فضائل پنج تن در صحاح شش‌گانه اهل سنت (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

کتاب «فضائل پنج تن در صحاح شش‌گانه اهل سنت» اثر محمدباقر ساعدى خراسانى، ترجمه‌اى است به زبان فارسى بر کتاب «فضائل الخمسه من الصحاح السته» تألیف سید مرتضی حسینی فیروزآبادی (م ۱۴۱۰ ق). «فضائل الخمسه» با استفاده از مهمترین کتاب‌‌های اهل سنت جمع‌آوری شده و بیشتر به مسأله امامت و ولایت خصوصا در مورد امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌پردازد.

Ketab363.jpg
نویسنده سید مرتضی حسینی فیروزآبادی
موضوع فضایل اهل‌بیت علیهم‌السلام
زبان فارسی
تعداد جلد ۴
ترجمه محمدباقر ساعدى خراسانى

مؤلف

آیت‌الله سید مرتضی حسینی فیروزآبادی (۱۳۲۹-۱۴۱۰ ق) فرزند آیت‌الله سيد محمد فيروزآبادی، از علما و فقهای مجاهد شیعه معاصر بود. او از شاگردان علمای بزرگی چون میرزا ابوالحسن مشکینى، سید ابوالحسن اصفهانى، شیخ محمدحسین اصفهانى و سید جمال‌الدین گلپایگانى بود.

آیت الله فیروزآبادى، آثارى پرمایه و گرانبها از خود به یادگار گذاشت، به گونه اى که آن تألیفات نزد علماى بزرگوار مورد قبول قرار گرفت و بیشتر آنها در ردیف مصادر مهم درسى حوزه هاى علمیه درآمد. برخی از مهمترین آثار او عبارتند از: عنایة الاصول، فضائل الخمسه من الصحاح السته، منتخب المسائل، خلاصة الجواهر، الفروع المهمة فى احکام الائمة.

معرفی کتاب

«فضائل پنج تن (ع) در صحاح شش‌گانه اهل سنت» ترجمه کتاب «فضائل الخمسه من الصحاح السته و غیرها من الکتب المعتبرة» اثر عالم شیعی سید مرتضی حسینی فیروزآبادی (متوفای ۱۴۱۰ ق) است.

این کتاب علاوه بر حسن اسلوب و دقت در تنظیم و دربرداشتن احادیث فضائل پنج تن آل عبا، برگرفته از مهمترین کتابهای اهل سنت می باشد و گذشته از رواج آن در جمیع بلاد اسلامی، مدرکی ارزنده برای مؤلفین در این موضوع می باشد. بلکه به گفته جمعی، این کتاب از جمله کتابهای درسی بشمار می رود. علامه سید احمد حسینی اشکوری در سفرهائی که به یمن داشته مشاهده کرده است که در حلقات درسی علمای زیدیه کتاب «فضائل الخمسة» را تدریس می نمودند.

علامه امینی -که خود مؤلف کتاب پرارج و کم نظیر «الغدیر» می باشد-، مکررا کتاب «فضائل الخمسة» را خریده و به بلاد اسلامی می فرستاده و چون حاج شیخ به ایشان می گفتند: جا دارد به فرستادن کتاب «الغدیر» اکتفا کنید؛ پاسخ می دادند: «الغدیر» در موضوع ولایت جای خود دارد، ولی «فضائل» در دسته‌بندی روایتهای ولایتی متقن و مانند «وسائل الشیعه» دارای ترتیبی آسان می باشد و با سرعت می توان روایت مورد نیاز را از آن استخراج نمود. بر حسب نقل متواتر، در بلدان اسلامی بسیاری از اهل سنت در اثر خواندن این کتاب به مذهب تشیع گرویده اند. مؤلف کتاب «ثمّ اهتدیتُ» مکرر نام ایشان را یاد می کند و معلوم می شود که بخدمتش رسیده و از محضرش استفاده کرده است.

محتوای کتاب

کتاب حاضر مشتمل بر پنج مقصد است که هر مقصد به بیان احادیث فضائل یکی از پنج تن آل عبا علیهم السلام می‌ پردازد.

مترجم، در مواضع مختلف، اشاره به شرح حال بزرگان که با پدرش به نحوه ارتباطى داشته‌اند، مى‌نماید تا وسیله عبرتى براى خود و کسانى که با این نوشته‌ها آشنائى پیدا مى‌کنند، باشد و درس‌هاى اخلاقى و دینى از روش تحصیل و زندگانى شخصى و معاشرت‌هاى اجتماعى و خلوت‌ها و راز و نیازهاى آنان عبرت و درسى گرفته شود.

در خاتمه این ترجمه، مترجم به مطالبى اشاره مى‌کند و مى‌گوید: «مؤلف پس از تألیف مجلد سوم «فضائل الخمسه»، به فهرست مصادر کتاب اشاره کرده و نام چهل و شش کتاب را با تعریف اجمالى بیان نموده است و در پایان آن‌ها مى‌نویسد: کتاب‌هائى را که نام بردیم، مصادر و مراجع کتاب حاضر است که ما به آن‌ها به حسب چاپ‌هاى مختلفى که دارند، اشاره کرده‌ایم، به گونه‌اى که هنگام نقل هر حدیثى، عدد اجزاى کتاب و شماره صفحه‌هاى آن کتاب را متذکر شده‌ایم. از این روش، «صحيح بخارى» و «صحیح مسلم» را استثنا کرده‌ایم، آن هم به خاطر چاپ‌هاى مختلفى که دارد. در عین حال نام کتاب و نام بابى را که حدیث مورد نظر را از آن دو کتاب یاد کرده‌ایم، مرقوم داشته‌ایم و هر گاه حدیثى را از تفاسیر نقل نموده‌ایم، به آیه و سوره‌اى که آن حدیث در ذیل تفسیر آن آیه آورده شده، اشاره کرده‌ایم..»

مترجم، براى بهره‌ورى بیشتر و این که ترجمه از شرح حال رجال حدیث بیرون نباشد، نخست آنچه را مؤلف در تعریف اجمالى مصادر کتاب ذکر نموده است، بیان کرده است؛ پس از آن، به شرح اجمالى رجال حدیث به ترتیبى که مؤلف (سید مرتضی حسینی فیروزآبادی) در نظر داشته، پرداخته است.

منابع

  • "نرم افزار نور الولایة"، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  • "معرفی کتاب فضائل پنج تن در صحاح شش‌گانه اهل سنت"، سایت پاتوق کتاب فردا.
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه