علل الشرائع (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۱۱ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
{{مشخصات کتاب
  
==مؤلف علل الشرائع==
+
|عنوان=
  
محمد بن علي بن حسين بن بابويه قمي، مشهور به [[شيخ صدوق]] (م 381 ق).
+
|تصویر= [[پرونده:علل الشرائع.jpg|240px|وسط]]
  
==موضوع علل الشرائع==
+
|نویسنده= شیخ صدوق
  
اين اثر، مجموعه رواياتي از [[پیامبر اسلام]] صلي الله عليه و آله و [[ائمه اطهار]] عليهم السلام درباره علت برخي از [[احکام شرعي]] و عقيدتي است.
+
|موضوع= احادیث احکام
  
==اعتبار علل الشرائع==
+
|زبان= عربی
  
اين کتاب مانند کتاب هاي ديگر شيخ صدوق، پيوسته مورد توجه علماء و فقهاي شيعه قرار داشته و از معتبرترين اصول روايي شيعه مي باشد که در مجموعه هاي روايتي بزرگ شيعه مانند [[بحارالانوار]] و [[وسائل الشیعة]] از آن استفاده شده و به آن استناد نموده اند.
+
|تعداد جلد= 2
  
==تنوع مطالب علل الشرائع==
+
|عنوان افزوده1=
  
علل الشرائع براي شناخت علت برخي از [[احکام]] [[اسلام]] و فلسفه وجودي آن ها ـ مانند اين که چرا خداوند [[نماز]] را واجب گردانيده و... ـ بسيار راهگشا است. همچنين دليل برخي از مباحث عقيدتي در اين کتاب بيان شده است. به عنوان مثال: علت برتري [[پیامبران]] از [[فرشتگان]] و علت احتياج ما به پيامبر و امام به صورت مبسوط توضيح داده شده است. علاوه بر اين، دليل برخي از مباحث تاريخي به طور مستند ذکر شده است؛ مانند علت حرمت شکار در روز شنبه بر يهوديان و اين که چرا [[حضرت فاطمه]] زهرا عليهاالسلام شبانه دفن شد و مباحث مفيد ديگر.
+
|افزوده1=
  
در مجموع، علل الشرايع کتابي ارزشمند و قابل توجه مي باشد که با توجه به روايات [[اهل بيت]] [[رسول خدا]] عليه السلام نگاشته شده است.
+
|عنوان افزوده2=
  
[[علامه مجلسی]] مي فرمايد: کتاب هاي شيخ صدوق در حد [[کتب اربعه]] اند و او در اجازات روايي ما از مشايخ بزرگ شيعه بوده و بسياري از علماء و فقهاي شيعه از آنها روايت نقل کرده اند.
+
|افزوده2=
  
'''برخي موضوعات مورد بحث در اين کتاب عبارت اند از:'''
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38507/ کتاب علل الشرائع]
 +
}}
 +
کتاب «علل الشرائع» از تألیفات مهم [[شیخ صدوق]] (م، ۳۸۱ ق) است. این اثر، مجموعه روایاتی از [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله و [[ائمه اطهار]] علیهم السلام درباره علت برخی از [[احکام شرعی|احکام شرعی]] و [[عقاید|عقیدتی]] است. وى با نگارش این کتاب خدمتى بزرگ در راه شناخت معارف [[اسلام]] و حکمتها و علتهاى احکام شرعى نموده است.
 +
==مؤلف==
 +
محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی(۳۰۵ -۳۸۱ ق) معروف به [[شیخ صدوق]] و ابن بابویه، متولد شهر [[قم]]، از بزرگ‌ترین [[محدث|محدّثین]] قرن چهارم هجری به شمار می‌آید. کتاب من لایحضره الفقیه از [[کتب اربعه]] شیعه اثر اوست. و از آثار دیگر وی: مدینة العلم، [[کمال الدین و تمام النعمه|کمال‌الدین و تمام النعمة]]، [[التوحید (کتاب)|التوحید]]، [[الخصال (کتاب)|الخصال]]، [[معانى الأخبار (کتاب)|معانی الأخبار]]، [[عیون اخبارالرضا (کتاب)|عیون أخبار الرضا]](ع)، [[الأمالی شیخ صدوق (کتاب)|أمالی شیخ صدوق]]، [[المقنع (کتاب)|المقنع فی الفقه]] می باشد. از اساتید وی می توان به [[محمد بن حسن بن ولید]]، حمزة بن محمد بن احمد بن جعفر بن محمد بن زید بن على(ع)، ابوالحسن محمد بن قاسم اشاره کرد.
  
چگونگي ازدواج فرزندان [[حضرت آدم]] عليه السلام، علت ورود حضرت [[امام علی]] عليه السلام به شورا، دليل بلند خواندن [[نماز صبح]]، علت وجوب [[زکات]]، چرا وصيت در يک سوم اموال صحيح است، سند حرمت گوشت حيوانات وحشي.
+
شیخ صدوق -که خود یکى از بزرگترین روات [[شیعه|شیعه]] به شمار مى‌آید- عمر خود را صرف شنیدن و نقل روایات [[اهل البیت|اهل بیت]] عصمت و طهارت نمود تا سخنان گهربار آن بزرگواران را به گوش دیگر انسان‌ها و آیندگان برساند. وی در سال ۳۸۱ هـ. وفات نمود و در شهر ری به خاک سپرده شد.
  
==شروح و تعليقات علل الشرائع==
+
==اعتبار کتاب==
 +
علل الشرایع کتابی ارزشمند و قابل توجه می باشد که با توجه به روایات [[اهل بیت]] [[رسول خدا]] علیه السلام نگاشته شده است. این کتاب مانند کتاب های دیگر [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]]، پیوسته مورد توجه علماء و فقهای [[شیعه|شیعه]] قرار داشته و از معتبرترین اصول روایی شیعه می باشد که در مجموعه های روایتی بزرگ شیعه مانند [[بحارالانوار]] و [[وسائل الشیعة]] از آن استفاده شده و به آن استناد نموده اند.
  
اين کتاب به وسيله شيخ شرف الدين يحيي بحراني با نام «اختصار علل الشرايع» خلاصه شده و به وسيله آيت الله شيخ محمدتقي آقانجفي اصفهاني به فارسي برگردانده شده است.
+
[[علامه مجلسی]] در مورد مجموعه آثار شیخ می فرماید: «کتاب های [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]] در حد [[کتب اربعه]] اند و او در [[اجازه (علم الحدیث)|اجازات]] روایی ما از [[مشایخ|مشایخ]] بزرگ [[شیعه|شیعه]] بوده و بسیاری از علماء و فقهای شیعه از آنها روایت نقل کرده اند. و به لطف خداوند نسخه‌هاى قدیمى و تصحیح شده‌اى از آن در اختیار ما مى‌باشد.»
  
==وضعيت نشر==
+
==محتوای کتاب==
  
اين کتاب، در دو جلد به زبان عربي به همت مکتبه الحيدريه [[نجف]] در سال 1385 هـ.ق به چاپ رسيده است.
+
علل الشرائع برای شناخت علت برخی از [[احکام]] [[اسلام]] و فلسفه وجودی آن ها ـ مانند این که چرا خداوند [[نماز]] را واجب گردانیده و... ـ بسیار راهگشا است. همچنین دلیل برخی از مباحث [[عقاید|عقیدتی]] در این کتاب بیان شده است. به عنوان مثال: علت برتری [[پیامبران]] از [[فرشتگان]] و علت احتیاج ما به پیامبر و [[امام]] به صورت مبسوط توضیح داده شده است. علاوه بر این، دلیل برخی از مباحث تاریخی به طور مستند ذکر شده است؛ مانند علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهود|یهودیان]] و این که چرا [[حضرت فاطمه]] علیهاالسلام شبانه دفن شد و مباحث مفید دیگر.
 +
 
 +
برخی از موضوعات مورد بحث دیگر در این کتاب عبارت اند از:
 +
 
 +
چگونگی ازدواج فرزندان [[حضرت آدم]] علیه السلام، علت ورود حضرت [[امام علی]] علیه السلام به [[شورای شش نفره خلافت|شورا]]، دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]، علت وجوب [[زکات]]، چرا [[وصیت|وصیت]] در یک سوم اموال صحیح است، سند حرمت گوشت حیوانات وحشی و ... .
 +
 
 +
==ترجمه و تلخیص کتاب==
 +
علامه [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقا بزرگ تهرانى]] دو تلخیص و یک ترجمه برای این کتاب ذکر کرده است (گرچه ترجمه های دیگری نیز دارد):
 +
 
 +
کتاب‌ علل الشرایع و الأحکام‌ نوشته شیخ صدوق، ابو جعفر محمد بن على بن حسین بن موسى بن بابویه قمى است. این کتاب به وسیله شیخ [[ابراهیم کفعمی|ابراهیم کفعمى]] با نام «اختصار علل الشرایع» و به وسیله شیخ شرف الدین یحیى بحرانى با نام «تلخیص علل الشرایع» خلاصه شده است.
 +
 
 +
همچنین توسط شیخ محمدتقى آقا نجفى اصفهانى به فارسى ترجمه شده است.
 +
 
 +
==وضعیت نشر==
 +
این کتاب، در دو جلد به زبان عربی به همت مکتبه الحیدریه [[نجف]] در سال ۱۳۸۵ هـ.ق به چاپ رسیده است.
  
 
==منابع==
 
==منابع==
  
محمدرضا ضميري، کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، صفحه 359.
+
*محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، صفحه ۳۵۹.
 
+
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث ۳ [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی.
==پيوندها==
 
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=38507&scope=95YYli2geUFF5OlsWYfOhlc_wH8-sUC4&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%B9%D9%84%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب علل الشرائع]'''
 
  
 +
==متن کتاب ==
 +
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38507/ '''علل الشرائع''']
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
[[رده:منابع حدیثی]]
[[رده:منابع اعتقادی]]
+
[[رده:کتابهای اعتقادی]]
 
[[رده:منابع فقهی]]
 
[[رده:منابع فقهی]]
 +
[[رده:آثار شیخ صدوق]]
 +
{{حدیث}}
 +
{{فقه}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۴

علل الشرائع.jpg
نویسنده شیخ صدوق
موضوع احادیث احکام
زبان عربی
تعداد جلد 2

کتاب علل الشرائع

کتاب «علل الشرائع» از تألیفات مهم شیخ صدوق (م، ۳۸۱ ق) است. این اثر، مجموعه روایاتی از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام درباره علت برخی از احکام شرعی و عقیدتی است. وى با نگارش این کتاب خدمتى بزرگ در راه شناخت معارف اسلام و حکمتها و علتهاى احکام شرعى نموده است.

مؤلف

محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی(۳۰۵ -۳۸۱ ق) معروف به شیخ صدوق و ابن بابویه، متولد شهر قم، از بزرگ‌ترین محدّثین قرن چهارم هجری به شمار می‌آید. کتاب من لایحضره الفقیه از کتب اربعه شیعه اثر اوست. و از آثار دیگر وی: مدینة العلم، کمال‌الدین و تمام النعمة، التوحید، الخصال، معانی الأخبار، عیون أخبار الرضا(ع)، أمالی شیخ صدوق، المقنع فی الفقه می باشد. از اساتید وی می توان به محمد بن حسن بن ولید، حمزة بن محمد بن احمد بن جعفر بن محمد بن زید بن على(ع)، ابوالحسن محمد بن قاسم اشاره کرد.

شیخ صدوق -که خود یکى از بزرگترین روات شیعه به شمار مى‌آید- عمر خود را صرف شنیدن و نقل روایات اهل بیت عصمت و طهارت نمود تا سخنان گهربار آن بزرگواران را به گوش دیگر انسان‌ها و آیندگان برساند. وی در سال ۳۸۱ هـ. وفات نمود و در شهر ری به خاک سپرده شد.

اعتبار کتاب

علل الشرایع کتابی ارزشمند و قابل توجه می باشد که با توجه به روایات اهل بیت رسول خدا علیه السلام نگاشته شده است. این کتاب مانند کتاب های دیگر شیخ صدوق، پیوسته مورد توجه علماء و فقهای شیعه قرار داشته و از معتبرترین اصول روایی شیعه می باشد که در مجموعه های روایتی بزرگ شیعه مانند بحارالانوار و وسائل الشیعة از آن استفاده شده و به آن استناد نموده اند.

علامه مجلسی در مورد مجموعه آثار شیخ می فرماید: «کتاب های شیخ صدوق در حد کتب اربعه اند و او در اجازات روایی ما از مشایخ بزرگ شیعه بوده و بسیاری از علماء و فقهای شیعه از آنها روایت نقل کرده اند. و به لطف خداوند نسخه‌هاى قدیمى و تصحیح شده‌اى از آن در اختیار ما مى‌باشد.»

محتوای کتاب

علل الشرائع برای شناخت علت برخی از احکام اسلام و فلسفه وجودی آن ها ـ مانند این که چرا خداوند نماز را واجب گردانیده و... ـ بسیار راهگشا است. همچنین دلیل برخی از مباحث عقیدتی در این کتاب بیان شده است. به عنوان مثال: علت برتری پیامبران از فرشتگان و علت احتیاج ما به پیامبر و امام به صورت مبسوط توضیح داده شده است. علاوه بر این، دلیل برخی از مباحث تاریخی به طور مستند ذکر شده است؛ مانند علت حرمت شکار در روز شنبه بر یهودیان و این که چرا حضرت فاطمه علیهاالسلام شبانه دفن شد و مباحث مفید دیگر.

برخی از موضوعات مورد بحث دیگر در این کتاب عبارت اند از:

چگونگی ازدواج فرزندان حضرت آدم علیه السلام، علت ورود حضرت امام علی علیه السلام به شورا، دلیل بلند خواندن نماز صبح، علت وجوب زکات، چرا وصیت در یک سوم اموال صحیح است، سند حرمت گوشت حیوانات وحشی و ... .

ترجمه و تلخیص کتاب

علامه شیخ آقا بزرگ تهرانى دو تلخیص و یک ترجمه برای این کتاب ذکر کرده است (گرچه ترجمه های دیگری نیز دارد):

کتاب‌ علل الشرایع و الأحکام‌ نوشته شیخ صدوق، ابو جعفر محمد بن على بن حسین بن موسى بن بابویه قمى است. این کتاب به وسیله شیخ ابراهیم کفعمى با نام «اختصار علل الشرایع» و به وسیله شیخ شرف الدین یحیى بحرانى با نام «تلخیص علل الشرایع» خلاصه شده است.

همچنین توسط شیخ محمدتقى آقا نجفى اصفهانى به فارسى ترجمه شده است.

وضعیت نشر

این کتاب، در دو جلد به زبان عربی به همت مکتبه الحیدریه نجف در سال ۱۳۸۵ هـ.ق به چاپ رسیده است.

منابع

  • محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، صفحه ۳۵۹.
  • مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث ۳ [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی.

متن کتاب

علل الشرائع

فقه
کلیات: تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی
منابع: عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ...
↓ رده ها ↓
فقه: فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه
اصول فقه: اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه
احکام: احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام