آیه 180 سوره آل عمران
<<179 | آیه 180 سوره آل عمران | 181>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
آنان که بخل نموده و از مالی که خدا از فضل خویش به آنها داده حقوق فقیران را ادا نمیکنند گمان نکنند این بخل به نفع آنها خواهد بود بلکه به ضرر آنهاست، چه آنکه مالی که در آن بخل ورزند در قیامت زنجیر گردن آنها شود، و تنها خدا وارث آسمانها و زمین است و خدا به کردار شما آگاه است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
يبخلون: بخل: ضد سخاوت. و امساك در جايى است كه نبايد امساك شود.
سيطوقون: طوق آن است كه در گردن گذاشته شود خلقتا، مثل طوق كبوتر، يا صنعتا مثل طوق طلا، «يطوقون» يعنى طوق زده مى شوند، طوق و طاقت به معنى قدرت نيز آيد.
ميراث: وراثت وارث: منتقل شدن مالى است از كسى به كسى بدون خريدن، مال ميت را ميراث، ارث و تراث گويند.[۱]
نزول
محل نزول:
اين آيه همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. [۲]
شأن نزول:
«شیخ طوسى» گويد: اين آيه درباره اهل كتاب نازل شده كه بخل مى ورزيدند از اين كه حقايق را از براى مردم بيان نموده و آشكار سازند، چنان كه ابن عباس گفته است. ولى سدى گويد: درباره كسانى نازل گرديده كه بخل مى ورزيدند در راه خدا انفاق نمايند و اين قول اظهر است زيرا بيشتر مفسرين را عقيده بر آنست كه درباره مانعين زكوة نازل گرديده است چنان كه قول امام باقر عليهالسلام نيز چنين است[۳][۴].[۵]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«180» وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
و كسانى كه نسبت به (انفاق) آنچه خداوند از فضلش به آنان داده، بخل مىورزند، گمان نكنند كه (اين بخل) براى آنان بهتر است، بلكه آن برايشان بدتر است. به زودى آنچه را كه بخل كردهاند در روز قيامت، (به صورت) طوقى بر گردنشان آويخته مىشود. و ميراث آسمانها و زمين مخصوص خداست و خداوند به آنچه انجام مىدهيد آگاه است.
جلد 1 - صفحه 662
پیام ها
1- واقع بين باشيد واز خيال و گمان انحرافى دورى كنيد. «لا يَحْسَبَنَّ»
2- مال كه از آنِ تو نيست، پس بخل چرا؟ «آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»
3- سرچشمهى بخل، ناآگاهى و تحليل غلط از خير و شرّ است. «لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ ... خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ»
4- يكى از وظايف انبيا، اصلاح بينش و تفكّر انسانهاست. «لا يَحْسَبَنَّ ... هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ»
5- حبّ دنيا، شرور را نزد انسان خير جلوه مىدهد. «لا يَحْسَبَنَّ ... هو خير»
6- در قيامت، برخى جمادات نيز محشور مىشوند. «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا»
7- معاد، جسمانى است. «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا»
8- قيامت، صحنهى ظهور خير و شرّ واقعى است. «هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا»
9- انسان، در تصرّف اموال خود آزاد مطلق نيست. «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا»
10- قيامت، صحنهى تجسّم عمل است. «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا» در حديث آمده است: هركس زكات مال خود را ندهد، در قيامت اموالش به صورت مار و طوقى بر گردنش نهاده مىشود. «1»
11- زمان برپايى قيامت، دور نيست. «سَيُطَوَّقُونَ»
12- اسير مال شدن، موجب اسارت در آخرت است. «سَيُطَوَّقُونَ»
13- آنچه را در دنيا به آن دل بستهايم و بخل ورزيدهايم، همان مايهى عذاب ما مىشود. «سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا»
14- خداوند هم صاحب ميراث ماندگار دنياست و هم نيازمند انفاق ما نيست.
پس دستور انفاق، براى سعادت خود ماست. «وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»
15- وارث واقعى همه چيز و همه كس خداست. ما با دست خالى آمدهايم و با
«1». تفسير نورالثقلين؛ كافى، ج 3، ص 502.
جلد 1 - صفحه 663
دست خالى مىرويم، پس بخل چرا؟ «وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
- پرش به بالا ↑ طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 2، ص 693.
- پرش به بالا ↑ صاحب كشف الاسرار از قول ابن عباس گويد: كه اين آيه درباره احبار يهود نازل گرديد كه صفات و نعت نبوت رسول خدا صلی الله علیه و آله را كتمان نموده بودند و بيشتر مفسرين معتقدند كه اين آيه درباره آنان آمده از لحاظ اين كه زكوة مال را نميدادند و صاحب روض الجنان در تفسير اين آيه چنين گويد در خبر است كه زهرى روزى نزد امام سجاد عليهالسلام رفت. امام پرسيد: كجا بودى؟ گفت: از نزد بيمارى مى آيم كه مرا وصى خود قرار داده بود. آن هم درباره هزار دينارى كه در صندوق خويش داشته است امام كه در اين حال تكيه داده بود و مى شنيد. وقتى كه به اين گفتار زهرى رسيد با تعجب فرمود: هزار دينار در صندوق داشته است؟ سپس چنين فرمود: (لعلّ من باطل جمعه و من حقّ منعه؛ اين هزار دينار يا از باطل جمع شده و يا از حقى منع گرديده است).
- پرش به بالا ↑ شيخ بزرگوار معتقد است كه اين آيه درباره فنحاص بن عازروا نازل شده چنانچه در ذيل شأن و نزول آيه 186 همين سوره ذكر نموده است.
- پرش به بالا ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 167.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.