تفسیر القرآن المجید (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{الگو:نیازمند ویرایش فنی}} یکی از سبکهای مورد توجه در رشته های تفسیری که از آغاز ...' ایجاد کرد)
 
جز (مهدی موسوی صفحهٔ تفسير القرآن المجيد (کتاب) را به تفسیر القرآن المجید (کتاب) منتقل کرد)
 
(۶ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
{{الگو:نیازمند ویرایش فنی}}
+
{{مشخصات کتاب
−
یکی از سبکهای مورد توجه در رشته های تفسیری که از آغاز مورد توجه قرار گرفت، سبک کلامی و شیوه استفاده از آیات برای دفاع از عقاید و یا دفع شبهات مخالفین بود. سبکی که با استدلال از قرآن برای پوشیده کاریها و خرده گیریهای مخالفان و یا توضیح نظرات اعتقادی به کار گرفته می شد.
 
  
−
مرحوم شیخ مفید(ره)، گرچه تفسیر مستقلی و با گرایش کلی تدوین نکرد، اما مجموع کتابهای اعتقادی، تاریخی، فقهی او گویای روشنی از این سبک تفسیر است; زیرا مهمترین و بارزترین ویژگی شیخ مفید(ره)، عقلگرایی و تعقلی برخورد کردن وی با مسائل دینی است.
+
|عنوان=
  
−
== ویژگیهای تفسیر شیخ مفید ==
+
|تصویر= [[پرونده:تفسیر القرآن مجید (ایازی).jpg|240px|وسط]]
  
−
شیخ(ره) کتاب مستقلی در تفسیر همه ی قرآن ننوشته است، اما گستردگی استفاده از آیات در مباحث اعتقادی، تاریخی و فقهی و پرداختن به مباحث تفسیری قرآن، نشانگر احاطه این دانشمند به مباحث تفسیری است. امّادر هر صورت، ویژگیهای تفسیر از چند جهت جالب توجه می باشد:
+
|نویسنده= شیخ مفید
  
−
1 . ویژگی مهم این تفسیر، بُعد کلامی آن است. شاید بتوان، بدون مبالغه، ادعا کرد که ما تفسیری کلامی به این گونه در شیعه نداشته و نداریم و در میان تفاسیر موجود شیعه، تاکنون، به این گستردگی در موضوعات کلامی، در ذیل آیات قرآن، بحث نشده و از آیات، مباحث کلامی استخراج نگردیده است. در اهل سنّت نیز، چنین است. فقط تفسیر کبیر فخر رازی، از این جهت، به تفسیر شیخ مفید، شباهت دارد که البته پس از دو قرن از حیات شیخ مفید نگاشته شده است.
+
|موضوع= تفاسیر شیعه
−
به عبارت دیگر، چون مرحوم شیخ(ره) در محیط پرجنجال و بحث انگیز بغداد، در آن تاریخ، می زیسته است و شیعه سخت مورد هجوم مخالفان قرار گرفته است و فرصت پاسخگویی، بیشتر در حکومت دیالمه به وجود آمده است، به هر مناسبتی به دفاع از عقاید شیعه بر می آید و با دفع شبهات مخالفان، با مباحث قرآنی و نگرش عقلی این اشکالات را جواب می دهد.
 
−
اکنون، با کنار هم گذاشتن مجموع مباحث تفسیری، به ترتیب قرآن، چنین نتیجه ای به دست آمده است که کلیه آیاتی که زمینه برداشتهای کلامی و تفسیری دارند، در این تفسیر مشخص شده است.
 
−
کتابهای الأفصاح، اوائل المقالات، تصحیح الاعتقاد، العیون والمحاسن، مسائل صاغانیه، رساله حاجبیه، الارشاد والمسائل السرویه، مباحث کلامی را طرح می کند و کتابهای المقنعه، رسالة فی المهر، المسح علی رجلین، حرمة ذبائح اهل الکتاب و برخی از رساله های دیگر، مباحث فقهی را به طور مستقل عنوان می کنند. اماعنوان فقهی این مباحث، این معنیً نیست که این کتابها هم جهتگیری کلامی نداشته باشند، یا آن کتابها بحث فقهی نداشته باشند.
 
  
−
2 . با نگرشی به مباحث تنظیم شده این تفسیر، نوع جهتگیریهای شیخ مفید در قرن چهارم و اندکی از قرن پنجم و نزاعهای شیعه و سنی و حتی در میان شیعه (مباحث طرح شده از سوی محدثینی مثل صدوق و پاسخ ایشان در تصحیح الاعتقاد) و در سطحی گسترده جهان اسلام به دست می آید.
+
|زبان= عربی
−
بیشترین مباحث، شبهاتی بوده است که از سوی اهل سنّت، نسبت به عقاید شیعه، درباره افضلیت علی(ع)، نسبت به خلفای راشدین، عصمت، غیبت امام مهدی، رجعت، متعه، نفاق بعضی از صحابه و مسائل فقهی مورد اختلاف، مانند. تحریم ذبائح اهل کتاب بوده است.
 
−
همین مباحثی، چون : فعل شرور، خلق افعال عباد، حدود اختیار و اراده انسان، ومباحثی دیگر از این نسخ با معتزله داشته است.
 
−
اما موضوعاتی که با اهل حدیث از شیعه طرح کرده است، مثل: اراده الهی، هدایت الهی، منشأ عمل انسان، مفهوم بداء، عالم ذر، ارزش عقل، آفرینش روح و مانند این موضوعات بوده است.
 
  
−
== منابع ==
+
|تعداد جلد= ۱
 +
 
 +
|عنوان افزوده1=تحقیق
 +
 
 +
|افزوده1=سید محمدعلی ایازی
 +
 
 +
|عنوان افزوده2=
 +
 
 +
|افزوده2=
 +
 
 +
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39177/تفسير-القرآن-المجيد-المتسخرج-من-ثراث-الشيخ-المفيد تفسير القرآن المجيد]
 +
}}
 +
کتاب '''«تفسیر القرآن المجید؛ المستخرج من تراث الشیخ المفید»''' مشتمل بر آراء تفسیری [[شیخ مفید]] (م، ۴۱۳ ق) پیرامون آیات [[علم کلام|کلامی]] و اعتقادی [[قرآن کریم]] است که توسط سید محمد علی ایازی تحقیق و تدوین شده است. مرحوم شیخ مفید، گرچه [[تفسیر قرآن|تفسیر]] مستقلی و با گرایش کلامی تدوین نکرد، اما مجموع کتابهای اعتقادی، تاریخی و فقهی او گویای روشنی از این سبک تفسیر است.
 +
 
 +
==ویژگیهای تفسیر شیخ مفید==
 +
 
 +
[[شیخ مفید]] کتاب مستقلی در [[تفسیر قرآن|تفسیر]] همه [[قرآن]] ننوشته است، اما گستردگی استفاده از [[آیه|آیات]] در مباحث اعتقادی، تاریخی و فقهی و پرداختن به مباحث تفسیری قرآن، نشانگر احاطه این دانشمند به مباحث تفسیری است. ویژگی های تفسیر وی از چند جهت جالب توجه می باشد:
 +
 
 +
*۱. ویژگی مهم این تفسیر، بُعد کلامی آن است. شاید بتوان بدون مبالغه ادعا کرد که ما تفسیری کلامی به این گونه در [[شیعه]] نداشته و نداریم و در میان تفاسیر موجود شیعه، تاکنون به این گستردگی در موضوعات کلامی در ذیل آیات قرآن، بحث نشده و از آیات، مباحث کلامی استخراج نگردیده است. در [[اهل سنت]] نیز فقط تفسیر کبیر ([[التفسیر الکبیر (کتاب)|مفاتیح الغیب]]) [[فخر رازى|فخررازی]] از این جهت به تفسیر شیخ مفید شباهت دارد که البته پس از دو قرن از حیات شیخ مفید نگاشته شده است. به عبارت دیگر چون مرحوم شیخ در محیط پرجنجال و بحث انگیز [[بغداد]] در آن تاریخ می زیسته است و شیعه سخت مورد هجوم مخالفان قرار گرفته است و فرصت پاسخگویی بیشتر در حکومت دیالمه به وجود آمده است، به هر مناسبتی به دفاع از عقاید شیعه برمی آید و با دفع شبهات مخالفان با مباحث قرآنی و نگرش عقلی این اشکالات را جواب می دهد. اکنون با کنار هم گذاشتن مجموع مباحث تفسیری به ترتیب قرآن، چنین نتیجه ای بدست آمده است که کلیه آیاتی که زمینه برداشت های کلامی و تفسیری دارند، در این تفسیر مشخص شده است.
 +
 
 +
*۲. با نگرشی به مباحث تنظیم شده در این تفسیر، نوع جهتگیری های [[شیخ مفید]] در قرن چهارم و اندکی از قرن پنجم و نزاع های [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] و حتی در میان شیعه (مباحث طرح شده از سوی محدثینی مثل [[شیخ صدوق]] و پاسخ ایشان در تصحیح الاعتقاد) و در سطحی گسترده جهان اسلام بدست می آید. بیشترین مباحث، شبهاتی بوده است که از سوی [[اهل سنت]]، نسبت به عقاید شیعه درباره افضلیت [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] علیه السلام، نسبت به [[خلفای نخستین|خلفای راشدین]]، [[عصمت]]، [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت امام مهدی]]، [[رجعت]]، [[متعه]]، [[نفاق]] بعضی از [[صحابه]] و مسائل فقهی مورد اختلاف مانند تحریم ذبائح [[اهل کتاب]] بوده است. همچنین مباحثی، چون: فعل شرور، خلق افعال عباد، حدود [[اختیار]] و اراده انسان و مباحثی دیگر از این سنخ با [[معتزله]] داشته است. اما موضوعاتی که با اهل حدیث از [[شیعه]] طرح کرده است، مثل: [[اراده الهی]]، هدایت الهی، منشأ عمل انسان، مفهوم [[بداء]]، [[عالم ذر]]، ارزش عقل، آفرینش [[روح]] و مانند این موضوعات بوده است.
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
*"تفسیر القرآن الکریم"، سید محمدعلی ایازی، مجله حوزه، بهمن و اسفند ۱۳۷۱، شماره ۵۴.
  
−
تفسیر القرآن الکریم، سید محمد علی ایازی، مجله حوزه، بهمن و اسفند 1371، شماره 54.
 
 
[[رده:تفاسیر کلامی]]
 
[[رده:تفاسیر کلامی]]
 
[[رده:تفاسیر]]
 
[[رده:تفاسیر]]
 
{{تفسیر قرآن}}
 
{{تفسیر قرآن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۲

تفسیر القرآن مجید (ایازی).jpg
نویسنده شیخ مفید
موضوع تفاسیر شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تحقیق سید محمدعلی ایازی

تفسير القرآن المجيد

کتاب «تفسیر القرآن المجید؛ المستخرج من تراث الشیخ المفید» مشتمل بر آراء تفسیری شیخ مفید (م، ۴۱۳ ق) پیرامون آیات کلامی و اعتقادی قرآن کریم است که توسط سید محمد علی ایازی تحقیق و تدوین شده است. مرحوم شیخ مفید، گرچه تفسیر مستقلی و با گرایش کلامی تدوین نکرد، اما مجموع کتابهای اعتقادی، تاریخی و فقهی او گویای روشنی از این سبک تفسیر است.

ویژگیهای تفسیر شیخ مفید

شیخ مفید کتاب مستقلی در تفسیر همه قرآن ننوشته است، اما گستردگی استفاده از آیات در مباحث اعتقادی، تاریخی و فقهی و پرداختن به مباحث تفسیری قرآن، نشانگر احاطه این دانشمند به مباحث تفسیری است. ویژگی های تفسیر وی از چند جهت جالب توجه می باشد:

  • ۱. ویژگی مهم این تفسیر، بُعد کلامی آن است. شاید بتوان بدون مبالغه ادعا کرد که ما تفسیری کلامی به این گونه در شیعه نداشته و نداریم و در میان تفاسیر موجود شیعه، تاکنون به این گستردگی در موضوعات کلامی در ذیل آیات قرآن، بحث نشده و از آیات، مباحث کلامی استخراج نگردیده است. در اهل سنت نیز فقط تفسیر کبیر (مفاتیح الغیب) فخررازی از این جهت به تفسیر شیخ مفید شباهت دارد که البته پس از دو قرن از حیات شیخ مفید نگاشته شده است. به عبارت دیگر چون مرحوم شیخ در محیط پرجنجال و بحث انگیز بغداد در آن تاریخ می زیسته است و شیعه سخت مورد هجوم مخالفان قرار گرفته است و فرصت پاسخگویی بیشتر در حکومت دیالمه به وجود آمده است، به هر مناسبتی به دفاع از عقاید شیعه برمی آید و با دفع شبهات مخالفان با مباحث قرآنی و نگرش عقلی این اشکالات را جواب می دهد. اکنون با کنار هم گذاشتن مجموع مباحث تفسیری به ترتیب قرآن، چنین نتیجه ای بدست آمده است که کلیه آیاتی که زمینه برداشت های کلامی و تفسیری دارند، در این تفسیر مشخص شده است.
  • ۲. با نگرشی به مباحث تنظیم شده در این تفسیر، نوع جهتگیری های شیخ مفید در قرن چهارم و اندکی از قرن پنجم و نزاع های شیعه و سنی و حتی در میان شیعه (مباحث طرح شده از سوی محدثینی مثل شیخ صدوق و پاسخ ایشان در تصحیح الاعتقاد) و در سطحی گسترده جهان اسلام بدست می آید. بیشترین مباحث، شبهاتی بوده است که از سوی اهل سنت، نسبت به عقاید شیعه درباره افضلیت حضرت علی علیه السلام، نسبت به خلفای راشدین، عصمت، غیبت امام مهدی، رجعت، متعه، نفاق بعضی از صحابه و مسائل فقهی مورد اختلاف مانند تحریم ذبائح اهل کتاب بوده است. همچنین مباحثی، چون: فعل شرور، خلق افعال عباد، حدود اختیار و اراده انسان و مباحثی دیگر از این سنخ با معتزله داشته است. اما موضوعاتی که با اهل حدیث از شیعه طرح کرده است، مثل: اراده الهی، هدایت الهی، منشأ عمل انسان، مفهوم بداء، عالم ذر، ارزش عقل، آفرینش روح و مانند این موضوعات بوده است.

منابع

  • "تفسیر القرآن الکریم"، سید محمدعلی ایازی، مجله حوزه، بهمن و اسفند ۱۳۷۱، شماره ۵۴.
***
تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن: تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات: اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:

تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)

روشهای تفسیری قرآن:
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف:


برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=تفسیر_القرآن_المجید_(کتاب)&oldid=142313»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا