آیه 1 سوره کهف
<<1 | آیه 1 سوره کهف | 2>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
ستایش و سپاس مخصوص خداست که بر بنده خاص خود (محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) این کتاب بزرگ (قرآن) را نازل کرد و در آن هیچ نقص و کژی ننهاد.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
عوج: (بر وزن فرس): كجى، و بر وزن عنب، اسم مصدر است. آن به معنى انحراف است در دين و سخن و نيز در زمين، مانند «لا تَرى فِيها عِوَجاً وَ لا أَمْتاً» (طه/ 107).[۱]
نزول
«شیخ طوسى» گوید: مشرکین از رسول خدا صلى الله علیه و آله سؤالاتى مى کردند که یهودیان بنىقریظه و بنىالنضیر تلقین کرده بودند و گفته بودند اگر جواب سؤالات را شنیدند، بدانند این پیامبر همان پیامبرى است که خدا وعده داده است و اگر جواب نشنیدند، بدانند او شخص دروغگو و متقول است. اینان نزد پیامبر آمدند و آن سؤالات را مطرح کردند. رسول خدا صلی الله علیه و آله به آنان وعده داد که در موعد معین به آنها جواب بدهد ولى وحى خدا نرسید و جواب سؤالات به تأخیر افتاد و جبرئیل در آن میعاد نیامد.
مشرکین گفتند: چون محمد جواب سؤالات را به تأخیر انداخته است، پیامبر نیست بلکه دروغگو و متقوّل است، سپس سوره کهف در جواب آنها نازل گشت. ابتداى این سوره تکذیب مشرکین است چنان که محمد بن اسحق از عکرمة او از ابن عباس روایت کنند و مشرکینى که نزد یهودیان رفته بودند تا از وضع پیامبر از آنها بپرسند، عبارت بودند از: نضر بن حرث بن کلده و عقبة بن ابىمعیط و مسائلى که یهودیان به آنان تلقین کرده بودند؛ سه چیز بوده: اول درباره جوانانى بود که در روزگار نخستین بوده اند و موضوع این جوانان (اصحاب کهف) نزد آنان عجیب مینمود که چسان به آنان گذشته است. دوم سؤال درباره مردى بود که طواف بوده و از اثر طوف و سیر، به مشارق و مغارب زمین رسیده بود و میخواستند خبر او را دریافت کنند. سوم از مسئله روح بوده که چه چیز است؟ گویند: تأخیر جوابهاى مزبور تا پانزده شب به طول انجامید و خداوند در این زمینه چیزى از وحى نمى فرستاد و جبرئیل هم نزد وى نمى آمد. اهل مکه به زبان آمدند و اراجیف و بدگوئى را نسبت به پیامبر شروع کردند و این موضوع پیامبر را سخت ناراحت کرد تا این که جبرئیل آمد و سوره کهف و آیه «یسْئَلُونَک عَنِ الرُّوحِ» را نازل نمود[۲].[۳]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
جلد 5 - صفحه 137
سیمای سورهى كهف
اين سوره، يكصد و ده آيه دارد، و جز آيهى 28، همهى آن در مكّه نازل شده است. در اين سوره از داستان اصحاب كهف و داستان موسى و خضر و داستان ذوالقرنين «1» و مسائل مبدأ و معاد بحث شده است.
مشركان قريش افرادى را از مكّه به مدينه فرستادند تا ماجراى بعثت حضرت محمّد صلى الله عليه و آله و نشانهى صداقت او را از علماى يهود بپرسند. علماى يهود به فرستادگان مشركان گفتند: از او سه چيز سؤال كنيد؛ اگر دو چيز را جواب داد و يكى را بىپاسخ گذاشت، او صادق است. دربارهى اصحاب كهف، ذوالقرنين و روح بپرسيد. اگر از اصحاب كهف و ذوالقرنين جواب داد، ولى از روح جواب نداد، او پيامبر است. «2»
در فضيلت اين سوره و آثار تلاوت آن، احاديث بسيارى است كه به چند نمونه آن اشاره مىشود:
هركه اين سوره را بخواند از فتنهى دجّال بيمه است.
تلاوت آن در شب جمعه، سبب آمرزش گناهان تا جمعهى ديگر و سه روز بعد از آن مىشود.
تلاوت آيهى آخر آن سبب بيدار شدن در هر ساعتى از شب كه بخواهيد مىگردد.
تلاوت اين سوره مانع از عذاب دوزخ و مانع ورود شيطان به خانهاى است كه در آن شب، اين سوره خوانده شده است.
به هر حال خواندن و تلاوت همراه با فهميدن و عمل كردن، رمز رسيدن به بركات قرآن است.
«1». اين سه داستان فقط در اين سوره بيان شده است.
«2». تفسير درّالمنثور.
تفسير نور(10جلدى)، ج5، ص: 138
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشندهى مهربان.
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلى عَبْدِهِ الْكِتابَ وَ لَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً «1»
ستايش مخصوص خدايى است كه كتاب (آسمانى قرآن را) بر بندهى خود نازل كرد و براى آن هيچ گونه انحرافى قرار نداد.
قَيِّماً لِيُنْذِرَ بَأْساً شَدِيداً مِنْ لَدُنْهُ وَ يُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَناً «2»
(كتابى كه) استوار و نگهبانِ (كتابهاى آسمانى ديگر) است، تا از عذاب شديدى كه از سوى اوست بترساند و به مؤمنانى كه كارهاى شايسته انجام مىدهند، بشارت دهد كه براى آنان پاداشى نيكوست.
نکته ها
از ميان سورههاى قرآن، حمد، انعام، سبأ، فاطر و كهف، باجملهى «الْحَمْدُ لِلَّهِ» شروع شده است و در سه سوره از آنها سخن از آفرينش هستى است. در سورهى حمد از تربيت و در اينجا از كتاب آسمانى سخن به ميان آمده است. گويا هستى و آفرينش، همراه با كتاب و قانون، دو بال براى تربيت انسانها هستند.
«اعوجاج» يعنى انحراف و كجى. «عَوَج» در مورد محسوسات و «عِوَج» در غير محسوسات به كار مىرود. «1» و «قيّم» به معناى برپادارنده وسامانبخش است.
«1». «عَوَج» براى انسانها و «عِوَج» براى غير انسانهاست. تفسير تبيان.
جلد 5 - صفحه 139
سورهى قبل با «سُبْحانَ الَّذِي» شروع شده بود و اين سوره با «الْحَمْدُ لِلَّهِ»، تسبيح و تحميد معمولًا در كنار هماند.
كلمهى «عَبْدِهِ» در قرآن هرجا به طور مطلق آمده، مراد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله است، مثل «نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى عَبْدِهِ» «1»، «فَأَوْحى إِلى عَبْدِهِ» «2»، «يُنَزِّلُ عَلى عَبْدِهِ» «3»، أَ لَيْسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبْدَهُ «4».
پیام ها
1- نعمت كتاب وقانون، به قدرى مهم است كه خداوند، خود را به خاطر آن ستوده است. الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ ...
2- بندگى خدا، زمينهساز دريافت كمالات معنوى است. «أَنْزَلَ عَلى عَبْدِهِ»
3- نه در كتاب خدا اعوجاج است، نه در رسول او، نه از حقّ به باطل مىگرايد، نه از مفيد به غير مفيد و نه از صحيح به فاسد. «لَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً»
4- قرآن تا قيامت، استوار وغيرقابل نسخ است. «قَيِّماً»
5- قرآن، نگهبان كتب آسمانى ودر بردارنده تمام مصالح بندگان است. تناقض، اختلاف، افراط و تفريط در آن نيست، هم دعوت به قيام مىكند، هم قيام به دعوت دارد. «قَيِّماً»
6- شرط قيام به مصالح ديگران، اعوجاج نداشتن مصلح است. «لَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً قَيِّماً»
7- دفع ضرر، مهمتر از جلب منفعت است. لذا انذار قبل از بشارت آمده است. «لِيُنْذِرَ يُبَشِّرَ»
8- ايمان همراه با عمل صالح كارساز است. «الْمُؤْمِنِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ»
9- عمل صالح بايد استمرار داشته باشد. «يَعْمَلُونَ»
«1». فرقان، 1.
«2». نجم، 10.
«3». حديد، 9.
«4». زمر، 36.
تفسير نور(10جلدى)، ج5، ص: 140
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- پرش به بالا ↑ طبرى صاحب جامع البیان از طریق ابن اسحق او از شیخى از اهل مصر و او از ابن عباس نقل نماید که قریش سه نفر را نزد احبار یهود در مدینه فرستادند و آنها به این سه نفر سؤالات مزبور را تلقین نمودند.
- پرش به بالا ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 516.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.