فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ: پس به تحقيق تكذيب كردند حق را كه قرآن است وقتى كه آمد ايشان را. اين كلام به منزله امرى است كه لازم ما قبل خود باشد. گوئيا مىفرمايد: چون ايشان اعراض كردند از همه آيات، تكذيب قرآن
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 223
نمودند در حينى كه آمد ايشان را. و يا در حكم دليل است بر ما قبل، يعنى اعراض نمودند از قرآن و تكذيب كردند همه آن را و حال آنكه اعظم آيات است.
پس چگونه اعراض نكنند از غير آن و تابع احكام قرآن نشوند و تصديق آن ننمايند فَسَوْفَ يَأْتِيهِمْ أَنْباءُ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ: پس زود باشد كه ظاهر شود بر ايشان خبرهاى آنچه را كه بودند به آن استهزا مىكردند و به وقوع آن ايمان نداشتند، و ظهور آن در دنيا به وقت نزول عذاب بود بر آنها، يا هنگام علوّ بيرق اسلام و قدرت و شوكت ملازمان حضرت رسالت پناه صلى اللّه عليه و آله و ظهور آن در آخرت بر كافران در كمال ظهور است.
در كتاب كافى- قال رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله: القرآن هدى من الضّلالة و تبيان من العمى و استقالة من العثرة و نور من الظّلمة و ضياء من الاحداث و عصمة من الهلاكة و رشد من الغواية و بيان من الفتن و بلاغ من الدّنيا الى الاخرة، فيه كمال دينكم و ما عدل احد عن القرآن الّا الى النّار. «1» فرمود رسول اكرم صلى اللّه عليه و آله:
قرآنهادى است از ضلالت، و بينائى است از نابينائى، و رهائى است از لغزش، و نور است از ظلمت، و ضياء است از بدعتها، و عاصم است از هلاكت، و رشد است از غوايت، و بيان است از فتن، يعنى صاحب بيان است، و بلاغ است از دنيا به سوى آخرت. در قرآن است كمال دين شما و عدول نكند احدى از قرآن مگر آنكه مرجعش به سوى آتش است.
حق عبارت از قرآن و احكام دين و مواعظ و نصايح و عقائد و اخلاق و ساير اموريست که خداوند توسط رسول اكرم صلّي اللّه عليه و آله و سلّم براي بندگان فرستاده.
جلد 7 - صفحه 12
فَقَد كَذَّبُوا بِالحَقِّ لَمّا جاءَهُم و زير بار نرفتند و باور نكردند و العياذ پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم را كذّاب و جادوگر و ساحر و مجنون خواندند.
فَسَوفَ يَأتِيهِم أَنباءُ ما كانُوا بِهِ يَستَهزِؤُنَ انباء خبرهاي وارده بر آنها است از عذابهاي دنيوي از قتل و ذلت و اسيري و اينکه يكي از معجزات قرآن است که خبر از آينده ميدهد که خداوند چه عزت و شوكتي بمسلمين داد و آنها را بر كفار چيره فرمود چنانچه در آيه ديگر ميفرمايد فَاصدَع بِما تُؤمَرُ وَ أَعرِض عَنِ المُشرِكِينَ إِنّا كَفَيناكَ المُستَهزِئِينَ حجر آيه 94 و 95، و از عذابهاي آخرت که پس از مرگ ميآيد آنها را ابد الاباد مخلد در آنها هستند، و استهزاء عبارت از سخريه و متلك و تقليد و نحو آنها است که اينکه بنفسه موجب كفر و عذاب شديد است، واي بحال كساني که بدين و احكام دين و بمقدسات دين و بعلماء و صلحاء استهزاء ميكنند که كافر و نجس و مرتد ميشوند.
برگزیده تفسیر نمونه
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: