غرر الاخبار و درر الآثار (کتاب)
کتاب «غُرر الأخبار و دُرَر الآثار فى مناقب أبى الائمة الاطهار» تألیف حسن بن محمد دیلمی از محدثان شیعه در قرن هشتم هجری است. موضوع کتاب، بیان فضایل اهل بیت (علیهمالسلام)، به خصوص امام علی (علیهالسلام) میباشد.
 | |
| نویسنده | حسن بن محمد دیلمی |
| موضوع | مناقب امام علی علیهالسلام |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
محتویات
مؤلف
حسن بن محمد دیلمی، از فقها و محدثان شیعه در قرن هشتم هجری و از شاگردان شهید اول و فخر المحققین حلی است.
دیلمی، عارفی نامدار و فرزانه و متبحر در فقه، حدیث، عرفان و تاریخ و از نامداران حوزههای علمیه شیعه بود که با تألیف آثار ارزشمندی چون «ارشاد القلوب»، «غررالاخبار و دررالآثار» و «اعلام الدین فی صفات المومنین» در وعظ و ارشاد مردم کوشید.
وی در بین علمای شیعه از جایگاه شایسته و والایی برخوردار است و علامه مجلسی برخی آثار آن بزرگوار را در «بحارالانوار» خود نقل کرده است. ابن فهد حلی صاحب «عدة الداعی» از شاگردان مبرز اوست.
معرفی کتاب
مؤلف در مقدمه، انگيزه تأليف كتاب «غُرر الأخبار و دُرَر الآثار فى مناقب أبى الائمة الاطهار» را چنين بيان مىكند كه چون فضائل امیرالمؤمنین علیهالسلام نامحدود است، به منظور تقرب الهى، به جمع آورى بخشى از آنها دست زدم. وى مى نویسد سلسله اسناد را نیاوردم چون این روایات در میان علما شهرت دارد.
آقا بزرگ تهرانی در «الذریعه» می نویسد: «نسخه ای از این کتاب در نزد سید تستری دیدم که در بعضی جاهای آن، مؤلف از کتاب «العیون» و «المحاسن» شیخ مفید نقل حدیث کرده و در آن به حادثه انقراض بنی امیه و بنی عباس و اختلاف ملوک مسلمین و ضعف اسلام و تقویت کفار و ادامه آن بعد از گذشت صد سال اشاره شده است».
كتاب «غُرر الأخبار» از منابع علامه مجلسى در «بحارالانوار» است.
محتوای کتاب
هر چند از عنوان کتاب (مناقب أبى الائمة الاطهار)، مناقب امام علی علیهالسلام استفاده می شود، اما محتواى آن اعم از مناقب آن حضرت است و به نظر مى رسد بر اساس نام اصلى آن (غرر الاخبار ...)، به روایات و حکایاتى پرداخته که درباره مناقب اهل بیت و خصوصاً امیرالمومنین علیهالسلام، مثالب دشمنان آنان، نشانه هاى امام و مطالب گوناگون دیگر است.
دیلمى در مقدمه خود مى گوید کتاب داراى پنجاه فصل است، ولى آنچه در چاپ حاضر موجود است، ۳۵ فصل است و عناوین فصول هم با آنچه در مقدمه آمده تطبیق ندارد. به طور کلى کتاب داراى فصل بندى و تنظیم خاصى نیست و اخبار گوناگون را به شکلى کشکول گونه ذکر کرده است.
برخی از فصول کتاب به این شرح است:
- محبت رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به امیرالمؤمنین (علیهالسلام)
- برخی از مناقب خاصه امیرالمؤمنین
- آنچه از آیات قرآن که در حق امیرالمؤمنین و ائمه اطهار نازل شده است
- روز غدیر و نص ولایت امیرالمؤمنین
- علامات امام معصوم
- شهادت ۱۲ نفر از صحابه در حق امیرالمؤمنین نزد خلیفه اول
- ویژگیهایی که انسان را به خدا نزدیک میکند.
منابع
- نرم افزار سیره معصومان علیهمالسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- گلشن ابرار، جلد ۴، زندگینامه "حسن بن محمد الدیلمى" از نعمتالله فروغی.
