موعظه (اسامی و اوصاف قرآن)
نسخهٔ تاریخ ۷ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۰۱ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکتها)
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
«موعظه» از «وعظ» به معنای پند و اندرز، تذکر و یادآوری سخنی که با خیر و خوبی همراه باشد و موجب رقّت و نرمی دل شود و نیز به معنای بازداشتنِ آميخته با هشدار و انذار و بیم دادن است؛ به عبارت دیگر، هر گونه اندرزی که در مخاطب اثر بگذارد و او را از بدیها بترساند یا قلب او را متوجه نیکیها گرداند، موعظه نامیده میشود.
«موعظه» یکی از اسامی و صفات قرآن کریم است، چنانکه در آیاتی می فرماید:
- «يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ»؛ ای مردم! اندرزی از سوی پروردگارتان برای شما آمده است. (سوره یونس/۵۷)
- «هَٰذَا بَيَانٌ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِينَ»؛ این [قرآن] برای مردم، بیانگر [حوادث و واقعیات] و برای پرهیزکاران، سراسر هدایت و اندرز است. (سوره آل عمران/۱۳۸)
- «وَلَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكُمْ آيَاتٍ مُبَيِّنَاتٍ وَمَثَلًا مِنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ»؛ و بی تردید آیاتی روشن و سرگذشتی از آنان که پیش از شما درگذشتند و پندی برای پرهیزکاران به سوی شما نازل کردیم. (سوره نور/۳۴)
- «وَكُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَكَ ۚ وَجَاءَكَ فِي هَٰذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ»؛ و هر سرگذشتی از سرگذشت های [پندآموز] پیامبران را که برایت میخوانیم، حقیقتی است که دل تو را به آن پابرجا و استوار کنیم، و برای تو در این سرگذشت ها حق و برای بهره بردن مؤمنان پند و تذکّری آمده است. (سوره هود/۱۲۰).
قرآن، نصیحت و پندی است برای انسان و او را از سرکشی و طغیان و تمرد و عصیان بازمیدارد و به سوی خدا و پذیرش حق مایل میسازد و مانند طبیب است که بیمار را از آنچه که برایش مضر است نهی میکند و هرچه را که برای وی شفابخش است، تجویز میکند و همین ویژگی سبب نامگذاری قرآن به «موعظه» است.
منابع
