آیه وصیت: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | به آیه 106 [[سوره مائده]] | + | به آیه 106 [[سوره مائده]] «آیه وصیّت» مى‌گویند؛<ref> الناسخ والمنسوخ، ابن‌حزم، ص 25؛ الناسخ والمنسوخ، النحاس، مقدمه، ص 35.</ref> زیرا بر لزوم [[وصیت]] كردن مؤمنان هنگام [[مرگ]] با شرایط ویژه‌اى فرمان داده است: |
| − | {{قرآن در قاب|«يِا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الأَرْضِ فَأَصَابَتْكُم مُّصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلاَةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لاَ نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَلاَ نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللّهِ إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الآثِمِينَ»|سوره=5|آیه=106}} | + | {{قرآن در قاب|«يِا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الأَرْضِ فَأَصَابَتْكُم مُّصِيبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلاَةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لاَ نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَلاَ نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللّهِ إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الآثِمِينَ»|سوره=5|آیه=106|ترجمه=ای اهل ایمان! هنگامی که یکی از شما را [آثارِ] مرگ فرا می رسد، باید در حال وصیت، دو عادل از هم کیشان خود را بر وصیت شاهد بگیرید؛ یا اگر در سفر بودید و مرگِ شما فرا رسید [و شاهدی از مؤمنان نیافتید] دو نفر از غیر هم کیشان خود را شاهد وصیت بگیرید. و اگر [شما وارثان در صداقت و راستی آن دو شاهد غیر مسلمان] شک کردید، هر دو را بعد از نماز حبس کنید، پس به خدا سوگند یاد می کنند که ما این شهادت را به هیچ قیمتی نمی فروشیم هر چند [مورد شهادت] خویشاوندان ما باشد، و شهادت الهی را [که در حقیقت شهادت بر وصیت است] پنهان نمی کنیم، که اگر پنهان کنیم از گناهکاران خواهیم بود.}} |
| − | + | [[شیخ طوسی]] در [[شأن نزول]] این [[آیه]] گوید: سه نفر تاجر (دو [[مسیحیت|مسیحى]] به نام [[تمیم داری|تمیم بن اوس دارى]] و برادرش عدى و یك مسلمان به نام ابن ابى ماریه) به عزم تجارت از [[مدینه]] عازم شام شدند. در میانه راه، ابن ابى ماریه مریض شد. او وصیت نامه‌اى نوشت و در میان وسایل خود پنهان ساخت؛ سپس به آنان وصیت كرد و مال خود را به ایشان تحویل داد تا به اهل و عیالش برسانند. آن دو مسیحى، وسایل ارزشمند او را برداشتند و بقیه را به ورثه‌اش دادند. هنگامى كه ورثه به نامه دست یافتند، موضوع را با آن دو مسیحى در میان گذاشتند و آنان اظهار بى‌اطلاعى كردند. هنگامى كه این ماجرا را به عرض پیامبر رساندند، این آیه نازل شد. پیامبر صلى الله علیه وآله [[نماز عصر]] را خواند و تمیم و برادرش را [[سوگند]] داد. آنان گفتند: اطلاعى نداریم. پس از مدتى، ظرفى نقره و منقوش به طلا را كه از ابن ابى ماریه بود، نزد آنان یافتند. آنان گفتند: ما این ظرف را از او خریده‌ایم. | |
| − | + | وقتى این موضوع را به عرض پیامبر صلى الله علیه وآله رساندند، آیه بعد نازل شد:<ref> مجمع‌البیان، ج 3، ص 395-396.</ref> {{متن قرآن|«فَإِنْ عُثِرَ عَلَىٰ أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْأَوْلَيَانِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِنْ شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَيْنَا إِنَّا إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ»}}؛ ([[سوره مائده]]/ 107) پس اگر اطلاعی حاصل شود که آن دو شاهد [با شهادت ناحقّ خود] مرتکب گناه شده اند، دو شاهد دیگر از کسانی که به میّت نزدیک تر [و از کم و بیش وصیت آگاه تر] ند به جای آن دو شاهدِ [خائن] می ایستند، و به خدا سوگند می خورند که شهادتمان از شهادت آن دو نفر درست تر و به حق نزدیک تر است، و [در شهادتی که بر خلاف شهادت آنان می دهیم] بنای تجاوز از حق را نداریم، [که اگر داشته باشیم] قطعاً از ستمکاران خواهیم بود. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | پس رسول خدا صلی الله علیه وآله دستور فرمود كه دو نفر از ورّاث سوگند ياد كنند كه اين دو نفر مسيحى خيانت ورزيده اند. دو نفر از وراث سوگند ياد كردند و مستحق ظرف نقره اى شدند و تميم مسيحى بعد از آن كه مسلمان گرديد، مى گفت: خدا و رسول او راست مى گفتند، ظرف نقره اى را من برداشته بودم. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * علی خراسانی، | + | *[[دائرة المعارف قرآن کریم]]، علی خراسانی، ج1، ص406. |
| − | + | *[[نمونه بينات در شأن نزول آيات]]، محمدباقر محقق، ص323-321. | |
==منابع برای مطالعه بیشتر== | ==منابع برای مطالعه بیشتر== | ||
| − | * [http:// | + | * [http://raz.ahlolbait.com/category/%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C/%D9%88%D8%B5%DB%8C%D8%AA سایت راز ماندگاری، وصیت]. |
{{قرآن}} | {{قرآن}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۰
به آیه 106 سوره مائده «آیه وصیّت» مى‌گویند؛[۱] زیرا بر لزوم وصیت كردن مؤمنان هنگام مرگ با شرایط ویژه‌اى فرمان داده است:
شیخ طوسی در شأن نزول این آیه گوید: سه نفر تاجر (دو مسیحى به نام تمیم بن اوس دارى و برادرش عدى و یك مسلمان به نام ابن ابى ماریه) به عزم تجارت از مدینه عازم شام شدند. در میانه راه، ابن ابى ماریه مریض شد. او وصیت نامه‌اى نوشت و در میان وسایل خود پنهان ساخت؛ سپس به آنان وصیت كرد و مال خود را به ایشان تحویل داد تا به اهل و عیالش برسانند. آن دو مسیحى، وسایل ارزشمند او را برداشتند و بقیه را به ورثه‌اش دادند. هنگامى كه ورثه به نامه دست یافتند، موضوع را با آن دو مسیحى در میان گذاشتند و آنان اظهار بى‌اطلاعى كردند. هنگامى كه این ماجرا را به عرض پیامبر رساندند، این آیه نازل شد. پیامبر صلى الله علیه وآله نماز عصر را خواند و تمیم و برادرش را سوگند داد. آنان گفتند: اطلاعى نداریم. پس از مدتى، ظرفى نقره و منقوش به طلا را كه از ابن ابى ماریه بود، نزد آنان یافتند. آنان گفتند: ما این ظرف را از او خریده‌ایم.
وقتى این موضوع را به عرض پیامبر صلى الله علیه وآله رساندند، آیه بعد نازل شد:[۲] «فَإِنْ عُثِرَ عَلَىٰ أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ يَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْأَوْلَيَانِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِنْ شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَيْنَا إِنَّا إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ»؛ (سوره مائده/ 107) پس اگر اطلاعی حاصل شود که آن دو شاهد [با شهادت ناحقّ خود] مرتکب گناه شده اند، دو شاهد دیگر از کسانی که به میّت نزدیک تر [و از کم و بیش وصیت آگاه تر] ند به جای آن دو شاهدِ [خائن] می ایستند، و به خدا سوگند می خورند که شهادتمان از شهادت آن دو نفر درست تر و به حق نزدیک تر است، و [در شهادتی که بر خلاف شهادت آنان می دهیم] بنای تجاوز از حق را نداریم، [که اگر داشته باشیم] قطعاً از ستمکاران خواهیم بود.
پس رسول خدا صلی الله علیه وآله دستور فرمود كه دو نفر از ورّاث سوگند ياد كنند كه اين دو نفر مسيحى خيانت ورزيده اند. دو نفر از وراث سوگند ياد كردند و مستحق ظرف نقره اى شدند و تميم مسيحى بعد از آن كه مسلمان گرديد، مى گفت: خدا و رسول او راست مى گفتند، ظرف نقره اى را من برداشته بودم.
پانویس
منابع
- دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص406.
- نمونه بينات در شأن نزول آيات، محمدباقر محقق، ص323-321.
منابع برای مطالعه بیشتر
