سید دلدار علی نقوی
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
«سید دلدار علی نقوی» (۱۲۳۵-۱۱۶۶ ق)، یکی از اعلام بزرگ شیعه در کشور هندوستان بود. وی عالمی فاضل و فقیهی مجتهد و مفسری حکیم بود که در تمام فنون عقلی و نقلی مهارت یافت. سید دلدار در ترویج مذهب تشیع، ایجاد آثار و ابنیه، مساجد و حسینیه، تهیه کتاب و کتابخانه، گامهای مؤثری برداشت.
| نام کامل | سید دلدار علی نقوی |
| زادروز | ۱۱۶۶ قمری |
| زادگاه | نصیرآباد، هند |
| وفات | ۱۲۳۵ قمری |
| مدفن | لکهنو، هند |
|
| |
| اساتید | |
|
| |
| آثار |
منتهی الافکار، مسکّن القلوب، حسام الاسلام،... |
ولادت و خاندان
سید دلدار علی نقوی فرزند محمدمعین نقوی هندوستانی، در سال ۱۱۶۶ قمری در قصبه نصیرآباد هندوستان متولد شد. خاندان دلدار علی نقوی از سادات جلیل و از اکابر علمای مکتب تشیع در کشور پهناور هند بودند. نسبش با بیست و دو واسطه به امام هادی علیه السلام منتهی می شود. پدرش سید محمد نقوی از اجله سادات و اعلام معروف هند بود.
تحصیل و استادان
سید دلدار در هندوستان نزد پدر عالم خویش مقدمات علوم را به پایان برد و در نجف در زمره شاگردان وحید بهبهانی، سید مهدی بحرالعلوم، سید علی طباطبایی (صاحب ریاض)، سید مهدی شهرستانی و دیگر اساتید آنجا قرار گرفت.
دلدار علي بعد از گرفتن اجازه هاي از استادان نجف، كربلا و سامره، به ايران سفر كرد و به زيارت قم و مشهد مشرف شد و در مشهد از درس شيخ الفقه و الاصول شهيد ميرزا مهدي بن هبةالله اصفهاني (م، 1218 ق) استفاده كرد و اجازه گرفت.
فعالیت‌های اجتماعی
او پس از آن که جامع علوم مختلف گردید و به فضائل و مکارم اخلاقی زیور یافت، به دیار خویش بازگشت و از خود آثاری گرانبها در همه شئون به جا گذاشت. او نخستین شخصیتی است که توانست مذهب شیعه جعفری را در هندوستان استوار سازد.
با آمدن آقا دلدار علي به نصيرآباد، شهره آفاق شد و آنجا به درس و تدريس پرداخت و چون شاگرد وحيد بهبهاني بود، درس اصول فقه را توسعه داد؛ تشنگان علم و معرفت از دور به طرف او مي آمدند. تا اين كه محمدعلي بادشاه رساله اي به نام فضيلت نماز جماعت براي آصف الدوله نوشت و در آن نامه از دلدار علي بخوبي ياد كرد.
اولين نماز جمعه و جماعت در هند
آصف الدوله نواب حسن رضا خان بعد از دريافت رساله محمد علي بادشاه بعنوان فضيلت نماز جماعت، آقا دلدار علي را از نصيرآباد به لكهنؤ دعوت كرد و با عزت و احترام او را پذيرا شد و از آن نماز جمعه و جماعت را خواستار شد. بدين طريق اولين نماز جمعه شيعه در هند 27 رجب 1200 قمري به امامت سید دلدار علي نقوي برگذار شد.
صاحب اعيان الشيعه آقاي محسن امين عاملي مي نويسد كه او اولين كسي است كه در ديار هند بعنوان مجتهد معروف شد و مذهب اماميه اصوليه را منتشر كرد.
اولين مؤسس حوزه علميه شيعه در هند
آقاي دلدار علي بعد از آمدن به لكهنؤ به درس و تدريس و تاليف پرداخت اصول فقه و اجتهاد را توسعه داد و مذهب اخباريت را باطل ساخت و شاگردان زيادي به جامعه تحويل داد و روابطش با مراجع نجف و كربلا را ادامه داد.
اولين مرجع تشيع در هند
از بركات مقام شامخ علمي ايشان و توسعه باب اجتهاد و تقليد و با رد اخباريت، شيعيان گرويده اصول شده و با تاييد و اجازات مراجع عظام از نجف و كربلا، مردم شيعه هند در احكام دين از دلدار علي نقوي تقليد نمودند و بين شيعيان مرجعيت مرسوم گرديد.
محمد شريف رازي صاحب گنجينه دانشمندان مي نويسد: سيد دلدار علي نقوي از بزرگان علماء شيعه بشمار مي رود و در جلالت قدرش كافي است كه صاحب جواهر شیخ محمدحسن نجفی هر گاه برايش نامه مي نوشت عنوان نامه اش چنين بود: «علامه فائق و كتاب الله الناطق خاتم المجتهدين حجت الله في العالمين آيت الله العظمي في الاولين و الآخرين السيد دلدار علي نقوي هندي مدظله و دامت بركاته».
آقا بزرگ تهراني در كتاب شريف الذريعه هر كجا كتاب آقاي دلدار علي نقوي را ذكر مي كند جمله المجاز من آيت الله بحر العلوم هم مي آورد. نيز بر كتاب اساس الاصول و كتاب المواعظ الحسينيه تاليف آقاي دلدار علي نقوي تقریظ آيت الله سيد مهدي بحرالعلوم و آيت الله سيد علي طباطبائي صاحب رياض عظمت آن بزرگوار را نشان مي دهد.
اغلب صاحب تراجم علما و مراجع بزرگ در شأن و مقام و اوصاف این بزرگوار و خاندان معظم او سخنها دارند. صاحب جواهر در آثارش با ذکر عناوینی از قبیل: علامه فائق، کتاب الله ناطق، خاتم المجتهدین، حجت الله علی العالمین، آیت الله العظمی فی الاولین والآخرین... او را معرفی می کند.
آثار و تألیفات
برخی تألیفات سودمند سید دلدار نقوی عبارتند از:
- احیاء السنة و اماتة البدعة،
- اساس الاصول،
- منتهی الافکار،
- مسکّن القلوب،
- حسام الاسلام،
- دعائم الاسلام،
- اثارة الاحزان،
- شهاب ثاقب،
- المواعظ الحسينيه.
وفات
مرحوم سید دلدار بعد از عمری خدمات گوناگون علمی و اجتماعی، در ۱۹ رجب سال ۱۲۳۵ قمری در سن ۶۹ سالگی وفات نمود و در حسینیه معروف هند (لکهنو) به خاک سپرده شد.
منابع
- "سید دلدار علی نقوی"، مجله سفیر نور، زمستان ۱۳۸۵؛ پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- سایت شعائر.
