آیه 149 سوره آل عمران
| <<148 | آیه 149 سوره آل عمران | 150>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
ای اهل ایمان، اگر پیروی کافران کنید شما را (از دین اسلام) باز به کفر برمی‌گردانند، آن‌گاه شما هم از زیانکاران خواهید گشت.
ای اهل ایمان! اگر از کافران فرمان برید، شما را به [عقاید و روش های کافرانه] گذشتگانتان بازمی گردانند، در نتیجه زیانکار خواهید شد.
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر از كسانى كه كفر ورزيده‌اند اطاعت كنيد، شما را از عقيده‌تان بازمى‌گردانند و زيانكار خواهيد گشت.
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر از كافران پيروى كنيد، شما را به آيين پيشين برمى‌گردانند، پس زيانديده بازمى‌گرديد.
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر از کسانی که کافر شده‌اند اطاعت کنید، شما را به گذشته‌هایتان بازمی‌گردانند؛ و سرانجام، زیانکار خواهید شد.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«خَاسِرِینَ»: زیانباران. حال ضمیر (و) است.
نزول
محل نزول:
اين آيه در همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. [۱]
شأن نزول:[۲]
از امام على مرتضى عليه‌السلام روايت شده كه فرمود: اين آيه درباره منافقين نازل گرديده كه در روز غزوه احد به مؤمنين گفته بودند، فرار كنيد و به طرف برادران خود برويد و به دين و آئين سابق خود برگرديد ولى حسن بصرى و ابن جريج گويند: درباره يهود و نصارى نازل شده است.[۳]
و شيخ بزرگوار نيز در اين باره مختصر اشاره اى نموده ولى به عنوان شأن و نزول نياورده است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«149» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اگر از كسانى كه كفر ورزيدند اطاعت كنيد، شما را به آئين گذشتگانِ كافرتان بر مى‌گردانند، پس به خسارت و زيانكارى بازخواهيد گشت.
نکته ها
در شأن نزول اين آيه مى‌خوانيم كه در جنگ احد، وقتى كه مسلمانان شكست خوردند، سردسته‌ى منافقان عبداللَّه‌بن ابىّ فرياد زد: به برادران مشرك ملحق شويد و همان بت‌پرستى را ادامه دهيد. «1»
پیام ها
1- خطر ارتداد وانحراف در كمين مؤمنان است. «الَّذِينَ آمَنُوا ... يَرُدُّوكُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ»
2- در فراز و نشيب‌ها، مراقب تبليغات و وسوسه‌هاى دشمن باشيد، مبادا كم‌كم به آنان گرايش پيدا كنيد. «إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا»
3- كفر پس از ايمان، ارتجاع وسقوط است. «عَلى أَعْقابِكُمْ ... خاسِرِينَ»
4- خسارت واقعى، به هدر دادن سرمايه‌هاى ايمانى، فكرى و روحى است، از دست دادن بهشت و گرفتن دوزخ است. «فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ»
5- شكست در ميدان جنگ خسارت نيست، شكست اعتقادى و ارتداد، خسارتى بس بزرگ است. «فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ (149)
بعد از آن مؤمنان را نهى فرمايد از پيروى كفار:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا: اى كسانى كه ايمان آورديد به يگانگى خدا و معتقدات حقّه اسلاميّه. إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا: اگر اطاعت كنيد كفار را در اوامر آنها، يَرُدُّوكُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ: بازگردانند شما را بر پاشنه‌هاى شما، يعنى شما را به قهقرا برمى‌گردانند به كفر، و مرتد نمايند شما را، فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ: پس بازگرديد و منقلب شويد زيانكار در دنيا و آخرت، كه هيچ خسرانى از اين عظيم‌تر نيست كه ايمان را به كفر، و بهشت را به جهنم بدل كنيد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ (149)
ترجمه
اى آنكسانيكه ايمان آورديد اگر اطاعت كنيد آنانرا كه كافر شدند برميگردانند شما را بدين پدرانتان پس برميگرديد زيان‌كاران..
تفسير
اعقاب جمع عقب است بمعنى پاشنه پا يعنى اگر اطاعت كنيد كفار را شما را بقهقرى بكفر برميگردانند و از اين حال كه سودمنديد بواسطه اسلام برمى گرديد بزيان كارى و خسران دنيا و آخرت زيرا كه كفر موجب خسران دنيا و آخرت است و در مجمع از امير المؤمنين (ع) روايت نموده كه اين آيه نازل شد در باره منافقين در روز جنگ احد كه وقتى مسلمانان فرار نمودند گفتند بآنها برگرديد بدين اصلى خودتان و برادر شويد با برادران قديمى خودتان.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُم عَلي أَعقابِكُم فَتَنقَلِبُوا خاسِرِينَ (149)
اي كساني که ايمان آورديد اگر اطاعت كنيد كساني را که كافرند بر ميگردانند شما را عَلي أَعقابِكُم عقب عقب بهمان كفر اولي پس شما منقلب ميشويد در حالي که زيان كار باشيد.
جماعتي از مفسرين گفتند نزول اينکه آيه هم در مورد غزوه احد است بعد از آني که صدا بلند شد که پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم كشته شد، بعضي از منافقين يا بعضي از يهود گفتند بمؤمنين که برگرديد بدين اولي خود با مشركين تا محفوظ بمانيد، اينکه آيه نازل شد که اگر اطاعت اينها را كرديد چنين ميشويد و بر طبق اينکه هم خبري از امير المؤمنين عليه السّلام نقل كرده‌اند لكن بر فرض که شأن نزول اينکه باشد مورد مخصص نيست و خطاب عام است و مطلب بسيار واضح است مطابق حس‌ّ و و جدان
جلد 4 - صفحه 387
و تجربه چنانچه بيانش در تفسير بيايد.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خطاب بكليه اهل ايمان است تا قيامت چنانچه در خطابات قرآني گفته شد.
إِن تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا اطاعت امتثال امر است يعني اگر گوش دهيد بگفته‌هاي كفار و بپذيريد خواهش‌هاي آنها را، و مثل اينکه است خلطه و آميزش و رفت و آمد با كفار بلكه اهل ضلال بلكه با فساق، فجّار البته شما هم مثل آنها خواهيد شد چنانچه بالعيان مشاهده ميشود که از زماني که باب معاشرت با كفار باز شد الي زماننا هذا چه اندازه از جوانهاي رشيد ما فساد اخلاق و بي‌ديني و اشاعه فحشاء و منكرات در آنها وجود يافته و هر چه پيش برويم زيادتر ميشود تا برسد بجايي که:
يَرُدُّوكُم عَلي أَعقابِكُم همان دين آباء و اجداد قديم که بقول خودشان تعبير ميكنند بنياكان قديم حتي اسامي اولادهاي خود را باسامي آنها ميگذارند و چه و چه و چه .... که ناگفتنش بهتر است.
فَتَنقَلِبُوا انقلاب وارونه شدن است روي ايمان برميگردد بروي كفر.
خاسرين خسران قريب المعني است با زيان، زيان كسر تجارتيست و خسران سرمايه از دست دادن است، سرمايه ايمان که وسيله صحت عبادات و ازدياد منافع دنيوي و اخروي بواسطه اعمال صالحه ميشود از دست ميرود موقعي که ايمان رفت كليه اعمال سابقه حبط ميشود و ديگر عمل صالحي و عبادتي هم مورد قبول نميشود چون شرط صحت كليه عبادات و اعمال صالحه ايمان است.
388
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 149)- اخطارهای مکرر! بعد از پایان جنگ احد دشمنان اسلام با یک سلسله تبلیغات مسموم کننده در لباس نصیحت و دلسوزی تخم تفرقه در میان مسلمانان می‌پاشیدند و آنها را نسبت به اسلام بدبین می‌کردند در این آیه به مسلمانان اخطار می‌کند و از پیروی آنها بر حذر می‌دارد و می‌گوید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر از کفار پیروی کنید شما را به عقب بر می‌گردانند (و پس از پیمودن راه پرافتخار تکامل معنوی و مادی در پرتو تعلیمات اسلام) به نقطه اول که نقطه کفر و فساد بود سقوط می‌دهند و در این موقع بزرگترین زیانکاری دامنگیر شما خواهد شد» (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلی أَعْقابِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِینَ).
چه زیانی از این بالاتر که انسان اسلام را با کفر، و سعادت را با شقاوت، و حقیقت را با باطل معاوضه کند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 2، ص 693.
- ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 155.
- ↑ تفسير مجمع البيان.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
