معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{نیازمند ویرایش فنی}} کتابی جامع در علم رجال و تاریخ فقیهان و راویان از آیت الله...' ایجاد کرد)
 
(ویرایش)
 
(۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند ویرایش فنی}}
+
{{مشخصات کتاب
  
کتابی جامع در علم رجال و تاریخ فقیهان و راویان از آیت الله العظمی خویی
+
|عنوان=
  
== معرفی اجمالی کتاب ==
+
|تصویر= [[پرونده:معجم‌ رجال‌ الحديث‌.jpg|240px|وسط]]
  
معجم رجال الحديث چنان كه از نامش پيداست بيشتر به جنبۀ معجم بودن توجه كرده و آيت الله خويى سعى كرده پيرامون هر راوى تا حد ممكن اطلاعات جامعى ارائه دهد تا محقق محتاج مراجعه به كتب ديگر رجال نشود.
+
|نویسنده= ابوالقاسم الموسوی الخویی
همچنين به علت متأخر بودن اين كتاب از بقيۀ جوامع و اصول رجالى، با احاطۀ بر آنها و نظر داشتن به نظرات علماى گذشته تأليف شده و از جامعيت و كلّيت خوبى برخوردار است به طورى كه اگر كسى اين كتاب را داشته باشد در اكثر امور از داشتن كتب ديگر مستغنى است و مشكلات سلسله اسناد را به خوبى حل مى‌نمايد.
 
كتاب حاضر بر اساس روش متداول در معجم‌هاى لفظى است كه روش الفبايى باشد. مؤلف بر اساس نام روات آنها را مرتب نموده و در طى 23 جلد آورده است.
 
ذيل نام هر راوى نامهاى ديگرى كه در روايات براى آن راوى ذكر شده نيز آمده تا اطلاعات مربوط به راوى بوسيلۀ هر يك از نامهاى او قابل دسترسى باشد.
 
  
== انگيزه نگارش ==
+
|موضوع= محدثان شیعه
  
آيت الله خويى در مقدمه كتاب چنين گفته: علم رجال در گذشته مورد توجه خاص علما بوده و براى آن اهميت ويژه‌اى قائل بوده‌اند، اما در زمانهاى اخير چنان مورد بى‌توجهى قرار گرفته كه گويا اجتهاد و استنباط احكام شرعى اصلا متوقف بر آن نيست. با توجه به اين مسئله، من تصميم گرفتم كتابى جامع بنويسم كه به اندازه كافى از مزاياى اين علم را در بر داشته باشد و از خداوند طلب توفيق كردم و خداوند نيز به فضل خويش اجابت نمود.
+
|زبان= عربی
  
== ويژگيهاى كتاب ==
+
|تعداد جلد= 24
  
مؤلف محترم براى كتاب خويش ويژگيهايى برشمرده از جمله:
+
|عنوان افزوده1=
  
1- بخاطر اعتبار هر چه بيشتر كتاب، تمام مطالب را از اصل منبع نقل كرده و به منقولات ديگران اعتنا نكرده است( موارد استثناء را در متن گوشزد نموده است)
+
|افزوده1=
  
2- ذيل ترجمۀ هر راوى، روايات او را از كتب اربعه و... نقل كرده و با تمييز بين راويان و مروى عنهم بيشتر مشتركات تمييز داده شده‌اند.( در صورت كثرت تعداد روايات در پايان هر جلد روايات او آمده است).
+
|عنوان افزوده2=
3- در هر روايت نام ذكر شدۀ راوى آمده( گاهى چندين تعبير مختلف هست) اما در ترجمۀ افراد يك نام آورده است( كه معمولاً همان نام منتخب توسط نجاشى است).
 
4- كل كتاب ترتيب الفبايى دارد و در نام هر كس ابتدا كنيه آمده، بعد نام و لقب و...
 
5- براى هر راوى بحثى دقيق و علمى آمده كه اعتبار و عدم اعتبار او را مشخص كرده است.
 
6- به علت ضعف در طريق شيخ صدوق و شيخ طوسى به بعضى افراد، طريق تمام روات را به اين دو شيخ بزرگوار ارزيابى نموده است.
 
7- ذيل نام هر راوى شمارۀ مسلسل او در اصول اربعه رجال ذكر شده تا مراجعه به آن اصول به آسانى صورت پذيرد. علاوه بر نكات فوق مطالب ديگرى كه بر ارزش كتاب مى‌افزايد عبارتند از:
 
1- مؤلف ذيل نام هر راوى تمام مشايخ و شاگردان او را با ذكر آدرس روايات آورده است.
 
2- تمام روايات هر راوى با ذكر آدرس آنها در كتب روايى آمده و با اين عمل راويان بر روايت و كم روايت كم اتفاقى روايتى نقل كرده‌اند از يكديگر متمايز شده‌اند.
 
3- اختلاف نسخه در كتب روايى و غلطهاى آنها را در فصلى جداگانه آورده كه براى اهل تحقيق بسيار سودمند است.
 
  
== بخش های کتاب ==
+
|افزوده2=
  
كتاب حاضر در 23 جلد تنظيم شده و بارها مورد تجديد چاپ قرار گرفته است.
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/45934/ معجم‌ رجال‌ الحديث‌ و تفصيل‌ طبقات‌ الرواه]
مؤلف در ابتدا ديباچه‌اى آورده و در آن مزاياى كتاب خويش را بر شمرده است. سپس 6 مقدمه آورده كه موضوعاتى از قبيل: نياز به علم رجال- قطعيت كتب اربعه- معيارهاى تشخيص وثاقت راوى مانند تصريح امام و... توثيقات عامه و اعتبار و ارزش آنها- موارد توثيقات عامه و رد حجيت آنها- نياز بحث پيرامون تك تك روايات كتب اربعه- اصول اوليه رجال و... را در آن بحث كرده است.
 
در متن كتاب براى روات شماره مسلسل زده شده. تعداد روات اين كتاب 15676 نفر مى‌باشد كه بعضى از آنها تكرار هستند و نامهاى متعدد يك راوى است.
 
  
== وضعیت نشر ==
+
}}
 +
'''«معجم رجال الحدیث»''' کتابی جامع در [[علم رجال]] و شناخت راویان حدیث [[شیعه]]، اثر [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی]] (م، ۱۴۱۳ هجری) است.
  
قدیمی ترین تاریخ نشر کتاب حاضر مربوط  به سال1368 می باشد که توسط دفتر آیه‌الله‌العظمی‌الخوئی‌ به چاپ رسیده است.
+
==معرفی اجمالی کتاب==
  
== منابع ==
+
معجم رجال الحدیث چنان که از نامش پیداست بیشتر به جنبه معجم بودن توجه کرده و آیت الله خویى سعى کرده پیرامون هر راوى تا حد ممکن اطلاعات جامعى ارائه دهد تا محقق محتاج مراجعه به کتب دیگر رجال نشود.
  
*[http://www.nosabook.com/WebUI/Search.aspx?qk=title&q=%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85%20%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB&rp=1&adv=0 سایت نوسا بوک](16 خرداد 1391)
+
همچنین به علت متأخر بودن این کتاب از بقیه جوامع و اصول رجالى، با احاطه بر آنها و نظر داشتن به نظرات علماى گذشته تألیف شده و از جامعیت و کلّیت خوبى برخوردار است به طورى که اگر کسى این کتاب را داشته باشد در اکثر امور از داشتن کتب دیگر مستغنى است و مشکلات سلسله اسناد را به خوبى حل مى‌نماید.
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جامع فقه اهل البیت [لوح فشرده]: بخش کتابشناسی، معرفی "  معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواة " .
+
 
 +
کتاب حاضر بر اساس روش متداول در معجم‌هاى لفظى است که روش الفبایى باشد. مؤلف بر اساس نام روات آنها را مرتب نموده و در طى ۲۳ جلد آورده است. ذیل نام هر راوى نامهاى دیگرى که در روایات براى آن راوى ذکر شده نیز آمده تا اطلاعات مربوط به راوى بوسیله هر یک از نامهاى او قابل دسترسى باشد.
 +
 
 +
==انگیزه نگارش==
 +
 
 +
آیت الله خویى در مقدمه کتاب چنین گفته: [[علم رجال]] در گذشته مورد توجه خاص علما بوده و براى آن اهمیت ویژه‌اى قائل بوده‌اند، اما در زمان هاى اخیر چنان مورد بى‌توجهى قرار گرفته که گویا [[اجتهاد]] و استنباط [[احکام]] شرعى اصلا متوقف بر آن نیست. با توجه به این مسئله، من تصمیم گرفتم کتابى جامع بنویسم که به اندازه کافى از مزایاى این علم را دربرداشته باشد و از خداوند طلب توفیق کردم و خداوند نیز به فضل خویش اجابت نمود.
 +
 
