آیه تبدیل

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه 101 سوره نحل/ 16 به تبدیل و جایگزینى آیه اى به جاى آیه دیگر اشاره دارد؛ از همین رو، برخى آن را «آیه تبدیل» و بعضى «آیه تبدّل» گفته اند.[۱]

مشاهده آیه در سوره

«و إِذا بَدّلنا ءَايةً مَكانَ ءَايةٍ واللّهُ أَعلَمُ بِما ينزّلُ قَالوا إِنّما أنتَ مُفترٍ بَل أَكثرُهُم لَايعلَمون»

مشاهده آیه در سوره


در شأن نزول این آیه آورده اند كه هرگاه آیه اى نسخ مى شد، كافران مى گفتند: محمد، اصحاب خویش را به تمسخر گرفته، امروز به چیزى فرمان مى دهد و فردا از آن نهى مى كند و چیز آسان ترى را مى خواهد.[۲]

قرآن در این آیه مى گوید: آن ها نمى فهمیدند كه مقصود از نسخ، مصلحت است نه راحتى یا مشقّت و این نیز در اختیار خدا است كه آیه اى را با آیه اى دیگر نسخ كند و مردم را نرسد كه به وسیله قیاس، اجماع و امثال آن، آیه اى از قرآن را نسخ كنند.[۳]

پانویس

  1. الناسخ والمنسوخ فى القرآن، النحّاس، ص 16؛ الرأى الصواب فى منسوخ الكتاب، ص 26؛ كتاب النكاح، شیخ انصارى، ص 144.
  2. الكشّاف، ج 2، ص 634؛ روض الجنان، ج 12، ص 97.
  3. الكشّاف، ج 2، ص 634.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص376.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن