به آیه 144 سوره بقره كه تغییر قبله از بیت‌المقدس به كعبه را اعلام داشته، «آیه تغییر قبله» مى‌گویند.[۱] برخى آن را «آیه قبله» گفته‌اند:[۲]
«قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ ۖ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا ۚ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ ۗ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ»
ما گردانیدن رویت را در [جهت] آسمان [چون کسی که به انتظار مطلبی باشد] می بینیم؛ پس یقیناً تو را به سوی قبله ای که آن را بپسندی برمی گردانیم؛ پس رویت را به سوی مسجد الحرام گردان؛ و [شما ای مسلمانان!] هر جا که باشید، روی خود را به سوی آن برگردانید. و مسلماً اهل کتاب می دانند که این تغییر قبله [از بیت المقدس به کعبه] از سوی پروردگارشان [کاری] درست و حق است؛ [زیرا در تورات و انجیلشان خوانده اند که پیامبر اسلام به دو قبله نماز خواهد خواند] و خدا از آنچه [بر ضد پیامبر و مؤمنان] انجام می دهند، بی خبر نیست.
در شأن نزول این آیه آمده است: هنگامى كه رسول خدا صلى الله عليه وآله قبل از هجرت در مكه بود به طرف خانه «كعبه» نماز مي‌خواند. و بعد از هجرت به مدينه تا هفده ماه، به سوى «مسجدالاقصى» نماز خواند. یهودیان مى‌گفتند: محمد قبله‌اى نداشت تا آن‌كه ما به او آموختیم، و از این كه مسلمانان قبله‌اى نداشتند آنان را سرزنش مى‌كردند. رسول خدا صلى الله علیه وآله از این موضوع آزرده خاطر بود؛ به طورى كه در تاریكى شب بیرون مى‌آمد و سر به سوى آسمان مى‌كرد و انتظار نزول وحى در این باره را داشت. روزى (ماه شعبان سال دوم هجرت) در مسجد بنى‌سلمه نماز ظهر مى‌خواند كه این آیه در بین نماز نازل شد و قبله تغییر یافت و این مسجد به «ذوقبلتین» شهرت یافت.[۳]
پانویس
- ↑ الاتقان، ج 1، ص 41؛ غرائب القرآن، ج 4، ص 307؛ المیزان، ج 1، ص 329.
- ↑ الاتقان، ج 2، ص 52.
- ↑ تفسیر اثنى عشرى، ج 1، ص 279؛ الصافى، ج 1، ص 199.
منابع