 +
==ویژگی هاى کتاب==
 +
 
 +
مؤلف محترم براى کتاب خویش ویژگی هایى برشمرده از جمله:
 +
 
 +
#بخاطر اعتبار هر چه بیشتر کتاب، تمام مطالب را از اصل منبع نقل کرده و به منقولات دیگران اعتنا نکرده است. (موارد استثناء را در متن گوشزد نموده است.)
 +
#ذیل ترجمه هر راوى، روایات او را از [[کتب اربعه|کتب اربعه]] و... نقل کرده و با تمییز بین راویان و مروى عنهم بیشتر مشترکات تمییز داده شده‌اند. (در صورت کثرت تعداد روایات در پایان هر جلد روایات او آمده است.)
 +
#در هر روایت نام ذکر شده راوى آمده (گاهى چندین تعبیر مختلف هست) اما در ترجمه افراد یک نام آورده است. (که معمولاً همان نام منتخب توسط [[احمد بن علی نجاشی|نجاشى]] است.)
 +
#کل کتاب ترتیب الفبایى دارد و در نام هر کس ابتدا کنیه آمده، بعد نام و لقب و... .
 +
#براى هر راوى بحثى دقیق و علمى آمده که اعتبار و عدم اعتبار او را مشخص کرده است.
 +
#به علت ضعف در طریق [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسى]] به بعضى افراد، طریق تمام روات را به این دو شیخ بزرگوار ارزیابى نموده است.
 +
#ذیل نام هر راوى شماره مسلسل او در اصول اربعه رجال ذکر شده تا مراجعه به آن اصول به آسانى صورت پذیرد.
 +
#مؤلف ذیل نام هر راوى تمام [[مشایخ|مشایخ]] و شاگردان او را با ذکر آدرس روایات آورده است.
 +
#تمام روایات هر راوى با ذکر آدرس آنها در کتب روایى آمده و با این عمل راویان پر روایت و کم روایت از یکدیگر متمایز شده‌اند.
 +
#اختلاف نسخه در کتب روایى و غلط هاى آنها را در فصلى جداگانه آورده که براى اهل تحقیق بسیار سودمند است.
 +
 
 +
==بخش های کتاب==
 +
 
 +
کتاب حاضر در ۲۳ جلد تنظیم شده و بارها مورد تجدید چاپ قرار گرفته است. مؤلف در ابتدا دیباچه‌اى آورده و در آن مزایاى کتاب خویش را برشمرده است. سپس ۶ مقدمه آورده که موضوعاتى از قبیل: نیاز به [[علم رجال]]، قطعیت [[کتب اربعه|کتب اربعه]]، معیارهاى تشخیص وثاقت راوى مانند تصریح امام و... ، توثیقات عامه و اعتبار و ارزش آنها، موارد توثیقات عامه و رد حجیت آنها، نیاز بحث پیرامون تک تک روایات کتب اربعه، اصول اولیه رجال و... را در آن بحث کرده است.
 +
 
 +
در متن کتاب براى روات شماره مسلسل زده شده. تعداد روات این کتاب ۱۵۶۷۶ نفر مى‌باشد که بعضى از آنها تکراری هستند و نام هاى متعدد یک راوى است.
 +
 
 +
==وضعیت نشر==
 +
 
 +
قدیمی ترین تاریخ نشر کتاب حاضر مربوط  به سال ۱۳۶۸ می باشد که توسط دفتر آیت الله‌ العظمی‌ الخوئی‌ به چاپ رسیده است.
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
*[http://www.nosabook.com/WebUI/Search.aspx?qk=title&q=%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85%20%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB&rp=1&adv=0 سایت نوسا بوک]، (16 خرداد 1391).
 +
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جامع فقه اهل البیت [لوح فشرده]: بخش کتابشناسی.
 +
 
 +
==متن کتاب==
 +
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/45934/معجم‌-رجال‌-الحديث‌-و-تفصيل‌-طبقات‌-الرواه '''معجم‌ رجال‌ الحديث‌ و تفصيل‌ طبقات‌ الرواة''']
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:منابع رجالی]]
 +
{{حدیث}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۱

معجم‌ رجال‌ الحديث‌.jpg
نویسنده ابوالقاسم الموسوی الخویی
موضوع محدثان شیعه
زبان عربی
تعداد جلد 24

معجم‌ رجال‌ الحديث‌ و تفصيل‌ طبقات‌ الرواه

«معجم رجال الحدیث» کتابی جامع در علم رجال و شناخت راویان حدیث شیعه، اثر آیت الله سید ابوالقاسم خویی (م، ۱۴۱۳ هجری) است.

معرفی اجمالی کتاب

معجم رجال الحدیث چنان که از نامش پیداست بیشتر به جنبه معجم بودن توجه کرده و آیت الله خویى سعى کرده پیرامون هر راوى تا حد ممکن اطلاعات جامعى ارائه دهد تا محقق محتاج مراجعه به کتب دیگر رجال نشود.

همچنین به علت متأخر بودن این کتاب از بقیه جوامع و اصول رجالى، با احاطه بر آنها و نظر داشتن به نظرات علماى گذشته تألیف شده و از جامعیت و کلّیت خوبى برخوردار است به طورى که اگر کسى این کتاب را داشته باشد در اکثر امور از داشتن کتب دیگر مستغنى است و مشکلات سلسله اسناد را به خوبى حل مى‌نماید.

کتاب حاضر بر اساس روش متداول در معجم‌هاى لفظى است که روش الفبایى باشد. مؤلف بر اساس نام روات آنها را مرتب نموده و در طى ۲۳ جلد آورده است. ذیل نام هر راوى نامهاى دیگرى که در روایات براى آن راوى ذکر شده نیز آمده تا اطلاعات مربوط به راوى بوسیله هر یک از نامهاى او قابل دسترسى باشد.

انگیزه نگارش

آیت الله خویى در مقدمه کتاب چنین گفته: علم رجال در گذشته مورد توجه خاص علما بوده و براى آن اهمیت ویژه‌اى قائل بوده‌اند، اما در زمان هاى اخیر چنان مورد بى‌توجهى قرار گرفته که گویا اجتهاد و استنباط احکام شرعى اصلا متوقف بر آن نیست. با توجه به این مسئله، من تصمیم گرفتم کتابى جامع بنویسم که به اندازه کافى از مزایاى این علم را دربرداشته باشد و از خداوند طلب توفیق کردم و خداوند نیز به فضل خویش اجابت نمود.

ویژگی هاى کتاب

مؤلف محترم براى کتاب خویش ویژگی هایى برشمرده از جمله:

  1. بخاطر اعتبار هر چه بیشتر کتاب، تمام مطالب را از اصل منبع نقل کرده و به منقولات دیگران اعتنا نکرده است. (موارد استثناء را در متن گوشزد نموده است.)
  2. ذیل ترجمه هر راوى، روایات او را از کتب اربعه و... نقل کرده و با تمییز بین راویان و مروى عنهم بیشتر مشترکات تمییز داده شده‌اند. (در صورت کثرت تعداد روایات در پایان هر جلد روایات او آمده است.)
  3. در هر روایت نام ذکر شده راوى آمده (گاهى چندین تعبیر مختلف هست) اما در ترجمه افراد یک نام آورده است. (که معمولاً همان نام منتخب توسط نجاشى است.)
  4. کل کتاب ترتیب الفبایى دارد و در نام هر کس ابتدا کنیه آمده، بعد نام و لقب و... .
  5. براى هر راوى بحثى دقیق و علمى آمده که اعتبار و عدم اعتبار او را مشخص کرده است.
  6. به علت ضعف در طریق شیخ صدوق و شیخ طوسى به بعضى افراد، طریق تمام روات را به این دو شیخ بزرگوار ارزیابى نموده است.
  7. ذیل نام هر راوى شماره مسلسل او در اصول اربعه رجال ذکر شده تا مراجعه به آن اصول به آسانى صورت پذیرد.
  8. مؤلف ذیل نام هر راوى تمام مشایخ و شاگردان او را با ذکر آدرس روایات آورده است.
  9. تمام روایات هر راوى با ذکر آدرس آنها در کتب روایى آمده و با این عمل راویان پر روایت و کم روایت از یکدیگر متمایز شده‌اند.
  10. اختلاف نسخه در کتب روایى و غلط هاى آنها را در فصلى جداگانه آورده که براى اهل تحقیق بسیار سودمند است.

بخش های کتاب

کتاب حاضر در ۲۳ جلد تنظیم شده و بارها مورد تجدید چاپ قرار گرفته است. مؤلف در ابتدا دیباچه‌اى آورده و در آن مزایاى کتاب خویش را برشمرده است. سپس ۶ مقدمه آورده که موضوعاتى از قبیل: نیاز به علم رجال، قطعیت کتب اربعه، معیارهاى تشخیص وثاقت راوى مانند تصریح امام و... ، توثیقات عامه و اعتبار و ارزش آنها، موارد توثیقات عامه و رد حجیت آنها، نیاز بحث پیرامون تک تک روایات کتب اربعه، اصول اولیه رجال و... را در آن بحث کرده است.

در متن کتاب براى روات شماره مسلسل زده شده. تعداد روات این کتاب ۱۵۶۷۶ نفر مى‌باشد که بعضى از آنها تکراری هستند و نام هاى متعدد یک راوى است.

وضعیت نشر

قدیمی ترین تاریخ نشر کتاب حاضر مربوط به سال ۱۳۶۸ می باشد که توسط دفتر آیت الله‌ العظمی‌ الخوئی‌ به چاپ رسیده است.

منابع

  • سایت نوسا بوک، (16 خرداد 1391).
  • مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جامع فقه اهل البیت [لوح فشرده]: بخش کتابشناسی.

متن کتاب

معجم‌ رجال‌ الحديث‌ و تفصيل‌ طبقات‌ الرواة