و هر کس (از بندگان) به عملی که کرده رتبه خواهد یافت، و خدای تو از عمل هیچ کس غافل نخواهد بود.
و [در قیامت] برای هر کدام [از دو گروه جن و انس] به سزای آنچه انجام می دادند، درجاتی [از ثواب و عذاب] است؛ و پروردگارت از آنچه انجام می دهند، بی خبر نیست.
و براى هر يك [از اين دو گروه]، از آنچه انجام داده‌اند، [در جزا] مراتبى خواهد بود، و پروردگارت از آنچه مى‌كنند غافل نيست.
براى هر يك برابر اعمالى كه انجام داده‌اند درجاتى است، كه پروردگار تو از آنچه مى‌كنند غافل نيست.
و برای هر یک (از این دو دسته)، درجات (و مراتبی) است از آنچه عمل کردند؛ و پروردگارت از اعمالی که انجام می‌دهند، غافل نیست.
وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا: و از براى هر يك از مكلفان است درجات و مراتب ثواب و عقاب اعمال خود وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ: و نيست پروردگار تو بيخبر از آنچه مردمان مى‌كنند، پس مخفى نباشد بر او عمل هيچ عاملى، و قدر ثواب و عقابى كه مستحقند. در اسرائيليات خداوند تعالى فرمايد:
يابن آدم انّى لم اخلقكم عبثا و لا جعلتكم سدى و لا انا بغافل عمّا تعملون و انّكم لن تنالوا ما عندى الّا بالصّبر على ما تكرهون في طلب رضائى و الصّبر على طاعتى ايسر عليكم من الصّبر على حرّ النّار و عذاب الدّنيا ايسر عليكم من عذاب الاخرة. اى پسر آدم، بدرستى كه خلق نكردم شما را عبث، و قرار ندادم شما را واگذاشته شده، و نيستم غافل از آنچه مى‌كنيد، و بدرستى كه شما هرگز نمى‌رسيد به مثوباتى كه نزد من است مگر به صبر كردن بر آنچه كراهت داريد در طلب رضاى من، و صبر بر طاعت من آسانتر است بر شما از عذاب آخرت.
و از براى هر يك مراتبى است از آنچه بجا آوردند و نيست پروردگار تو غافل از آنچه بجا ميآورند
تفسير
براى هر يك از جنّ و انس و مؤمن و كافر درجات و مراتبى است حاصل از اعمال و عقائد آنها مختلف در قرب و بعد از ساحت ربوبى كه بحسب آن مراتب مشمول ثواب و عقاب خواهند شد و خداوند عالم است باعمال آنها و ميزان استحقاقشان از اجر و وزر و امرى بر او پوشيده نيست و تعملون بصيغه خطاب نيز قرائت شده است.
وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ غفلت از عوارض و حوادث است و واجب الوجود محل عوارض و حوادث واقع نميشود عَمّا يَعمَلُون‌َ تعبير بعن بمعني تجاوز است يعني از آنها صادر ميشود زيرا هر فعلي مصدر است و در اينجا اسم مصدر است البته احتياج بفاعل دارد که اينکه فعل از او صادر شود و ظاهر فعل افعال اختياريه است بلكه فعل غير اختياري مورد مثوبت و عقوبت نيست.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 132)
و سر انجام آنها را در این آیه خلاصه کرده، چنین می گوید: «هر یک از این دسته ها (نیکوکار و بدکار، فرمانبردار و قانون شکن، حق طلب و ستمگر)
درجات و مراتبی بر طبق اعمال خود در آنجا دارند و پروردگارت هیچ گاه از اعمال آنها غافل نیست، بلکه همه را می داند و به هر کس آنچه لایق است می دهد» (وَ لِکلٍّ دَرَجاتٌ مِمّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّکَ بِغافِلٍ عَمّا یعمَلُونَ).
این آیه بار دیگر بر این حقیقت تأکید می کند که تمام مقامها و «درجات» و «درکات» زاییده اعمال خود آدمی است و نه چیز دیگر.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
