امام زمان عجل الله فرجه الشریف: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{خوب}} | {{خوب}} | ||
| − | '''حضرت مهدی''' ( | + | '''حضرت مهدی''' (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) [[امام]] دوازدهم [[شیعه|شیعیان]] و آخرین فرد از سلسله‌ی [[اهل البیت|چهارده معصوم]] (علیهم‌السلام) می‌باشند. امام زمان علیه‌السلام در سال ۲۶۰ قمری پس از پدرشان [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]] علیه‌السلام به [[امامت]] رسیدند و پس از یک دوره [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]] از سال ۲۶۰ تا ۳۲۹ قمری که به [[غیبت صغری]] موسوم است، اکنون در [[غیبت کبری]] به سر می‌برند و شیعه [[انتظار ظهور امام زمان (عج)|انتظار ظهور]] آن حضرت را می‌کشد. |
{{شناسنامه ائمه | {{شناسنامه ائمه | ||
| سطر ۲۲: | سطر ۲۲: | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
| − | + | حضرت مهدی (علیه‌السلام) در نیمه [[ماه شعبان|شعبان]] سال ۲۵۵ قمری،<ref>الإرشاد، شیخ مفید، ج۲، ص ۳۳۹ و إعلام الورى بأعلام الهدى، شیخ طبرسی، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸</ref> یا ۲۵۶ قمری<ref>الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص ۳۲۹</ref> در [[سامرا]]<ref>إعلام الورى بأعلام الهدى، فضل بن حسن طبرسی، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸</ref> ولادت نمود. پدر آن حضرت، [[امام حسن عسکری]] علیه‌السلام -یازدهمین امام [[شیعه|شیعیان]]- و مادرشان [[نرجس خاتون]]<ref> نرگس، ملیکه و صیقل از دیگر نام‌های ایشان است.</ref> است. | |
| − | + | آن حضرت همنام [[پیامبر اسلام|حضرت محمد]] (صلی الله علیه وآله) هستند و [[کنیه]] ایشان ابوالقاسم و ابوجعفر است.<ref>دلائل الإمامة، طبرى آملى، محمد بن جریر بن رستم، بعثت، قم، ۱۴۱۳ ق، ص ۵۰۲</ref> تعداد زیادی القاب نیز برای ایشان ذکر شده که از آن جمله است: صاحب الزّمان، حجة، القائم، مهدی، صاحب الامر،<ref>طبرسی، فضل بن حسن،إعلام الورى بأعلام الهدى، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸</ref> [[بقیة الله|بقیة اللّه]]،<ref>تفسیر فرات کوفی، تهران: وزارت ارشاد، ۱۴۱۰ ق، چاپ اول، ص ۱۹۳</ref> مُنتقِم، مُنتظَر<ref>دلائل الإمامة، طبرى آملى، محمد بن جریر بن رستم، بعثت، قم، ۱۴۱۳ ق، ص ۵۰۲</ref> و... . | |
| + | ==دلایل امامت امام زمان== | ||
| + | مرحوم [[شیخ مفید]] در کتاب «[[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد]]» می گوید: نص بر [[امامت]] آن وجود مقدس در میان مسلمانان از زبان [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] (ص) رسیده و سپس [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السّلام بدان خبر داده و تصریح به امامت او فرمود، و همچنین [[ائمه اطهار]] یکى پس از دیگرى تا برسد به پدر ارجمندش، همگى بر امامت و ظهورش بطور صریح خبر دادند، و پدر آن حضرت در پیش معتمدین و نزدیکان از [[شیعه|شیعه]] از این جریان خبر داد و تصریح به امامت او فرمود.<ref>الإرشاد للمفید / ترجمه رسولى محلاتى، ج۲، ص: ۳۲۴</ref> آنگاه خود به ذکر تعدادی از این روایات پرداخته و در پایان می گوید: این مقدار اندکى بود از نصوص زیادى که درباره دوازدهمین [[امام]] (ع) رسیده است، و روایت در این باره بسیار است که [[محدث|محدثین]] شیعه آنها را تدوین کرده و در کتابها و مؤلفات خود بتفصیل نقل کردهاند.<ref>الإرشاد للمفید / ترجمه رسولى محلاتى، ج۲، ص ۳۳۰</ref> | ||
| − | + | حضرت مهدي(عجل الله تعالی فرجه) با قطع نظر از زمينه سازى هايى كه امامان قبل براى تثبيت مسئله ولادت و امامت و غيبت او داشتند، خود نيز در اين مسئله دخالت كرده و از راه هاى مختلف در صدد اثبات ولادت و امامت خود برآمدند. اينك به برخى از اين راه ها اشاره مى كنيم: | |
| − | |||
| − | + | 1. حضرت مهدی زمینه ملاقات بزرگان شيعه با خودشان را فراهم کردند. | |
| − | + | 2. در مواقع ضرورى اقدام به انجام كرامت و [[معجزه]] مى نمود. اين معجزات بعضاً توسط سفرا و در برخى موارد نيز توسط خود حضرت انجام مى گرفت. | |
| − | |||
| − | + | 3. آن حضرت شخصاً در صدد پاسخ به سؤال هاى مختلف مردم بر مى آمد تا اعتقاد و يقينشان نسبت به او بيشتر گردد. | |
| − | + | 4. خط خاص حضرت نيز از جمله قرائن و دلايلى بود كه مى توانست بر وجود امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) دلالت كند؛ زيرا اين خط در زمان پدرش [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسكرى]](عليه السلام) بين مردم مأنوس بوده است و لذا از جمله راه هايى بود كه با رسيدن [[توقیعات امام زمان علیه السلام|توقيعات]] از ناحيه مقدسه، شيعيان به وجود امام زمانِ خود يقين و اطمينان پيدا مى نمودند. | |
| − | + | دليل بر صحت امامت وجود اقدس امام زمان (ارواحنا فداه) اينست كه از پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله در خصوص وى و غيبتش و كيفيت مخصوص بآن تنصيص شده (يعنى با صراحت در باره آن سخن گفته اند) و بدون اختلاف هم واقع شده و چيزى از آن فروگذار نشده است. بر حسب عادت نميشود باور كرد كه جماعت بسيارى به دروغ از موضوعى خبر دهند، و همان طور كه آنها گفته و وصف نموده اند هم مصداق پيدا كند!. | |
| − | ==غیبت | + | پس وقتى كه اخبار غيبت امام زمان پيش از ميلاد وى بلكه قبل از زمان پدر و جدش رسيده و در دسترس مسلمانان قرار گرفته باشد، بطورى كه فرقه كيسانيه و ناووسيه و واقفيه آن را دستاويز اصلاح عقايد خود قرار دهند، و محدثين شيعه و اصول مؤلفه آنها در عصر حضرت امام محمد باقر و امام جعفر صادق عليهما السلام ثبت نموده و آن را از پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله و يك يك ائمه طاهرين عليهم السلام نقل كرده باشند، اعتقاد بامامت حضرت صاحب الزمان عليه السّلام بدليل اين صفت و غيبت مزبور كه در دلائل و اعلام امامت آن سرور ذكر شده، صحيح مىباشد و هيچ كس را نميرسد كه آن را انكار كند. |
| + | |||
| + | يكى از محدثين موثق شيعه «حسن بن محبوب زراد» است كه كتاب «مشيخه» را كه در ميان اصول شيعه مشهورتر از كتاب مزنى و امثال آنست، افزون از صد سال پيش از زمان غيبت امام زمان عليه السّلام تصنيف كرده است. حسن بن محبوب قسمتى از اخبار غيبت حضرت را در آن كتاب ذكر كرده و بدون تفاوت همان طور كه خبر داده نيز واقع شده است. | ||
| + | |||
| + | از جمله رواياتى كه وى نقل كرده، حديثى است كه از ابراهيم خارقى از ابو بصير از حضرت صادق عليه السّلام روايت نموده كه گفت: بحضرت عرض كردم: | ||
| + | |||
| + | امام محمد باقر عليه السّلام می فرمود: آل محمد را دو غيبت است: يكى طولانى و ديگرى كوتاه. | ||
| + | |||
| + | حضرت صادق فرمود: «آرى اى ابو بصير! يكى از ديگرى طولانى تر است، چون غيبت طولانى شروع شود ديگر كسى او را نمىبيند تا اينكه اولاد فلانى بخلافت رسد و حلقه جمعيت شيعه تنگ شود و سفيانى ظاهر گردد و بلا شدت يابد و مرگ و قتل مردم را فرا گيرد، و از ترس كشته شدن بخانه خدا و حرم پيغمبر پناه برند» | ||
| + | |||
| + | سپس طبرسى مي گويد: نگاه كن كه چگونه اين دو غيبت بر حسب آنچه اخبار سابقه متضمن آن بود و از پدران و جد امام زمان رسيده مطابق درآمده است. | ||
| + | |||
| + | غيبت كوتاه حضرت همان بود كه سفراى امام زمان و دربانان حضرت وجود داشتند و ميان شيعيان معروف بودند و شيعه اماميه كه معتقد بامامت امام حسن عسكرى عليه السّلام بودند در باره آنها اختلاف نظر ندارند. | ||
| + | |||
| + | از جمله سفرا و دربانان او ابو هاشم داود بن قاسم جعفرى و محمد بن على بن بلال و ابو عمر و عثمان بن سعيد روغن فروش و فرزندش ابو جعفر محمد بن عثمان رضى اللَّه عنهما و عمر اهوازى و احمد بن اسحاق (قمى) و ابو محمد وجنائى و ابراهيم بن مهزيار و محمد بن ابراهيم بن مهزيار فرزند او، و گروه ديگرى كه شايد بموقع در جاى خود از آنها نام ببريم، مدت اين غيبت هفتاد و چهار سال بود.<ref>طبرسى، اعلام الورى.</ref> | ||
| + | |||
| + | سپس طبرسى عليه الرحمه احوال سفراى چهارگانه را بهمان نحو كه گذشت نقل ميكند «2» بايد دانست كه ظاهرا مدت غيبت صغراى امام زمان از ابتداء امامت حضرت تا وفات ابو الحسن سمرى است كه از هفتاد سال كمتر ميباشد. | ||
| + | |||
| + | زيرا بنا بر مشهور ابتداء امامت حضرت روز هشتم ماه ربيع الاول سال 260 هجرى و وفات سمرى در نيمه شعبان 328 اتفاق افتاده است و اين طور كه طبرسى وفات سمرى را نقل كرده يك سال هم كمتر مىشود زيرا ميگويد: وفات سمرى در نيمه شعبان سال 328 روى داد. | ||
| + | |||
| + | شايد او ابتداء غيبت صغرى را موقع ولادت امام قرار داده. او ولادت حضرت را سال 255 ميداند و بنا بر اين با آنچه شيخ طوسى در باره وفات سمرى نوشته (329) وفق ميدهد (يعنى مدت غيبت صغرى هفتاد و چهار سال خواهد بود) ولى بگفته طبرسى كه وفات او را (328) دانسته يك سال كم مىشود. شايد اين تاريخ سهو القلمى از طبرسى (يا كاتب) باشد. | ||
| + | |||
| + | منابع: | ||
| + | |||
| + | مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى - دوانى، على، مهدى موعود ( ترجمه جلد 51 بحار الأنوار)، 1جلد، اسلاميه - تهران، چاپ: بيست و هشتم، 1378 ش. ص694 | ||
| + | |||
| + | ==غیبت امام زمان== | ||
سال ۲۶۰ هـ.ق که [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام عسکری]] علیه‌السلام به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید، هم سال آغاز [[امامت]] حضرت صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف است و هم سال آغاز [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]] آن حضرت.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، قم: گنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۴۰.</ref> | سال ۲۶۰ هـ.ق که [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام عسکری]] علیه‌السلام به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید، هم سال آغاز [[امامت]] حضرت صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف است و هم سال آغاز [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]] آن حضرت.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، قم: گنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۴۰.</ref> | ||
| − | [[علامه طباطبایى|علامه طباطبائی]] در این خصوص می گوید: تا سال ۲۶۰ هجرى که پدر بزرگوارش شهید شد، تحت کفالت و تربیت پدر مى زیست و از مردم پنهان و پوشیده بود و جز عده اى از خواص [[شیعه|شیعه]] کسى به شرف ملاقات وى نائل نمى شد. و پس از [[شهادت امام حسن عسکری علیه السلام|شهادت امام یازدهم]] که امامت در آن حضرت مستقر شد، به امر خدا غیبت اختیار کرد و جز با [[نواب اربعه|نواب خاص]] خود به کسى ظاهر نمى | + | [[علامه طباطبایى|علامه طباطبائی]] در این خصوص می گوید: تا سال ۲۶۰ هجرى که پدر بزرگوارش شهید شد، تحت کفالت و تربیت پدر مى زیست و از مردم پنهان و پوشیده بود و جز عده اى از خواص [[شیعه|شیعه]] کسى به شرف ملاقات وى نائل نمى شد. و پس از [[شهادت امام حسن عسکری علیه السلام|شهادت امام یازدهم]] که امامت در آن حضرت مستقر شد، به امر خدا غیبت اختیار کرد و جز با [[نواب اربعه|نواب خاص]] خود به کسى ظاهر نمى شد، جز در موارد استثنائى.<ref>شیعه در اسلام، ص ۱۹۳</ref> |
| − | |||
| − | |||
| − | + | امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، چهار نایب خاص داشته اند که به ترتیب عبارتند از: [[عثمان بن سعید]]؛ [[ابو جعفر محمد بن عثمان بن سعید عمرى|محمد بن عثمان]]؛ [[حسین بن روح نوبختی]]؛ [[ابو الحسن على بن محمد سمرى|علی بن محمد سمری]].<ref>شیعه در اسلام، علامه طباطبائی، ص ۱۹۴</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | آن حضرت چند روز | + | آن حضرت چند روز قبل از مرگ على بن محمد سمرى (در سال ۳۲۹ ه.ق)، به او اعلام نمودند که تا شش روز دیگر از دنیا خواهی رفت و پس از آن باب نیابت خاصه بسته و [[غیبت کبری|غیبت کبرى]] واقع خواهد شد و تا روزى که [[الله|خدا]] در ظهور آن حضرت اذن دهد، غیبت دوام خواهد یافت.<ref>شیعه در اسلام، علامه طباطبائی ره، ص ۱۹۴ به نقل از بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۳۶۰- ۳۶۱ و الغبیة شیخ طوسى، ص ۲۴۲</ref> |
==انتظار ظهور== | ==انتظار ظهور== | ||
| سطر ۶۳: | سطر ۸۴: | ||
==گزیده‌ای از سخنان امام زمان== | ==گزیده‌ای از سخنان امام زمان== | ||
| − | *«{{متن حدیث|الَّذى یَجِبُ عَلَیْکمْ و لَکمْ أنْ تَقُولُوا: إنّا قُدْوَةٌ و أئِمَّةٌ و خُلَفاءُ اللّهِ فى أرْضِهِ، و اُمَناؤُهُ عَلى خَلْقِهِ، و حُجَجُهُ فى بِلادِهِ، نَعْرِفُ الْحَلالَ وَ الْحَرامَ، و نَعْرِفُ تَأویلَ الْکتابِ و فَصْلَ الْخِطابِ}}».<ref> بحارالانوار، ج ۸۹، ص ۹۶، ح ۵۸.</ref> بر شما واجب است و به سود شما خواهد بود که معتقد باشید بر این که ما [[اهل البیت|اهل بیت]] رسالت، محور و اساس امور پیشوایان هدایت و خلیفه خداوند متعال در زمین هستیم. همچنین ما امین خداوند بر بندگانش و حجت او در جامعه می‌‌باشیم، [[حلال]] و [[حرام]] را می‌‌شناسیم و [[تأویل| | + | *«{{متن حدیث|الَّذى یَجِبُ عَلَیْکمْ و لَکمْ أنْ تَقُولُوا: إنّا قُدْوَةٌ و أئِمَّةٌ و خُلَفاءُ اللّهِ فى أرْضِهِ، و اُمَناؤُهُ عَلى خَلْقِهِ، و حُجَجُهُ فى بِلادِهِ، نَعْرِفُ الْحَلالَ وَ الْحَرامَ، و نَعْرِفُ تَأویلَ الْکتابِ و فَصْلَ الْخِطابِ}}».<ref> بحارالانوار، ج ۸۹، ص ۹۶، ح ۵۸.</ref> بر شما واجب است و به سود شما خواهد بود که معتقد باشید بر این که ما [[اهل البیت|اهل بیت]] رسالت، محور و اساس امور پیشوایان هدایت و خلیفه خداوند متعال در زمین هستیم. همچنین ما امین خداوند بر بندگانش و حجت او در جامعه می‌‌باشیم، [[حلال]] و [[حرام]] را می‌‌شناسیم و [[تأویل|تأویل]] و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] آیات [[قرآن]] را عارف و آشنا هستیم. |
| − | *«{{متن حدیث|لا یُنازِعُنا مَوْضِعَهُ إلاّ ظالِمٌ آثِمٌ، و لا یَدَّعیهِ إلاّ جاحِدٌ کافِرٌ}}».<ref> همان، ج ۵۳، ص ۱۷۹، ضمن ح ۹.</ref> کسى با ما در رابطه با مقام [[ولایت|ولایت]] و [[امامت]] مشاجره و منازعه | + | *«{{متن حدیث|لا یُنازِعُنا مَوْضِعَهُ إلاّ ظالِمٌ آثِمٌ، و لا یَدَّعیهِ إلاّ جاحِدٌ کافِرٌ}}».<ref> همان، ج ۵۳، ص ۱۷۹، ضمن ح ۹.</ref> کسى با ما در رابطه با مقام [[ولایت|ولایت]] و [[امامت]] مشاجره و منازعه نمی‌‌کند، مگر آن که ستمگر و معصیت کار باشد، همچنین کسى مدعى [[ولایت]] و [[خلافت]] نمی‌‌شود، مگر اینکه منکر و کافر باشد. |
*«{{متن حدیث|اِتَّقُوا اللّه و سَلِّمُوا لَنا، و رُدُّوا الاْمْرَ إلَیْنا، فَعَلَیْنا الإصْدارُ کما کانَ مِنَّا الإیراء، ولا تَحاوَلُوا کشْفَ ما غُطِّیَ عَنْکمْ}}».<ref> إکمال الدّین، ج ۲، ص ۵۱۰.</ref> از خدا بترسید و تسلیم ما باشید و امور خود را به ما واگذار کنید، چون وظیفه ما است که شما را بى‌نیاز و سیراب نمائیم همان طورى که ورود شما بر چشمه معرفت به وسیله ما می‌‌باشد و سعى نکنید به دنبال کشف آنچه از شما پنهان شده است باشید. | *«{{متن حدیث|اِتَّقُوا اللّه و سَلِّمُوا لَنا، و رُدُّوا الاْمْرَ إلَیْنا، فَعَلَیْنا الإصْدارُ کما کانَ مِنَّا الإیراء، ولا تَحاوَلُوا کشْفَ ما غُطِّیَ عَنْکمْ}}».<ref> إکمال الدّین، ج ۲، ص ۵۱۰.</ref> از خدا بترسید و تسلیم ما باشید و امور خود را به ما واگذار کنید، چون وظیفه ما است که شما را بى‌نیاز و سیراب نمائیم همان طورى که ورود شما بر چشمه معرفت به وسیله ما می‌‌باشد و سعى نکنید به دنبال کشف آنچه از شما پنهان شده است باشید. | ||
| − | *«{{متن حدیث|أنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ، بى یُدْفَعُ الْبَلاءُ عَنْ أهْلى وَ شیعَتى}}».<ref> دعوات راوندى، ص ۲۰۷، ح ۵۶۳.</ref> من آخرین وصی پیغمبر خدا | + | *«{{متن حدیث|أنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ، بى یُدْفَعُ الْبَلاءُ عَنْ أهْلى وَ شیعَتى}}».<ref> دعوات راوندى، ص ۲۰۷، ح ۵۶۳.</ref> من آخرین وصی پیغمبر خدا هستم، به وسیله من بلاها و [[فتنه|فتنه‌ها]] از آشنایان و شیعیانم دفع و برطرف خواهد شد. |
*«{{متن حدیث|یَابْنَ الْمَهْزِیارِ! لَوْلاَ اسْتِغْفارُ بَعْضِکمْ لِبَعْضٍ، لَهَلَک مَنْ عَلَیْها، إلاّ خَواصَّ الشّیعَةِ الَّتى تَشْبَهُ أقْوالُهُمْ أفْعالَهُمْ}}».<ref> مستدرک الوسایل، ج ۵، ص ۲۴۷، ح ۵۷۹۵.</ref> ای [[علی بن مهزیار|پسر مهزیار]]: اگر طلب مغفرت و آمرزش بعضى شماها براى همدیگر نبود، هر کس روى زمین بود هلاک می‌‌گردید، مگر آن شیعیان خاصى که گفتارشان با کردارشان یکى است. | *«{{متن حدیث|یَابْنَ الْمَهْزِیارِ! لَوْلاَ اسْتِغْفارُ بَعْضِکمْ لِبَعْضٍ، لَهَلَک مَنْ عَلَیْها، إلاّ خَواصَّ الشّیعَةِ الَّتى تَشْبَهُ أقْوالُهُمْ أفْعالَهُمْ}}».<ref> مستدرک الوسایل، ج ۵، ص ۲۴۷، ح ۵۷۹۵.</ref> ای [[علی بن مهزیار|پسر مهزیار]]: اگر طلب مغفرت و آمرزش بعضى شماها براى همدیگر نبود، هر کس روى زمین بود هلاک می‌‌گردید، مگر آن شیعیان خاصى که گفتارشان با کردارشان یکى است. | ||
| − | *{{متن حدیث|إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاءُ}}.<ref>الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج۲، ص ۴۹۷.</ref> ما در رعایت حال شما (شیعیان) کوتاهى نمى کنیم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم، و اگر جز این | + | *{{متن حدیث|إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاءُ}}.<ref>الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج۲، ص ۴۹۷.</ref> ما در رعایت حال شما (شیعیان) کوتاهى نمى کنیم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم، و اگر جز این بود، از هر سو گرفتارى به شما رو مى آورد و دشمنانتان، شما را از میان مى بردند. |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۸۱: | سطر ۱۰۲: | ||
*[http://entezar.ahlolbait.com سایت یاران انتظار]. | *[http://entezar.ahlolbait.com سایت یاران انتظار]. | ||
| + | *تدابیر امام زمان(عج) برای اثبات وجود و امامت خویش. آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی | ||
| + | *اثبات امامت امام زمان(عج) از دیدگاه علامه مجلسی، [https://entezar.ahlolbait.com/content/2841/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B9%D8%AC-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85% دانشنامه مهدویت] | ||
{{چهارده معصوم علیهم السلام}} | {{چهارده معصوم علیهم السلام}} | ||
نسخهٔ ۲۷ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۴
حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) امام دوازدهم شیعیان و آخرین فرد از سلسله‌ی چهارده معصوم (علیهم‌السلام) می‌باشند. امام زمان علیه‌السلام در سال ۲۶۰ قمری پس از پدرشان امام حسن عسکری علیه‌السلام به امامت رسیدند و پس از یک دوره غیبت از سال ۲۶۰ تا ۳۲۹ قمری که به غیبت صغری موسوم است، اکنون در غیبت کبری به سر می‌برند و شیعه انتظار ظهور آن حضرت را می‌کشد.
 | |
| مقام | امام دوازدهم |
| نام | محمد |
| القاب | مهدی، صاحب‌الزمان،... |
| کنیه | ابو القاسم |
| پدر | امام حسن عسکری علیه السلام |
| مادر | نرجس |
| زادروز | ۱۵ شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری |
| زادگاه | سامرا |
| مدت امامت | از سال ۲۶۰ هجری شروع شده است |
| مدت عمر | ـــ |
| تاریخ شهادت | ـــ |
| علت شهادت | ـــ |
| قاتل | ـــ |
| مدفن | ـــ |
محتویات
ولادت
حضرت مهدی (علیه‌السلام) در نیمه شعبان سال ۲۵۵ قمری،[۱] یا ۲۵۶ قمری[۲] در سامرا[۳] ولادت نمود. پدر آن حضرت، امام حسن عسکری علیه‌السلام -یازدهمین امام شیعیان- و مادرشان نرجس خاتون[۴] است.
آن حضرت همنام حضرت محمد (صلی الله علیه وآله) هستند و کنیه ایشان ابوالقاسم و ابوجعفر است.[۵] تعداد زیادی القاب نیز برای ایشان ذکر شده که از آن جمله است: صاحب الزّمان، حجة، القائم، مهدی، صاحب الامر،[۶] بقیة اللّه،[۷] مُنتقِم، مُنتظَر[۸] و... .
دلایل امامت امام زمان
مرحوم شیخ مفید در کتاب «الارشاد» می گوید: نص بر امامت آن وجود مقدس در میان مسلمانان از زبان رسول خدا (ص) رسیده و سپس امیرالمؤمنین علیه السّلام بدان خبر داده و تصریح به امامت او فرمود، و همچنین ائمه اطهار یکى پس از دیگرى تا برسد به پدر ارجمندش، همگى بر امامت و ظهورش بطور صریح خبر دادند، و پدر آن حضرت در پیش معتمدین و نزدیکان از شیعه از این جریان خبر داد و تصریح به امامت او فرمود.[۹] آنگاه خود به ذکر تعدادی از این روایات پرداخته و در پایان می گوید: این مقدار اندکى بود از نصوص زیادى که درباره دوازدهمین امام (ع) رسیده است، و روایت در این باره بسیار است که محدثین شیعه آنها را تدوین کرده و در کتابها و مؤلفات خود بتفصیل نقل کردهاند.[۱۰]
حضرت مهدي(عجل الله تعالی فرجه) با قطع نظر از زمينه سازى هايى كه امامان قبل براى تثبيت مسئله ولادت و امامت و غيبت او داشتند، خود نيز در اين مسئله دخالت كرده و از راه هاى مختلف در صدد اثبات ولادت و امامت خود برآمدند. اينك به برخى از اين راه ها اشاره مى كنيم:
1. حضرت مهدی زمینه ملاقات بزرگان شيعه با خودشان را فراهم کردند.
2. در مواقع ضرورى اقدام به انجام كرامت و معجزه مى نمود. اين معجزات بعضاً توسط سفرا و در برخى موارد نيز توسط خود حضرت انجام مى گرفت.
3. آن حضرت شخصاً در صدد پاسخ به سؤال هاى مختلف مردم بر مى آمد تا اعتقاد و يقينشان نسبت به او بيشتر گردد.
4. خط خاص حضرت نيز از جمله قرائن و دلايلى بود كه مى توانست بر وجود امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) دلالت كند؛ زيرا اين خط در زمان پدرش امام حسن عسكرى(عليه السلام) بين مردم مأنوس بوده است و لذا از جمله راه هايى بود كه با رسيدن توقيعات از ناحيه مقدسه، شيعيان به وجود امام زمانِ خود يقين و اطمينان پيدا مى نمودند.
دليل بر صحت امامت وجود اقدس امام زمان (ارواحنا فداه) اينست كه از پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله در خصوص وى و غيبتش و كيفيت مخصوص بآن تنصيص شده (يعنى با صراحت در باره آن سخن گفته اند) و بدون اختلاف هم واقع شده و چيزى از آن فروگذار نشده است. بر حسب عادت نميشود باور كرد كه جماعت بسيارى به دروغ از موضوعى خبر دهند، و همان طور كه آنها گفته و وصف نموده اند هم مصداق پيدا كند!.
پس وقتى كه اخبار غيبت امام زمان پيش از ميلاد وى بلكه قبل از زمان پدر و جدش رسيده و در دسترس مسلمانان قرار گرفته باشد، بطورى كه فرقه كيسانيه و ناووسيه و واقفيه آن را دستاويز اصلاح عقايد خود قرار دهند، و محدثين شيعه و اصول مؤلفه آنها در عصر حضرت امام محمد باقر و امام جعفر صادق عليهما السلام ثبت نموده و آن را از پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله و يك يك ائمه طاهرين عليهم السلام نقل كرده باشند، اعتقاد بامامت حضرت صاحب الزمان عليه السّلام بدليل اين صفت و غيبت مزبور كه در دلائل و اعلام امامت آن سرور ذكر شده، صحيح مىباشد و هيچ كس را نميرسد كه آن را انكار كند.
يكى از محدثين موثق شيعه «حسن بن محبوب زراد» است كه كتاب «مشيخه» را كه در ميان اصول شيعه مشهورتر از كتاب مزنى و امثال آنست، افزون از صد سال پيش از زمان غيبت امام زمان عليه السّلام تصنيف كرده است. حسن بن محبوب قسمتى از اخبار غيبت حضرت را در آن كتاب ذكر كرده و بدون تفاوت همان طور كه خبر داده نيز واقع شده است.
از جمله رواياتى كه وى نقل كرده، حديثى است كه از ابراهيم خارقى از ابو بصير از حضرت صادق عليه السّلام روايت نموده كه گفت: بحضرت عرض كردم:
امام محمد باقر عليه السّلام می فرمود: آل محمد را دو غيبت است: يكى طولانى و ديگرى كوتاه.
حضرت صادق فرمود: «آرى اى ابو بصير! يكى از ديگرى طولانى تر است، چون غيبت طولانى شروع شود ديگر كسى او را نمىبيند تا اينكه اولاد فلانى بخلافت رسد و حلقه جمعيت شيعه تنگ شود و سفيانى ظاهر گردد و بلا شدت يابد و مرگ و قتل مردم را فرا گيرد، و از ترس كشته شدن بخانه خدا و حرم پيغمبر پناه برند»
سپس طبرسى مي گويد: نگاه كن كه چگونه اين دو غيبت بر حسب آنچه اخبار سابقه متضمن آن بود و از پدران و جد امام زمان رسيده مطابق درآمده است.
غيبت كوتاه حضرت همان بود كه سفراى امام زمان و دربانان حضرت وجود داشتند و ميان شيعيان معروف بودند و شيعه اماميه كه معتقد بامامت امام حسن عسكرى عليه السّلام بودند در باره آنها اختلاف نظر ندارند.
از جمله سفرا و دربانان او ابو هاشم داود بن قاسم جعفرى و محمد بن على بن بلال و ابو عمر و عثمان بن سعيد روغن فروش و فرزندش ابو جعفر محمد بن عثمان رضى اللَّه عنهما و عمر اهوازى و احمد بن اسحاق (قمى) و ابو محمد وجنائى و ابراهيم بن مهزيار و محمد بن ابراهيم بن مهزيار فرزند او، و گروه ديگرى كه شايد بموقع در جاى خود از آنها نام ببريم، مدت اين غيبت هفتاد و چهار سال بود.[۱۱]
سپس طبرسى عليه الرحمه احوال سفراى چهارگانه را بهمان نحو كه گذشت نقل ميكند «2» بايد دانست كه ظاهرا مدت غيبت صغراى امام زمان از ابتداء امامت حضرت تا وفات ابو الحسن سمرى است كه از هفتاد سال كمتر ميباشد.
زيرا بنا بر مشهور ابتداء امامت حضرت روز هشتم ماه ربيع الاول سال 260 هجرى و وفات سمرى در نيمه شعبان 328 اتفاق افتاده است و اين طور كه طبرسى وفات سمرى را نقل كرده يك سال هم كمتر مىشود زيرا ميگويد: وفات سمرى در نيمه شعبان سال 328 روى داد.
شايد او ابتداء غيبت صغرى را موقع ولادت امام قرار داده. او ولادت حضرت را سال 255 ميداند و بنا بر اين با آنچه شيخ طوسى در باره وفات سمرى نوشته (329) وفق ميدهد (يعنى مدت غيبت صغرى هفتاد و چهار سال خواهد بود) ولى بگفته طبرسى كه وفات او را (328) دانسته يك سال كم مىشود. شايد اين تاريخ سهو القلمى از طبرسى (يا كاتب) باشد.
منابع:
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى - دوانى، على، مهدى موعود ( ترجمه جلد 51 بحار الأنوار)، 1جلد، اسلاميه - تهران، چاپ: بيست و هشتم، 1378 ش. ص694
غیبت امام زمان
سال ۲۶۰ هـ.ق که امام عسکری علیه‌السلام به شهادت رسید، هم سال آغاز امامت حضرت صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف است و هم سال آغاز غیبت آن حضرت.[۱۲]
علامه طباطبائی در این خصوص می گوید: تا سال ۲۶۰ هجرى که پدر بزرگوارش شهید شد، تحت کفالت و تربیت پدر مى زیست و از مردم پنهان و پوشیده بود و جز عده اى از خواص شیعه کسى به شرف ملاقات وى نائل نمى شد. و پس از شهادت امام یازدهم که امامت در آن حضرت مستقر شد، به امر خدا غیبت اختیار کرد و جز با نواب خاص خود به کسى ظاهر نمى شد، جز در موارد استثنائى.[۱۳]
امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، چهار نایب خاص داشته اند که به ترتیب عبارتند از: عثمان بن سعید؛ محمد بن عثمان؛ حسین بن روح نوبختی؛ علی بن محمد سمری.[۱۴]
آن حضرت چند روز قبل از مرگ على بن محمد سمرى (در سال ۳۲۹ ه.ق)، به او اعلام نمودند که تا شش روز دیگر از دنیا خواهی رفت و پس از آن باب نیابت خاصه بسته و غیبت کبرى واقع خواهد شد و تا روزى که خدا در ظهور آن حضرت اذن دهد، غیبت دوام خواهد یافت.[۱۵]
انتظار ظهور
شیعیان در دوران غیبت در انتظار ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هستند. انتظار ظهور آن حضرت در روایت شیعه با عنوان انتظار فرج از بهترین اعمال خوانده شده است.[۱۶]
در کتاب مکیال المکارم آمده است: معنای انتظار عبارت است از یک حالت قلبی و روحی که از آماده شدن برای چیزی که در انتظارش هستی، برمی‌آید... پس هر قدر انتظار شدیدتر باشد، آماده شدن هم بیشتر می‌شود. آیا نمی‌بینی که وقتی مسافری داشته باشی که منتظر آمدنش هستی، هر چه زمان آمدنش نزدیکتر شود، آمادگی تو هم برای این امر بیشتر می‌شود.[۱۷]
گزیده‌ای از سخنان امام زمان
- «الَّذى یَجِبُ عَلَیْکمْ و لَکمْ أنْ تَقُولُوا: إنّا قُدْوَةٌ و أئِمَّةٌ و خُلَفاءُ اللّهِ فى أرْضِهِ، و اُمَناؤُهُ عَلى خَلْقِهِ، و حُجَجُهُ فى بِلادِهِ، نَعْرِفُ الْحَلالَ وَ الْحَرامَ، و نَعْرِفُ تَأویلَ الْکتابِ و فَصْلَ الْخِطابِ».[۱۸] بر شما واجب است و به سود شما خواهد بود که معتقد باشید بر این که ما اهل بیت رسالت، محور و اساس امور پیشوایان هدایت و خلیفه خداوند متعال در زمین هستیم. همچنین ما امین خداوند بر بندگانش و حجت او در جامعه می‌‌باشیم، حلال و حرام را می‌‌شناسیم و تأویل و تفسیر آیات قرآن را عارف و آشنا هستیم.
- «لا یُنازِعُنا مَوْضِعَهُ إلاّ ظالِمٌ آثِمٌ، و لا یَدَّعیهِ إلاّ جاحِدٌ کافِرٌ».[۱۹] کسى با ما در رابطه با مقام ولایت و امامت مشاجره و منازعه نمی‌‌کند، مگر آن که ستمگر و معصیت کار باشد، همچنین کسى مدعى ولایت و خلافت نمی‌‌شود، مگر اینکه منکر و کافر باشد.
- «اِتَّقُوا اللّه و سَلِّمُوا لَنا، و رُدُّوا الاْمْرَ إلَیْنا، فَعَلَیْنا الإصْدارُ کما کانَ مِنَّا الإیراء، ولا تَحاوَلُوا کشْفَ ما غُطِّیَ عَنْکمْ».[۲۰] از خدا بترسید و تسلیم ما باشید و امور خود را به ما واگذار کنید، چون وظیفه ما است که شما را بى‌نیاز و سیراب نمائیم همان طورى که ورود شما بر چشمه معرفت به وسیله ما می‌‌باشد و سعى نکنید به دنبال کشف آنچه از شما پنهان شده است باشید.
- «أنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ، بى یُدْفَعُ الْبَلاءُ عَنْ أهْلى وَ شیعَتى».[۲۱] من آخرین وصی پیغمبر خدا هستم، به وسیله من بلاها و فتنه‌ها از آشنایان و شیعیانم دفع و برطرف خواهد شد.
- «یَابْنَ الْمَهْزِیارِ! لَوْلاَ اسْتِغْفارُ بَعْضِکمْ لِبَعْضٍ، لَهَلَک مَنْ عَلَیْها، إلاّ خَواصَّ الشّیعَةِ الَّتى تَشْبَهُ أقْوالُهُمْ أفْعالَهُمْ».[۲۲] ای پسر مهزیار: اگر طلب مغفرت و آمرزش بعضى شماها براى همدیگر نبود، هر کس روى زمین بود هلاک می‌‌گردید، مگر آن شیعیان خاصى که گفتارشان با کردارشان یکى است.
- إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاءُ.[۲۳] ما در رعایت حال شما (شیعیان) کوتاهى نمى کنیم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم، و اگر جز این بود، از هر سو گرفتارى به شما رو مى آورد و دشمنانتان، شما را از میان مى بردند.
پانویس
- ↑ الإرشاد، شیخ مفید، ج۲، ص ۳۳۹ و إعلام الورى بأعلام الهدى، شیخ طبرسی، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸
- ↑ الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص ۳۲۹
- ↑ إعلام الورى بأعلام الهدى، فضل بن حسن طبرسی، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸
- ↑ نرگس، ملیکه و صیقل از دیگر نام‌های ایشان است.
- ↑ دلائل الإمامة، طبرى آملى، محمد بن جریر بن رستم، بعثت، قم، ۱۴۱۳ ق، ص ۵۰۲
- ↑ طبرسی، فضل بن حسن،إعلام الورى بأعلام الهدى، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸
- ↑ تفسیر فرات کوفی، تهران: وزارت ارشاد، ۱۴۱۰ ق، چاپ اول، ص ۱۹۳
- ↑ دلائل الإمامة، طبرى آملى، محمد بن جریر بن رستم، بعثت، قم، ۱۴۱۳ ق، ص ۵۰۲
- ↑ الإرشاد للمفید / ترجمه رسولى محلاتى، ج۲، ص: ۳۲۴
- ↑ الإرشاد للمفید / ترجمه رسولى محلاتى، ج۲، ص ۳۳۰
- ↑ طبرسى، اعلام الورى.
- ↑ شیخ مفید، الإرشاد، قم: گنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۴۰.
- ↑ شیعه در اسلام، ص ۱۹۳
- ↑ شیعه در اسلام، علامه طباطبائی، ص ۱۹۴
- ↑ شیعه در اسلام، علامه طباطبائی ره، ص ۱۹۴ به نقل از بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۳۶۰- ۳۶۱ و الغبیة شیخ طوسى، ص ۲۴۲
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶، ح ۱ .
- ↑ محمد تقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج ۲، ص ۱۵۲
- ↑ بحارالانوار، ج ۸۹، ص ۹۶، ح ۵۸.
- ↑ همان، ج ۵۳، ص ۱۷۹، ضمن ح ۹.
- ↑ إکمال الدّین، ج ۲، ص ۵۱۰.
- ↑ دعوات راوندى، ص ۲۰۷، ح ۵۶۳.
- ↑ مستدرک الوسایل، ج ۵، ص ۲۴۷، ح ۵۷۹۵.
- ↑ الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج۲، ص ۴۹۷.
پیوندها
- سایت یاران انتظار.
- تدابیر امام زمان(عج) برای اثبات وجود و امامت خویش. آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
- اثبات امامت امام زمان(عج) از دیدگاه علامه مجلسی، دانشنامه مهدویت
| چهارده معصوم علیهم السلام |
| ↓ اسامی ↓ |
|
حضرت محمد صلی الله علیه و آله • حضرت فاطمه سلام الله علیها امام علی علیه السلام • امام حسن علیه السلام • امام حسین علیه السلام • امام سجاد علیه السلام • امام باقر علیه السلام • امام صادق علیه السلام • امام کاظم علیه السلام • امام رضا علیه السلام • امام جواد علیه السلام • امام هادی علیه السلام • امام حسن عسکری علیه السلام • امام زمان عجل الله تعالی فرجه |
| ↓ مفاهیم وابسته ↓ |
| اهل البیت علیهم السلام • عصمت • پنج تن • عترت • سادات • اهل الذکر • اکمال دین • اولی الأمر |
| ↓ آیات و احادیث مرتبط ↓ |
| آیه تطهیر • آیه امامت • آیه اکمال • حدیث ثقلین • حدیث سفینه • حدیث یوم الدار • حدیث طیر مشوی |
