(از آنها كه دوستدار شما نيستند پيروى نكنيد،) بلكه خداوند مولاى شماست و او بهترين ياوران است.
«1». تفسير مجمعالبيان و نورالثقلين.
جلد 1 - صفحه 625
نکته ها
در آيه اول سخن از اطاعت كفّار بود، نه مولا و سرپرست گرفتن آنان، اما از اين كه در آيه دوم مىگويد: خداوند مولاى شماست، پس استفاده مىشود هر كس كفّار را اطاعت كند، در حقيقت را مولا گرفته است.
انگيزهى ارتداد و اطاعت از كفّار، كسب عزّت و قدرت است. قرآن در آيه 150 و آياتى نظير آن، اين خيال واهى را رد مىكند و مىفرمايد: «أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً» «1» و «إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً» «2»
پیام ها
1- ولايت و اطاعت، در خداوند منحصر است. «بَلِ اللَّهُ مَوْلاكُمْ»
بَلِ اللَّهُ مَوْلاكُمْ: بلكه خداى تعالى يار و مددكار و ناصر و اولى به تصرف و صاحب اختيار شماست. پس با كفار دوستى مكنيد و از غير خدا حق تعالى استعانت و نصرت منمائيد. وَ هُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ: و خداى تعالى بهترين يارى كنندگان است. زيرا قادر و غالب مطلق، و تمامى موجودات مقهور و مغلوب اراده تامه سبحانى خواهند بود.
تنبيه: آيه شريفه را دلالاتى است:
1- آنكه مؤمن نبايد مخالطه و مصاحبت با كفار نمايد، زيرا: الطّبع مكتسب من كلّ مصحوب: طبع انسانى دزد است، و كسب نمايد اخلاق مصاحب و همنشين خود را؛ و بالاخره معاشرت ناجنس، او را به تدريج از دين خارج
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 272
نمايد. و حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: المرء على دين خليله و قرينه «1» شخص بر دين دوست خود و همنشين خود باشد.
2- اطاعت و پيروى كفار در مرام آنان، موجب زيانكارى در دين و دنيا و آخرت است.
3- اعلام مؤمنين به آنكه مولاى به تمام جهات نسبت به شما مؤمنين، خداى تعالى است كه مولويت حق ثابت و دائم و لا يزال و لا يزول او است 4- ابلاغ به آنكه ذات احديّت سبحانى، بهترين نصرت كنندگان در تمام احوال و ازمان است. بنابراين شايسته نباشد كه مؤمن حقيقى اتكال و وثوق به غير خدا نمايد، بلكه بايد تمام وثوق و توجهش به ناصر و مولاى حقيقى ذات يگانه ربوبى باشد.
بلكه خداوند دوست و ياور شما است و اوست بهترين يارى كنندگان.
تفسير
صاحب اختيار و دوست و ياور مؤمنين خدا است و او است نگهدار اهل ايمان از هر گونه خطرات پس بايد از او اعانت خواست و از غير او چشم پوشيد و دست توسل در برابر جز او دراز نكرد و نصرت و فتح و ظفر بدست او است و كسى در مقابل اراده او نميتواند عرض اندام كند.
بلكه خداوند مولي و صاحب اختيار شما است و او بهترين ياري كنندهگان است، نظر بنيرو و قدرت چهار روزه كفار نكنيد قدرت خدا فوق قدرت بشر و نيروي او بيشتر از نيروهاي بشري است، تمام كارها در تحت قدرت و اراده او است اراده كند تمام كفار با تمام قوي و نيروهاي خود معدوم صرف شوند بطرفة العين از بين ميروند لشگر خدا از قشون آنها زيادتر است تمام ملائكه لشگر او هستند بلكه:
(جمله زرّات زمين و آسمان
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 150)- در این آیه تأکید میکند که «خدا پشتیبان و سر پرست شماست و او بهترین یاوران است» (بَلِ اللَّهُ مَوْلاکُمْ وَ هُوَ خَیْرُ النَّاصِرِینَ).
یاوری است که هرگز مغلوب نمیشود و هیچ قدرتی با قدرت او برابری
ج1، ص338
ندارد در حالی که یاوران دیگر ممکن است گرفتار شکست و نابودی شوند.
(آیه 151)-]
در این آیه اشاره به نجات معجزه آسای مسلمانان بعد از جنگ احد میکند و میفرماید: «ما به زودی در دل کفار رعب و وحشت میافکنیم» یعنی، همانطور که در پایان جنگ احد افکندیم و نمونه آن را با چشم خود دیدید (سَنُلْقِی فِی قُلُوبِ الَّذِینَ کَفَرُوا الرُّعْبَ).
و در جمله بعد، علت افکندن رعب و ترس را در دلهای آنها چنین بیان میکند: «به این جهت که آنها چیزهایی را بدون دلیل شریک خدا قرار داده بودند» (بِما أَشْرَکُوا بِاللَّهِ ما لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً).
در پایان آیه به سرنوشت این افراد اشاره کرده، میفرماید: این افراد به خود و اجتماع خود ستم کردهاند «و بنابراین جایگاهی جز آتش نخواهند داشت و چه بد جایگاهی است» (وَ مَأْواهُمُ النَّارُ وَ بِئْسَ مَثْوَی الظَّالِمِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: