آیه 9 سوره احزاب
<<8 | آیه 9 سوره احزاب | 10>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
ای اهل ایمان، به یاد آرید نعمتی را که خدا به شما عطا کرد وقتی که لشکر بسیاری (از کافران) بر شما حملهور شدند، پس ما بادی تند و سپاهی بسیار (از فرشتگان) که به چشم نمیدیدید فرستادیم، و خدا خود به اعمال شما بینا بود.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
- جنود: جند: لشكر. جمع آن جنود و اجناد است ولى در قرآن مجيد فقط جند و جنود آمده است. جند بفتح اول به معنى زمين سخت است، راغب عقيده دارد: سپاه را به علت محكم و فشرده بودن جند گفتهاند.[۱]
نزول
حذیفه گوید: در شب جنگ خندق (احزاب) در حالتى که ابوسفیان در یک طرف و بنى قریظه در طرف دیگر ما به صف آرائى مشغول بودند، خوف و ترس عجیبى ما را در آن شب که باد سختى به طرف ما مى وزید و در تاریکى و ظلمانى زیادى فرو رفته بودیم، فراگرفت و منافقین هم به بهانه هاى گوناگون از زیر بار این جنگ شانه خالى میکردند و نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله مى آمدند و مى گفتند: یا رسول الله به ما اجازه بده که برویم زیرا خانه هاى ما داراى حفاظ و در و دیوار نیست و البته دروغ مى گفتند و منظور آنها بهانه اى بیش نبود و پیامبر به ناچار به آنها اجازه میداد که بروند و در این میان نزد یکایک ما میآمد تا این که به من رسید.
فرمود: اى حذیفه میخواهم بروى و از دشمن براى من خبر بیاورى. من در آن شب که باد بسیار سختى وزیدن گرفته بود، رفتم تا بدانجا رسیدم که صداى باد را که از میان صفوف و خیمه هاى آنها میگذشت، مى شنیدم و نیز صداى سگها را در قافله هاى مختلف آنها مى شنیدم و حتى صداى الرحیل الرحیل آنها را که قصد کوچ کردن داشتند، مى شنیدم پس از انجام مأموریت بازگشتم و اخبار آنچه که شنیده بودم براى رسول خدا صلی الله علیه و آله گفتم سپس این آیة نازل گردید.[۲]
عروة بن الزبیر و محمد بن کعب القرظى گویند که معتب بن قشیر در آن شب چنین میگفت: ما در حالت وحشت زده و ترسناکى قرار گرفتیم که حتى قادر نیستیم براى قضاء حاجت و طهارت و دست به آب رسانیدن چند قدم به طرف بیابان برویم، محمد به ما وعده گنجهاى کسرى و قیصر و تصرف ممالک آنها را میدهد و اوس بن قیظى در حضور جمعى به رسول خدا صلی الله علیه و آله گفت: یا محمد به ما اجازه بده که نزد زنان و فرزندان خود برویم زیرا خانه هاى ما داراى حفاظ و در و دیوار نیست و البته این مطالب را به جهت ترس و وحشتى که سراسر افراد را فراگرفته بود و از طرفى داراى سوء نیت و بدگمانى نیز مى بودند، میزدند سپس این آیه در آن زمان نازل گردید.[۳]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جاءَتْكُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ كانَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيراً «9»
اى كسانى كه ايمان آوردهايد! نعمت خدا را بر خود به ياد آوريد، آن گاه كه (دشمنان شما در قالب) لشكريانى به سراغتان آمدند، ولى ما (براى دفاع از شما) تند بادى (سخت) و لشكريانى كه آنها را نمىديديد بر آنان فرستاديم، (و بدين وسيله دشمنان را قلع و قمع كرديم)، و خداوند به آنچه انجام مىدهيد بيناست.
«1». احزاب، 23.
«2». حجرات، 15.
«3». توبه، 119.
«4». تفاسير مجمعالبيان و برهان.
جلد 7 - صفحه 335
نکته ها
اين آيه و شانزده آيه پس از آن، به جنگ احزاب مربوط است كه در سال پنجم هجرى واقع شد. در اين جنگ كه يهوديان و مشركان و منافقان قصد كودتا و تصرّف مدينه را داشتند، مسلمانان با پيشنهاد سلمان فارسى و موافقت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله اطراف مدينه را خندق كندند و در برابر دشمن استقامت كردند. در حفر خندق نيز، اوّلين كلنگ را خود رسول اللّه به زمين زد و هر بار كه بر اثر اصابت كلنگ به سنگ برقى مىجهيد، پيامبر پيروزى اسلام بر منطقهاى از جهان را بشارت مىداد. خداوند در اين نبرد به وسيلهى وزش باد و نزول فرشتگان مسلمانان را يارى كرد.
پیام ها
1- شرط دريافت امدادهاى الهى، ايمان و تلاش است. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ» (مسلمانان آمادهى دفاع شدند، خندق كندند و سپس يارى شدند.)
2- ياد نعمتها، مورد سفارش خداوند است. «اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ» ياد امدادهاى الهى، روحيّهى رزمندگان را بالا مىبرد.
3- انسان در معرض فراموشى نعمت است و به تذكّر نياز دارد. «اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ»
4- پاسخ جنود را بايد با جنود داد. جاءَتْكُمْ جُنُودٌ- فَأَرْسَلْنا ... جُنُوداً
5- پيروزىها را از خدا بدانيم. «1» «فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ»
6- با اراده خداوند بادها هم سرباز مىشوند. «فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً»
7- فرشتگان، هم به مؤمنان دعا مىكنند و هم آنان را بشارت و امداد مىدهند.
«فَأَرْسَلْنا- جُنُوداً»
8- اگر خداوند ببيند كه ما به وظيفهى خود عمل مىكنيم، امدادهاى خود را بر ما نازل مىكند. «كانَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيراً»
«1». امام خمينى قدس سره در فتح خرمشهر فرمود: «خرمشهر راى خدا آزاد كرد».
تفسير نور(10جلدى)، ج7، ص: 336
پانویس
- پرش به بالا ↑ تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی ، ج8، ص: 319
- پرش به بالا ↑ کتاب دلائل از بیهقى.
- پرش به بالا ↑ تفسیر ابن اسحق و کتاب دلائل از بیهقى.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.