آیه 222 سوره بقره

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۰۰ توسط Akbari (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ ۖ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ ۖ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ ۖ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ

مشاهده آیه در سوره


<<221 آیه 222 سوره بقره 223>>
سوره : سوره بقره (2)
جزء : 2
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و سؤال کنند تو را از عادت شدن زنان، بگو: آن رنجی است (برای زنان) در آن حال از مباشرت آنان دوری کنید و با آنان نزدیکی نکنید تا آنکه پاک شوند، چون خود را پاک کردند از آنجا که خدا دستور داده به آنها نزدیک شوید، که همانا خدا آنان را که پیوسته به درگاهش توبه کنند و هم پاکیزگان دور از هر آلایش را دوست می‌دارد.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

They ask you concerning [intercourse during] menses. Say, ‘It is hurtful.’ So keep away from wives during the menses, and do not approach them till they are clean. And when they become clean, go into them as Allah has commanded you. Indeed Allah loves the penitent and He loves those who keep clean.

معانی کلمات آیه

محيض: خون ايام قاعده. به معنى وقت حيض، مكان حيض و حائض شدن نيز آيد، مراد از محيض اول خون حيض و از محيض دوم وقت حيض است.

اعتزلوا: عزل كنار كردن. اعتزال: كنار شدن، مراد از آن عدم مقاربت است.

يطهرن: طهر: پاك شدن. مراد پاك شدن از خون حيض است. تطهر از باب تفعل نيز به معنى پاك شدن است، سبب پاك شدن گاهى شستن محل و گاهى اغتسال است.[۱]

نزول

محل نزول:

این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]

شأن نزول:

اين آيه درباره ثابت بن الدحداح نازل شده كه از رسول خدا صلى الله عليه و آله درباره زنان حائض سؤال كرده بود كه آيا در وقت حيض با آنان نزديكى بكنند يا نه؟ سپس اين آيه نازل گرديد،[۳] و نيز از عادات مجوس چنين بود كه در وقت حيض با زنان نشست و برخاست ننموده و با آنان نمى خوردند و نمى آشاميدند و به كلى از زنان در چنين حالتى دورى مي‌كردند.[۴]

حسن و قتادة و ربيع گويند: كه عادت مزبور در جاهليت بوده است[۵] و نيز از انس روايت كنند: كه عادت مزبور از يهود بوده است.[۶]

«...إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ».

«شیخ طوسى» گوید: عطا درباره نزول آيه چنين گويد: كه منظور از متطهرين كسانى هستند كه خود را (در هنگام قضاء حاجت) با آب تميز و شستشو نمايند و مراد از آن استنجاء با آب است[۷]. [۸]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«222» وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ‌

و از تو درباره حيض (ايام عادت ماهانه زنان) سؤال مى‌كنند، بگو: آن مايه‌ى رنج و آزار است، پس در حالت قاعدگى از (آميزش با) زنان كناره‌گيرى كنيد، و با آنها نزديكى ننماييد تا پاك شوند. پس هنگامى كه پاك شدند (يا با غسل كردن طاهر شدند)، آنگونه كه خداوند به شما فرمان داده با آنها آميزش كنيد. همانا خداوند توبه كنندگان را دوست دارد و پاكان را نيز دوست دارد.

نکته ها

درباره برخورد با زنان در ايام حيض، يهود بسيار سخت‌گير و نصارى بى‌تفاوتند. در تورات مى‌خوانيم: هركس زن را در حال حيض لمس كند، تا شام نجس است. رختخواب آن زن نجس و هر كجا بنشيند نجس است. هركس بستر او را لمس كند بايد لباس خود را بشويد. و هركس چيزى را كه او بر آن نشسته لمس كند بايد خود را بشويد و تا شام نجس است. و اگر مرد با او هم بستر شود تا هفت روز نجس است. و اگر روزهاى بيشتر از قاعده خون ببيند، نجس است. «1»

«1». تورات، سفر لاويان، از جمله نوزدهم تا بيست و نهم.

جلد 1 - صفحه 348

در مقابل اين حكمِ سخت تورات، نصارى حتّى آميزش جنسى را در ايّام حيض جايز مى‌دانند.

امّا اسلام، راه ميانه و اعتدال را برگزيده و در ايّام حيض، تنها آميزش جنسى را ممنوع دانسته است، و هرگونه معاشرت و نشست و برخاست با زنان هيچگونه مانعى ندارد.

اسلام، دين جامعى است و براى هر يك از سؤال‌هاى مورد طرح در زندگى بشرى پاسخى دارد. در آيات قبل بارها با جمله‌ى‌ «يَسْئَلُونَكَ» سؤالات مردم از رسول‌اكرم صلى الله عليه و آله را نقل و پاسخ‌هاى آنرا بيان نمود. گاهى سؤال از جنگ است و گاهى از قمار و شراب، و گاهى از انفاق. و در اين آيه نيز سؤال از مسائل زنان. اين نشانه‌ى جامعيّت يك مكتب است كه حتّى در مورد آميزش جنسى، احكام دارد و مى‌فرمايد: «مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ» يعنى خداوند در تمام مسائل جزئى و كلّى، مادّى و معنوى فرمان دارد.

زن در ايام عادت حيض به لحاظ جسمى، آمادگى آميزش جنسى ندارد و كسالت و اختلال مزاج كه براى زن پيش مى‌آيد، او را نسبت به آميزش بى‌نشاط مى‌سازد. همچنين در اين ايام كه رحم زن در حال تخليه خون است، آمادگى پذيرش نطفه را ندارد و طبق اظهار نظر دانشمندان پزشكى، ممكن است انتقال آلودگى‌هاى خون از مجراى مرد، او را براى هميشه عقيم سازد.

در روايات نيز آمده است: اگر فرزندى در اين ايام نطفه‌اش منعقد شود، به لحاظ جسمى و روحى مشكلاتى خوهد داشت. «1»

پیام ها

1- انبيا، مرجع و پاسخ‌گوى سؤالات مردم هستند. «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ»

2- در سؤال كردن، حيا بى‌معنا است. «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ»

3- بيان دليل و فلسفه احكام، در پذيرش آن مؤثر است. در اين آيه ابتدا دليل حرمت مقاربت را بيان فرموده و سپس دستور به عدم نزديكى مى‌دهد. «هو

«1». وسائل، ج 2، ص 568. تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 178.

جلد 1 - صفحه 349

أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ»

4- احكام الهى بر اساس حفظ مصالح ودفع مفاسد مى‌باشد. «هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ»

5- قاعدگى، دوره‌اى سخت براى زن است. «هُوَ أَذىً»

6- نزديكى با همسر هم حدّ ومرزى دارد. «فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ»

7- همسر بايد مراعات همسر را بكند. اكنون كه او در ناراحتى است، شما كام‌گيرى نكنيد. «فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ»

8- آميزش جنسى بايد همراه با رعايت بهداشت باشد. «حَتَّى يَطْهُرْنَ»

9- در آميزش با همسر، بايد احكام الهى مراعات شود. «فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ»

10- توبه و برگشت از لغزش، راه محبوبيّت نزد خداوند است. «يُحِبُّ التَّوَّابِينَ»

11- علاقه و محبّت خود را نسبت به نادمان و توبه‌كنندگان اظهار كنيم. «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. پرش به بالا طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌1، ص 111.
  3. پرش به بالا بارودى و صاحبان كشف الاسرار و روض الجنان.
  4. پرش به بالا روض الجنان.
  5. پرش به بالا مجمع البيان.
  6. پرش به بالا مسلم و ترمذى.
  7. پرش به بالا در تفسير عياشى از جميل بن دراج او از امام صادق عليه‌السلام نقل نمايد: كه مردم هنگام قضاء حاجت خود را با سنگ پاك مي‌نمودند، سپس وضو مى ساختند و آن را نيكو مى دانستند. بعد پيامبر دستور داد كه با آب شستشو نمايند و نيز كلينى از محمد ابن اسماعيل او از فضل بن شاذان و همچنين على بن ابراهيم بعد از دو واسطه از جميل ابن دراج او از امام صادق عليه‌السلام آن را روايت نموده اند.
  8. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 81.

منابع

آرشیو عکس و تصویر