‌هاى خود اخراج نشوند.<ref> روض الجنان، ج 3، ص 326.</ref> |
| − | + | {{قرآن در قاب|«وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لِأَزْوَاجِهِمْ مَتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ ۚ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ»|سوره=2|آیه=240|ترجمه=و کسانی از شما که مرگشان نزدیک می شود، و همسرانی به جا می‌گذارند، باید برای همسرانشان وصیت کنند که آنان را تا یک سال بدون بیرون کردن از خانه از هزینه زندگی بهره مند سازند. پس اگر [به اختیار خود] بیرون رفتند، در آنچه نسبت به خود [از ازدواج یا انتخاب شغل] به طور شایسته و متعارف انجام دهند، بر شما [وارثان میّت به سبب نپرداختن هزینه زندگی آنان] گناهی نیست؛ و خدا توانای شکست ناپذیر و حکیم است.}} | |
| − | + | بر اساس روایتى از [[امام صادق]] علیه السلام، حكم در آغاز این بود كه وقتى مردى از دنیا مى رفت باید مخارج زنش را تا یك سال از اصل مال شوهر مى پرداختند و پس از یك سال او را بدون [[ارث]] از خانه بیرون مى كردند؛ ولى بعد این حكم با [[آیه ارث]] كه سهم زن را در صورت نبود فرزند، یك چهارم و در صورت وجود فرزند، یك هشتم تعیین كرد [[نسخ]] شد. همچنین به نقلى از حضرت صادق علیه‌السلام، این آیه با آیه 234 بقره ([[آیه تربّص]]) كه عدّه وفات را چهارماه و ده روز مى داند، نسخ شده است.<ref> تفسیر عیاشى، ج 1، ص 129؛ مجمع البیان، ج 2، ص 602.</ref> | |
| − | + | با این وجود، برخى مفسّران معتقدند آيات عدّه و ارث، مقدار ضرورى و [[واجب]] را مطرح كرده كه زن فلان مقدار حقّ ارث دارد و فلان مدّت نيز واجب است عدّه نگهدارد، ولى اين آيه را مى‌توان در كنار وظيفه‌ى واجب، به صورت يك عمل [[مستحب]] قلمداد كرد. به اين معنا كه علاوه بر مدّت عدّه، اگر زن به احترام شوهر، خواست تا يك سال در خانه بماند، شوهر هم به احترام زن علاوه بر سهم ارث، مخارج يك ساله‌ى او را از ثلث مال خود، كه درباره آن حقّ وصيّت دارد، بپردازد.<ref>تفسير اطيب‌البيان، ج 2، ص 490.</ref> | |
| + | ==پانویس== | ||
| + | <references /> | ||
| − | == | + | ==منابع== |
| − | + | ||
| − | + | *[[دائرة المعارف قرآن کریم]]، علی خراسانی، ج1، ص366-367. | |
| + | *[[اطیب البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر اطیب البیان]]، سید عبدالحسین طیب، ج2، ص490. | ||
| + | {{قرآن}} | ||
| − | + | [[رده:آیه‌های با عناوین خاص]] | |
| + | [[رده:آیات سوره بقره]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۵۴
برخی آیه 240 سوره بقره را «آیه اخراج»[۱] یا «آیه امتاع» نامیده‌اند.[۲] این آیه، در مقابل رسمى كه در جاهلیت بود -یعنى زنان پس از مرگ شوهران خود یک سال ازدواج نمى‌كردند و در خانه مى‌نشستند-، به مردان سفارش مى‌كند كه براى همسران خود مالى را وصیت كنند كه بعد از مرگشان به ایشان بدهند؛ مالى كه براى مخارج یک سال آنها كافى باشد و زنان در این مدت از خانه‌هاى خود اخراج نشوند.[۳]
بر اساس روایتى از امام صادق علیه السلام، حكم در آغاز این بود كه وقتى مردى از دنیا مى رفت باید مخارج زنش را تا یك سال از اصل مال شوهر مى پرداختند و پس از یك سال او را بدون ارث از خانه بیرون مى كردند؛ ولى بعد این حكم با آیه ارث كه سهم زن را در صورت نبود فرزند، یك چهارم و در صورت وجود فرزند، یك هشتم تعیین كرد نسخ شد. همچنین به نقلى از حضرت صادق علیه‌السلام، این آیه با آیه 234 بقره (آیه تربّص) كه عدّه وفات را چهارماه و ده روز مى داند، نسخ شده است.[۴]
با این وجود، برخى مفسّران معتقدند آيات عدّه و ارث، مقدار ضرورى و واجب را مطرح كرده كه زن فلان مقدار حقّ ارث دارد و فلان مدّت نيز واجب است عدّه نگهدارد، ولى اين آيه را مى‌توان در كنار وظيفه‌ى واجب، به صورت يك عمل مستحب قلمداد كرد. به اين معنا كه علاوه بر مدّت عدّه، اگر زن به احترام شوهر، خواست تا يك سال در خانه بماند، شوهر هم به احترام زن علاوه بر سهم ارث، مخارج يك ساله‌ى او را از ثلث مال خود، كه درباره آن حقّ وصيّت دارد، بپردازد.[۵]
پانویس
منابع
- دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص366-367.
- تفسیر اطیب البیان، سید عبدالحسین طیب، ج2، ص490.
