الحاشیة علی کفایة الاصول (کتاب)
اثرى گرانقدر از آيت اللّه سيد حسين بروجردى، نوشته شده توسط آيت اللّه شيخ بهاءالدين حجتى بروجردى از شاگردان برجسته ايشان و از علماى بزرگ حوزه‌هاى علميه بروجرد و قم (1309-1389 هجرى قمرى)
محتویات
موضوع
بيان و طرح ديدگاه‌هاى اصولى آيت اللّه بروجردى در قالب شرح و توضيح كتاب كفاية الأصول آخوند خراسانى.
اين كتاب يك دوره كامل علم اصول است و شامل تمام مباحث مهم اين علم مى‌باشد. مؤلف با توجه به درسهاى خارج اصول آيت اللّه بروجردى در حوزه علميه بروجرد اين كتاب را نگاشته است.
ارزش و اعتبار كتاب
كتاب «الحاشية على كفاية الأصول» كتابى ارزشمند در طرح و ارائه مباحث اصولى به ترتيب مباحث كتاب كفاية الأصول مى‌باشد. نكته‌اى كه بر ارزش كتاب مى‌افزايد، اشاره به ديدگاه‌هاى اصولى آيت اللّه بروجردى، مرجع بزرگ شيعيان است. همچنانكه مؤلف در برخى از نوشتجات خود تصريح فرموده، آيت اللّه بروجردى اين كتاب را ديده و آن را تأييد و اجازه فرموده است.
نكته ديگرى كه بر اهميت اين كتاب مى‌افزايد اين است كه درس خارج اصول آيت اللّه بروجردى در حوزه علميه قم تا مقدمات بحث برائت بيشتر ادامه پيدا نكرده و اين كتاب كه در دوره‌هاى درس خارج اصول ايشان در بروجرد نگاشته شده تنها منبع براى دستيابى به ديدگاه‌هاى اصولى ايشان در اصول عمليّه به شمار مى‌آيد.
اين كتاب در حوزه‌هاى علميه قم و بروجرد از استقبال و توجه فراوانى برخوردار گرديده و بسيارى از علماى بزرگ حوزه در درسهاى خارج اصول خود، براى دستيابى به ديدگاه‌هاى اصولى آيت اللّه بروجردى به آن مراجعه مى‌كنند.
شيوه نگارش
اين كتاب به صورت حاشيه بر كتاب كفاية الأصول آخوند خراسانى نگاشته شده است. يعنى با عبارت «قوله» به نقل و شرح و نقد و بررسى عبارت كفايه مى‌پردازد. نكته ديگر اين كه مؤلف، جاهايى كه نظر آيت اللّه بروجردى با مرحوم آخوند متفاوت باشد، غالباً با جمله «على ما أفاده سيدنا الأستاذ» موارد اختلافى را بيان و اشكالات ايشان بر كفايه را مطرح مى‌سازد. مؤلف، غالبا در پايان هر بخش، ملاحظات و نظريات و اشكالات ايشان را آورده است.
اين كتاب با توجه به درسهاى خارج اصول آيت اللّه بروجردى در حوزه علميّه بروجرد نگاشته شده است. لذا سبك و شكل مباحث آن نيز شبيه به سبك و شيوه آيت اللّه بروجردى در مباحث اصولى است. ايشان داراى سبكى خاص در علم اصول بودند كه به مواردى از آن اشاره مى‌شود:
- وى از مربوط ساختن مباحث فلسفى با مباحث علم اصول و استفاده از اصطلاحات فلسفى پرهيز داشتند، برخلاف مرحوم آخوند كه در بسيارى از مباحث كفايه، مباحث فلسفى را مطرح ساخته و يا از اصطلاحات فلسفى استفاده نموده است. مانند: وجود، ماهيت، عرض، جوهر و ديگر اصطلاحات فلسفى.
- طرح مباحث به شكلى گسترده و آسان، بدون استفاده از اصطلاحات پيچيده و عبارات مغلق
- پرهيز از طرح مباحثى كه ثمره عملى آن در مباحث فقهى كم است.
ديدگاه علما
در اين كتاب علاوه بر ديدگاه‌هاى اصولى آيت اللّه بروجردى، به نظريات اصولى بسيارى ديگر از علماى علم اصول نيز اشاره شده است. مانند:
- شيخ محمدحسين بن محمدرحيم تهرانى اصفهانى حائرى، درگذشت سال 1250 هجرى قمرى
- آيت اللّه ابوالقاسم بن محمدحسن، مشهور به محقق قمى، صاحب قوانين، درگذشت سال 1231 هجرى قمرى در قم
- علامه محقق، ملا حبيب اللّه بن محمدعلى رشتى، فقيه اصولى، صاحب «البدائع» درگذشت سال 1312 هجرى قمرى در نجف اشرف
- محقق، شيخ محمدتقى صاحب «هداية المسترشدين» درگذشت سال 1248 هجرى قمرى
- محقق، سيد شريف على بن محمد جرجانى، درگذشت سال 816 هجرى قمرى در شيراز و برخى ديگر از علماى بزرگ علم اصول
منابع
- نرم افزار اصول فقه، مرکز نور.
متن کتاب الحاشية علي الكفاية
